1. SYSTEMY KANALIZACJI STOSOWANE NA OBSZARACH WIEJSKICH
SIEĆ GRAWITACYJNA
Stosowana jest tam, gdzie można zapewnić spływ ścieków dzięki sile ciężkości przy zachowaniu średnich prędkości w kanałach większych lub równych prędkości samooczyszczania przy przepływie obliczeniowym, ze swobodnym zwierciadłem ścieków. Ścieki z pojedynczych domów spływają przykanalikami do kolektorów bocznych (zbieraczy) a co dalej do kolektorów głównych i oczyszczalni.
Kanalizacja grawitacyjna jest stosowana z powodzeniem od wieków i jest preferowanym rozwiązaniem na terenach o zabudowie zwartej, przy gęstości zabudowy powyżej 50 gospodarstw na kilometr.
SIEĆ CIŚNIENIOWA
W systemie ciśnieniowym ścieki z pojedynczego domu lub z kilku domów sprowadzane są przykanalikami grawitacyjnymi do studzienki zbiorczej, skąd są wypompowywane przez rurociągi tłoczne o małych średnicach do oczyszczalni ścieków. Sieć kanalizacji ciśnieniowej jest układana tuż poniżej głębokości przemarzania, zgodnie z przebiegiem linii terenu.
Rozwój tego typu kanalizacji w miastach był hamowany trudnościami w rozbudowie i dużą kapitałochłonnością. Na terenach wiejskich jest zwykle więcej wolnego terenu i mniej problemów z rozbudową.
Tą kanalizację stosuje się najczęściej tam, gdzie występują:
przeszkody na trasach kanałów (np. przy zwartej zabudowie) lub niekorzystne warunki gruntowe i wodne (skała lub wysoki poziom wód gruntowych) do budowy kanałów grawitacyjnych,
niekorzystne spadki terenu, obszary szkód górniczych,
rozproszona zabudowa lub pojedyncze gospodarstwa położone do około 100m od sieci kanalizacyjnej.
Zalety kanalizacji ciśnieniowej:
płytkie posadowienie niezależne od konfiguracji terenu (stąd stosunkowo niskie nakłady inwestycyjne) i brak infiltracji (stąd mała zmienność dopływu ścieków do oczyszczalni).
Wady kanalizacji ciśnieniowej to:
konieczność pompowania (zużycie energii, awaryjność) oraz zwiększone ryzyko powstawania odorów i korozji.
SIEĆ PODCIŚNIENIOWA
Kanalizacja podciśnieniowa stosowana jest na terenach płaskich, wokół jezior, rzek, w przystaniach i portach oraz na terenach o wysokim zagrożeniu powodzią. Jej płytkie położenie daje oszczędności w nakładach inwestycyjnych na terenach o wysokim poziomie wód gruntowych lub płytko zalegających utworach skalistych.
Wyróżnia się dwa systemy tej kanalizacji :
PRÓŻNIOWY
PRÓŻNIOWO- LEWAROWY.
SYSTEM PRÓŻNIOWY składa się z centralnej pompowni próżniowo- tłocznej i połączonych z nią szczelnych przewodów zbierających. Do przewodów zbierających podłączone są przydomowe studzienki zbiorcze, każda z zaworem opróżniającym. Pompa próżniowa wytwarza podciśnienie w sieci przewodów zbierających, dzięki czemu możliwe jest wyssanie ścieków ze studzienek do stacji.
Rurociągi zbierające mają przebieg piłokształtny; tworzą je odcinki opadające i wznoszące. Te drugie zwane są wzniesieniami. Ścieki z jednego lub kilku gospodarstw dopływają przykanalikiem grawitacyjnym do studzienki zbiorczej z zaworem opróżniającym. Kiedy poziom ścieków w studzience zbiorczej osiągnie zadane maksimum, zawór opróżniający otwiera się. Podciśnienie panujące w sieci (od 7m wody do 5m wody) powoduje zassanie ścieków ze studzienki zbiorczej do sieci. Wraz ze ściekami zasysane jest powietrze.
Po obniżeniu poziomu ścieków w studzience do minimum zawór zamyka się. Krople ścieków niesione są przez powietrze z prędkością kilku m/s do momentu, gdy różnica ciśnień spadnie do zera, po czym opadają i spływają do najniższych miejsc przewodu. Zalanie syfonu, współtworzącego wzniesienie umożliwia odtworzenie różnicy ciśnień, przepychającej ścieki z obniżenia syfonu w kierunku pompowni próżniowej.
* Zaletą tego systemu jest brak odorów, gdyż ścieki usuwane są małymi porcjami na bieżąco i mieszane są z powietrzem podczas transportu.
* Ze względu na nakłady inwestycyjne na pompownię próżniowo- tłoczną, najmniejsza opłacalna liczba obsługiwanych gospodarstw wynosi 20-25, ale bardziej ekonomiczne uzasadnione minimum 70-100.
* Jedna pompownia próżniowa może obsłużyć do 5 tys. mieszkańców.
* Maksymalny zasięg 1 pompowni na terenie płaskim do 4 km.
SYSTEM PRÓŻNIOWO- LEWAROWY składa się z podobnych elementów jak system próżniowy, jednakże dodatkowo wykorzystywany jest efekt lewarowy. Ścieki mogą wtedy wypełniać cały przekrój i długość kolektora lub płynąć porcjami, podzielonymi niedużymi korkami powietrza.
Zamknięty zbiornik próżniowo ściekowy zastąpiony jest otwartą studnią lewarowo- zbiorczą. Odsysanie powietrza przez pompę próżniową z górnej części pionowej rury, umieszczonej w studni zbiorczej, umożliwia utrzymanie odpowiedniego podciśnienia w sieci. W tym systemie nie jest konieczne stosowanie piłokształtnego układu rurociągów, jednakże najniższy poziom ścieków w studzience zbiorczej musi być wyższy od najwyższego poziomu w centralnej studni zbiorczej, a najniższe ciśnienie w sieci musi być wyższe od ciśnienia wrzenia wody.
PAWĘSKA POWIEDZIAŁA MI, ŻE MOŻE POJAWIĆ SIĘ PYTANIE: CO JEŚLI NIE MOŻEMY ZASTOSOWAĆ ŻADNEJ Z POWYŻSZYCH?
ODPOWIEM WŁASNYMI SŁOWAMI TAK PROSTO JAK MI POWIEDZIAŁA
Tam, gdzie założenie żadnej z tych kanalizacji jest nieopłacalne bądź niemożliwe to robi się kanalizację bezodpływową (czyli tzw. szambo), gdzie do szczelnego zbiornika odprowadzane są ścieki, a gdy zbiornik się wypełni wywożone specjalnymi wozami, np. na osiedlu Cztery Pory Roku na ulicy Vivaldiego we Wrocławiu jest zastosowane takie rozwiązanie