POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH
WYDZIAŁ ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Katedra Podstaw Systemów Technicznych
Przykłady wykorzystania w praktyce systemów GIS
Wykonał: Hubert Skrzypulec
Data: 27.05.2008
Kierunek: ZiIP 2.2
Miasto: Zabrze
Systemy zarządzania informacją geograficzną (GIS) służą zbieraniu, przetwarzaniu i analizowaniu różnego rodzaju danych zlokalizowanych przestrzennie. Stosowne aplikacje GIS pozwalają użytkownikowi na tworzenie baz danych, a następnie na różnego rodzaju analizy i wizualizacje. Nie należy utożsamiać GIS-u z mapkami, które prezentują jakieś zjawisko. Tak naprawdę za tą mapką „stoi” baza danych, która została wykorzystana do jej wygenerowania.
Ogromną zaletą systemów GIS jest ich wszechstronność, np. z jednej bazy danych można wygenerować szereg różnych map. Możemy składać zapytania do bazy danych - otrzymując w ten sposób odpowiedzi na nasze pytania.
GIS można zastosować do analizy każdego zjawiska, które ma odniesienie przestrzenne, obojętne czy w wymiarze globalnym, czy lokalnym. Za pomocą GIS-u jesteśmy w stanie inwentaryzować zasoby przyrodnicze, infrastrukturę miejską, a dodatkowo możemy tworzyć dzięki niemu modele do analizy zmian badanej przestrzeni i zjawisk. Biorąc pod uwagę możliwości współczesnych komputerów oraz dostępnego oprogramowania, zastosowanie GIS ogranicza wyłącznie nasza wyobraźnia.
Dla poparcia tej tezy niech posłużą przykłady konkretnych zastosowań:
Wykorzystanie teledetekcji i systemów GIS we wspomaganiu ochrony przeciwpowodziowej
Na podstawie zestawu danych teledetekcyjnych, źródeł zewnętrznych (w tym danych społeczno - ekonomicznych), modelowania (symulacji i prognoz powodziowych w czasie rzeczywistym), są dzisiaj świadczone użytkownikom w kilku krajach europejskich następujące usługi:
kartografia potencjalnych szkód i podatności na szkody: monitorowanie, wykorzystując teledetekcję, ewolucji ludzkiej zabudowy na terenach zalewowych oraz potencjalnych oddziaływań powodzi;
analiza zagrożenia powodzią: analiza oparta na symulacji hydraulicznej scenariuszy powodziowych i ich potencjalnych skutków;
prognozy w czasie rzeczywistym: system prognozowania w czasie rzeczywistym powodzi (aktualna oferta usługi dotyczy głównie zjawiska tzw. wezbrań błyskawicznych);
szybka kartografia i ocena oddziaływań: kartografia z teledetekcją zasięgu powodzi i analizą jej oddziaływań w celu wspomagania sytuacji kryzysowej i późniejszego usuwania szkód;
system informowania o powodzi: system informacji geograficznej dostępny dla wszystkich służb odpowiedzialnych za zarządzanie powodzią (służby zagospodarowania przestrzennego, ochrona cywilna, ośrodki prognostyczne, samorządy lokalne itd.) przez serwer informacji dzielonej („atlas powodzi”), lokalne aplikacje wspomagania decyzji oraz mechanizmy łączności i wymiany informacji w czasie rzeczywistym w sytuacjach ostrzegania i kryzysowych.
Wykorzystanie systemu GIS z użyciem internetu do zarządzania bazami danych dotyczących klęsk żywiołowych
Klęski żywiołowe mają wpływ na wiele ważnych parametrów ekonomicznych i socjalnych i dotyczą zagadnień związanych z szerokim spektrum dyscyplin naukowych. Ich rodzaj, forma, skala, natężenie i inne charakterystyki są różne w różnych rejonach Ziemi. Jednym z obszarów, gdzie klęski żywiołowe są niezmiernie ważne (jako zagrożenia lub jako wywołane nimi zniszczenia) są tereny zurbanizowane (budynki lub infrastruktura). Złożoność klęsk żywiołowych w każdej z 5 faz ich cyklu życiowego (zapobieganie, łagodzenie, gotowość, awaryjne zarządzanie, powrót do poprzedniego stanu) wymaga wyboru specjalistycznych narzędzi w celu przewidzenia ich konsekwencji, tj. zniszczenia. Współczesne technologie zarządzania informacją przestrzenną pozwalają na sprawne zarządzanie informacją w warunkach rozproszonych baz danych, wobec czego najodpowiedniejszym narzędziem do tego celu są systemy GIS wykorzystujące do komunikacji internet (Web-GIS).
Do zadań tego systemu należy zbieranie i analiza danych dotyczących takich klęsk żywiołowych jak: trzęsienia ziemi, osuwiska i pożary lasów, a także symulowanie konsekwencji klęsk żywiołowych w oparciu o realistyczne scenariusze. System umożliwia również opracowywanie prognoz oddziaływania klęsk żywiołowych na naturalne i antropogeniczne środowisko.
Szeroką grupę zastosowań GIS stanowi wszelkiego typu ewidencja - gruntów, budynków, a ogólnie rzecz biorąc: wszelkiego rodzaju zasobów. Szczegółowe informacje tego typu wykorzystują urbaniści, geodeci, konstruktorzy. Zastosowanie warstwowej organizacji map umożliwia łatwą modyfikację jedynie wybranych obiektów, bez konieczności przerysowywania całej mapy. Komputerowa ewidencja własności gruntów z powodzeniem może zastąpić tradycyjną, prowadzoną za pomocą rejestrów i map geodezyjnych (katastralnych).
Inną grupę zastosowań stanowi wykorzystanie GIS do przetwarzania informacji o lokalizacji wszelkiego rodzaju zjawisk, zwłaszcza tych cechujących się znaczną zmiennością w czasie. GIS są bardzo wygodnym zjawiskiem w rejestracji poziomów emisji wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń. Dla potrzeb monitoringu środowiska naturalnego akwizycja danych dla GIS może być prowadzona z wykorzystaniem zdalnych czujników i urządzeń pomiarowych sterowanych komputerowo. W tej grupie zastosowań mieści się również wykorzystanie GIS do analizy i obrazowania danych o charakterze statystycznym, takich jak np. zagrożenie przestępczością, występowanie chorób, struktura użytkowania gruntów itp.
GIS mogą również być bardzo wygodnym narzędziem do przetwarzania danych o infrastrukturze technicznej terenu, tj. o sieciach wodociągowych, gazowniczych, energetycznych, liniach komunikacyjnych. Dane tego wymagają częstych modyfikacji. Ponadto wymagana jest ich duża dokładność i aktualność. GIS umożliwiają spełnienie tych wymagań.
Bibliografia:
„Gazeta Obserwatora IMGW” nr 4, 2005
„Transport Miejski” nr 9/2001
Wikipedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/System_Informacji_Geograficznej#Zastosowania_GIS
Strona 2 z 4