Organizacja (grupa)- tworzenie harmonijnych, uporządkowanych całości, grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów.Główne cechy systemu organizacji: funkcja (cel) wejścia, funkcja wyjścia, kolejność postępowania, otoczenie, zasoby wytwórcze; wejście -> transformacja ->wyjście Podstawowe walory sprawnego działania: skuteczność; korzystność; ekonomiczność Organizacja (przedsiębiorstwo) jest systemem spójnym (konkretnym) tzn. zmiana jednego elementu pociąga za sobą zmiany innych elementów. Elementy organizacji:1.ludzie (ich motywacje, przyzwyczajenia, postawy, kwalifikacje, umiejętności, energia, zdolności uczenia się stosunki międzyludzkie itp.)2.zasoby materialne i niematerialne (budynki, maszyny, informacje gromadzone przez organizacje, technologie, kapitały itp.)3.struktury (formalne i nieformalne zasady współdziałania, podziału pracy, obowiązków, władzy, przywilejów, informacji itp.)4.cele i zadania (strategiczne cele organizacji, cele operacyjne, zadania realizowane na poszczególnych stanowiskach pracy).W przedsiębiorstwie ważne są wszystkie zasoby czynników wytwórczych, ale szczególnie znaczenie mają zasoby ludzkie, ich jakość oraz zdolność do zmian.Racjonalizując wykorzystywanie zasobów wytwórczych trzeba stworzyć warunki do efektywnego i sprawnego ich działania. Warunki te określają przede wszystkim wymienione elementy: 1.dobra komunikacja- zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i na zewnątrz z otoczeniem 2.informacja, a właściwie jej zapewnienie z różnych źródeł (badanie rynku, badania naukowe, dane statystyki masowej, dane administracji rządowej i samorządowej itp.) do diagnozowania sytuacji problemowych i ich rozwiązywania. 3.dostosowanie wielkości i struktury produkcji przedsiębiorstwa do zmieniającego się środowiska i rynku 4.motywowanie zatrudnionych pracowników do wykonywalnych zadań.Otoczenie dzielimy na: 1.zewnętrzne- wszystko to, co z zewnątrz organizacji może na nią wpłynąć. 2.wewnętrzne- składa się z warunków i sił wewnątrz organizacji. Przedsiębiorstwodzieli się na: 1.zarząd 2.pracownicy 3.kultura- zestaw wartości, jakie pomagają członkom organizacji rozumieć za czym organizacja się opowiada, jak pracuje i co uważa za ważne. STOSUNKI MIĘDZY ORGANIZACJĄ I JEJ OTOCZENIEM Jak otoczenie reaguje na organizację? zmienność i złożoność otoczenia:stopień zmienności to zakres, w jakim otoczenie jest względnie stabilne lub względnie dynamicznestopień jednorodności to zakres, w jakim otoczenie jest względnie proste (niewiele elementów, małe rozczłonkowanie) lub względnie złożone (wiele elementów, znaczne rozczłonkowanie). pięć sił konkurencji (Kotlera):1.zagrożenie ze strony nowych konkurentów: łatwość wejścia na rynek lub jego segment dla nowych konkurentów 2.próby wymanewrowania rywali: należą do tej samej istoty konkurencyjnych stosunków pomiędzy dominującymi firmami w branży 3.zagrożenie substytutami: to zakres, w jakim alternatywne wyroby lub usługi mogą zastąpić lub zmniejszyć zapotrzebowanie na dotychczas sprzedawane wyroby czy usługi 4.siła nabywców: to zakres, w jakim nabywcy produktów lub usług w danej branży są w stanie wywierać wpływ na dostawców 5.siła dostawców to zakres, w jakim dostawcy mogą wywierać wpływ na potencjalnych nabywców► zakłócenia w otoczeniu: najpospolitszą formą zaburzeń w organizacji jest jakiś kryzys Jak organizacje reagują na swoje otoczenie?► zarządzanie informacją (techniką): obejmują wyznaczenie łączników z otoczeniem, badanie otoczenia, systemy informacyjne ► odpowiedź strategiczna (reakcja): może ona polegać na braku jakichkolwiek działań na pewnej korekcie strategii lub wreszcie na przyjęciu strategii zupełnie nowej► fuzje, przejęcia, zakupy, sojusze► projektowanie organizacji: struktura: 1.mechanistyczna- formalne i sztywne przepisy i powiązania np. urzędy 2.organiczna- bardziej elastyczna, pozwala organizacji szybciej reagować na zmiany otoczenia) ► bezpośredni wpływ na otoczenieFormy organizacyjne przedsiębiorstw.Przedsiębiorstwa tworzone są na podstawie ustaw, m.innymi :Ustawa z dnia 23.XII. 1988r „Ustawa o działalności gospodarczej” Wprowadza pojęcie podmiotu gospodarczego, którym może być osoba fizyczna lub prawna. Wprowadza zasadę równości podmiotów wobec prawa. Działalność przedsiębiorstw podlega rejestracji, wymaga zezwoleń na prowadzenie działalności w pewnych obszarach gospodarczych (jest nich 15 - potrzebne są tzw. koncesje)Koncesje normuje szereg innych ustaw, np.: działalność bankową - prawo bankowe, działalność ubezpieczeniową - ustawa o ubezpieczeniach, transport międzynarodowy - ustawa o wykonywaniu międzynarodowego transportu drogowego, hazard - ustawa o grach losowych i totalizatorach.Klasyfikacja podmiotów gospodarczych:

