1) Rozwój zrównoważony to rozwój, który zapewnia realizację potrzeb obecnego pokolenia bez wywierania negatywnego wpływu na zdolność przyszłych pokoleń do zaspokojenia swoich potrzeb

2) aspekty

Aspekt ekonomiczny rozwoju zrównoważonego:

• nie pogarsza znacząco poziomu życia obecnego pokolenia,

• nie wpływa na poziom życia następnych pokoleń

aspekt ekologiczny:

• nie niszczy środowiska przyrodniczego w stopniu uniemożliwiającym jego odbudowę,

• nie doprowadza do zmian w ekosystemach

aspekt społeczny:

• tworzenie równych szans dla wszystkich ,

• przeciwdziałanie pogłębianiu się nierówności społecznych.

3) CECHY RACJONALNEJ POLITYKI EKOLOGICZNEJ:

• Skuteczność: rozwiązuje problem przed nią postawiony - tu sformułowanie problemu!! Zmniejszenie emisji, poprawa stanu wód bez względu na koszty

• Efektywność: korzyści > koszty, efekt netto > 0

• Efektywność kosztowa - zamierzony cel osiąga się najniższym kosztem

• Sprawiedliwość - równoważy koszty i korzyści pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi,

• dystrybucja korzyści i/lub udział w kosztach, tych którzy korzyści odnoszą KONIECZNOŚĆ JEDNOCZENIA WIELU KRYTERIÓW.

4) Ekonomicznie optymalna polityka ekologiczna

Efektywność ekonomiczna nie jest jedynym i najlepszym kryterium oceny polityki - wzrost efektywności może a często odbywa się czyimś kosztem. Np. wzrost wydajności pracy spadkiem zatrudnienia, pogorszeniem warunków socjalnych, z skrajnej formie brakiem opieki socjalnej

Stosuje się zasadę MC=MB krańcowe korzyści = krańcowym kosztom

MB - kwota rekompensat

MC - koszta redukcji

X - pozom redukcji zanieczyszczeń

MB>MC opłaca się zwiększać X

MC>MB straty w B są kompensowane niższymi kosztami C

Optimum MB = MC

Taką zasadę przyjmuje się w ustaleniu optymalnej polityki ekologicznej.

Rynek nie jest wystarczającym regulatorem; nie ma rzeczywistych kosztów korzystania ze

środowiska. Z prawami własności jest inaczej - bo gdyby były:

poszkodowany jest właścicielem - od punktu X max zgadza się na rekompensatę za korzystanie ze środowiska uzyskując MB aż do punktu X0, gdzie kwota rekompensat MB = kosztom redukcji. Zanieczyszczający zgadza się płacić rekompensaty aż do X*>X0 bo MC>MB

zanieczyszczający właścicielem - startując od 0 poszkodowany rekompensuje

zanieczyszczającemu koszty obniżania emisji aż do punktu X0, w którym jego korzyść zaczyna być mniejsza niż koszty.

5) PODSTAWOWE STRATEGIE - ZASADY POLITYKI OCHRONY ŚRODOWISKA

• zasada: zanieczyszczający płaci PPP - polluters pay principle -: Ponosi on wszelka

odpowiedzialność finansowa za szkody wynikające z jego działalności, bez względu na to czy postępuje zgodnie z prawem. Wada : obciążenia finansowe, pogorszenie konkurencyjności Forma - nie dotowanie produkcji szkodliwej lub dotowanie jej w zakresie inwestycji ekologicznych - jeśli nie powoduje to poważnych zaburzeń na rynku.

• Zasada: UŻYTKOWNIK PŁACI - Użytkownicy urządzenia oczyszczającego płacą.

• Zasada POSZKODOWANY PŁACI - dotuje, przekupuje szkodzącego aby zaprzestał szkodzić.

• ZASADA PRZEZORNOŚCI: Narzędzia polityki dobierać do najbardziej niekorzystnego możliwego przypadku.

