1.ASPEKTY PISANIA:1)techniczny-dziecko potrafi napisać literę, umieścić w liniaturze, czy myli litery, czy pismo jest czytelne , czy nie;2)formalny-pod względem poprawności ortograficznej, przestrzeganie pewnych reguł zapisu; 3)pragmatyczno-twórczy-pisanie jako umiejętności zredagowania pewnej wypowiedzi( ćw. Kompozycyjne, stylistyczne), dziecko samodzielnie redaguje wypowiedzi.
2.ASPEKTY CZYTANIA:1)techiczny-kojarzenie znaków graficznych z fonicznymi, poziom podstawowy;2)semantyczny-rozumienie znaczeń poszczególnych fragmentów tekstu( czytanie ze zrozumieniem);3)krytyczno-twórczy-refleksyjny, krytyczny stosunek do odczytywanych treści i ich znaczeń, umiejętności korzystania z nich i ich przetwarzania ( nie wystarczy że umiem odczytać ale też rozumiem treść czytanego tekstu i potrafię sie do niego ustosunkować i wykorzystać).
3.ĆWICZENIA PRZYGOT. DZIECI DO CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM: KLASA 1:
-rozpoznawanie sylab w wyrazach,
-wyszukiwanie zdań w tekście,
-układanie wyrazów z kilku wybranych liter alfabetu ruchomego, np. litery d,o,m układają wyraz dom,
-układanie wyrazów i krótkich zdań z rozsypanek sylabowych,
-uzupełnianie luk wyrazowych w zdaniach.
4.ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM: KLASA 2:
-szukanie w tekście podczas czytania cichego odpowiedzi na pytania zadane przez nauczyciela,
-układanie pytań do treści przeczytanego po cichu tekstu,
-samodzielny wybór fragmentu tekstu , który dzieci ilustrują i podpisują,
-dobieranie w pary zdań o podobnym znaczeniu,
-wyszukiwanie wyrazów ukrytych w treści zdania.
KLASA 3:
-wybranie jednego zdania spośród kilku jako podpisu do obrazka,
-łączenie w pary pytań i odpowiedzi,
-uzupełnianie tekstu ikonograficznego (ilustracji) zgodnie z poleceniami,
-odnajdowanie w tekście wyrazów lub zdań niepasujących do treści,
-łączenie przysłów i ich wyjaśnianie.
ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE!:
1.wyróżnianie w tekście opisów i dialogów.
2.wyodrębnianie w przeczytanym po cichu tekście fragmentów dotyczących postaci i zdarzeń.
3.wskazywanie postaci o podobnym wyglądzie, zachowaniu.
4.samodzielne wypowiadanie się o postaci na podstawie tekstu.
5.streszczenia (powtórzenie treści tekstu) po jednorazowym cichym przeczytaniu.
6.samodzielne wypowiadanie sie na podstawie tekstu.
7.odczytywanie fragmentów tekstu jako uzasadnienie odpowiedzi ustnej.
8.wyrażanie własnego sądu o postaciach i zdarzeniach występujących w treści czytanki lub lektury.
9.określenie nadawcy i odbiorcy tekstu.
5.ĆWICZENIA WZROKOWE ORAZ ORINTACJI PRZESTRZENNEJ PRZYGOTOWUJĄCE DO NAUKI CZYTANIA I PISANIA: cel-ćwiczenia wykonujemy po to aby dzieci: zapamiętały kształt liter, rozmieszczenie w liniaturze litery, różnicowały litery, orientacja w kierunku, odróżnienie litery drukowanej od pisanej; ćwiczenia: ćwiczenia usprawniające zmysł wzroku:wyodrębnianie różnic pomiędzy obrazkami, rysowanie konturów według podanego wzoru, kolorowanie, wyszukiwanie takich samych liter i sylab w tekście, wyszukiwanie różnic. Ćwiczenia z orientacji przestrzennej:wyklejanki, rysowanie figur pod dyktando, przestawianie przedmiotów postawionych na stole, rysowanie z zachowaniem kierunku od lewej do prawej.
6.ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE PRZYG. DO NAUKI PISANIA: cel :Wdrażanie dokładności, staranności,utrwalenie kierunku pisania, pisanie odpowiednich kształtów, dziecko ma jak najmniej odrywało rękę; ćwiczenia; rysowanie szlaczków, linii, obrysowywanie kształtów, pisanie na piasku, pisanie po śladzie, wypracowanie odpowiedniej siły nacisku narzędzia pisarskiego.