1.Według formy własności:-własność państwowa (własność Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych) -własność komunalna (mienie samorządów terytorialnych) -własność prywatna osób fizycznych (własność rzemieślników, innych osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz ----prywatnych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej np. spółka jawna) -własność prywatna osób prawnych - własność spółdzielni, spółek posiadających osobowość prawną i organizacji społecznych -własność zagraniczna - należy do osób fizycznych i prawnych mających siedzibę za granicą. 2.Według formy prawno organizacyjnej: -osoby prawne (podmioty posiadające osobowość prawną) - posiadają zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. -jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ( np. spółka jawna) - posiadają zdolność procesową (sądową) : mogą ----pozwać inny podmiot gospodarczy nie będąc pozwanym -osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą - posiadają zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.Do szczególnych form prawno-organizacyjnych zalicza się podmioty gospodarcze:1.Przedsiębiorstwa państwowe 2.Spółdzielnie

1. 3.Spółki

1. 4.Inne jednostki organizacyjne

1. 5.Osoby fizyczne (w tym rzemieślnicy)

Forma prawna nie musi być związana z formą własności.

1. Przedsiębiorstwa państwowe

Jednoosobowa spółka Skarbu Państwa : przedsiębiorstwo państwowe zostało w drodze komercjalizacji zmienione w spółkę akcyjną (czasami z o.o.) - ulega zmiana formy organizacyjnej (podlega Kodeksowi Handlowemu)

Organa władzy w przedsiębiorstwie państwowym:

• ogólne zebranie delegatów

• Rada Pracownicza

• dyrektor (formalnie odpowiada jednoosobowo)

Przedsiębiorstwa państwowe podlega przepisom ustawy o przedsiębiorstwach państwowych z 25.IX. 1981 r.

Przedsiębiorstwa państwowe może być traktowane jako działające na zasadach ogólnych lub jako przedsiębiorstwo użyteczności publicznej.

Organy założycielskie przedsiębiorstwa państwowego:

1. Naczelne i centralne organa administracji państwowej.

1. Banki państwowe

1. Wojewodowie.

Przedsiębiorstwa państwowe posiada następujące cechy:

1. Samorządność

1. Samodzielność - przedsiębiorstwo ma prawo podejmowania wszystkich decyzji leżących w obszarze jego działalności.

1. Samo finansowanie - przedsiębiorstwo pokrywa swoje wydatki ze swoich przychodów.

Odrębność ekonomiczna przedsiębiorstwa - polega na zdolności do ustalania wyników swojej działalności (uprawnienia do sporządzania bilansu i rachunku wyników, zdolności prawne, możliwość zaciągania kredytów)

Wartość majątku Przedsiębiorstwa państwowego określają dwa fundusze:

1. Fundusz założycielski - wartość wydzielonej przedsiębiorstwu części mienia państwowego (w momencie utworzenia przedsiębiorstwa)

1. Fundusz przedsiębiorstwa­ - określa wartość majątku przedsiębiorstwa po odjęciu funduszu założycielskiego.

Przedsiębiorstwa państwowe podlega wpisowi do Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych prowadzony przez sądy. Wielkość funduszu założycielskiego podlega wpisowi do rejestru.

Organy władzy w przedsiębiorstwach prywatnych

1. Dyrektor (Prezes)

SPÓŁKI

Spółka jest umową, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu. Tym celem może być działalność gospodarcza w ramach przedsiębiorstwa. Wtedy spółka staje się też formą prawną przedsiębiorstwa.

Wnioski (dot. spółki):

• związek umowy działający w ramach prawa.

• wspólnicy nakładają na siebie obowiązek solidarnego współdziałania dla osiągnięcia wspólnego celu, z przestrzeganiem zasady rzetelności kupieckiej.

