Rachunkowosć funduszy inwestycyjnych
Rachunkowosć funduszy inwestycyjnych reguluje ustawa o rachunkowości z 20 września 1994 r . z późniejszymi zmianami oraz Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych.
Rachunkowość funduszy obejmuje w szczególności:
- podstawowe zasady prowadzenia rachunkowości zgodnie z ustawa, a dotyczące wszystkich jednostek gospodarczych
- ustalanie wyniku z operacji
- obliczanie wartości aktywów netto, aktywów netto na jednostkę uczestnictwa, na serię certyfikatów inwestycyjnych i na certyfikat inwestycyjny danej serii
- dokumentację wynikająca z przepisów ustawy o rachunkowości tj. plan kont, księgi rachunkowe itd.
Oprócz tego w skład ksiąg rachunkowych funduszu wchodzi również rejestr uczestników funduszu, subrejestry uczestników funduszu, rejestr certyfikatów inwestycyjnych i ich subrejestry - zawierają one również szczegółową charakterystykę każdego z nich.
Operacje dotyczące funduszu ujmuje się w księgach rachunkowych okresu, którego dotyczą.
Nabyte składniki lokat ujmuje się według ceny nabycia, a składniki lokat nabyte nieodpłatnie posiadają cenę nabycia równą zeru.
Zysk lub stratę ze zbycia lokat wylicza się w zasadzie metodą „najdroższe sprzedaje się jako pierwsze” Metoda ta polega na przypisaniu sprzedanym składnikom najwyższej ceny nabycia danego składnika lokat.
Operacje dotyczące funduszu ujmuje się w walucie, w której są wyrażane oraz w walucie polskiej, przeliczając je po średnim kursie NBP na dzień ujęcia tych operacji w księgach rachunkowych funduszu.
Przychody z lokat obejmują w szczególności:
- dywidendy i inne udziały w zyskach
- przychody odsetkowe
- przychody związane z posiadaniem nieruchomości
- dodatnie saldo różnic kursowych powstałe w związku z wyceną środków pieniężnych, należności oraz zobowiązań w walutach obcych
Koszty funduszu obejmują głównie:
- koszty odsetkowe
- koszty związane z posiadaniem nieruchomości
- ujemne saldo różnic kursowych powstałe w związku z wyceną środków pieniężnych, należności oraz zobowiązań w walutach obcych
Fundusz powinien tworzyć preliminarze wydatków.
W przypadku kosztów funduszu -tworzone są rezerwę na przewidywane wydatki. Płatności z tytułu kosztów funduszu zmniejszają utworzoną rezerwę.
Przychody odsetkowe od dłużnych papierów wartościowych nalicza się zgodnie z zasadami ustalonymi dla tych odsetek przez emitenta.
Przychody odsetkowe z lokat bankowych nalicza się przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej. Efektywna stopa procentowa to stopa przy zastosowaniu której następuje zdyskontowanie do bieżącej wartości lokat lub zobowiązań funduszu -przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych w okresie do terminu zapadalności lub wymagalności.
Wycena aktywów oraz ustalenie zobowiązań i wyniku z operacji:
Aktywa funduszu wycenia się, a zobowiązania funduszu ustala się w dniu wyceny oraz na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego w wiarygodnie oszacowanej wartości godziwej.
Lokaty:
W przypadku gdy składnik lokat jest przedmiotem obrotu na więcej niż jednym rynku, wartością godziwą jest kurs ustalony na rynku głównym. Podstawą wyboru rynku głównego może być:
- wolumen obrotu na danym rynku
-liczba zawartych transakcji na danym składniku lokat
- kolejność wprowadzenia do obrotu
- możliwość dokonania transakcji na danym rynku
Wyboru rynku głównego dokonuje się na koniec każdego kolejnego miesiąca kalendarzowego, mając na uwadze w.wym. kryteria
Nieruchomości:
Nieruchomości wycenia się w oparciu o operat szacunkowy, który sporządzany jest według przepisów o gospodarce nieruchomościami ( wartość godziwa!)
Sprawozdawczość finansowa
Rokiem obrotowych funduszu jest rok kalendarzowy. Sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej.
Na dzień bilansowy ustala się wynik z operacji funduszu, który obejmuje:
- przychody z lokat netto , który jest różnicą miedzy przychodami z lokat a kosztami funduszu
- zrealizowany zysk / stratę ze zbycia lokat i wyceny lokat
Sprawozdanie finansowe obejmuje:
1. wprowadzenie
2. zestawienie lokat
3. bilans
4. rachunek wyniku z operacji
5. zestawienie zmian w aktywach netto
6. rachunek przepływów pieniężnych
7. noty objaśniające
8. informacje dodatkową
Sprawozdanie finansowe sporządza się dwa razy w roku jako półroczne i roczne sprawozdanie finansowe. Roczne sprawozdanie finansowe obejmuje dane za bieżący rok obrotowy oraz dane porównywalne za co najmniej poprzedni rok obrotowy.
Roczne sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego rewidenta, a sprawozdania półroczne podlegają przeglądowi przez biegłego rewidenta.
Roczne sprawozdania finansowe podlegają ogłoszeniu wraz z opinią biegłego rewidenta oraz odpisem uchwały zatwierdzającej sprawozdanie, podjętej przez organ zatwierdzający. Uchwała ta powinna być podjęta w terminie czterech miesięcy od zakończenia roku obrotowego.
