Wykład 14.11.2014

BIAŁACZKI PTASIE- AVIAN LEUCOSIS AL

Choroba wywoływana przez Retrovirusy

-grupa zakaźnych chorób nowotworowych

-największe podobieństwo do choroby Mareka

-dotyczy ptaków w większości ok. 16 tygodnia życia

Jest to grupa zakaźnych chorób nowotworowych powodowanych przez retrowirusy ptasie.

W skład tej rodziny wchodzą wirusy o różnych właściwościach powodujące zarówno zarażenia bezobjawowe jak również schorzenia w przebiegu których dochodzi do rozrostu nowotworowego narządów wewnętrznych.

Wirusy te cechuje bardzo duża zmienność co dodatkowo uniemożliwia ich niszczenie przez układ immunologiczny gospodarza.

Charakterystyczną cechą retrowirusów jest posiadanie enzymu odwrotnej transkryptazy, który odpowiada za przepisanie wirusowego RNA na DNA reowirusa, który ulega integracji do genomu komórki podczas replikacji.

Retrowirusy

-otrzymały swoją nazwę od enzymu, który posiadają tj. odwrotnej transkryptazy

-oprócz znaczenia w przemyśle drobiarskim są również istotnym obiektem zainteresowań biomedycyny- białaczka erytrocytarna była pierwszym rodzajem białaczki, dla której wykazano przyczynę wirusowa

-zaczęto je wykorzystywać jako modele onkogenezy wirusowej

RODZINA: RETROVIRIDAE

I. Wirusy białaczki ptaków/ grupa wirusów mięsaka ALSV

a. egzogenne: wirusy występujące głównie u kur domowych i powodujące wiele zaburzeń białaczkowych, powstawanie mięsaków oraz innych guzów

b. endogenne: wirusy przejawiające znikomą lub zerową patogenność

II. Wirusy retikuloendoteliozy REV

-egzogenne wirusy występujące u kilku gatunków drobiu domowego i ptaków łownych powodujące chłoniaka i zespół choroby karłowatej

III. Wirus choroby limfoproliferacyjnej LPDV

-egzogenne wirusy indyków wywołujący chorobę limfoproliferacyjną

Wśród chorób powodowanych przez te wirusy u drobiu wymienia się:

1. Białaczkę limfoidalną (limfomatoza, białaczka narządowa, lymphoid leucosis LL)

2. Białaczkę mieloidalną (mielocytomatoza, białaczka J, myeloid leucosis ML)

3. Białaczkę mieloblastyczną

4. Erytroblastozę

5. Osteopetrozę

6. Mięsaki

7. Śródbłoniaki

8. Nowotwory nerek

Podkliniczne zakażenia wirusem białaczki ptaków ALV

-nie wywołują choroby nowotworowej

-powodują zmniejszenie produkcji jaj, masy jaj

-spowolnienie wzrostu i zmniejszenie innych parametrów istotnych z punktu widzenia produkcji zarówno w stadach nieśnych jak i mięsnych

Istotną cechą retrowirusów ptasich jest fakt, że są zdolne do rozprzestrzeniania się zarówno drogą poziomą jak i pionową.

Występowanie:

-białaczki ptasie występują na całym świecie

-w intensywnym (przemysłowym) chowie drobiu

-w Polsce występują od wielu lat

-częstość występowania LL jest trudna do oszacowania ponieważ od czasu opracowania metod diagnostyki choroby Mareka obie choroby były rozpoznawane w jednej grupie chorób nowotworowych

-w drugiej połowie lat 90-tych rejestrowano liczne przypadki bialaczki J w stadach reprodukcyjnych kur typu mięsnego i niekiedy u ich potomstw

-w latach 1997-1999 odsetek zakażonych stad reprodukcyjnych kur mięsnych wynosił od 65 do 93%

Jak wykazano- białaczki ptaków powodowane są zakażeniem tylko ptasim typem C retrowirusa

