PROJEKT DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UNII OKRES, Instrumenty Planowania Przestrzennego IPR


PROJEKT DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UNII OKREŚLAJĄCEJ INFRASTRUKTURĘ INFORMACJI PRZESTRZENNEJ
W KRAJACH WSPÓLNOTY (INSPIRE)

MEMORANDUM OBJAŚNIAJĄCE

1. Wprowadzenie

Właściwa polityka zależy od wysokiej jakości informacji i udziału społeczeństwa. Decydenci stwierdzili rosnące powiązania i złożoność wielu elementów wpływających na jakość współczesnego życia; to stwierdzenie wpływa na sposób formułowania nowych kierunków polityki społecznej i gospodarczej. Na przykład Szósty Program Działania na rzecz Środowiska (Sixth Environment Action Programme - 6th EAP) podkreśla, że działania dotyczące środowiska powinny być oparte na głębokiej wiedzy oraz uczestnictwie poinformowanego społeczeństwa; to nowe podejście zmienia sposób podejmowania decyzji przez Unię Europejską w zakresie polityki odnośnie środowiska.

Stąd też potrzebne jest nowe podejście, aby właściwie prowadzić monitorowanie, sprawozdawczość oraz zarządzanie danymi i ich przekazywanie na różnych poziomach rządowych. Należy zastosować narzędzia, które zredukują duplikowanie zbierania danych oraz stworzą warunki do ich harmonizacji, szerokiego upowszechnienia i wykorzystania. Takie narzędzia powinny zaowocować zwiększoną wydajnością oraz korzyściami, które będą mogły być wykorzystane do poprawy dostępności i jakości informacji. Z kolei, zwiększona dostępność informacji będzie stymulować innowacje wśród producentów informacji w sektorze handlowym.

Informacja przestrzenna może odgrywać ważną rolę w tym podejściu, ponieważ pozwala ona na integrację informacji z wielu źródeł dla jej różnorodnych zastosowań. Spójna, szeroko dostępna informacja przestrzenna na obszarze Krajów Wspólnoty dostarczyłaby niezbędnej "ramy" do koordynacji dostarczania informacji i jej monitorowania na całym obszarze Unii Europejskiej. Informacja przestrzenna może być także wykorzystywana dla opracowywania map będących dobrym środkiem komunikowania się ze społeczeństwem. Niestety, techniczne i społeczno-ekonomiczne cechy informacji przestrzennej stwarzają problemy w zakresie koordynacji, luk informacyjnych, niezdefiniowanej jakości oraz barier dostępu i wykorzystania szczególnie potrzebnej informacji.

Dlatego też Komisja Europejska zdecydowała się zgłosić do Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej obecną propozycję, aby uczynić informację przestrzenną łatwo dostępną zarówno dla polityki krajowej jak i unijnej oraz umożliwić dostęp do tej informacji dla społeczeństwa. Ta inicjatywa wynika z zaangażowania się wielu organizacji związanych z Komisją, w szczególności DG Environment, Eurostat, Joint Research Centre, które już pełnią ważną rolę w adaptacji i wdrażaniu niniejszej Dyrektywy.

2. Krótki opis Propozycji

Proponowana Dyrektywa tworzy prawną podstawę do tworzenia i działania Infrastruktury Informacji Przestrzennej w Europie, w celu formułowania, wdrażania, monitorowania i oceny polityki Wspólnoty na wszystkich poziomach działania oraz dostarczania informacji dla społeczeństwa.

Głównym celem INSPIRE jest zwiększenie i udoskonalenie dostępności danych przestrzennych dla podejmowania decyzji w ramach Wspólnoty i wdrażania jej polityki w krajach członkowskich. INSPIRE koncentruje się na polityce dotyczącej środowiska, lecz jest także otwarta na przyszłe rozszerzenie w innych dziedzinach gospodarki, takich jak rolnictwo, transport i energia.

