dr Yuriy Hayduk
Problemy współczesnego świata
Plan
Istota współczesnych konfliktów zbrojnych
Uwarunkowania konfliktów
Rodzaje wojen i konfliktów zbrojnych
Podłoże i charakter współczesnych wojen i konfliktów
Uzbrojenie i finansowanie wojen i konfliktów
Wydatki na cele wojskowe
Światowy potencjał nuklearny
Geografia współczesnych konfliktów
Afryka
2.1.1. Istota konfliktów na kontynencie afrykańskim
Uwarunkowania i charakter konfliktów w Afryce i przesłanki tych konfliktów
Zróżnicowanie etniczne
Lokalny separatyzm
Rozczłonkowanie etniczne
Spory graniczne
Czynniki gospodarcze
2.1.2. Afryka po zimnej wonie
Algieria (Fundamentaliści islamscy. Wojna domowa),
Angola (Dekolonizacja. Wojna domowa. Angola a niepodległość Namibii Negocjacje pokojowe)
Demokratyczna Republika Konga (Rządy Mobutu Sese Seko w latach 1965-97. Antyrządowe powstanie w 1996 r. Wojna domowa w latach 1998-99)
Kenia (Stosunki wewnętrzne • Wybory 27 XII 2007 r.)
Liberia i Sierra Leone (Liberia: dyktatura wojskowa. Wojna domowa. Sierra Leone: wojna domowa),
Rwanda i Burundi (Historyczne państwa i ich systemy polityczne, Wojny domowe lat 90. XX w.),
Sahara Zachodnia (Dekolonizacja i aspiracje terytorialne Maroka. Konflikt o Saharę Zachodnią)
Sudan (Wojna domowa między Północą a Południem. Powstanie w Darfurze w 2003 r.).
2.2.Ameryka Łacińska
2.2.1. Zagrożenia bezpieczeństwa. Spory graniczne.
Konflikt boliwijsko-chilijski,
Konflikt peruwiańsko-ekwadorski,
Roszczenia terytorialne Wenezueli wobec Gujany,
Granica morska między Chile a Peru,
Ameryka Środkowa.
2.2.2. Partyzantka antyrządowa, ugrupowania terrorystyczne, ruchy opozycyjne.
Kolumbia,
Peru,
Meksyk.
Azja
2.3.1. Istota i uwarunkowania konfliktów w Azji
Chiny (Konflikty na Morzu PołudniowochińskimWyspy
Spratly i Wyspy Paracelskie, Zatoka Tonkińska • Chińsko-
japoński spór o wyspy Senkaku-shotó. Sinkiang .Tybet),
Chiny-Indie (Spory terytorialne),
Chiny-Tajwan (Konflikt chińsko-tajwański),
Filipiny (Wojna domowa),
Indie-Pakistan (Konflikt o Kaszmir),
Indonezja (Aceh. Kalimantan/Borneo. Moluki. Papua Zachodnia/Irian Zachodni/Papua i Papua Zachodnia. Sula-wesi/Celebes),
Korea Północna (Konflikt koreański. Północnokoreański program nuklearny),
Nepal (Destabilizacja wewnętrzna. Wojna domowa),
Sri Lanka (Syngalezi i Tamilowie. Wojna domowa),
Timor Wschodni (Prowincja Indonezji. Uzyskanie niepodległości).
Bliski Wschód
2.4.1. Istota i uwarunkowania konfliktów na Bliskim Wschodzie
Afganistan (Wojna sowiecko-afgańska w latach 1979-89. Talibowie. Operacja antyterrorystyczna w 2001 r. „Miska stabilizacyjna”),
Irak (Wojna iracko-irańska w latach 1980-88 . Pierwsza wojna nad Zatoką: „Pustynna Burza" w 1991 r. Druga wojna nad Zatoką: „Iracka Wolność" w 2003 r.),
Iran (Islamska Republika Iranu. Program nuklearny),
Izrael (Konflikt izraelsko-arabski. Wojny izraelsko-arabskie. Palestyńczycy. Konflikt izraelsko-palestyński. Bliskowschodni proces pokojowy),
Kurdowie: problem kurdyjski (Kurdowie tureccy. Kurdowie iraccy. Kurdowie irańscy. Kurdowie syryjscy),
Liban (Palestyńczycy. Wojna domowa. Protektorat Syrii. Hezbollah),
Pakistan (Islamski radykalizm. Pogranicze pakistańsko-afgańskie. Pakistański program atomowy. Pakistan-Indie: konflikt o Kaszmir),
Syria (Wojny izraelsko-arabskie. Obecność w Libanie. Program nuklearny. Wojna domowa w Syrii).
Europa
Konflikty na Bałkanach: wojny w byłej Jugosławii (Bośnia i Hercegowina. Chorwacja. Kosowo. Macedonia. Słowenia),
Cypr (Geneza konfliktu. Podział Cypru. Perspektywy zjednoczenia),
Francja (Bretania. Korsyka. Kraj Basków),
Hiszpania (Katalonia. Kraj Basków),
Wielka Brytania (Irlandia Północna).
Literatura
Bartnicki A., Konflikty współczesnego świata, Warszawa 2008.
Chińska polityka zagraniczna i jej uwarunkowania, Toruń 2008.
Grgies A., Sprawa kurdyjska w XX wieku, Warszawa 1997
Halliday F., Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych: władza, polityka i ideologia, tłum. J. Tegnerowicz, Kraków 2009.
Irak wczoraj i dziś: wybrane aspekty wewnętrzne i międzynarodowe: praca zbiorowa, Poznań 2005.
Jakimowicz R., Stosunki japońsko-chińskie w latach 1949-2002: aspekty polityczne i gospodarcze, Kraków 2004.
Konflikty współczesnego świata, Toruń 2008.
Kubiak K., Wojny, konflikty zbrojne i punkty zapalne na świecie : informator 2007, Warszawa 2005.
Maj J., Spór graniczny chińsko-indyjski z 1962 roku a dyplomacja Stanów Zjednoczonych Ameryki, Toruń 2011.
Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004.
Ostaszewski P., Chińska Republika Ludowa we współczesnych stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2011.
Piątek J. J., Wojny państw w XX wieku: wprowadzenie do bezpieczeństwa militarnego, Gorzów Wielkopolski 2010.
Sand Sh., Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, tłum. H. Zbonikowska-Bernatowicz, Warszawa 2011.
Van Creveld, M. L., Zmienne oblicze wojny: od Marny do Iraku, Poznań 2008.
Warschawski M., Izrael i polityka planowego zniszczenia, Warszawa 2008.
Współczesne konflikty międzynarodowe i etniczne, Olsztyn 2009.
1