• ZASADA POMOCNICZOŚCI (subsydiarności) Narzędzia polityki powinny być ustalane przez najniższy szczebel decyzyjny odpowiedni do danego planu

6) INSTRUMENTY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM

Rola: wpływ na poziom aktywności w zakresie oddziaływania na środowisko, Wpływ pośredni i bezpośredni.

Bezpośredni: akty prawne i administracyjne

Pośredni: ekonomiczne przepisy importowe, procedury, zalecenia i narzędzia udziału społecznego

BEZPOŚREDNIE normy imisji, normy emisji, normy produktowe, normy technologiczne (Decyzje planistyczne, decyzje reglamentacyjne), normy regulujące ochronę, normy regulujące prowadzenie gospodarki leśnej, normy ochrony gruntów rolnych i leśnych, wykaz odpadów niebezpiecznych, których nie można sprowadzic do kraju;

POSREDNIE: Opłaty emisyjne, opłaty produktowe, rynkowe, handel pozwoleniami Instrumenty zdecentralizowane (porozumienia dobrowolne, edukacja, akcje ngo)

8) limity i opłaty, Rk - krzywe kosztów krańcowych redukcji emisji dla 3 producentów (elektrowni) zakładamy, Ŝe: S2-S1=S3-S2 oraz S1+S2+S3=3S2 1) Limit na poziomie S2 dla 1- poziom kosztów A; dla 2 - B; dla 3- C razem emisje= 3S2 Koszty: KL=0AS2+0BS2+0CS2 2) Opłata emisyjna p* dla 1- poziom emisji S1 punkt X ; dla 2 - S2 B; dla 3- S3 Y razem emisje=S1+S2+s3= 3S2 Koszty: KO=0XS1+0BS2+0YS3 Różnica kosztów: KL-KO=S1XAS2 - S2CYS3 S1XAS2 > S2CYS3 KL > KO

9. WARUNKI POWODZENIA PROGRAMU:

• duże różnice w kosztach redukcji emisji

• duża liczba potencjalnych uczestników systemu

• prosta struktura

• wpływ na środowisko niezależny od położenia emitora (zanieczyszczającego)

10)1Emisja tys. ton/rok 120 120 240 2 Koszt redukcji mln zł/tys. t 80 100 Przypadek: nakazany limit emisji3 Limit tys. ton/rok 100 100 2004 Redukcja emisji tys. ton/rok 20 20 405 Całkowity koszt redukcji mln zł 1600 2000 3600Przypadek: handel pozwoleniami. Przydziałuprawnień tys. ton/rok100 100 2006 Redukcja tys. ton/rok 40 0 407 Emisja tys. ton/rok 80 120 2008 Całkowity koszt redukcji mln zł 3200 0 32009 Zakup uprawnień: -20 20 010 Cena pozwolenia mln zł/tys. t 90 9011 Przychód z uprawnień mln zł = - 9 * 10 1800 -1800 012 Razem koszt mln zł = 8 - 11 1400 1800 320013 Zysk elektrowni z handlu mln zł 200 200 400

Zasada solidarności międzypokoleniowej Aby spełnić te założenia - rozwoju zrównoważonego - trzeba walczyć z najbardziej groźnymi zjawiskami są one różne w skali globu a inne w skali Europy, czy Polski, jednak wbrew pozorom mają wiele wspólnego.

Główne zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju:

• emisje gazów cieplarnianych powodują globalne ocieplenie,

• odporne na antybiotyki nowe szczepy bakterii oraz długookresowe skutki niebezpiecznych chemikaliów odpadów toksycznych,

• co szósty Europejczyk żyje w biedzie,

• starzenie się populacji i zmniejszenie liczby osób pracujących,

• spowolnienie wzrostu gospodarczego,

• negatywny wpływ na systemy emerytalne - ich trwałość,

• utrata bioróżnorodności,

• duża ilość odpadów i niszczenie gleb,

• zagęszczenie transportu.