Propozycja dotyczy w szczególności informacji potrzebnej do monitorowania i poprawy stanu środowiska, w tym powietrza, wody, gleby i środowiska naturalnego. Wiele tego typu informacji musi być związane z wielofunkcyjnymi danymi przestrzennymi. W infrastrukturze informacji przestrzennej nie wszystkie typy danych przestrzennych muszą być zharmonizowane z tą samą dokładnością, nie muszą być również wprowadzane do systemu w tym samym tempie. Dlatego też niniejsza Dyrektywa zawiera trzy aneksy, z których każdy odnosi się do danych przestrzennych potrzebnych w szerokim zakresie polityki środowiskowej. Zależnie od tego, czy dane przestrzenne będą wykorzystywane do geometryzacji innych danych, czy też zharmonizowane dane przestrzenne są potrzebne dla prowadzenia działań wpływających bezpośrednio lub pośrednio na środowisko, a także w zależności od stopnia zharmonizowania już istniejącego w ramach Wspólnoty, będą stosowane różne terminy dla wdrożenia wymagań INSPIRE oraz różne poziomy harmonizacji. Należy podkreślić, że typy danych przestrzennych zawartych w aneksach określają jedynie zakres Dyrektywy i ocen do nich stosowanych. Nie określają one natomiast, jak informacja przestrzenna powinna być zorganizowana lub zharmonizowana.

INSPIRE nie będzie nowym, obszernym programem zbierania danych w krajach członkowskich. Natomiast, zakłada on optymalizację zakresu wykorzystywania już dostępnych danych, poprzez określenie wymagań odnośnie dokumentacji istniejących danych, wdrożenia usług ukierunkowanych na łatwiejszy dostęp do danych oraz poprzez likwidowanie przeszkód w zakresie wykorzystywania danych przestrzennych. INSPIRE wytyczy kierunek stopniowej harmonizacji danych przestrzennych w Krajach Wspólnoty.

Głównymi beneficjantami tej propozycji będą więc organizacje zaangażowane w formułowanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę działań w zakresie polityki środowiskowej - na poziomie europejskim, krajowym i lokalnym. Są to organy rządowe i samorządowe, organizacje ustawodawcze i obywatelskie. Jednakże, zakłada się, iż także inne grupy użytkowników będą mieć korzyści z tej propozycji, w tym sektor prywatny, uniwersytety, naukowcy i środki przekazu. Propozycja będzie wspierać w szerokim zakresie formułowanie i wdrażanie polityki odnośnie środowiska oraz w innych dziedzinach gospodarki.

3. Potrzeba inicjatywy ze strony Wspólnoty

Szczegółowa informacja przestrzenna jest dostępna w Europie, służąc polityce w wielu dziedzinach życia społecznego i gospodarczego. Informacja kartograficzna jest wykorzystywana do sprawozdawczości, analiz, oceny i prognoz. Ponadto, rozwój Internetu umożliwił szeroką, tanią dystrybucję tego typu informacji, pozwalając na lepsze zrozumienie przez opinię publiczną różnych działań polityków.

Pomimo wielu inicjatyw, szerokiego dostępu do informacji przestrzennej i jej stosowania, istnie wciąż problem jej wykorzystywania w Europie. Główne problemy dotyczą braków w danych, brakującej dokumentacji, niekompatybilnych danych przestrzennych i usług ze względu na różne standardy i bariery w udostępnianiu informacji przestrzennej.

Na szczęście rośnie świadomość społeczna na poziomie krajowym i europejskim, iż dobra jakościowo informacja przestrzenna jest potrzebna, aby zrozumieć złożoność wzrastającej działalności człowieka w Unii Europejskiej, uwzględniając jej negatywne aspekty; podejmuje się w tym kierunku wiele regionalnych i krajowych inicjatyw. Ponadto, nowe instrumenty, takie jak system nawigacji GALILEO udoskonalą dokładność i wiarygodność dostarczanej informacji przestrzennej. Jednak nawet w tych okolicznościach działanie na poziomie Wspólnoty jest niezbędne, ponieważ:

4. Spójność z innymi inicjatywami

Istnieje już wiele innych instrumentów utworzonych przez Wspólnotę, służących promowaniu dostępności informacji sektora publicznego. Najważniejszymi z nich są: Dyrektywa dotycząca publicznego dostępu do informacji na temat środowiska, Dyrektywa dotycząca ponownego użycia informacji sektora publicznego, GMES oraz GALILEO.