-wirusy białaczek ptasich podzielono na podgrupy oparte na różnicach w składzie białek izolowanych z otoczki wirusowej co również ma związek z adaptacją wirósów do różnych gospodarzy

podgrupa wirusa	wrażliwy gatunek	rodzaj indukowanego nowotworu
A	kura	białaczka limfoidalna, mięsak
B	kura	białaczka limfoidalna, mięsak
C	kura	białaczka limfoidalna, mięsak
D	kura	białaczka limfoidalna, mięsak
E	kura	wirus endogenny
F	bażant obroźny	wirus endogenny
G	bażant złocisty	wirus endogenn
H	kuropatwa	wirus endogenny
I	przepiórka	wirus endogenny
J	kura- linie mięsne	mielocytoza

C i J najbardziej

RODZAJ: ALPHARETROVIRUS

RODZINA: RETROVIRIDAE

-wirusy tego rodzaju określa się mianem ALV lub wirusa mięsaka ptaków ASV

-genom tych wirusów zbudowany jest z kwasu RNA

-najbardziej istotną z punktu widzenia diagnostyki cechą w budowie retrowirusów jest białkowa otoczka zawierająca antygen swoisty dla poszczególnych podtypów wirusa. w diagnostyce wykorzystuje się typowo swoistą glikoproteinę oznaczoną jako gp 85

-wirusy należące do tej grupy mogą być ułomne- defektywne i nie posiadać zdolność do wytwarzania otoczki wirusowej, a więc kompletnej (w pełni zakaźnej), cząsteczki wirusowej- są to tak zwane wirusy endogenne

-wirusy ułomne potrzebują do namnażania wirusów pomocniczych

-wirusy egzogenne posiadają w swoim genomie genv kodujący syntezę otoczki

TRANSFORMACJA NOWOTWOROWA KOMÓREK (ciekawostka)

W wytwarzaniu guzów nowotworowych biorą udział dwa rodzaje mechanizmów:

1. Insercja promotorów

-wirusy powodują powolne przekształcanie się komórek, które nie przenoszą wirusowych onkogenów, powodują transformację poprzez przypadków integrowanie z genomem gospodarza w sąsiedztwie prawidłowego komórkowego protoonkogenu, który wówczas podlega nieprawidłowej ekspresji pod wpływem wirusowych promotorów

2. Ostra transformacja

-w przypadku białaczki limfatycznej, kiedy dochodzi do aktywacji onkogenu

Egzogenne wirusy białaczki (pochodzące z zewnątrz)

-rozprzestrzeniają się jako zakaźne wiriony drogą pionową (zakażenie wrodzone) z matki na potomstwo za pośrednictwem jaja

-albo drogą poziomą, z ptaka na ptaka w wyniku kontaktu

-w ten sposób rozprzestrzeniają się wirusy zaliczane do podgrupy A, B, C, D i J

-większość endogennych wirusów jest wadliwa pod względem genetycznym i nie zawiera pełnego zestawu genów retrowirusów niezbędnych do tworzenia zakaźnych cząstek wirusowych dlatego podgrupa E wirusów białaczki nie ma lub ma niewielką aktywność onkogenna u kur

Epizootiologia:

-wirusy białaczek ptasich w warunkach naturalnych występują przede wszystkim u kur

-rzadziej u bażantów, przepiórek i perlic

-liczba ptaków zakażonych w stadzie jest zazwyczaj wysoka i może sięgać 75% i powyżej

-pomimo zakażenia tylko części ptaków w stadzie wykazuje zmiany nowotworowe i pada

-okres inkubacji dla chorób białaczkowych zależny jest od szczepu i dawki wirusa, drogi zakażenia, wieku ptaków, ekspozycji, a także genetycznej oporności ptaków

Drogi zakażenia:

1.wirusy egzogenne w warunkach naturalnych rozprzestrzeniają się w dwojaki sposób:

