Wykład 6 01.12.2012
Jednostka X buduje Środek trwały. Koszty związane z budową środka trwałego poniesione do dnia bilansowego wynoszą 200 000zł. Ponadto odsetki od kredytu bankowego zaciągniętego na budowę środka trwałego na dzień bilansowy wynoszą 5 000zł. Odsetki zaś powstałe z tytułu ulokowania wolnych środków zaciągniętego kredytu na lokacie bankowej wynoszą 1000zł. Określić wartość bilansową środka trwałego?
Wartość bilansowa budowanego środka trwałego obejmuje:
(+) koszty związane z budową środka trwałego poniesione do dnia bilansowego 200 000 zł
(+) odsetki od kredytu bankowego na dzień bilansowy 5 000zł
(-) odsetki od lokaty
Łącznie o kwota 204 000zł.
STRUKTURA BILANSU WG POLSKIEGO PRAWA BILANSOWEGO
Pozycje aktywów uszeregowane są według kryterium wzrastającej płynności
Pozycje pasywów wykazuje się, uwzględniając kryterium wzrastającej wymagalności
Aktywa- to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń (np. zakup lub wytworzenie), które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Ogół posiadanych przez konkretne przedsiębiorstwo zasobów majątkowych dzieli się na 2 zasadnicze grupy:
Majątek trwały (aktywa trwałe)
Majątek obrotowy (aktywa obrotowe)
Aktywa trwałe to składniki aktywów jednostki, które:
Są użytkowane przez jednostkę lub związane z jednostką, w okresie dłuższym niż rok od dnia bilansowego, daty ich założenia, wystawienia lub nabycia
Charakteryzują się długotrwałym okresem użytkowania
Charakteryzują się stosunkowo wysoką wartością jednostkową oraz
Zużywają się stopniowo, zachowując swoją naturalną postać.
Aktywa obrotowe- pozostałe poza aktywami trwałymi zasoby majątkowe.
Wartości niematerialne i prawne- to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, np. oprogramowanie komputerów, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych lub zdobniczych.
Rzeczowe aktywa trwałe to np.:
Nieruchomości w tym np. grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntu, budynki i budowle, itp.
Maszyny, urządzenia, środki transportu i inne,
Ulepszenia w obcych środkach trwałych
Inwentarz żywy
Oraz środki trwałe w budowie
Należności to wynikające z przeszłych zdarzeń prawo otrzymania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, związane z cyklem operacyjnym lub wynikające z przepisów prawa. Dzielą się na:
Należności długoterminowe
Należności krótkoterminowe (uwaga!! Obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług bez względu na termin spłaty- do 12 m-cy i powyżej 12 m-cy)
Inwestycje to aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających np. w formie odsetek, dywidend. Dzielą się na:
Inwestycje długoterminowe ( np. udział, akcje, obligacje, udzielone pożyczki, lokaty bankowe)
Inwestycje krótkoterminowe (j.w. oraz środki pieniężne w kasie i na rachunku bankowym oraz inne środki pieniężne, otrzymane weksle i czeki obce itp.)
Zapasy to rzeczowe aktywa obrotowe np. materiały, towary, produkty gotowe, półprodukty i produkty w toku.
Pasywa to równowartość aktywów sfinansowana ze środków własnych (kapitał własny) lub z obcych źródeł (kapitał obcy - zobowiązania).
Kapitał (fundusz) własny to równowartość środków gospodarczych wniesionych do jednostki na stałe (na cały okres jej istnienia) przez właścicieli ( wkład właściciela lub właścicieli) oraz środki wygospodarowane w toku jej działalności (część zysku)
Zobowiązania to wynikające z przeszłych zdarzeń obowiązki wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. Dzielą się na:
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe (uwaga!! Obejmują ogół zobowiązań z tytułu dostaw i usług bez względu na termin spłaty do 12 m-cy i powyżej 12 m-cy)
STRUKTURA BILANSU WG US GAAP
Brak ujednoliconej klasyfikacji bilansowej i brak uporządkowania aktywów, zobowiązań lub kapitałów własnych
Aktywa są prezentowane w podziale na krótkoterminowe (obrotowe) i długoterminowe ( trwałe)
Aktywa obrotowe to składniki majątku, co do których oczekuje się, że zostaną zamienione na środki pieniężne lub sprzedane bądź skonsumowane w ciągu najbliższego roku lub w okresie dłuższym, jeżeli cykl operacyjny jest dłuższy niż 1 rok
Brak jest jednoznacznych definicji poszczególnych elementów aktywów trwałych, zwykle stosowany bilansowy podział tej grupy na: rzeczowe aktywa trwałe, wartości niematerialne, instrumenty finansowe oraz inwestycje wykazywane zgodnie z metodą praw własności,
Zobowiązania - podział na krótkoterminowe i długoterminowe
Kapitał własny jednostki jest dzielony na część pochodzącą z transakcji z właścicielami oraz część pochodzącą z pozostałych transakcji.
STRUKTURA BILANSU WG MSR
MSR w odróżnienie od UoR nie proponują i nie narzucają konkretnej formy bilansu. Jedynie MSR nr 1 określa pewne minimum wykazywanych informacji, różniących się między sobą charakterem i funkcją na tyle, że wskazana jest ich odrębna prezentacja.