Jednakże, istnieje potrzeba dodatkowych działań, aby połączyć informacje przestrzenne spływające z różnych sektorów i poziomów, w celu pełnego wykorzystania informacji przestrzennej. Propozycja INSPIRE zatem uzupełnia wyżej wymienione instrumenty i będzie służyć ich wdrażaniu.

Istnieje również potrzeba przeanalizowania istniejących podstaw prawnych odnośnie zabezpieczenia danych i praw autorskich.

5. Rozszerzona procedura szacowania skutków wdrożenia

W czerwcu 2002 roku Komisja wprowadziła nową zintegrowaną procedurę szacowania skutków wdrożenia, aby podnieść jakość i spójność procesu polityki odnośnie środowiska. INSPIRE znajduje się na liście propozycji Programu Prac na rok 2003, dla którego Komisja zdecydowała się przeprowadzić rozszerzoną procedurę szacowania skutków wdrożenia. Stąd też ta procedura została zaaplikowana dla INSPIRE, uwzględniając sześć wariantów polityki środowiskowej.

Preferowany wariant - skoncentrowane podstawy oparte na Dyrektywie Unii Europejskiej ­ będzie w dużym stopniu sfinansowany przez sektor publiczny; wydatki szacuje się średnio na 3.6 - 5.4 milionów Euro rocznie na jednego członka Unii Europejskiej (25 członków). Stanowi to tylko 1 % ogólnych wydatków na informację przestrzenną.

Korzyści ze stosowania systemu to zysk dla ochrony środowiska, szersze korzyści społeczne oraz zyski sektora prywatnego. Dotychczas oszacowano korzyści dla środowiska. Średnio rocznie te korzyści na jednego członka Unii kształtują się w granicach 27 - 42 milionów Euro. Wiedząc, że stanowi to tylko fragment całości nasuwa się wniosek, że korzyści z wdrożenia systemu znacznie przewyższą niezbędny wkład inwestycyjny.

6. Konsultacje z zainteresowanymi na temat INSPIRE

6.1. Konsultacje internetowe

Celem konsultacji internetowych było poinformowanie zainteresowanych o inicjatywie INSPIRE i otrzymanie ich opinii i komentarzy na temat głównych elementów proponowanej w ramach INSPIRE dyrektywy. Konsultacje te odbyły się pomiędzy 29 marca i 6 czerwca 2003 roku. Łącznie odpowiedziało na konsultacje internetowe 185 organizacji i osób z krajów Unii Europejskiej i z krajów wstępujących do Unii. Ich odpowiedzi reprezentują opinie i komentarze ponad 1000 organizacji.

Wyniki konsultacji internetowych wykazały wysoki poziom zgodności zainteresowanych w ocenie przeszkód we wdrażaniu systemu i ich konsekwencji oraz zademonstrowały wysoki poziom wsparcia respondentów dla inicjatywy INSPIRE. Ponad 90% respondentów odpowiedziało pozytywnie na wiele pytań dotyczących występowania przeszkód i potrzeby wprowadzenia instrumentów kontrolnych w ramach inicjatywy INSPIRE. Dogłębna analiza wyników konsultacji internetowej znajduje się pod adresem http://inspire.irc.it/.

6.2. Publiczna prezentacja

Publiczna prezentacja odbyła się w Rzymie 10 lipca 2003 roku. Jej celem było poinformowanie stron zainteresowanych INSPIRE o wynikach konsultacji internetowej i otrzymanie informacji zwrotnej na temat rozszerzonej oceny wpływu INSPIRE. Raport z tej prezentacji można przeczytać na stronie internetowej http://inspire.irc.it/.