7.ĆWICZENIA SŁUCHOWE PRZYG. DO NAUKI CZYTANIA: Ćwiczenia usprawniające słuch, z wykorzystaniem bodźców niewerbalnych (niefonematyczny):różnicowanie dźwięków wydawanych przez różne zwierzęta, różnicowanie dźwięków ulicy, wyklaskiwanie rytmów, różnicowanie dźwięków instrumentów, identyfikacja różnych melodii. Słuch muzyczny- ćwiczenia:iloczas (czas trwania dźwięku w mowie), ćwiczenie tempa wypowiedzi, akcentowanie np. wyrazu w zdaniu, intonacji wypowiedzi.
8.ĆWICZENIA SłUCHU FONEMATYCZNEGO PRZYG. DO NAUKI CZYTANIA:cel- nauczenia dziecka różnicowania poszczególnych głosek, różnicowanie dźwięków mowy poprzez wypracowanie cech dystynktywnych głoski; ćwiczenia:dzielenie wyrazu na sylaby z klaskaniem, gromadzenie wyrazów zaczynających się na odpowiednia głoskę, szukanie rymów do wyrazów, rozpoczynamy wyraz od głoski ostatniej z wyrazu poprzedniego, szukanie wyrazów o tej samej liczbie głosek.
9.WPROWADZENIE NOWEJ LITERY - TOK METODYCZNY:1.Stworzenie sytuacji do ćwiczeń w mówieniu- rozmowa na temat ilustracji przedstawiającej przedmioty, osoby, elementy, w nazwach których jest wprowadzana litera (głoska). 2.Wyeksponowanie przez nauczyciela wyrazu podstawowego oraz ilustracji lub przedmiotu. 3.Analiza i synteza słuchowo-wzrokowa wyrazu podstawowego. -Wybrzmiewanie sylab,głosek, wypowiadanie całego wyrazu.-Wypowiadania kolejnych sylab połączone z klaskaniem- liczenie sylab. -Wypowiadanie kolejnych głosek (spółgłoska-klaśnięcie, samogłoska-rozłożenie rąk). -Liczenie głosek w wyrazie podstawowym. -Budowanie struktury dźwiękowej wyrazu z wykorzystaniem kartoników- prostokątów czerwonych i niebieskich. -Liczenie samogłosek i spółgłosek. -Zastępowanie kartoników znanymi, wcześniej wprowadzonymi literami. -Wyodrębnienie nowej głoski w wyrazie - podpisie do ilustracji- określenie, czy jest to samogłoska czy spółgłoska. 4.Cwiczenia w analizie słuchowej różnych wyrazów z wprowadzaną literą (głoską) w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. 5.Demonstracja nowej litery drukowanej- wielkiej i małej. 6.zastąpienie nową literą (drukowaną) odpowiedniego kartonika w wyrazie podstawowym. 7.Demonstracja nowej litery pisanej - wielkiej i małej - porównanie jej z drukowaną. 8.Pokaz pisania litery -na tablicy, bez liniatury i w liniaturze, zwrócenie uwagi na kierunek pisania. 9.Nauka pisania litery. -Analiza kształtu litery. -Ćw w pisaniu bezśladowym- palcem w powietrzu, na blacie ławki. -Ćw w pisaniu flamastrem po śladzie (na kartce z wzorem litery włożonej do torebki foliowej formatu A4): >pisanie bez liniatury litery dużego formatu, >pisanie w liniaturze powiększonej, >pisanie w liniaturze znormalizowanej. -Ćw w pisaniu flamastrem na folii bez wzoru: >pisanie bez liniatury, >pisanie w liniaturze (na kartce z liniaturą włożonej do torebki foliowej). -Pisanie litery w liniaturze w zeszycie ćwiczeń- po śladzie i bez śladu. Uwaga: w miarę nabywania przez dzieci coraz większej sprawności grafomotorycznej nauczyciel może przejść od pisania bezśladowego do pisania w zeszycie ćw. 10.pisanie nowej litery wielkiej i małej w połączeniu z innymi literami (pisanie sylab). 11.Pisanie wyrazów z nową literą -przepisywanie wyrazów wzorów. 12.Pisanie zdań z wyrazami zawierającymi nową literę. 13.Czytanie tekstu z podręcznika, rozmowa na temat przeczytanego tekstu. Wyszukiwanie w tekście wyrazów z nową literą. 14.ćwiczenia analizy i syntezy wyrazów z wykorzystaniem nowej litery -układanie wyrazów z liter i sylab, przekształcanie wyrazów, rozwiązywanie rebusów, krzyżówek.