UNIA EUROPEJSKA - strategia 3 części - :

1. zestaw przekrojowych, międzysektorowych propozycji i rekomendacji dla poprawy skuteczności polityki i osiągnięcia zrównoważonego rozwoju

2. zestaw wiodących celów i instrumentów,

3. implementacja strategii i ocena postępu;

ENERGETYKA a rozwój zrównoważony Dokumenty IEA Wskazówki dla polityki energetycznej:

1. Polityka energetyczna musi bilansować ekonomiczne, socjalne i środowiskowe aspekty rozwoju

2. Polityka energetyczna musi zapewnić minimalne ryzyko funkcjonowania i dostateczną elastyczność systemu paliwowo-energetycznego, aby nie dopuszczać występowania zakłóceń w dostawach energii i w systemach społecznych, środowiskowych i ekonomicznych.

3. Polityka energetyczna musi być wynikiem odpowiedniego zarządzania badaniami i dyskusją, włączającą wszystkie grupy społeczne

Zadania Inspektoratu Ochrony Środowiska Główny Inspektor Ochrony Środowiska, kierujący działalnością Inspekcji Ochrony Środowiska jest centralnym organem administracji rządowej - powoływanym i odwoływanym przez Prezesa Rady Ministrów. Główny Inspektor Ochrony Środowiska przy pomocy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz wojewodowie przy pomocy wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska, wykonują zadania Inspekcji.

Podstawowe zadania Inspekcji Ochrony Środowiska to

 kontrola przestrzeganie przepisów prawa o ochronie środowiska,

 badanie stanu środowiska, w ramach programu Państwowego Monitoringu Środowiska

 przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska (poważnym awariom).

Skuteczność: BEZPOŚREDNICH

ZALETY

 powszechna akceptacja jeśli nie powodują obniżenia poziomu życia

 łatwa możliwość kontroli podmiotów gospodarczych

 podejście powszechnie wykorzystywane w innych dziedzinach polityki, więc władze uważają je za skuteczne i właściwe (wydaje im się)

 uważane za instrumenty sprawiedliwe - dotyczą wszystkich “równo”

WADY

 nadmiar regulacji negatywny - duży wysiłek organizacyjny, kontrola, monitoring, próby obejścia
 powodują nadmierne koszty ochrony środowiska - instrumenty pośrednie są tu bardziej efektywne - nie ma efektywnej alokacji środków

INSTRUMENTY (EKONOMICZNE) POŚREDNIE Narzędzia finansowe, które pośrednio oddziaływają na ceny (podatki, opłaty)lub kształtują ceny bezpośrednio

Zadania:

 stymulowanie oszczędnego korzystania ze środowiska

 eliminowanie produktów, których wytwarzanie i uŜytkowanie jest uciąŜliwe dlaśrodowiska

 internalizowanie kosztów zewnętrznych

 gromadzenie środków finansowych na przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska

HANDEL UPRAWNIENIAMI DO EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Polega na dopuszczeniu do obrotu przyznanymi uprawnieniami do emisji

ETAPY:

1. ROZDZIAŁ UPRAWNIEŃ:

- PRZYDZIAŁ ADMINISTRACYJNY - darmowy GRANDFATHERING rozdawanie stosownie do poziomu emisji w przeszłości - popularne politycznie,-

- AUKCJA - sprzedaŜ na zasadzie przetargu, kto da więcej - giełda; dochody zesprzedaŜy dla budŜetu, preferowana przez ekonomistów i ochronę środowiska- BAZUJĄCY NA PRODUKCJI (ouput based) WSKAŹNIKOWY to jest przydział proporcjonalnie do: poziom produkcji * wskaźnik (benchmark)- MIESZANY np. część wg poziomu produkcji, część na aukcji

2. REDUKCJA (jeśli koszt krańcowy redukcji < ceny uprawnienia)+ sprzedażnadwyżkowych uprawnień czyli handel uprawnieniami.

3. NASTĘPNY OKRES: OBNIŻKA POZIOMU EMISJI i kolejny etap redukcji i handlu

1

---