- drogą pionową (kongenitalnie) z pokolenia na pokolenie

-drogą poziomą (horyzontalnie) z ptaka na ptaka

2. wirusy replikują się intensywnie w części głównej jajowodu (magnum) skąd przedostają się do białka jaja i następnie wnikają do zarodka podczas inkubacji

(egzamin: wymienić choroby lub zaznaczyć w których jest zakażenie drogą pionową i poziomą)

Drogi zakażenia:

-kury są znacznie bardziej wrażliwe na zakażenie niż koguty

-zakażone koguty nie przenoszą zakażenia na potomstwo nawet jeśli ich nasienie zawiera wirus, natomiast mogą one zakażać kury drogą płciową (u zakażonych kogutów wirus Al namnaża się w całym układzie rozrodczym z wyjątkiem plemników i jest obecny w nasieniu)

-do zakażenia poziomego dochodzi przez kontakt bezpośredni ptaków wrażliwych z osobnikami zakażonymi kongenitalnie (najczęściej w wylęgarni, podczas seksowania oraz na fermie w pierwszych dniach życia ptaków, w czasie sztucznej inseminacji, zabiegów iniekcyjnych - szczepień)

-problem związany z przenoszeniem cząstek wirusa za pośrednictwem szczepionek dotyczy szczepionek przeciwko chorobie Mareka i ospie ptaków

-u wyklutych z zakażonych jaj piskląt wytwarza się stan tolerancji immunologicznej, zazwyczaj nie wytwarzają one swoistych przeciwciał neutralizujących i przez całe życie pozostają nosicielami i siewcami wirusa.

Ptaki te wydzielają wirusa ze śliną, wydzieliną z przewodów nosowych oraz z kałem.

Po osiągnięciu dojrzałości płciowej przekazują go również przez jajo na potomstwo.

U ptaków immunologicznie kompetentnych po zakażeniu poziomym dochodzi do przejściowej wiremii do wytworzenia swoistych przeciwciał i wówczas białaczki występują rzadko

Przeciwciała matczyne ograniczają rozwój wiremii i zmian nowotworowych oraz siestwo wirusa u piskląt zakażonych po wylęgu

W zależności od systemu immunologicznego w zakażonym wirusem białaczki stadzie można wyróżnić grupy ptaków:

1. brak wiremii, przeciwciała i siestwa

2. brak wiremii, z przeciwciałami, zwykle brak siestwa lub siestwo sporadyczne

3. wiremia, przeciwciała, siestwo możliwe

4. wiremia, bez przeciwciał, siestwo wirusa- tolerancja immunologiczna

Stan immnosupresji wywołany przez wirusa zakaźnego zapalenia bursy Fabrycjusza zwiększa stopie siestwa wirusami AL.

Drogi zakażenia i okres inkubacji:

- poprzez układ oddechowy

- pokarmowy

- a także przez uszkodzoną skórę

Okres inkubacji zależny jest od:

- szczepu wirusa

- dawki wirusa

- drogi zakażenia

- wieku ptaków

- ekspozycji

- genetycznej odporności ptaka

Wirusy wywołujące białaczki limofidalną LL i mieloidalną ML należą do grupy wirusów AL "wolno transformujących":

- rozwój zmian nowotworowych trwa tygodnie lub miesiące

- u kurcząt zakażonych embrionalnie lub w wieku 1- 14 dni życia różnymi szczepami wirusa do wystąpienia białaczki limfoidalnej dochodziło między 14 i 40 tygodniem życia

- bardzo rzadkie przypadki LL występują u kur przed 14 tygodniem życia

- wirusy podgrupy J indukują nieco szybciej ML

- doświadczalnie zakażone kurczęta wykazywały objawy ML w 3 - 11 tyogniu życia

- terenowe przypadki ML stwierdzano juz w 4 tygodniu życia kurcząt rodzicielskich typu mięsnego

Objawy kliniczne:

