ZESTAWY PYTAŃ Z EGZAMINU - SADOWNICTWO 2009
ZESTAW I
1. Truskawka - podaj nazwę łacińską gatunku do którego należą odmiany uprawne, z jakich dwóch innych powstał ten gatunek. Łacina i liczba n przy każdym.
Fragaria virginiana (8n = 56) x F. Chiloensis (8n = 56) = F. Ananasa (8n = 56)
2. Zalety i wady nawadniania:
a) deszczownianego
zalety:
+ nie wymaga wysokiej jakości wody,
+ system odporny na uszkodzenia mechaniczne,
+ możliwość ochrony przed przymrozkami do ok. -5C (3.5 mm/h - 35m3)
wady:
- duże zapotrzebowanie na wodę
- większe ryzyko chorób grzybowych
- nie można nawadniać podczas wiatrów i prac w sadzie
- erozja gleby na terenach o dużych spadkach
b) mikrodeszczeownianego
zalety:
+ średnia jakość wody,
+ oszczędność wody i energii (20-200 l/ha)
+ małe ryzyko wystąpienia chorób grzybowych
+ prosty montaż instalacji
wady:
- woda często uzdatniana
- konieczność mocowania naziemnych linii zraszających do gruntu
- utrudnione mechaniczne niszczenie chwastów
- uszkodzenia podczas prac w sadzie
- wysoki wydatek wody w porównaniu z nawadnianiem kropelkowym
c) kropelkowego
zalety:
+ niskie koszty eksploatacji
+ oszczędność wody i energii
+ rośliny nie są narażone na choroby grzybowe
+ umożliwia wykonywanie prac podczas nawadniania
+ najlepszy system na tereny ulegające erozji
+ nie wymaga stabilizowania przewodów i emiterów
+ kroplowniki można instalować na powierzchni gruntu, pod lub nad
+ pracuje przy niskim ciśnieniu roboczym
+ możliwość utrzymania stałej wilgotności gleby
wady:
- wysoka jakość wody
- wrażliwy na uszkodzenia
- napowierzchniowa instalacja utrudnia niszczenie mechaniczne chwastów
- wysoki koszt założenia
- dość skomplikowany montaż
3. Jak dzielimy (grupy) preparatów do przerzedzania zawiązków
a) w czasie kwitnienia.
- Mocznik
- Tiosiarczan amonu - ATS
- ETEFON - Ethrel
b) tuż po kwitnieniu po 3 dniach od opadnięcia 80% płatków
- Pomonit
c) do późnego przerzedzania - gdy zawiązki z kwiatów centralnych na starszych pędach mają Ø 10-12mm
- Paturul
4. Właściwości odżywcze pomarańczy
Miąższ owoców pomarańczy zawiera do 12% cukrów, około 2% kwasu cytrynowego, witaminę C (do 65 mg%), witaminę A, z grupy B, P, kwas foliowy (aż 37 mikrogramów w 100g owocu, co stanowi największą ilość spośród innych owoców), a także składniki mineralne (fosfor, potas, wapń, magnez, sód, cynk, żelazo) oraz pektyny. Łupina oraz liście są bogate w olejki eteryczne, pektyny, karoteny i kwas pomarańczowy - posiadające działanie przeciwmiażdżycowe, zapobiegające procesom gnilnym w jelitach, a także wzmagające czynność jelit. 100 g owocu dostarcza 24 kilokalorii.
Po tylu miesiącach od kwitnienia dojrzewają owoce pomarańczy
9 - w miejscach o wysokiej temperaturze i 16 - tam gdzie chłodniej
Rozmnażanie roślin cytrusowych
Pomarańcze i cytryny rozmnaża się przez szczepienie lub okulizację.
Okulizacja drzewek cytrusowych przebiega podobnie jak okulizacja jabłoni czy grusz. Bierzemy z odmiany uprawnej młody pęd jednoroczny jako zraz. Odcinamy nie tylko blaszki, ale i ogonki liściowe, a także kolce, jeśli znajdują się na pędzie. Następnie wycinamy pączek czyli oczko wraz z paskiem kory i tarczą drewna. Na pędzie podkładki, na wysokości od 5 do 15 cm nad ziemią, specjalnym nożem, tak zwanym okulizakiem, robimy nacięcia w kształcie dużej litery T. Amatorzy lub robotnicy niewprawiani robią raczej nacięcie w postaci odwróconej litey T. Przy takim nacięciu oczko łatwiej się przyjmuje.