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego obejmuje:
nazwę funduszu oraz dane identyfikujące
krótki opis celu inwestycyjnego, specjalizacji i stosowanych ograniczeń inwestycyjnych funduszu
firmę , siedzibę i adres towarzystwa będącego organem funduszu
wskazanie, czy sprawozdanie finansowe opiera się o zasadę kontynuacji
podanie podmiotu, który prowadzi badanie (przegląd) sprawozdania
wskazanie rynku na którym notowane są certyfikaty inwestycyjne
wskazanie serii i cech certyfikatów
wskazanie emisji certyfikatów inwestycyjnych
Zestawienie lokat
Składniki lokat wykazuje się:
w wartościach zagregowanych w postaci tabeli głównej, w której ujmowane są one szczegółowo wg. składników ( tj. akcje, warranty subskrypcyjne listy zastawne udziały w spółkach itd.) za bieżący i poprzedni okres sprawozdawczy
w pozycjach analitycznych grup składników lokat z podziałem na rodzaj rynku, jego nazwę, liczbę ,wartość wg. ceny nabycia i wyceny na dzień bilansowy z zaznaczeniem ich procentowego udziału w aktywach ogółem
Bilans
I .Aktywa
1. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
2. Należności
3. Transakcje przy zobowiązaniu się drugiej strony do odkupu
4.Skladniki lokat notowane na rynku
- w tym dłużne papiery wartościowe
5. Składniki lokat nie notowane na rynku
6. Nieruchomości
7. Pozostałe aktywa
II. Zobowiązania
III. Aktywa netto ( I - II)
IV. Kapitał funduszu
Kapitał wpłacony
Kapitał wypłacony (wartość ujemna)
V. Dochody zatrzymane
1. zakumulowane, nierozdysponowane przychody z lokat netto
2. zakumulowany, nierozdysponowany zysk ( strata) ze zbycia lokat
VI. Wzrost( spadek) wartości lokat w odniesieniu do cen nabycia
VII. Kapitał funduszu i zakumulowany wynik z operacji ( IV + V +/- VI)
Rachunek wyniku z operacji
Przychody z lokat
Dywidendy i inne udziały
Przychody odsetkowe
Przychody związane z posiadaniem nieruchomości
Dodatnie saldo różnic kursowych
Pozostałe
Koszty funduszu
Wynagrodzenie dla towarzystwa
Wynagrodzenie dla podmiotów prowadzących dystrybucję
Opłaty dla depozytariusza
Opłaty związane z prowadzeniem rejestru aktywów funduszu
Opłaty za zezwolenie oraz rejestrację
Usługi w zakresie rachunkowości
Usługi w zakresie zarządzania aktywami funduszu
Usługi prawne
Usługi wydawnicze w tym poligraficzne
Koszty odsetkowe
koszty związane z posiadaniem nieruchomości
Ujemne saldo różnic kursowych
Pozostałe
Koszty pokrywane przez towarzystwo
Koszty funduszu netto (II + III)
Przychody z lokat netto ( I - IV)
Zrealizowany i niezrealizowany zysk /strata
Zrealizowany zysk z lokat
Wzrost (spadek) niezrealizowanego zysku ( straty) z wyceny lokat
Wynik z operacji ( V +/- VI)
Zestawienie zmian w kapitale ( podstawowe elementy)
Zmiana wartości aktywów netto
Zmiana liczby jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych
Zmiana wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa albo certyfikat inwestycyjny
Procentowy udział kosztów funduszu w średniej wartości aktywów netto
Rachunek przepływów pieniężnych
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej (I + II)
Wpływy
z tytułu posiadanych lokat
z tytułu zbycia składników lokat
pozostałe
Wydatki
z tytułu posiadanych lokat
z tytułu nabycia składników lokat
z tytułu wypłaconego wynagrodzenia dla towarzystwa
z tytułu wypłaconego wynagrodzenia dla podmiotów prowadzących dystrybucję
z tytułu opłat dla depozytariusza
z tytułu opłat za zezwolenie oraz opłat rejestracyjnych
z tytułu opłat związanych z prowadzeniem rejestru aktywów funduszu
z tytułu usług w zakresie rachunkowości
z tytułu usług za zarządzanie aktywami funduszu
z tytułu usług prawnych
z tytułu posiadania nieruchomości
pozostałe
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (I - II)
Wpływy
z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa albo wydania certyfikatów inwestycyjnych
z tytułu zaciągniętych kredytów
z tytułu zaciągniętych pożyczek
z tytułu spłaty udzielonych pożyczek
odsetki
pozostałe
Wydatki
z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych
z tytułu spłaty zaciągniętych kredytów
z tytułu spłaty zaciągniętych pożyczek
z tytułu wyemitowanych obligacji
z tytułu wypłaty przychodów
z tytułu udzielonych pożyczek
odsetki
pozostałe
Skutki zmian kursów wymianu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych
Zmiana stanu środków pieniężnych ( A +/-B)
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych na początek okresu sprawozdawczego
Środki pieniężne i ekwiwalenty pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego (E +/-D)
Noty objaśniające
Nota 1. Polityka rachunkowości funduszu
Nota 2. Należności funduszu
Nota 3. Zobowiązania funduszu
Nota 4 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Nota 5 Ryzyka
Nota 6. Instrumenty pochodne
Nota 7. Transakcje przy zobowiązaniu się funduszu lub drugiej strony do odkupu
Nota 8 Kredyty i pożyczki
Nota 9 Walory i różnice kursowe
Nota 10. Dochody i ich dystrybucja
Nota 11 Koszty funduszu
Nota 12. Dane porównawcze o jednostkach uczestnictwa
Informacja dodatkowa
Obejmuje przede wszystkim:
- informacje o znaczących zdarzeniach dotyczących lat ubiegłych, ujętych w sprawozdaniu za rok bieżący
- w przypadku niepewności co do kontynuacji działania- opis tych niepewności, ze wskazaniem czy sprawozdanie zawiera korekty z tym związane
- dokonane korekty wyceny aktywów i ich wpływ na sytuację majątkową i finansową, płynność oraz rentowność funduszu
5