- brak apetytu

- biegunka

- odwodnienie

- wychudzenie

- blady, zmarszczony, a czasami zasiniały grzebień

- powłoki brzuszne napięte i powiększone (rozrost wątroby)

- postać pingwina

- w przebiegu leukemicznym krew wodnista, blada, słabo krzepnąca

- w rozmazach krwi - zmniejszona liczba krwinek czerwonych i obecność limfoblastów (niedojrzałe postacie limofocytów)

- ptaki padają wskutek pęknięcia powiększonych narządów i skrwawienia do jamy ciała

-śmiertelność wskutek zmian nowotworowych jest niska 1 - 4 %

- u niosek wiremicznych śmiertelność wyższa - powikłania

Prawidłowa liczba krwinek czerwonych u kur

gatunek	wiek- tyg	mln/mm3 samica	mln/mm3 samiec
kura	1	1,5-2,0	1,5-2,0
	2-7	1,9-2,5	1,9-2,8
	8-14	2,1-2,6	2,2-3,0
	16-18

Objawy kliniczne:

Przy białaczce mieloidalnej - powodowanej przez wirusy AL - J, która występuje głównie u kur dorosłych, typu mięsnego i sporadycznie u brojlerów poza wymienionymi wcześniej objawami ogólnymi dodatkowo obserwuje się:

-zniekształcenia na głowie, piersi i nogach spowodowane rozrostem nowotworowym w układzie kostnym

-często występuje leukemia mielocytarna i erytrocytarna

- w obrazie hematologicznym widoczne obniżenie erytrocytów i znaczny wzrost liczby mieloblastów i erytroblastów

-śmiertelność sięga 6-8% ptaków w ciągu miesiąca

-spadek nieśności, zapładnialności i wylęgowości

Objawy kliniczne:

Białaczka erytroblastyczna (czerwonokrwinkowa)

- ujawnia się nagle

- przebieg ostry

- występują dwie postacie choroby: postać naciekowa lub anemiczna

- obserwuje się bladość lub zażółcenie grzebienia

- bladość skoków, błon śluzowych, dzioba

- niedokrwistość

- postępujące wychudzenie

Zmiany anatomo i histopatologiczne:

Białaczka limfoidalna- białaczka trzewiowa:

-zmiany nowotworowe narządów wewnętrznych o charakterze rozlanych nacieków i/lub guzowatych ognisk występują:

1. w wątrobie, która jest znacznie powiększona i może wypełniać całą jamę ciała

2. śledzionie, która jest powiększona

3. bursie Fabrycjusza - zmiana patognomiczna- powiększenie, w chorobie Mareka pomniejszenie

4. nerkach, które są powiększone

5. płucach

6. sercu

7. gonadach

8. szpiku kostnym, który przybiera zabarwienie szaro- czerwone o miękkiej konsystencji

9. krezce

10. barwa zmienionych narządów jest jaśniejsza niż u ptaków zdrowych

W badaniu histopatologicznym można obserwować:

-guzki w wątrobie otoczone warstwą komórek podobnych do fibroblastów

-guzy nowotworowe składające się z dużej ilości niedojrzałych komórek limfoidalnych (limfoblastów), które mają słabo widoczną błonę cytoplazmatyczną, silniej zasadochłonną cytoplazmę, a w jądrach widoczne kwasochłonne jąderka

-w bursie Fabrycjusza powiększenie folikułów spowodowane rozplemem komórek limfoblastycznych

Białaczka mieloidalna

-nowotworowe powiększenie wątroby, śledziony, nerek, gonad, grasicy

-obecność gumowatych ognisk związanych z układem kostnym

-guzowate zmiany na wewnętrznej stronie mostka żeber i kręgosłupa

-infiltracja milocytarna w .....