7. Prawne elementy propozycji

7.1. Podstawa prawna

Artykuł 175(1) Traktatu Unii Europejskiej jest właściwą podstawą prawną, ponieważ dane przestrzenne są niezbędne dla formułowania, wdrażania, monitorowania i oceny działań na rzecz środowiska, zabezpieczających wysoki poziom jego ochrony. Ponadto, Artykuł 174 obliguje Wspólnotę do wykorzystania dostępnych metod naukowych i rozwiązań technologicznych. INSPIRE przyczynia się do wdrażania tych wymagań poprzez wsparcie dla Wspólnoty w zakresie dostępu i stosowania istniejących danych przestrzennych.

Niektóre z tych danych są także potrzebne w kontekście innych działań krajowych i europejskich, takich jak polityka rolna, transportowa lub regionalna. Wybór podstawy prawnej jest zgodny z potrzebą zintegrowania elementów środowiskowych z tymi działaniami, w aspekcie promowania zrównoważonego rozwoju.

7.2. Subsydiarność i proporcjonalność

Celem zasady subsydiarności jest zapewnienie, aby decyzje były podejmowane w ścisłym kontakcie ze społeczeństwem oraz aby prowadzono stałe kontrole, czy akcje podejmowane na poziomie europejskim są uzasadnione w świetle działań prowadzonych na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym.

Zjawiska związane ze środowiskiem, takie jak migracja gatunków zwierząt, wiatry, przepływy wody są niezależne od granic. Ponadto, zagrożenia środowiska (powodzie, zanieczyszczenie wody i powietrza) często również przekraczają granice poszczególnych krajów. Dlatego też polityka dotycząca środowiska wymaga ustanowienia jednostek zarządzających środowiskiem, które pokrywałyby obszar różnych krajów członkowskich, takich jak zlewnie rzek określone w ramach Dyrektywy Wodnej (Water Framework Directive). Efektywne wdrażanie i monitorowanie polityki środowiskowej wymaga operacyjnego stosowania informacji przestrzennej w skali międzynarodowej oraz dobrego dostępu do informacji i jej wykorzystania przez zainteresowane strony. Proponowana Dyrektywa dostarczy spójnej dokumentacji odnośnie danych przestrzennych i ich jakości w skali Wspólnoty, informacji przestrzennej o większej zwartości, zintegrowanych usług dotyczących wyszukiwania i dostępu do danych w skali Wspólnoty oraz ogólnoeuropejskich zasad związanych z udostępnianiem i wykorzystywaniem informacji przestrzennej. Bez tej Dyrektywy kraje Wspólnoty miałyby duże trudności w dostosowaniu istniejących systemów do międzynarodowych standardów dostępu i wykorzystywania danych przestrzennych.

Prowadziłoby to do powielania i nieefektywnego zbierania danych oraz przeszkadzało w formułowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu oraz ocenie polityki krajowej i Wspólnoty wpływających bezpośrednio lub pośrednio na środowisko.

Proponowana Dyrektywa nie wykracza poza elementy potrzebne do osiągnięcia tych celów. Jest tak skonstruowana, aby utworzyć system bazujący na systemach informacji przestrzennej już istniejących w krajach Wspólnoty, dostarczając podstaw do synergicznego współdziałania poprzez stworzenie części Infrastruktury dla Informacji Przestrzennej w ramach Unii Europejskiej. INSPIRE jest także inicjatywą wyrastającą na bazie organizacji już działających w zakresie wykorzystywania i wytwarzania danych; ma ona na celu jedynie skoordynowanie mechanizmów potrzebnych do działania infrastruktury na poziomie europejskim. W zakresie harmonizacji INSPIRE będzie podejmować tylko te aspekty, które są niezbędne do osiągnięcia spójności danych na różnych poziomach, o różnej tematyce oraz ich udostępnienia dla polityki środowiskowej w skali Wspólnoty. Przykładowo, INSPIRE nie będzie sugerować krajom członkowskim zmiany formatów danych przestrzennych, zamiast tego przewiduje się dostarczenie programów transformujących różnorodne dane do jednorodnego modelu.