• jeżeli celem spółki jest prowadzenie działalności gospodarczej to wówczas spółka przybiera formę przedsiębiorstwa zarobkowego, co oznacza samo finansowanie się (upadłość, rozwiązanie, bankructwo spółki)

Klasyfikacja spółek:

1. Według rodzaju przepisów (źródeł prawa tworzącego spółki)

• spółka prawa cywilnego (np. spółka cywilna ), podlega Kodeksowi Cywilnemu

• spółka prawa handlowego, podlega Kodeksowi Handlowemu

• spółka z udziałem zagranicznym (wg. ustawy z 14.VI.1991r.=określa warunki dopuszczenia kapitału obcego=)

1. Według odpowiedzialności: (podział dychotomiczny - alternatywa )

• spółki osobowe (cywilna, jawna (KH), komandytowa (KH) - nie posiada osobowości prawnej)

• spółki kapitałowe ( spółka akcyjna, spółka z o.o.)

Pod uwagę jest brana dominacja więzi osobowych, bądź kapitałowych.

W spółkach osobowych wspólnicy odpowiadają za zobowiązania swoich spółek całym swoim majątkiem.

W spółkach kapitałowych spółki odpowiadają za zobowiązania całym swoim majątkiem, a wspólnicy odpowiadają tylko do wysokości udziałów w kapitale zakładowym

3. Według typu własności:

• jednostki gospodarki uspołecznionej ( gdy ponad 50% jest własnością Skarbu Państwa)

• prywatne ( gdy wspólnicy są osobami fizycznymi, lub jednostkami gospodarczymi niespołecznymi, lub też w których przewaga kapitałowa jest po stronie prywatnej)

4. Według czasu:

• spółki o ściśle wyznaczonym okresie działania (czas musi być zawarty w umowie spółki, zazwyczaj na czas realizacji konkretnego przedsięwzięcia, np. konsorcjum (umowa kilku kupców mająca na celu dokonanie jakiejś operacji handlowej na wspólny rachunek np. udzielenie kredytu) ; efektem jest dzielenie się zyskiem.

• bezterminowe (trwałe) : w umowie nie zawiera się terminu na który zostaje utworzona owa spółka.

Umowa spółki ma pierwszeństwo przed Kodeksem Handlowy (gdy jest z nim zgodna)

Kapitał zakładowy spółek:

1. w spółce z o.o. tworzony jest on z udziałów wspólników

1. w spółkach akcyjnych tworzony jest on z akcji (kapitał akcyjny) - akcje są równej nominalnej wartości

Wkłady spółek prawa handlowego:

• własność rzeczy

• własność innych praw (np. prawo do patentów, najmu, dzierżawy itp.)

• świadczenie pracy lub świadczenie usług

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ( sp. z o.o.) - może być spółką jednoosobową (często spotykane w praktyce, najczęściej własność prywatna osób prawnych lub fizycznych oraz Jednoosobowa Spółka Skarby Państwa z ograniczoną odpowiedzialnością)

Spółka akcyjna musi posiadać trzech wspólników (nie dotyczy Jednoosobowej spółki skarbu państwa)

rodzaje akcji:

• zwykłe

• uprzywilejowane : z posiadaniem tych akcji wiążą się przywileje :

• większe prawo głosu (1-5 głosów)

• pierwszeństwo do dywidendy

Dywidenda - obligatoryjna forma podatku od przedsiębiorstwa (dot. przedsiębiorstwa państwowego)

Dywidenda w spółkach prawa handlowego - prawo do zysku.

Aport - wkład rzeczowy wnoszony do spółki.

II.FUNKCJE PRZEDSIĘBIORSTWA.

Cechą przedsiębiorstwa jako systemu jest ekwifinalność - przedsiębiorstwo jako organizacja może dochodzić od stanu początkowego do stanu końcowego różnymi drogami.

Ludzie mają tendencję do typizacji działań i ich formalizacji tendencja do wyodrębniania się funkcji.

Funkcjonalny podział pracy w organizacji przebiega wielostopniowo.

Zróżnicowanie funkcji wykonawczych i kierowniczych - kryterium podziału będzie odrębność

- trzciną funkcji wykonawczych są procesy materiałowo - energetyczne

- trzciną funkcji kierowniczych są procesy informacyjno - decyzyjne

Konsekwencją jest wyodrębnienie sfery realnej i regulacji.

W obrębie sfery realnej można wyodrębnić podział drugiego stopnia :

- funkcje produkcyjne - związane są z realizacją technologiczno - produkcyjnych celów organizacji ( wytwarzanie

i zbyt dóbr materialnych, zapotrzebowanie na określone produkty),

- funkcje poza produkcyjne - związane są ze świadczeniem na rzecz pracowników, pewnych usług ( ochrona środo-

wiska, kultura) , czy też innych przedsięwzięć, które z jednej strony zorientowane są na

zaspokojenie nieprodukcyjne zatrudnianie, z drugiej strony zorientowane są integracje

załogi z organizacją.