10.CHARAKTERYSTYKA ODIMIENNEJ METODY NAUKI CZYTANIA IRENY MAJCHRZAK: Etapy nauki: I - czytanie własnego imienia, jego brzmienie, pierwszy kontakt z własnym imieniem, rozpoczynamy z 3-latkami, tworzenie wizytówki w formie zabawy, np. stawanie pod wizytówkami z własnym imieniem podczas sprawdzania obecności w klasie, zmienianie ich, co jakiś czas. II - litery - prezentacja alfabetu: -nauczyciel poświęca każdej literce jeden dzień, szukanie litery w swoim imieniu. III - wymiana liter zawartych w imionach dzieci(targ liter): -dziecko otrzymuje kopertę z literami składającymi sie na jego imię, uczy się tworzyć nowe wyrazy z tych liter, również poprze targowanie sie z innymi dziećmi, wymienia sie literami, aby utworzyć nowe słowo. IV - gra w sylaby: -dziecko otrzymuje kartki z sylabami, z tego buduje wyrazy. V - nazywanie świata ( 80-100 wyrazów- rzeczowniki, które nazywają wszystko to, co wokół dziecka sie znajduje) każdy otrzymuje kartonik z wyrazem, ma go odczytać i przyporządkować do odp. Rzeczy, np. wyraz lalka kładą przy lalce. VI - bank ilustracji-ok 80 czynności, rośliny, zwierzęta, które wcześniej dziecko nie mogło podpisać, po tych etapach można przejść do czytania łatwych książeczek dla dzieci.
11.TRUDNOŚCI ORTOGRAFICZNE PRZEZNACZONE DO OPANOWANIA W RAMACH EDU. POLONIST. Z jakimi trudnościami ortograficznymi powinno zetknąć się dziecko w kl. 1-3.
1. Pisownia, „Ó” „U”:
wymiana „ó” na o
zakończenia „-ówka” „-ówna”
może być, ale nie musi
wymiana „ó” na „a” „e”
„u” w końcówkach wyrazowych
2.Pisownia „RZ”
wymiana na „u”
pisownia „rz” po wybranych spółgłoskach
zasady pisowni po niektórych zakończeniach wyrazowych
dzieci z reguły nie poznają pisowni „Ż”, tylko zaznajamiają się w wybranych wyrazach
„Ż” na „g” wprowadzają niektóre podręczniki
nie ma reguły wprowadzania „ch”, „h” tylko wyrazy z tymi literami, na tyle by mogły pisać
oznaczenie miękkości
pisanie samogłosek nosowych „ę” „ą”
wypowiadamy zawsze `ą” na końcu wyrazu, ale nie
przed spółgłoskami szczelinowymi w, f, s, z, sz
pisownia wyrazów, w których zachodzi zjawisko utraty dźwięczności w wygłosie i upodobnienia między wyrazowe
wielka litera.
12.ZASADY NAUCZANIA ORTOGRAFII:1. Systematyczności- należy za każdym razem uczulać dzieci na prawidłowy zapis od najprostszych wyrazów do poważniejszych 2. Profilaktyki- błędom ortograficznym należy zapobiegać. Nauczyciel powinien przewidzieć z jakimi wyrazami uczniowie będą mieć problemy. 3. Integracji- zasada łączenia ortografii z innymi przedmiotami np. jest biologia i nauczyciel nie zwraca uwagi jak uczniowie piszą słowo grzyb, ponieważ uważa że ortografią należy zajmować się na lekcjach polskiego. 4. Stopniowania trudności- trudności ortograficzne należy w sposób stopniowy przekazywać podopiecznym od wyrazów prostych do najtrudniejszych ( by zapobiec sytuacji że dzieci umieją napisać gżegżółka a nie umieją napisać poprawnie góra). 5. Aktywności- zasada ta mówi o tym że większe prawdopodobieństwo że uczeń zapamięta pisownie jest wtedy jak sprawdzi pisownię danego słowa w słowniku.6. Poglądowości- właściwy dobór i celowe wykorzystanie różnych środków dydaktycznych. 7. Kontroli i oceny postępów uczniów- stosowana jest przede wszystkim w celu likwidowania niedociągnięć i braków w opanowaniu umiejętności ortograficznych. Systematyczna kontrola i ocena to także czynnik motywacyjny uczenia się poprawnego pisania.