Obecna propozycja przybiera postać ramowej Dyrektywy w celu pozostawienia krajom członkowskim miejsca na dostosowanie wprowadzanych zaleceń odnośnie celów inicjatywy do specyficznych sytuacji w danym kraju. Wdrażanie zasad o charakterze technicznym i nakazowym będzie dokonywane za pomocą specjalnej procedury (committee procedure). Jest to niezbędne aby zapewnić spójność Infrastruktury Informacji Przestrzennej w Europie z celami polityki Wspólnoty odnośnie środowiska. Zastosowanie tej procedury zapewni także odpowiednią elastyczność, niezbędną do adaptacji Infrastruktury Informacji Przestrzennej w Europie do postępu technologicznego i nowych priorytetów polityki środowiskowej.

Propozycja dotyczy tylko tych aspektów, które muszą być uregulowane na poziomie Unii Europejskiej w celu spełnienia celów Unijnego Traktatu. Większość elementów tej propozycji pozwala krajom członkowskim kontynuować wykorzystywanie istniejących systemów i rozwiązań organizacyjnych, wymagając jedynie wprowadzenia tych elementów, które sprawią, iż system będzie operacyjny w skali międzynarodowej oraz usunięcia istniejących barier. Ponadto, wprowadzono szczególne ograniczenia w celu ochrony przed dodatkowym administracyjnym nieporządkiem w krajach członkowskich; propozycja niniejsza także wprowadza zabezpieczenia przed stłumieniem innowacji, poprzez zagwarantowanie otwarcia na uczestnictwo sektora prywatnego.

7.3. W jaki sposób wyniki konsultacji z zainteresowanymi i rozszerzona ocena wpływu będą wzięte pod uwagę w propozycji?

Wyniki rozszerzonej procedury szacowania skutków wdrożenia i komentarze zainteresowanych stron posłużyły jako podstawa do oceny elementów zamieszczonych w dokumencie INSPIRE udostępnionym do konsultacji internetowej, owocując propozycją opartą na wariancie 4 rozszerzonej procedury szacowania skutków wdrożenia. W porównaniu z elementami umieszczonymi w dokumencie INSPIRE poddanym konsultacji internetowej wprowadzono następujące zmiany:

Wiele komentarzy odnosi się jednak do procesu wdrażania i zostanie uwzględnionych podczas wdrażania inicjatywy INSPIRE.

PROJEKT STANOWISKA RZĄDU RP

1. Cel projektu aktu prawnego

Celem Directive of the European Parliament and of the Council establishing an infrastructure for spatial information in the Community (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie) ­INSPIRE jest stworzenie ram prawnych do utworzenia i działania Infrastruktury Informacji Przestrzennej w Europie. Proponowana dyrektywa ma uczynić informację przestrzenną łatwo dostępną zarówno dla polityki krajowej jak i unijnej oraz umożliwić dostęp do tej informacji społeczeństwu.

Analiza dotychczasowego stanu w tym zakresie wykazała niejednolitość i brak spójności pomiędzy programami i działaniami podejmowanymi tak na szczeblu kontynentalnym jak i krajowym, regionalnym i lokalnym. Często te same informacje są zbierane przez różne instytucje (redundancja danych), co znacznie podnosi koszty, a brak ogólnodostępnej informacji o prowadzonych systemach oraz jednolitych standardów wymiany danych utrudnia lub wręcz uniemożliwia uzyskanie i łączenie tych informacji.

Głównym zadaniem dyrektywy jest standaryzacja zapisów dotyczących warstw informacji przestrzennej oraz danych tematycznych wymaganych w planowaniu przestrzennym, niezbędnych dla realizacji i oceny polityki ekologicznej, a także polityk strukturalnych i sektorowych UE oraz udrożnienie przepływu danych. Efektem implementacji dyrektywy ma być utworzenie europejskiej infrastruktury danych przestrzennych opartej o informację geograficzną.