Okulizację przeprowadza się jesienią lub wiosną gdy widać, że cytryna zaczyna wydawać nowe przyrosty. Kora wtedy łatwo odchodzi od drewna. Tylcem okulizaka odginamy korę w miejscu przedłużonego nacięcia i wsuwamy pod nią oczko. Teraz okręcamy miejsce oczkowania wąskimi paskami foli polietynowej i zawiązujemy. Po 2 lub 3 tygodniach wiązadło rozluźniamy, ale go nie usuwamy. Po dalszych 2 tygodniach lub 3 tygodniach wiązadło zdejmujemy, a podkładkę przycinamy nad oczkiem, aby przyspieszyć jego wybicie. Z oczka wyrasta pęd odmiany uprawnej, który za rok lub dwa zakwitnie i będzie owocował. Możemy i my rozmnożyć cytrynę przez okulizację, biorąc podkładki dwuletnie lub trzyletnie siewki, a pędy z owocujących cytryn jako razy
5. Strategiczne produkty eksportowe
Mrożone owoce
Soki zagęszczone
Koncentraty owocowe
Świeże jabłka
6. Co oznacza ze rośliny są samopłodne, podaj gatunki i odmiany
Samopłodność - to zdolność do zapylenia tylko pyłkiem z pręcików tej samej rośliny lub pyłkiem z pręcików kwiatów tylko z tego samego osobnika i wydania normalnych owoców z nasionami.
Samopylne: |
obcopylne |
obcopylne samoniezgodne |
Brzoskwinia |
malina |
jabłoń |
Morela |
porzeczka |
grusza |
Nektaryna |
truskawka |
śliwa |
Cytrusy |
|
wiśnia |
|
|
leszczyna |
Gatunki samopylne - wyjątki:
Wiśnie - Łutówka, Nefris, North Star - okres skutecznego zapylania to tylko 4 dni.
Śliwy - niektóre odmiany, okres zapylenia 6 dni.
Porzeczki czarne - 60 - 80% zawiązuje się po samozapyleniu, zapylenie obcym pyłkiem podnosi plon o 10%
Porzeczki czerwone i agrest - dobrze owocują nawet gdy były niesprzyjające warunki podczas kwitnienia.
Truskawki i maliny - większość owoców zawiązują po samozapyleniu. Krzyżowe zapylenie poprawia jakość
Orzech włoski - samopylny, ale kwiaty męskie często rozwijają się w innym terminie niż żeńskie.
7. Przyczyny zmęczenia gleby w sadzie
a) czynniki abiotyczne
- zła struktura gleby (ugniecenie)
- pozostałości herbicydów doglebowych (pestkowe wrażliwe na simazynę)
- szerokie pasy herbicydowe zaostrzenie problemów
niższa zawartość substancji organicznej w glebie: „zatrucie” gleby N - drastyczny spadek pH i nagromadzenie toksycznych jonów Al3+ i Mn2+ - naruszenie równowagi kationów; niedobór Mg wywołany nadmiarem nawożenia K zubożenie owoców w Ca i podwyższony stosunek K/Ca w jabłkach z drzew posadzonych w obrębie pasów herbicydowych utrzymywanych w starym sadzie;
- zakwaszenie gleby w pasach herbicydowych
b) czynniki biotyczne
- nicienie - jako polifagi w czasie odżywiania się wytwarzają toksyny
- grzyby
- bakterie
- promieniowce
Mikroorganizmy: rola pośrednia - powstawanie toksycznych związków w wyniku rozkładu korzeni zostających po wykarczowaniu drzew. W wyniku rozkładu korzeni powstają glikozydy, amygadalina, purazyna, które mogą ulegać przemianie mikrobiologicznej w cyjanowodór toksyczny dla korzeni brzoskwiń. Dla jabłoni toksyczny może być etylen. Rola bezpośrednia - bakterie z rodziny Pseudomonas mogą ograniczać wzrost korzeni u jabłoni. Promieniowce - Actinomyces - przenikają przez oskórek korzeni lub włośników do epidermy, wnikają do komórek niszcząc je.
Grzyby - pośrednio - udział w powstawaniu z rozkładających się korzeniu substancji, które są toksyczne dla młodych korzeni nowo sadzonych drzew.
Bakterie - bezpośrednia - ich działanie może być negatywne np. niektóre szczepy Bacilluus subtillis powodują osłabienie wzrostu, są też bakterie które stymulują wzrost przez produkcję kwasu [IAA] lub ograniczają liczebność grzybów. Pseudomonas sp. - ograniczenie wzrostu siewek jabłoni - nekrozy wierzchołków korzeni. Bacillus subtillis - niektóre szczepy mogą negatywnie wpływać na wzrost jabłoni. Nie jest patogeniczna jeśli jej liczebność nie jest wysoka.
Promieniowce - Actinomycetales - wnikają przez oskórek korzeni lub włośniki do epidermy. W wyniku niszczenia komórek następuje zamieranie epidermy, system korzeniowy wytwarza znacznie mniej korzeni włośnikowych, korzenie są zniekształcone i mniejsze. Silniej porażane są korzenie roślin z rodziny Rosaceae ale na śliwach i antypkach brak uszkodzeń.