- MSR 1 nie określa kolejności prezentacji wymienionych pozycji
- w bilansie należy zamieścić dodatkowe pozycje, grupy pozycji i sumy cząstkowe, gdy jest to niezbędne do zrozumienia sytuacji finansowej jednostki
- nazwę oraz kolejności pozycji lub grupy podobnych pozycji można zmieniać, stosownie do charakteru jednostki oraz przeprowadzanych transakcji. Ma to zapewnić informacje, które są konieczne dla zrozumienia sytuacji finansowej jednostki
- niektóre pozycje bilansowe są wykazywane osobno, jeżeli charakter, rozmiary lub funkcje danej pozycji są znaczne
- podjęcie decyzji o wyodrębnieniu dodatkowych pozycji w bilansie powinno wynikać z oceny:
1. charakteru i płynności aktywów
2. funkcji aktywów w jednostce
3. kwot, charakteru i terminów wymagalności zobowiązań
- stosowanie różnych zasad wyceny dla poszczególnych grup aktywów, co wynika z odmiennego charakteru i funkcji, wymaga ich prezentacji jako odmiennych pozycji.
Dalszy podział poszczególnych pozycji bilansowych, w sposób uwzględniający charakter działalności jednostki, powinien być ujawniony w bilansie lub w informacji dodatkowej. Przy wyodrębnianiu szczegółowych elementów można uwzględnić następujące kryteria podziału:
Rzeczowe aktywa trwałe podzielić na grupy, zgodnie z MSR 16 „rzeczowe aktywa trwałe”
Należności podzielić na:
Należności z tytułu dostaw i usług
Należności od jednostek powiązanych
Przedpłaty
Pozostałe należności
Zapasy podzielić na towary, materiały pomocnicze, materiały, produkty w toku i wyroby gotowe, zgodnie z MSR 2 „Zapasy”
W rezerwach wyodrębnić rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych i inne rezerwy
Kapitał podstawowy i kapitały rezerwowe (zapasowe) podzielić na poszczególne kryteria:
Wniesiony kapitał podstawowy
Nadwyżki ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej
Kapitały rezerwowe.
Wg standardów międzynarodowych w bilansie ujmuje się te pozycje, które spełniają definicję składnika bilansu i kryteria ujmowania. Daną pozycję, spełniającą definicję składnika należy ująć jeżeli:
Prawdopodobne jest, że jednostka osiągnie ewentualne przyszłe korzyści ekonomiczne związane z tą pozycją lub nastąpi ich wypływ z jednostki oraz
Pozycja ta posiada cenę nabycia lub koszt wytworzenia lub też wartość, którą można wiarygodnie ustalić.
W bilansie nie ujmuje się składnika aktywów,, jeżeli poniesiono wydatki , co do których nie jest prawdopodobne, że jednostka gospodarcza osiągnie korzyści ekonomiczne po upływie bieżącego roku obrotowego.
Zobowiązanie nie ujmuje się w bilansie, jeżeli prawdopodobne jest, że dojdzie do wypływu zasobów zawierających korzyści ekonomiczne na skutek uregulowania przez jednostkę obecnego obowiązku, zaś kwotę konieczną do wywiązania się z tego obowiązku można wiarygodnie ustalić.
UWAGA- w oparciu o rodzaj prowadzonej działalności każda jednostka powinna ustalić, czy w bilansie dokonuje podziału aktywów i zobowiązań na krótkoterminowe i długoterminowe czy nie.
Niezależnie od przyjętej metody prezentacji, w odniesieniu do wszystkich pozycji aktywów i zobowiązań, na które składają się zarówno kwoty, których realizacji lub uregulowania się oczekuje przed upływem 12 miesięcy po dniu bilansowym i po upływie więcej niż 12 miesięcy po dniu bilansowym, jednostka powinna podać kwotę, której realizacji lub uregulowania oczekuje się po upływie 12 miesięcy. Taka prezentacja służy przede wszystkim potrzebom informacyjnym w zakresie oceny płynności i wypłacalności jednostki.
Przykład
Przedsiębiorstwo x wykonuje roboty budowlane, przy czym należność za wykonane roboty na koniec roku 2009 wynosi 10 mln zł. I ma zostać uregulowana w kwocie 8 mln zł w ciągu najbliższych 5 miesięcy, zaś pozostałe 2 mln zł ma zastać spłacona dopiero w 2011r. natomiast zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu o wartości bilansowej netto 12 mln zł., z którego w 2010 r. należy spłacić 3 mln zł.
Ująć rozrachunki w bilansie na koniec 2009r. (wg UoR i MSR- minimum)
Przykładowe wykazanie w bilansie na koniec 2009r ( z pominięciem ewentualnego wpływu dyskonta czy premii za odroczony termin płatności)
Przy sporządzaniu sprawozdań mg MSR należy dyskontować
Wyciąg z bilansu przedsiębiorstwa X 2009r (w mln zł.)