Dyrektywa INSPIRE koncentruje się na polityce dotyczącej środowiska, lecz jest także otwarta na przyszłe rozszerzenie w innych dziedzinach gospodarki, takich jak rolnictwo, transport i energia. Wytycza ona kierunek stopniowej harmonizacji danych przestrzennych w Krajach Wspólnoty co ma umożliwić przepływ danych pomiędzy państwami członkowskimi, a także integrację tych danych na szczeblu Wspólnoty m.in. poprzez geo-portal zarządzany przez Komisję. Infrastruktury utworzone w krajach członkowskich powinny być kompatybilne i możliwe do wykorzystania w kontekście transgranicznym.

Zakłada się, że INSPIRE nie będzie nowym, obszernym programem zbierania danych w krajach członkowskich lecz zostanie oparty na infrastrukturach ustanowionych i działających w poszczególnych państwach. Większość elementów tej propozycji pozwala krajom członkowskim kontynuować wykorzystywanie istniejących rozwiązań organizacyjnych, wymagając jedynie wprowadzenia niezbędnych zmian, które sprawią, że system będzie operacyjny w skali międzynarodowej.

Głównymi beneficjentami tej propozycji będą organizacje zaangażowane w formułowanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę działań w zakresie polityki środowiskowej - na poziomie europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. Są to organy rządowe i samorządowe, organizacje ustawodawcze i obywatelskie. Korzyści z tej propozycji będą mieć również inni użytkownicy, w tym sektor prywatny, instytucje naukowe i środki przekazu. Dyrektywa będzie wspierać w szerokim zakresie kreowanie i wdrażanie polityki odnośnie środowiska oraz w innych dziedzinach gospodarki.

2. Stanowisko rządu

Polska wyraża poparcie dla ogólnych postanowień projektu dyrektywy, które są zgodne z kierunkami polityki naszego państwa dotyczących informacji przestrzennej, strategii zrównoważonego rozwoju i polityki ekologicznej . Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne nakłada na służbę geodezyjną i kartograficzną prowadzenie Krajowego Sytemu Informacji o Terenie (w projekcie nowelizacji Prawa geodezyjnego kartograficznego mówi się o Krajowym Systemie Informacji Geograficznej) który swym zakresem i treścią w znacznym stopniu spełnia cele i zakres dyrektywy.

Krajowy System Informacji Geograficznej zawiera głównie dane referencyjne wykazane w załącznikach 1 i 2 do Dyrektywy.

Istnieją także systemy administracyjne funkcjonujące z mocy prawa, które będą stanowiły źródło danych dla różnych warstw tematycznych, t.j. Państwowy Monitoring Środowiska, który funkcjonuje w oparciu ustawy z dnia 10 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. Nr 38, poz.452 z późno zm.), rejestry funkcjonujące w ramach resortu rolnictwa, gospodarki, zdrowia i administracji, a także system statystyki publicznej. Wydaje się, iż część danych typu meta będzie można czerpać np. z Biuletynu Informacji Publicznej utworzonego na podstawie Ustawy z dnia 6 września

2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001r. 01.112.1198).

Polskie prawo, dostosowane do wymagań UE zobowiązuje także administrację publiczną do udostępniania informacji wytwarzanych w ramach jej kompetencji, w tym informacji o środowisku za pomocą publicznych sieci telekomunikacyjnych. Z mocy prawa obowiązek informowania społeczeństwa o stanie środowiska i zjawiskach w nim zachodzących spoczywa między im1ymi na Inspekcji Ochrony Środowiska.

