Archiwum wartościowych publikacji nauczycielskich.
Efektywne formy prezentacji dorobku zawodowego.
--------- • ---------
mgr Ewa Rutkowska
Liceum Ogólnokształcące
z Oddziałami Integracyjnymi
w Szczecinie
Analiza ankiety czytelnictwa i wykorzystania zbiorów bibliotecznych
przeprowadzonej w dniach 12 -13.01.2006
wśród uczniów liceum
Analiza obejmowała uczniów z klas I, II i III naszego Liceum.
Wybór respondentów dokonano na podstawie analizy czytelnictwa w pierwszy semestrze.
Do badań wybrano klasy najmniej czytające i najwięcej czytające z każdego poziomu.
Zadaniem przeprowadzonej ankiety było odpowiedzieć na dwa interesujące mnie zagadnienia. Pierwsze dotyczące preferencji czytelniczych uczniów oraz ich potrzeb w zakresie zasobów bibliotecznych, sposobu wykorzystania i korzystania z biblioteki. Drugie zagadnienie dotyczyło:
w jakim stopniu biblioteka zaspakaja potrzeby czytelnicze w zakresie zaplecza informacyjnego ,
w jakim stopniu uczniowie mogą realizować swoje zainteresowania w oparciu o zbiory biblioteki,
jak uczniowie oceniają pracę biblioteki szkolnej, jako Multimedialnego Centrum Informacji.
Ankieta składała się z 10 pytań wielokrotnego wyboru i jednego pytania otwartego.
Pytanie 1 dotyczyło określenia celu odwiedzin biblioteki.
Rysunek 1
W poszukiwaniu informacji odwiedza bibliotekę - 19,2% uczniów,
Aby przygotować się do lekcji lub opracować wybrany temat odwiedza bibliotekę - 15.7% uczniów,
Książki poza lekturami wypożycza - 19,20% uczniów,
Inne, w tym korzystanie z internetu
Nie wypożycza książek - 1,70% uczniów,
Najczęściej uczniowie przychodzą do biblioteki wypożyczyć lekturę - 87.6%.
Pytanie 2 odpowiadało na pytanie, dlaczego nie wszyscy uczniowie w pełni korzystają ze zbiorów biblioteki?
rysunek 2
Jak wynika z analizy odpowiedzi na powyższe pytanie, przyczyną małego wykorzystania zbiorów bibliotecznych przez uczniów są następujące czynniki:
korzystanie z innych bibliotek, głównie z bibliotek miejskich i Książnicy - 30%,
Posiadanie wystarczających bibliotek domowych - 12,60%,
Trudności w samodzielnym korzystaniu ze zbiorów, np. problemy z czytaniem - 1,5%,
Niechęć do czytania ( brak nawyków czytania) - 6,10%,
Brak w zbiorach biblioteki szkolnej literatury zaspakajającej oczekiwania i potrzeby czytelnicze uczniów - 13,80.
Pytanie 3. Tu respondenci wskazywali następujące oczekiwania w zakresie zasobów bibliotecznych:
Kompletny zestaw lektur - 58,4%,
Współczesna literatura piękna polska i obca - 25,38%,
Wydawnictwa informacyjne - 26,10%,
Literatura uzupełniająca w tym analizy i opracowania literackie - 39,2%,
Literatura z różnych dziedzin zgodna z zainteresowaniami uczniów - 36,91%,
Zbiory multimedialne w tym książka mówiona, muzyka, filmy przydatne na lekcjach, lektury szkolne itp.- 43,8%.
Zapotrzebowania uczniów ilustruje poniższy wykres. Największe potrzeby związane są z pomocami do nauki i z zestawami lektur szkolnych. Faktycznie zbiory lektury jakie znajdują się w naszej bibliotece są niewystarczające i dość stare. Wymagają sporych uzupełnień i odświeżenia. Brak też literatury popularno-naukowej z dziedziny informatyki szczególnie pomocy w zakresie projektowania, programowania, posługiwania się komputerem i internetem. Niedostateczne są zasoby literatury współczesnej polskiej i obcej.
rysunek 3
Pytanie 4 , określało zdolności i percepcję czytelniczą w odbiorze czytanej lektury.
rysunek 4
Jak wynika z badania tylko część uczniów czyta książki
31,0% - w całości
31,20% ogranicza się do wybranych fragmentów
22,10 czyta ale nie do końca,
15,38% wypożycza książki, ale ich nie czyta.