13.RODZAJE ĆWICZEŃ ORTOGRAFICZNYCH 1)Ćw. WPROWADZAJĄCE- takie ćw. Których celem jest zapoznanie z nową trudnością ortograficzną, z nową grupa wyrazów. 2)Ćw. UTRWALAJĄCE- ich zadaniem jest utrwalenie poznanej już trudności ortograficznej. 3)Ćw. SPRAWDZAJĄCE- służą sprawdzeniu stopnia przyswojenia pisowni określonej grupy wyrazów, umiejętności zastosowania poznanej reguły ortograficznej.
W ćw. sprawdzających mogą się pojawić tylko takie wyrazy, z którymi dziecko się zetknęło. Ćw. Sprawdzające ma dla nauczyciela wartość nie tylko oceny wiadomości dziecka, ale również diagnostyczną ( jak dzieci pojęły reguły ortograficzne), jeżeli wypadnie źle, oznacza to, że źle zrozumiały lub za mało zostało to utrwalone jest to sygnał dla nauczyciela. Ćwiczenia ortograficzne musza być integrowane z innymi metodami ćwiczeń, z innymi rodzajami ćwiczeń językowych.
Inny podział ćwiczeń ortograficznych 1)przepisywanie-wyćwiczenie połączenia czynności ruchowej z pamięcią wzrokową, uczeń zapamiętuje obraz graficzny wyrazu jako całość, a nast. Reprodukuje go w poprawnej postaci( u dzieci młodszych); 2)pisanie z pamięci- pośrednia forma pomiędzy przepisywaniem a pisaniem ze słuchu, polega na zapamiętaniu obrazu graficznego pojedynczego wyrazu , który nast. Zapisuje z pamięci. Wyobrażenia jakie powst. W trakcie pisania z pamięci rozwijają spostrzegawczość, uwagę oraz świadomość ortograficzną. Dwa etapy czynności:przygotowanie problemu ortograf. Przez nauczyciela i uczniów; zapisanie tekstu przez uczniów, nast. Sprawdzenie go ewentualna korekta, należy uprzedzić uczniów aby zwracali uwagę na trudności ortograf.3)pisanie ze słuchu-dyktando, ćw. Które ma na celu usłyszenie słowa mówionego przez nauczyciela, nast. Rozłożenie go na dźwięki i przyporządkowanie odp. Znaków graficznych, a nast. Zapisanie go. Rodzaje dyktand: wprowadzające, utrwalające, sprawdzające.4) pisanie z komentowaniem- dyktowanie tekstu przez nauczyciela z jednoczesną analizą ortograficzną dokonywaną głośno przez poszczególnych uczniów. Rodzaje komentowania: pełne(wyjaśniany cały zapis tekstu oraz wyst. Reguły ortogr. I zjawiska gramatyczne), pewnych grup wyrazów, pojedynczych wyrazów oraz tłumaczenie ich pisowni. 5)autodyktanda- połaczenie elem. Nauczania ortogr. Z ćwiczeniami stylistycznymi, przydatne w pisaniu samodzielnych prac, uczeń ma podane wyrazy które mogą być wykorzystane w trakcie pisania przez niego pracy na podany temat, wcześniej wyjaśnione sa trudności, bardzo lubiana forma ćwiczeń to zadania o charakterze gier dydaktycznych, zagadek , krzyżówek.
14.ETAPY PRACY PRZY OPRACOWYWANIU ZAGADNIEŃ ORTOGRAFICZNYCH
1)Zgromadzenie materiału językowego zawierającego dana trudność ortograficzną2)Analiza wyodrębnionego zjawiska ortograficznego3)Sformułowanie wniosku wypływającego z analizy4)Utrwalenie trudności ortograficznej 5)Sprawdzenie stopnia trudności przyswojenia
„ Metoda sukcesywnego dostarczania informacji odnośnie danego pojęcia, spiralny układ treści.”