Przestrzennie prezentowana informacja jest niezbędna do funkcjonowania szeregu instrumentów prawnych takich jak oceny oddziaływania na środowisko, plany i programy a także ułatwiłaby zarządzanie środowiskiem poprzez pozwolenia. Coraz częściej nowe dyrektywy UE wymagają raportowania do KE informacji w formie map tematycznych (np. Ramowa Dyrektywa Wodna, Ramowa Dyrektywa dot. Jakości Powietrza i dyrektywy pochodne, Dyrektywa Hałasowa i in.).

Dyrektywa może wpłynąć porządkująco na działania podejmowane w różnych krajach jak dotąd w sposób nieskoordynowany pod warunkiem iż będzie obejmowała dobrze zdefiniowane warstwy tematyczne uzasadnione adekwatnością do potrzeb wynikających z polityk UE, które kraje członkowskie, na zasadzie dobrowolnej, mogą dalej rozszerzać i pogłębiać - stosownie do swoich potrzeb, korzystając z platformy utworzonej w ramach dyrektywy.

Obecnie proponowany w aneksach zakres warstw tematycznych, poza danymi referencyjnymi sprawia wrażenie wykazu przypadkowego i "życzeniowego".

Reasumując, proponujemy aby Polska poparła ogólne cele i założenia dyrektywy kwestionując jednocześnie następujące rozwiązania szczegółowe:

Uwagi do projektu dyrektywy

W Art. 9 i 14 proponowany jest wybór jednego lub więcej tematu z listy zawartej w aneksie I-III co przeczy idei harmonizacji informacji na poziomie UE jako jednego z celów dyrektywy. Nie jest jasne kto tego wyboru ma dokonać. Proponujemy ustalenie konkretnych warstw tematycznych w aneksie I i II i likwidację życzeniowego aneksu III.

Warstwy wymienione w aneksach I i II - odnoszące się do danych referencyjnych - powinny być połączone bowiem np. sieć hydrograficzna umieszczona w aneksie I łączy się ściśle z wysokościami terenu zlokalizowanymi w aneksie II. O ile jednak takie połączenie nie nastąpi to wysokości powinny być przeniesione do aneksu I. Podobnie ortoobrazy (ortofotomapy) należałoby umieścić w aneksie I ponieważ stanowią podstawowe źródło do generowania informacji tematycznych.

Z kolei działki katastralne i identyfikatory nieruchomości umieszczone w aneksie II powinny być razem z budynkami, które są wykazane w aneksie III.

Art. 29 zawiera zbyt rozbudowane obowiązki sprawozdawcze. Proponuje się pozostawienie jedynie p. 1a).

Proponuje się ustanowienie dedykowanego mechanizmu finansowania kosztów wdrożenia dyrektywy w krajach członkowskich typu Life.

3. Uzasadnienie stanowiska Rządu

Projekt dyrektywy odpowiada generalnej polityce rządu bowiem prowadzi do ujednolicenia informacji przestrzennej zarówno na poziomie kraju, regionów jak i na poziomie lokalnym, a także w realizacji projektów transgranicznych.

Tekst dokumentu wymaga jednak dalszych prac i w obecnym kształcie jest nie do zaakceptowania.

3.1. Ocena skutków prawnych

Zapisy projektu dyrektywy wskazują, iż pomimo, że system informacji przestrzennej, który ma powstać w ramach tej dyrektywy w szerokim zakresie będzie obejmował zagadnienia związane z wdrażaniem i monitorowaniem europejskiej polityki ekologicznej to jednak poszczególne warstwy tematyczne zostaną utworzone na warstwie referencyjnej opartej na cyfrowym zapisie danych geodezyjnych. Dlatego też jako instytucją wiodącą ze strony polskiej powinno zostać Ministerstwo Infrastruktury. Minister Infrastruktury jest właściwy ds. budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkalnictwa. Do jego kompetencji, zgodnie z ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne, należy utworzenie Krajowego Systemu Informacji i Terenie (Krajowego Systemu Informacji Geograficznej).