- W ramach funkcji produkcyjnych jako podział trzeciego stopnia wyróżnia się:

- zasilanie produkcji w czynniki produkcji, czynniki wytwórcze i utrzymanie ruchu,

- realizowanie produkcji - transformacja zasileń materiałowych,

- zbyt produkcji - czynności związane z kompletowaniem, transportowaniem, sprzedażą i wytwarzaniem dóbr.

W obrębie sfery regulacji wyróżnia się cztery główne typy powtarzania działań

-planowanie,

-organizowanie,

-motywowanie

-kontrola,

-koordynacja - współcześnie uważa się, że koordynacja stanowi najistotniejszą treść w obrębie działań planowania, organizowania , motywowania , kontroli i nie ma potrzeby traktowania jej jako funkcji zarządzania .

Traktowanie funkcji jako podstawowe czy pomocnicze w obydwu sferach.

funkcje podstawowe - działania wysunięte jak gdyby na "linię frontu" , decydują o powodzeniu organizacji,

funkcje pomocnicze - działania jak gdyby "na zapleczu", są potrzebne ale nie decydują o powodzeniu organizacji.

W sferze realnej - przebieg "linii frontowej" zależy od sytuacji, od otoczenia przedsiębiorstwa np.:

W sferze regulacji - najistotniejszą formą przejawiani się działań kierowniczych jest decydowanie.

decydowanie - proces informacyjno - decyzyjny, można w nim wyróżnić trzy fazy:

1- pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie informacji,

2- ocena informacji i przygotowanie decyzji w postaci wariantów,

3- końcowy akt wyboru, czyli decyzja w wąskim znaczeniu tego

terminu.

komórki podejmujące decyzję = komórki liniowe

komórki przygotowujące decyzję = zaplecze dla komórek liniowych

4. BUSINESS PLAN

Leży na pograniczu planowania strategicznego i operacyjnego. Pełni funkcję planu strategicznego i planu operacyjnego. Biznes Plan inaczej plan przedsięwzięcia, plan biznesu. Jest planem strategicznym szczególnie małej firmy, określa założone cele firmy, bazuje na analizie otoczenia, dla jego sporządzenia przeprowadza się analizę rynku. Biznes Plan możemy robić dla dłuższego przedziału czasu. Ma charakter strategiczny głównie dlatego ponieważ sporządza się go dla potrzeb pozyskania inwestora strategicznego. Z drugiej strony jest planem operatywnym gdyż zawiera charakterystykę obecnej działalności firmy oraz zawiera opis bieżących celów marketingowych, finansowych, ekonomicznych firmy - w związku z tym służy do podejmowania decyzji operatywnych. Struktury Biznes Planu są różne (różne układy); jednak każdy Biznes Plan składa się z trzech podstawowych części:

l. części ogólnej (kierownicza) - charakterystyka przedsiębiorstwa; koncepcja strategii przedsiębiorstwa.

2. części marketingowej - w której zawarte są cele marketingowe, plan sprzedaży oraz promocji.

3. części finansowej - która zawiera analizy finansowe, w której określa się potrzeby finansowe i źródła zaspokojenia tych potrzeb.

Bloki zagadnień Zagadnienia szczegółowe

Streszczenie Cel i przedmiot planu; Istota planowanych zamierzeń; Potrzeby finansowe; Spodziewane korzyści i czynniki ryzyka;

Charakterystyka (diagnoza) przedsiębiorstwa Historia firmy; Forma prawna; Misja; Przedmiot działalności; Posiadane zasoby; Sytuacja finansowa; Wyniki finansowe; Mocne i słabe strony

Analiza otoczenia Wielkość i dynamika rynku (popyt); Klienci; Konkurenci; Ocena pozycji konkurencyjnej firmy; Szansę i zagrożenia;

Strategia rozwoju przedsiębiorstwa Cele strategiczne; Warianty strategii i ich uzasadnienie; Charakterystyka wybranej strategii;

Plan sprzedaży i działań marketingowych Planowanie wolumen i wartości sprzedaży; Plan działań marketingowych w obszarze produktu, Ceny, dystrybucji i promocji;

Proces produkcyjny (plany rzeczowe) Opis procesu, plan produkcji, plan zaopatrzenia; Plan zatrudnienia; Plan remontów i inwestycji;

Zarządzanie Charakterystyka kadry zarządzającej; Struktura organizacyjna; Techniki zarządzania

Plany i analizy finansowe Charakterystyka kadry zarządzającej; Struktura organizacyjna; Techniki zarządzania

Załączniki Sprawozdania finansowe; Wyniki badań rynkowych; Życiorysy zawodowe; Schematy organizacyjne

5 Sił M.Portera

konkurencja w sektorze,potencjalni wchodzący,zagrożenie substytutami,siła nabywców,siła dostawcówStrategie M.Portera

Przywództwo pod względem kosztów,strategia zróżnicowania,strategia niszy rynkowej (konkretna grupa odbiorców),przewaga w konkretnym segmencie rynku

---