15.ĆWICZENIA SŁOWNIKOWO-FRAZEOLOGICZNE: Celem ćw. słow.-fraz. jest wzbogacanie i uściślanie różnorodnego słownictwa przez wprowadzanie nowych wyrazów i związków frazeologicznych, wdrażanie do świadomego stosowania określeń i związków, wprowadzanie do czynnego słownika uczniów terminów gramatycznych z zakresu nauki o języku przewidzianych programem. Rodzaje ćwiczeń słownikowych: 1. Wprowadzanie nowych nazw przedmiotów, zjawisk, cech, czynności oraz stosunków przestrzennych i czasowych. 2. Wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów, np. po pierwsze: przez pokazanie desygnatów, po drugie: opis przedmiotu, zjawiska, cechy, po trzecie: wskazanie wyrazów zastępczych lub bliskoznacznych znanych dzieciom. 3. Gromadzenie zwrotów i wyrażeń zastępczych do danych wyrazów. 4. Grupowanie wyrazów wokół określonych tematów. 5. Grupowanie wyrazów o znaczeniu przeciwnym i podobnym. 6. Układanie zdań, połączone z doborem uprzednio zgromadzonych wyrazów.
Rodzaje ćw. frazeologicznych: 1. Układanie zdań z zastosowaniem nowo wprowadzonego związku frazeologicznego. 2. Stosowanie zastępczych fraz, zwrotów, wyrażeń. 3. Układanie zdań lub dłuższych wypowiedzi z podanymi wyrażeniami, zwrotami, frazami. 4. Rozwijanie podanych zdań przez dodawanie do nich części zdania w formie stałych związków frazeologicznych. 5. Stosowanie przez nauczyciela pyt. wymagających zastosowania w odp. określonych związków frazeologicznych.
16.ĆWICZENIA SYNTAKTYCZNE: Celem ćw. syntaktycznych jest kształtowanie umiejętności zamykania myśli w granicach zdania tak, aby najtrafniej wyrażało ono pożądaną myśl. Rodzaje ćw. syntaktycznych: 1. Konstruowanie zdania pojedynczego, rozwiniętego i nierozwiniętego. 2. Rozwijanie zdań, rozbudowywanie zdań. 3. Ograniczanie składników zdań. 4. Wyróżnianie zdań w tekście. 5. Układanie zdań z rozsypani wyrazowej. 6. Uzupełnianie zdań brakującymi wyrazami.
17. ĆWICZENIA GRAMATYCZNE: Celem ćw. gramatycznych jest rozpoznawanie wyrazów, sylab, głosek, rozpoznawanie zdań oznajmiających, pytających, rozkazujących, wykrzyknikowych, a także przy realizacji niektórych programów utrwalania i właściwe stosowanie części mowy, ich form, rodzajów, liczb, czasu.
18.ZAKRES WIEDZY O JĘZYKU ZAWARTY W PROGRAMACH KSZTAŁCENIA ZINTEGROWANEGO:
19.OPIS I OPOWIADANIE JAKO DŁUŻSZE FORMY WYPOWIEDZI PISEMNEJ: Opis (opis jako szkolna forma wypowiedzi) Cechy opisu: istota opisu polega na przedstawieniu istniejącego obrazu, który jest statyczny. W tym obrazie my przedstawiamy cechy tego co podlega opisowi. Opis składa się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia (trójdzielna kompozycja opisu). We wstępie jest przedstawienie tego co jest w obrazie, w rozwinięciu jest właściwy opis, a w zakończeniu jest wyrażenie własnego zdania/ stosunku do tego co opisujemy. Opis szkolny charakteryzuje się układem treści “od ogółu do szczegółu“. Opisujemy: osoby, krajobrazy i przestrzenie, przedmioty.
Przygotowanie dzieci do redagowania opisu. Etapy: 1. Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne, dostarczające dziecku: przymiotników, wyrazy związane z wyrażaniem/ nazywaniem uczuć, wyrazy określające stosunki przestrzenne. 2. Ćwiczenia kształcące zmysł obserwacji. 3. Ćwiczenia w określaniu i rozpoznawaniu stosunków przestrzennych. 4. Prezentacja gotowego opisu na podstawie którego dziecko wykonuje rysunek. 5. Poznanie planu opisu. 6. Opis jako tekst z lukami. 7. Samodzielne redagowanie opisu.