8. Czynniki które decydują o wielkości plantacji roślin jagodowych
Towarowa plantacja roślin jagodowych powinna być tak duża aby stanowiła istotne źródło dochodu.
- obszar gospodarstwa
- jakość ziemi
- możliwość zatrudnienia odpowiedniej liczby osób
- poziom zmechanizowania zbioru
- odległość rynku zbytu na wyprodukowane owoce
9. Objawy niedoboru K i Mg u jabłoni - różnice
Potas - zasychanie liści - pobierany czynnie
Magnez - jasna barwa liścia i ciemne unerwienie, zasychanie liści (obrzeża, potas plamy na środku) - pobierany biernie
K - NIEDOBÓR
Objawy występują na liściach dolnych,
Blaszka liściowa na brzegach, a niekiedy między nerwami najpierw czerwienieje, potem brązowieje i zamiera,
Zasychające brzegi zwijają się, nie opadają przedwcześnie
SZCZEGÓLNIE WRAŻLIWY jest AGREST i PORZECZKA CZERWONA TOLERANCYJNE są WIŚNIE i MALINY
Brak K występuje głównie u drzew starszych, głębiej zakorzenionych,
na glebach stosunkowo ciężkich (gliny, iły) - K na takich glebach powoli przemieszcza się w głąb.
K - NADMIAR
Wywołuje niedobór Mg.
Mg - NIEDOBÓR
Objawy występują na liściach dolnych,
Początkowo, pomiędzy żyłkami, pojawia się chloroza stopniowo
przechodząca w nekrozę,
Liście szybko opadają już w VII.
Brak Mg występuje najczęściej na drzewach młodych, na glebach lżejszych wytworzonych z piasków lub utworów pyłowych.
SPRZYJA NADMIERNE NAWOŻENIE K I KWAŚNY ODCZYN GLEBY
Mg - NADMIAR
Powoduje lub wzmaga występowanie gorzkiej plamistości podskórnej jabłek.
10. Jaka jest produkcja wiśni w Polsce
11. Wpływ ciecia na owocowanie
Cięcie odmładzające - poprawia jakość owoców i regularność owocowania
Cięcie letnie - poprawi wybarwienie owoców, zwiększa się zawartość Ca w owocach
wejście drzew w okres owocowania
opóźnia, ale konieczne dla uformowania korony i równowagi
Regularność owocowania
pozytywnie (np.: odmiany przemiennie owocujące silnie ciąć w roku obfitego owocowania)
Wielkość plonu
u drzew młodych
u drzew starych
zbyt wczesne cięcie letnie może zahamować wzrost owoców (opt 4 tyg przed zbiorem, min 2tyg)
Jakość owoców
owoce większe?
Wybarwienie owoców
12.Jakie cechy powinna spełniać odmiana Gruszy kaukaskiej aby ja wpisać do rejestru (coś takiego)
Wysoka plenność drzew badanych odmian,
dobra jakość owoców,
umiarkowana siła wzrostu
bardzo dobry stan zdrowotny drzew
ZESTAW II
1. Przyporządkuj podane odm do gatunku i rodzaju
2. Z jakich gatunków powstała Prunus x domestica? Podaj nazwy łac. I pol. Oraz ich ploidalność
Prunus spinosa 2n=4x=32 (śliwa tarnina)
Prunus cerasifera 2n=2x=16 (śliwa wiśniowa)
Prunus spinosa x Prunus cerasifera = Prunus x domestica 2n=6x=48
3. Wartość odżywcza ananasa
Ananas Ananas comosus f. Bromeliaceae
Miąższ 10-15% cukrów (1/2 to sacharoza), po wysuszeniu 70% cukrów,
vit C 12-40mg%, w suszonym śladowe, vit A, B, PP, sole Ca i Fe
Bromelia- enzym rozkładający białko- ułatwia trawienie, działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo- kremy na celulit
Zapach- ester metylowy kw. Masłowego
Świeże owoce i nie konserwowane - na niestrawności, dobre na nerki, naczynia wieńcowe, schorzenia wątroby.
Działanie przeciwzapalne i likwidujące obrzęki powoduje ze ananasa można przykładać na miejsca stłuczone, opuchnięte, na ropiejące krosty, wypryski skórne
Produkcja:
Świat 15,3 tys. Ton 843ha (tys. Chyba??)