Dane referencyjne, o których mowa w dyrektywie, gromadzone są w sieci ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, działających w Polsce zgodnie z ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne. Ośrodki te są zlokalizowanych na poziomie centralnym (krajowym), wojewódzkim (regionalnym), i powiatowym (lokalnym). Sposób gromadzenia, aktualizacji, udostępniania tych danych reguluje ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy. Projekt dyrektywy i przewidziane do niej w aneksach regulacje szczegółowe dotykają przede wszystkim dziedziny geodezji i kartografii. Dlatego też implementacja dyrektywy powinna nastąpić w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Ponadto konieczne będzie powiązanie systemu geo z innymi systemami funkcjonującymi w oparciu o przepisy krajowe, generującymi różne dane tematyczne. Będzie to wymagało nowelizacji kilku aktów prawnych. Ze względu na przewidywane partnerstwo prywatno-publiczne i szersze korzystanie ze środków UE, mogą wystąpić problemy w relacjach pomiędzy organem odpowiedzialnym za wdrożenie i utrzymanie systemu (jednostka budżetowa) a innymi partnerami.

3.2. Ocena skutków społecznych

Kluczowym zadaniem dla Polski jest włączenie się w proces budowy społeczeństwa opartego na wiedzy, o którym mowa w tzw. strategii lizbońskiej a także Strategii Zrównoważonego Rozwoju UE i Szóstym Programu Działań na Rzecz Środowiska UE.

Wprowadzenie dyrektywy w znacznym stopniu przyspieszy budowę takiego społeczeństwa poprzez zapewnienie szybkiego dostępu do informacji przestrzennych m.in. przez Internet.

3.3. Ocena skutków gospodarczych

Koordynacja działań międzyresortowych w znacznym stopniu przyczyni się do ujednolicenia systemów prowadzonych przez poszczególne resorty oraz umożliwi integrację informacji pochodzących z różnych źródeł. Stworzone zostanie sprawne narzędzie, dostępne na poziomie europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym:

3.4. Ocena skutków finansowych

W drożenie w życie postanowień projektowanej dyrektywy będzie związane z poniesieniem przez budżet państwa dużych wydatków związanych zarówno z wdrożeniem przedmiotowego projektu jak również utrzymaniem funkcjonowania systemu informacji przestrzennej utworzonego w ramach projektu. Wdrożenie dyrektywy wymaga zatem określenia mechanizmów jej finansowania. .

Wydatki inwestycyjne, na dzień dzisiejszy, zostały oszacowane przez Grupę Zadaniową XIA INSPIRE średnio na 3.6 - 5.4 milionów Euro rocznie na jednego członka Unii.

Przy szacowaniu kosztów inwestycyjnych przyjęto założenie, że:

W przypadku Polski szacunek ten należałoby urealnić biorąc pod uwagę, że:

Biorąc powyższe pod uwagę, w przypadku Polski, koszty inwestycyjne wdrożenia projektu INSPIRE należałoby oszacować na najniższym poziomie tj. ca 3.6 milionów Buro.

Kwota ta może być skorygowana po dokonaniu inwentaryzacji zasobów danych, będących jednostek posiadaniu jednostek organizacyjnych. Akcja ta została już rozpoczęta, z kolejnych województw napływają dane dotyczące funkcjonujących na ich obszarze systemów informacji przestrzennej.

Korzyści ze stosowania systemu to:

Dotychczas oszacowano korzyści dotyczące jedynie ochrony środowiska. Średnio rocznie te korzyści kształtują się w granicach 30 - 46 milionów Euro na każdego członka UE. Stanowi to tylko fragment całości. Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że korzyści z wdrożenia systemu znacznie przewyższą niezbędne nakłady inwestycyjne.

Wyraża się obawy co do wiarygodności tego rachunku, który wydaje się zbyt optymistyczny. Korzyści są trudne do określenia w przypadku Polski. Należy zwrócić uwagę na koszty bieżące funkcjonowania systemu związane choćby z procedurami QA/QC i utrzymaniem aktualności danych o dużej zmienności w czasie.

7


Wyszukiwarka