Wykład 01 [05.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców


Zoologia kręgowców

Andrzej Elżanowski

Egzamin - test(otwarty i zamkniety)

Kręgowce odgrywają wielka rolę w ekosystemach ze względu na wysoki metabolizm(nieporównywalnie duży w stosunku do liczebności)

Kręgowce mają świadomość, są motywowane za pomocą pozytywnych i negatywnych doznań. Szczególna rola w nauce

WYKŁAD 1 5.10.2005

Systematyka - tworzenie naturalnej klasyfikacji(odzwierciedlającej pokrewieństwo)

Podstawą klasyfikacji są homologie

Systematyka (taksonomia) ewolucyjna - stosowana do niedawna (szkoła Simpsona- Mayra)

Stopień pokrewieństwa był obiektywny i mierzalny - oparty na stopniu homologii w identyczności gnomów.

Taka klasyfikacja nie oddawała dokładnie genealogii (oddawałaby gdyby ewolucja przebiegała równomiernie)

W rzeczywistości ewolucja przebiega w różnym tempie 0x01 graphic

homologia w niektórych grupach może zmieniać się znacznie szybciej, grupy wolniej zmieniające się są bardziej homologiczne

Pokrewieństwo jest relatywne - przestaje być mierzalne

0x01 graphic

Gdyby nie było B, to A i C nazywałyby się grupami siostrzanymi(najbardziej spokrewnionymi)

Do tak rozumianego pokrewieństwa nie możemy brać wszystkich homologii

Rozróżnia się podobieństwa odziedziczone po ostatnim wspólnym przodku od starszych

Odziedziczone po ostatnim wspólnym - synapomorfie

Odziedziczone po starych przodkach - symplezjomorfia

Grupa nanofiletyczna - obejmuje przodka i wszystkich znanych potomków

0x01 graphic

Grupa parafiletyczna - wyłączając jednego potomka- lub wiecej (bo np. bardzo się różnili, jest zaawansowany)

Oparte na symplezjomorfiach(cechach starych)

0x01 graphic

Grupa polifiletyczna - wyłącza wspólnego przodka

0x01 graphic

Homoplazja - podobieństwa które nie wynikaja ze wspólnego pochodzenia, ale innych czynników

Np. analogie wynikające z podobieństwa funkcji, homoplazje wynikające z powodów rozwojowych

Przeciwieństwo homologii, przeszkadza w odkryciu homologii

Heterochronia - zjawisko ewolucyjne polegające na zmianach czasowych ontogenezy

==========> ……………..potomek

=================>……przodek

======================>…...potomek

=============>…………………przodek

STRUNOWCE (Chordata) Deuterostomia - wtórouste

Strunowce (Chordata), od kambru

Osłonice (Urochordata =Tunicata)

Żachwy (Ascidiacea)

Sprzągle (Thaliacea)

Iskrzyłudy (Pyrosomida)

Beczułkowce (Doliolida)

Salpy (Salpida)

Ogonice (Larvacea = Appendicularia)

Bezczaszkowce (Cephalochordata)

Lancetniki (Branchiostomatidae)

Uwaga!!!!
Jest to część systematyki potrzebna do odpowiedniego zrozumienia całego wykładu. Przed kazdym nowym wykładem będę zamieszczał taką abyśmy łatwiej poruszali się po bezkresnej krainie systematyki kręgowców. :P

___________________________________________________________________

U lancetnika z komórek mięśniowych

Na dnie gardzieli endostyl- rynienka z rzeskami.(u kregowców gruczoł tarczycowy)

OSŁONICE (Tunicata = Urochordata)

- ŻACHWY (Ascidiacea)

- OGONICE (Larvacea)

- SPRZĄGLE (Thaliacea)

- wylacznie morskie

- cechy strunowców zachowane tylko u larw

- na ogół obojnacze

- rozmnażanie żachw i sprzęgli często przez pączkowanie ze stolonu, do którego mogą znikać różne organy - prowadzi to często do powstanie kolonii

- odżywianie filtrowanie

ŻaCHWY (Ascidiacea)

- larwy kijankowate, bardzo długi ogon

- przyczepiają się do podłoża okolica gardzieli (przednim końcem)

- otwór ustny i odbytowy przemieszczają się dogrzbietowo i otwieraja na końcu syfonów

- larwa powstaje w wyniku rozmnażania płciowego (jest oozoidem)

- rozmnażanie bezpłciowe - paczkowanie, stolon wyrasta z podstawy, od niego odpaczkowują bardzo łatwo prowadzi do powstania kolonii:

- część - luźne kolonie (połączone tylko stolonem u podstawy)

- silnie zintegrowane kolonie:

  1. *maja własne syfony wlotowe

  2. *syfon wypustowe wchodzą do wspólnej komory kloakalnej.

Żachwy mogą być osobnicze , w luźnych koloniach i w silnie zintegrowanych (ze wspólną jama kloakalna)

SPRZĄGLE (Thaliacea)

Metageneza ,czyli przemiana pokoleń powstających drogą płciową (oozoidów) i bezpłciowa (blastozoidów) a wiec oozoidy odpaczkowuja pierwsze blastozoidy

Niektóre blastozoidy tzn. genozoidy, wytwarzaja gamety, z których powstaja oozoidy

Oozoidy - powstają drogą płciowa

Blastozoidy - powstają drogą bezpłciowa

Gonozoid - rozmnaża się płciowo

Sprzągle dzielimy na:

  1. Iskrzyłudy (Pyrosomida)

  2. Salpy (Salpida)

  3. Beczułkowce (Doliolida)

pączkowanie może mieć bardzo skomplikowany przebieg

Iskrzyłudy

- cylindryczne kolonie wspólna tunika i kloaka

- oozoid rozwija się w kloace bez stadium larwy, w stolon ,który wytwarza 4 pączki taki zalążek opuszcza kolonie macierzystą stolon przekształca się w osobnika odżywczego(trofozoida) a paczki dalej odpączkowują tworząc nowa kolonie

Salpy

- zapłodnienie wewnetrzne

- rozwój bezpośredni

- zygoty implantują się w jajowodzie

Oozoidy w swojej jamie atrialnej, ze swojego stolona tworzą blastozoidy, które jednoczesnie sa gonozoidami.

Blastozoidy tworzą łańcuszki, połączone ze sobą i opuszczają osobnika macierzystego w grupach.

Beczułkowce

- osobnicze

- larwy kijankowate, ale zamknięte w kapsułach(nie pływają)

- oozoid wytwarza na stolonie 3 szeregi paczków, z których boczne osobniki to wyłącznie osobniki odżywcze(trofozoidy)

w środkowym rzędzie są forozoidy, które odrywają się od stolonu i na nie wskakują przyszłe gonozoidy (też wytworzone ze środkowego rzędu)

Wykład 1

5



Wyszukiwarka