Tajlandia 1700 ton 80
Filipiny 1650 46
Chiny 1475 65
Brazylia 1435 55
Indonezja 700 85
4. Cele cięcia letniego
- zwiększa zawartość Ca, Mg, P i związków organicznych
- poprawa wybarwienia owoców
- słabsza reakcja wzrostu drzew
- zwiększenie się Ca w owocach
5. Wady i zalety systemu nawadniania kroplowego
6. 4 gat. Owoców najchętniej uprawiane na świecie
- owoce cytrusowe
- banany
- winogrona
- jabłka
7. Produkcja truskawek w Polsce w ciągu ostatnich 10 lat
8. Terminy przerzedzania zawiązków
9. Od czego zależy minimalna wielkość sadu lub plantacji roślin jagodowych
10. Dobór odmian jabłoni do kwatery
KWATERA - podstawowa jednostka produkcyjna sadu, w której rosną drzewa jednego gatunku.
- wzajemne zapylanie
- zbliżona wrażliwość na choroby
- zbliżony termin dojrzewania owoców
- zbliżona siła wzrostu
- podobne wymagania co do środowiska, pielęgnacji i ochrony.
11. Na czym polega/czym się charakteryzuje specyficzna choroba replantacyjna?
12. Dlaczego rośliny sadownicze mają niskie wymagania nawozowe?
Wieloletni charakter drzew
Długość okresu wegetacji
Głębokość korzeni
WINOROŚL-długowieczne pnącze
Roślina ciepło- i światłolubna- pąki wytrzymują temp. -16 do -22°C
Owoce zawierają: 10-20% cukrów(większość to cukry proste- glukoza i fruktoza), 0,5-1,4% kwasów organicznych, oraz związki fenolowe przeciwdziałające miażdżycy, infekcjom bakteryjnym, rakowi
Sadzenie winnicy: ciepłe stanowisko, zniszczenie chwastów trwałych(Roundap 360SL, Chwastox Extra 300SL, Starane), analiza gleby(odczyn pH 6,0-6,5, V. vinifera 7,0-7,2, zasobność), wapnowanie, nawożenie obornikiem4-10 kg/m2 , nawozami zielonymi lub mineralnymi na zapas po 20-25g/m2 P i K- przed głęboką uprawą
Materiał rozmnożeniowy: sadzonki kopane ze szkółki- własnokorzeniowe lub szczepione na fitokseroodpornych podkładkach, sadzonki w pojemnikach
Rozstawa: między rzędami: od 1,5-2m(małe winnice)do 3-3,5m
W rzędzie: od 0,8m- Głowa
1-1,5m- Guyot, sposób reńsko- hesski
1,5-1,8m- sznury poziome, Umbrella, Moser
Cięcie i formowanie krzewów:
- reguluje wzrost i plonowanie
- zapewnia dobrą jakość winogron- wielkość owoców, smak, zawartość cukrów, wybarwienie
- przy uprawie winorośli na wina cięcie powinno umożliwiać zebranie plonu nie przekraczającego 10t/ha winnicy (1kg/m2)
- ogranicza występowanie chorób grzybowych
Formy w zależności od wysokości pnia:
- niskie - do 0,5m (możliwość przykrycia na zimę)
- średnie - 0,5-1m
- wysokie - powyżej 1m wysokości (wysoki plon)
Cięcie w zależności od liczby pąków pozostawianych na lozie(jednorocznych zdrewniałych pędach):
a) krótkie 1-5 pąków b) średnie 6-8 pąków c) długie > 8 pąków
Ogólne zasady cięcia: termin marzec
- 6-10 płodnych latorośli na metrze liniowym szpaleru lub na 1m2 zajętym przez krzew- formy przestrzenne
- czopy zastępcze położone poniżej długich łóz owocujących
- ułożenie długich łóz owocujących w pozycji poziomej lub łukowato wygiętej- ograniczenie przejawów dominacji wierzchołkowej
- długie cięcie- odmiany mało plenne i o małych gronach
Cięcie letnie
wyłamywanie nadmiaru latorośli- II połowa maja- koniec czerwca
usuwanie części kwiatostanów- pozostawienie 1-2 gron na latorośli
Przycinanie pasierbów za 1-2 liściem od nasady lub wyłamywanie na pędach usuwanych przy najbliższym cięciu zimowym.
Nawożenie
Na podstawie: potrzeb nawozowych, analiz zasobności gleby, stanu odżywienia roślin (składu mineralnego liści).
Dawki orientacyjne: N- 40-50 kg/ha, P 25-35 kg/ha, K 100-150 kg/ha; N- połowa późną jesienią- mocznik lub wiosną przed rozwinięciem się pąków- saletra amonowa; druga połowa w pełni kwitnienia- saletra wapniowa; P- superfosfat, K- siarczan potasu- późna jesień
Nawadnianie - duże potrzeby wodne: wiosna w fazie rozwijania się pąków i wzrostu młodych latorośli; młode winnice w okresie długotrwałej suszy; uprawa [pod osłonami: 20-40 l/m2, co 7-14 dni