Zestawienie różnicowe zmian sekcyjnych obcerwowanych w przebiegu białaczek u kur:

Narząd	Białaczka limfoidalna	Białaczka erytroblastyczna	Białaczka mieloblastyczna	Mieocytomatoza
WĄTROBA	-znacznie powiększona, liczne drobne lub większe guzy, średnio twarda	Średnio powiększona, obrzęk naciekowy. Kolor wiśniowo- czerwony, mahoniowy, miękka konsystencja	Znacznie powiększono, obrzęk naciekowy, cętkowana, powierzchnia twarda	Często zażółcona, biaława, guzy
ŚLEDZIONA	Najczęściej powiększona, liczne drobne guzy lub większe guzy, koncentracja miękka	Często powiększona, kolor wiśniowy, bardzo miękka	Często powiększono, obrzęk naciekowy, cętkowana, miękka	Powiększona, guzy
BURSA FABRYCJUSZA	Najczęściej powiększona, guzy	Brak zmian	Czasami guzy	Brak zmian
SZPIK KOSTNY	Częste zmiany- szpik białawy o bardzo zbitej konsystencji	Półpłynny, wiśniowo - czerwony, rozlane szare nacieki	Rozlane żółtoszare nacieki	Często nacieki nowotworowe
KREW	Niekiedy białaczka limfoblastyczna	Białaczka erytroblastyczna, niedojrzałe erytrocyty, anemia	Białaczka mieloblastyczna	Brak leukemii
CYTOLOGIA I HISTOPATOLOGIA	Limfoblasty, głównie nacieki pozanaczyniowe	Erytroblasty, nacieki wewnątrznaczyniowe	Mieloblasty, nacieki wewnątrz i zewnątrznaczyniowe	Mielocyty, nacieki pozanaczyniowe
INNE NARZĄDY LUB TKANKI, W KTÓRYCH LOKALIZUJĄ SIĘ ZMIANY	Nerki, jajnik	-	Nerki, jajnik	Kość mostkowa, żebra, kręgi, … Oraz miednicy, nerki, jajnik, mięśnie, płuca

Diagnostyka:

-badanie histopatologiczne: pozwala określić typ zmian nowotworowych

-Beanie cytologiczne preparatów odciskowych zabarwionych metoda May- Grunwalda- Giemsy ze świeżej tkanki nowotworowej pomaga w postawieniu rozpoznania

-do badań należy dostarczyć żywe chore ptaki lub wycinki chorobowo zmienionych narządów wewnętrznych (wątroba, śledziona, bursa Fabrycjusza, grasica, szpik kostny, nerwy obwodowe) utrwalone w 10% zbuforowanym.......

- metody wirusologiczne: izolacja wirusów AL, nie znajdują zastosowania z uwagi na ich powszechność występowania, pracochłonność i złożoność metod

-z metod serologicznych do wykrywania przeciwciała la wirusów AL. W plazmie surowicy lub żółtku jaj stosowane mogą być testy:

Wirusowej neutralizacji VN

ELISA dla wirusów podgrup A B i J

- wynik ujemny tj. brak przeciwciał u pojedynczych ptaków w stadzie może być u wiremicznych siewców - tolerancja immunologiczna. Dlatego interpretacja wyników badań serologicznych musi być ostrożna

Diagnostyka różnicowa:

Diagnostyka różnicowa choroby Mareka i białaczki lifoblastycznej

KRYTERIA	CHOROBA MAREKA	BIALACZKA LIMFATYCZNA
Wiek	5-6 tyg. Kurczęta 12- 24 tyg. kury	Powyżej 16 tyg.
Śmiertelność	Najczęściej >5%	Poniżej 5%
Objawy kliniczne	Często objawy porażenne	Objawy nieswoiste
Zmiany makroskopowe - przerost nerwów	Często	Brak
Nowotwory oka	Możliwe	Brak
Nowotwory skory	Możliwe	Brak
Nowotwory narządów rozrodczych, nowotwór	Często	Rzadko
Wątroby, śledziony, nerek	Często	Często
Atrofia bursy Fabrycjusza	często	często
Zmiany nowotworowe w bursie	rzadko	często
Zmiany mikroskopowe Nerwy- nacieki limfocytarne	Często	Brak
Centralny układ nerwowy- nacieki limofyctarne	Możliwe	Brak
Wątroba	Nowotwory zlokalizowane wokół naczyń	Nowotwory dobrze umiejscowione
Inne narządy: nacieki limfocytarne	Możliwe
Bursa Fabrycjusza	Atrofia grudek chłonnych, rzadziej nacieki limfocytarne	Możliwe nacieki limfocytarne
Rodzaj komórki nowotworowej	Komorka T	Komorka B