Opowiadanie (jako szkolna forma wypowiedzi)
Opowiadanie polega na przedstawieniu przyczynowo-skutkowego ciągu zdarzeń podporządkowanych określonej tematyce, osadzonych w danym czasie i przestrzeni oraz biorących w nich udział postaci. Cechy opowiadania: >> W opowiadaniu dominuje czas przeszły. >> Może być narrator pierwszoosobowy (l. poj. lub l. mn.) lub trzecioosobowy (kiedy dziecko jest tylko obserwatorem). >> Występują dwa typy opowiadań w szkole podstawowej: opowiadanie odtwórcze (coś co się wydarzyło i dziecko to opowiada) lub twórcze (dziecko samo tworzy fabułę).
Przygotowanie dzieci do redagowania opowiadania. Etapy: 1. Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne, dostarczające dziecku: czasowników, wyrazy nazywające następstwo czasowe (najpierw, potem, następnie, itp.). 2. Układani historyjek obrazkowych (kolejność zdarzeń, chronologia) i podpisywanie obrazków z historyjki obrazkowej zdaniami lub równoważnikami zdań. 3. Przygotowanie do budowania planów: ćwiczenia kompozycyjne polegające na redagowaniu planów do różnych tekstów czytanek. 4. Poznanie części opowiadania. 5. Opowiadanie jako tekst z lukami. 6. Budowanie opowiadania z gotowych części i pojedynczych zdań. 7. Samodzielne budowanie opowiadania.
20. SPRAWOZDANIE I NOTATKA KRONIKARSKA JAKO WYPOWIEDZI PISEMNE W KLASACH I-III: Sprawozdanie: (dłuższa forma wypowiedzi) rodzaj relacji z jakiegoś wydarzenia np. wyjście do kina, teatru, oglądanie meczu itp. Sprawozdanie dotyczy tylko i wyłącznie tego co się wydarzyło, realnych wydarzeń, tego w czym dziecko uczestniczyło. W sprawozdaniu nie przedstawia się tego, o czym był oglądany film czy przedstawienie tylko samo wyjście, wydarzenie. W sprawozdaniu nie musi być stosowany ciąg przyczynowo-skutkowy, można skupić się na tym, co jest najważniejsze, a to, co mniej ważne pominąć. Jest to krótka relacja z wydarzeń. Notatka kronikarska: krótki, kilkuzdaniowy tekst, mający przekazać konkretne informacje z danego wydarzenia. Ma być zrozumiały, rzeczowy i zwięzły. W notatce kronikarskiej powinny być umieszczone najważniejsze informacje w sposób skrótowy i uporządkowany. Notatka kronikarska jest wykorzystywana np. w kronice szkolnej, często umieszczana przy zdjęciu z jakiegoś wydarzenia.
21. UŻYTKOWE FORMY WYPOWIEDZI W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ: (formy które mogą być przydatne w codziennym życiu) list, zaproszenie, ogłoszenie, życzenia, e-mail, sms, telegram, zawiadomienie, pozdrowienia itp. Użytkowe formy wypowiedzi są okazjonalne, robimy je przy okazji. Każdy podręczik może nam proponować inne formy ale zawsze spotkamy się z listem, zaproszeniem, ogłoszeniem. Przy okazji dzieci uczą się jak zaadresować kopertę, katrkę pocztową, jakie skróty stosowane są przy adresowaniu itp.
22. PODSTAWY POZNAWANIA I ANALIZY UTWORÓW LITERACKICH: Zgodnie z programem nauczania proponuje się trzy zasadnicze sposoby zapoznawania dzieci w młodszym wieku szkolnym z treścią lektury: - głośne czytanie utworów przez n - la w klasie; - czytanie utworów przez uczniów pod kierunkiem n - la; - samodzielne czytanie utworów przez uczniów w domu (łatwe, ilustrowane, przyjemne). Analiza i interpretacja tekstu.
Analiza: odniesienie do budowy tekstu, struktury (np. bohaterowie, miejsce akcji, czas akcji, przebieg akcji, itp.). Interpretacja: wnioski, główna myśl utworu, morał, idea, przesłanie, rozumienie (indywidualne). Sposoby pracy nad tekstem literackim: - swobodne wypowiedzi uczniów (czy się podoba, czy nie, dlaczego, itp.), - rozmowa na temat tekstu, - budowanie planu akcji, - wykonywanie ilustracji do tekstu (połączenie innej aktywności z tekstem), - odgrywanie scenek: >improwizacja (własne słowa), >inscenizacja (gotowy tekst, rekwizyty, dekoracja, itp.), - zabawy twórcze na bazie lektur (np. makieta), - pisanie (list, zaproszenie, opowiadanie), - kącik książki, - zeszyty lektur, - prezentowanie książek przez dzieci, - konkursy literackie, - gry dydaktyczne związane z książką (np. rebusy, krzyżówki, wykreślani, itp.), - organizacja spotkania z autorem.