Pytanie 5 i 6 odpowiadało na pytania w jakim zakresie uczniowie mogą i realizują w bibliotece swoje potrzeby w zakresie pozyskiwania informacji i realizowania swoich zainteresowań.
rysunek 5
Powyższe zestawienie wyraźnie wskazuje na średnie zaspakajanie potrzeb pod względem wyszukiwania informacji w zasobach bibliotecznych oraz małe i bardzo małe zaspakajanie potrzeb w zakresie zaspakajania zainteresowań własnych uczniów:
37.0% uczniów znajduje potrzebne informacje w bibliotece szkolnej i tylko 13,8% uczniów może realizować swoje zainteresowania pozalekcyjne,
nie zawsze odnajduje informacje 40,76% i 32.8 nie zawsze zaspakaja zainteresowania,
22.34% uczniów zaspakaja w niewielkim stopniu lub wcale, swoje poszukiwania informacji, oraz aż 62.4% uczniów nie zaspakaja swoich zainteresowań
Pytanie 8, 9 i 10 dotyczyło sposobu i czasu wykorzystania komputera i internetu przez uczniów w szkole i w domu. Odpowiedzi na te pytania pozwalają określić rozkład zajęć i czas wolny uczniów także sposoby wykorzystania czasu wolnego.
rysunek 6
rysunek 7
Ogólnie z komputera i internetu stale korzysta 82,30% wszystkich uczniów, pozostali korzystają sporadycznie co stanowi 17.70% ankietowanych.
Uczestniczyło w wydarzeniach kulturalnych poza szkołą typu teatr,kino, filharmonia, wystawy, 71,54% ankietowanych uczniów.
Pytania 7 i 11 dotyczyło oceny przez uczniów pracy biblioteki szkolnej. Jak wynika z analizy uczniowie w 57,3% uważają pracę i zasoby czytelni jako wystarczające i dobre oraz w 71,2% pozytywnie ocenia wypożyczalni.
10% ankietowanych ocenia pracę czytelni jako żłą i 8,46% podobnie ocenia wypożyczalnie.
Średnio - czytelnie ocenia 35,3% i 21,5% tak samo ocenia wypożyczalnie.
Dobrze ocenia czytelnie 28,46% i wypożyczalnie dobrze ocenia 40,7% uczniów.
Jako bardzo dobrą pracę czytelni ocenia 7,6% i wypożyczalnie bardzo dobrze ocenia 10% ankietowanych. Różnice w ocenie czytelni i wypożyczalni wynikają z czasu pracy, pół etatu w czytelni, stanowisk komputerowych w wypożyczalni dostępnych dla uczniów, częściowego zaplecza informacyjnego, co powoduje, że niektórzy uczniowie z czytelni korzystają sporadycznie. Dużym utrudnieniem w pracy czytelni jest częściowe wykorzystanie jej do pracy w zajęciach indywidualnych oraz małe pomieszczenie. Z biblioteki korzysta codziennie 9,46% ankietowanych, dwa razy w tygodniu odwiedza bibliotekę 24,6% pytanych,16,8% raz w tygodniu i przynajmniej raz w miesiącu deklaruje swoje odwiedziny 49,24% uczniów.
Wnioski
Po analizie ankiety wysunęłam następujące wnioski do dalszej pracy biblioteki szkolnej jako Multimedialnego Centrum Informacyjnego:
Zwrócić należy uwagę na uczniów słabo czytających i mających problemy z percepcją tekstu drukowanego. W miarę możliwości uzupełniać zasoby biblioteczne w książki pisane dużym drukiem, oraz założyć księgozbiór książki mówionej.
Uzupełniać księgozbiór o nowości literatury polskiej i obcej.
Utworzyć i rozbudowywać dział informatyczny w bibliotece.
Rozpoznawać zainteresowania młodzieży i w miarę możliwości gromadzić materiały, kartoteki i książki.
Nawiązać ściślejsze kontakty z wychowawcami, nauczycielami przedmiotów humanistycznych np.: polski, historia, wos. itd. w celu wymiany informacji o zasobach. potrzebach , realizowanych tematach itp.
W pracach z aktywem czytelniczym i zajęciach czytelniczych, w trakcie spotkań indywidualnych oraz lekcji czytelniczo medialnych zwracać szczególna uwagę na pobudzenie zainteresowań czytelniczych, pomoc w doborze pozycji rozbudzających i rozwijających własne zainteresowania uczniów, oraz spełniających poszukiwania informacji.
Ukazywać i pomagać w wyszukiwaniach internetowych potrzebnych informacji niezbędnych w przygotowaniach się do lekcji, zbierać adresy internetowe i informować o zasobach stron www. dokumentach bibliotecznych i innych gromadzonych materiałach.
Wdrożyć uczniów do samodzielnego i systematycznego korzystania z katalogu elektronicznego biblioteki w celu pełniejszego wykorzystania zasobów biblioteki szkolnej.
_____________________
© Ewa Rutkowska