Zwalczanie i zapobieganie

- nie ma możliwości leczenia i prowadzenia szczepień dlatego kontrolowanie choroby musi opierać sie na pozyskaniu ptaków pochodzących ze stad wolnych od ALV lub stad opornych genetycznie oraz utrzymywanie najwyższych standardów higieny

-brak szczepionek skutecznych w zwalczaniu białaczek ptasich. Ze względu na istnienie pionowej drogi rozprzestrzeniania, szczepienia nie stanowią skutecznej metody kontroli, a wszystkie próby opracowywania szczepionki były zniechęcające

-najbardziej skutecznym sposobem zwalczania LL i

Zagrożenie dla zdrowia publicznego

- nie istnieją pewne dowody na zagrożenie dla zdrowia ludzi ze strony ALSVs.

-określone szczepy wirusów maja zdolność zakazania i transformacji komórek ludzi...

Retikuloendotelioza

-jest to kilka zespołów patologicznych wywołanych przez grupę retrowirusów które różnią sie od grupy wywołujących białaczki/ mięsaki kur

-naturalne zakażenie wirusami retikuloendoteliozy występuje u kur, kaczek, gęsi, kuropatw, bażantów, przepiórek japoński i indyków

-chorobę nowotworowa powstającą wskutek zakażenia obserwowano sporadycznie u indyków i rzadziej u innych gatunków

-należy do gammaretrovirinae

-pod względem właściwości, budowy molekularnej oraz rodzaju receptorów gospodarza rożni sie od innych retrowirusów wywołujących białaczkę limfoidalna LL lub białaczkę ptasia typu J (ALV- J)

-wyróżniany jest tylko jeden Serotyp REV, ale w jego obrocie występują trzy podtypy różniące sie właściwościami antygenowymi

-REV jest wirusem dwudziestościennym mającym ok 100 nm. średnicy.....

-niewiele wiadomo na temat epidemiologii naturalnie występujących zakażeń REV w stadach indyków i kur

-opisano przypadki zakażeń w Australii, Egipcie, Niemczech Izraelu, Japonii, wielkiej Brytanii USA

-częstotliwość występowania zakażeń REv w USA określono jako sporadyczna u indyków

-do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu z zakażonymi osobnikami a wirus występuje w kale

Możliwe zakażenie drogą pionowa

Wektorem wirusa mogą być również komary oraz niektóre pluskwiaki

Objawy kliniczne

-nie obserwuje sie objawów patognomicznych w czasie powstawania ostrych lub przewlekłych nowotworów

-chłoniaki rozwijają sie u indyków po naturalnym zakażeniu w wieku 15- 20 tyg.

- u niektórych osobników występuje paraliż

-zakażenie REV może doprowadzić do immunosupresji

-Czasami rozwija sie chorobowy zespół karłowaty

-nowotwory oraz zmiany w nerwach powstałe w wyniku zakażenia REV można pomylić z występującymi w przebiegu choroby Mareka, białaczki limfatycznej

Kontrola:

-nieopracowana procedur kontroli choroby ponieważ występuje ona sporadycznie i często bez objawów klinicznych

-w razie konieczności należy wdrożyć takie same procedury jak w programach eliminacji ALV u kur

-coraz częściej wymaga sie aby stada indyków przeznaczone na eksport miały status wolnych od REV

---