23. KONCEPCJE METODYCZNE PRACY Z LEKTURAMI *słowno - oglądowe formy przekazywania tekstu lektury: opowiadanie i głośne czytanie przez nauczyciela. Nauczyciel czytając głośno, z właściwym tempem, akcentem, intonacją, robiąc pauzy, daje uczniom przykład właściwej interpretacji tekstu lektury, dziecko to bardziej przeżywa niż gdyby czytało samo. Przy opowiadaniu nauczyciel wybiera takie fragmenty książki, które da się opowiedzieć własnymi słowami, wyraźna akcja, jasne wątki, konkretne wydarzenia. W tych metodach można skorzystać ze środków audiowizualnych, albo płyt przy omawianiu wierszy. Więź emocjonalną z utworem pomoże wytworzyć przybliżenie sylwetki autora ( można napisać do niego list, kącik książki).; *twórcze działania podczas pracy z lekturą-improwizowanie-polega na samodzielnym lub z pomocą nauczyciela przedstawieniu przez uczniów wybranych fragmentów , uczniowie przedstawiają własnymi słowami, zgodnie ze swoimi odczuciami. Pozwala na twórcze wyrażanie myśli i własnych doświadczeń, grę wyobraźni, kształcenie precyzji słowa, płynności mówienia, reagowanie przez dzieci na różnorodne i zmienne sytuacje.; inscenizacja-ćw. O charakterze twórczym i ekspresyjnym, próba stworzenia scenariusza na podst. Tekstu, obmyślenia rekwizytów. Ważne pobudzenie wyobraźni dziecka , przygotowuje dzieci do lepszego odbioru treści książki; zabawy twórcze na podst lektury-lektura jest tylko pretekstem, tłem rozwijającej się twórczo akcji, z niej czerpiemy temat zabawy. Może posłużyć jako inspiracja do wymyślania dalszych losów bohaterów. Opowiadania twórcze dotyczące lektury-opierając sie na strukturze opowiadania , daje uczniom całkowita swobodę w komponowaniu fabuły, rozwijaniu akcji, ustalaniu ciągłości wydarzeń. fantazja miesza się z rzeczywistością. Swobodne teksty na podstawie lektury- dziecko nie musi kierować sie z góry ułożonym planem wypowiedzi. Prowadzenie dzienniczków lektur-to pewna forma kontroli czytelnictwa uczniów, znajdują sie w nich podstawowe informacje dotyczące lektury. prezentowanie przez dzieci książek z lektury-dzieci zgłaszają się same, zbierają inf., pięknie czytają wybrany fragm. Lektury. Gry dydaktyczne związane z lekturą- rebusy literackie, domino, konkursy, wykreślanki, dla utrwalenia wiadomości. urządzenie kącika książki lekturowej.
24. EDUKACJA LITERACKA. PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO ODBIORU DZIEŁA LITER. I WDRAŻANIE DO CZYTELNICTWA; Ważne aby dziecko od najmłodszych lat obcowało z książką( oglądanie ilustracji, słuchanie tekstów czytanych przez dorosłego, chęć do podejmowania twórczej aktywności plast.), czytanie książek w przedszkolu o stałej porze , codziennie, zapraszanie rodziców do wspólnego czytania, konkurs na książeczkę wykonaną wspólnie z rodzicami, wieczorki literackie, wyjście do księgarni, zwiedzanie sklepu, współpraca z biblioteką. Ważne aby podczas czytania stwarzać odpowiednią atmosferę, bliski kontakt dzieci z lekturą, dostosowywać modulację głosu, mimikę do tematyki, i nastroju utworu, właściwy dobór pisarzy i ich utworów. Utwory powinny być przekazywane w różnych formach (opowiadanie z użyciem rekwizytów, teatrzyk, opowiadanie z wykorzystaniem historyjki obrazkowej). Dzieci powinny mieć możliwość zadawania pytań nauczycielce dot. Utworu.