Układ bilansu wg kryterium płynności wg MSR
Należności z tytułu robót budowlanych (dostaw i usług) 10
W tym: należności w okresie spłaty dłuższym niż 12 miesięcy 2
Zobowiązania z tytułu zaciągniętych kredytów 12
W tym: raty kredytu o terminie spłaty dłuższym niż 12 miesięcy 9
UKŁAD TRADYCYJNY BILANSY WG UoR
Aktywa obrotowe:
Należności z tyt. Robót budowlanych (dostaw i usług)
- w okresie spłaty do 12 m-cy 8
- w okresie spłaty dłuższym niż 12 m-cy 2
Zobowiązania długoterminowe
W tym zobowiązanie z tyt. Zaciągniętych kredytów 9
Zobowiązania krótkoterminowe
W tym zobowiązania z tyt. Spłaty rat zaciągniętych kredytów 3
Aktywa trwałe a aktywa obrotowe wg MSR
(materiały)
Aktywa trwałe obejmują zgodnie z MSR 1:
Rzeczowe aktywa trwałe
Aktywa niematerialne
Aktywa finansowe o charakterze trwałym
Aktywa trwałe obejmują aktywa, które sprzedaje się lub zużywa, czy realizuje w ramach normlanego cyklu operacyjnego, nawet jeśli nie oczekuje się ich realizacji w terminie 12 miesięcy po dniu bilansowym np. zapasy i należności z tyt. Dostaw i usług (podobnie jak UoR). Poza tym aktywa obrotowe obejmują aktywa posiadane przede wszystkim z przeznaczeniem do obrotu oraz bieżącą część długoterminowych aktywów finansowych.
Wykład 7 02.12.2012
Zobowiązania długo - i krótkoterminowe wg MSR
Zobowiązanie zalicza się do zobowiązań krótkoterminowych jeżeli spełnia jedni z poniższych kryteriów:
Oczekuje się, że zostanie ono uregulowane w toku normalnego cyklu operacyjnego jednostki
Jest w posiadaniu przede wszystkim z przeznaczeniem do obrotu
Jest ono wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnie bilansowego
Jednostka nie posiada bezwarunkowego prawa do odroczenia daty wymagalności zobowiązania przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Wszystkie pozostałe zobowiązania zalicza się do zobowiązań długoterminowych
UWAGA
Jednostka zalicza do zobowiązań krótkoterminowych zobowiązania finansowe, gdy są one wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego, nawet wówczas gdy:
Pierwotny termin wymagalności przekraczał 12 miesięcy raz
Umowa o refinansowaniu lub umowa o przesunięciu terminów spłat zmieniająca charakter zobowiązania na długoterminowy została zawarta po dniu bilansowym, a przed zawarciem sprawozdania finansowego do publikacji
UWAGA
Jeśli natomiast kredytodawca (pożyczkodawca) zgodził się przed dniem bilansowym na okres karencji kończący się przynajmniej 12 miesiącu po dniu bilansowym w którym jednostka ma prawo wywiązywać się ze załamanych wcześniej warunków i w którym kredytodawca (pożyczkodawca) nie może domagać się natychmiastowej zapłaty, wówczas takie zobowiązanie klasyfikowane jest jako długoterminowe.
Przy klasyfikowanie aktywów i zobowiązań na długo - i krótkoterminowe, pozycje zobowiązań i należności, które związane są z działalnością operacyjna np.:
- z tytułu dostaw i usług
- wobec/od pracowników
- operacyjne rozliczenia międzyokresowe
- inne zobowiązania i zależności wynikające z działań podejmowanych w normalnym cyklu operacyjnym
Zalicza się zawsze do pozycji krótkoterminowych, nawet jeśli są płynne lub wymagalne w terminie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Ponadto MSR nr 1 zezwala na ujawnienie: W bilansie lub w informacji dodatkowej pewnych bardzo szczególnych danych dotyczących KAPITAŁU WŁASNEGO, np. dla każdej grupy kapitału podstawowego - liczbę akcji lub udziałów składających się na zatwierdzony kapitał, czy opus charakteru i przeznaczenie każdego kapitału rezerwowego ( zapasowego) wchodzącego w skład kapitału własnego.
Porównanie pozycji bilansowych w MSR i ustawie o rachunkowości
Większość pozycji bilansowych występujących w MSR 1 odpowiada elementom bilansu przewidzianym w ustawie o rachunkowości
W MSR 1 są pozycje eksponujące problematykę własności
W ustawie o rachunkowości kapitał własny jest eksponowany w podziale na bardziej szczegółowe składniki np. kapitał podstawowy, kapitał zapasowy.
W MSR 1 występują odrębne pozycje prezentujące zobowiązania i aktywa dotyczące podatku bieżącego, a w ustawie o rachunkowości są one ujęte w pozycjach zbiorczych
W MSR 1 występują też pozycje, których nie ujmuje się w bilansie sporządzonym zgodnie z ustawą o rachunkowości np. aktywa biologiczne
W ustawie o rachunkowości zasady wyceny wszystkich aktywów o zobowiązań oraz zasady ustalania wyniku finansowego zostały ujęte w rozdziale czwartym. Natomiast każdy odrębny MSR/MSSF zawiera szczegółowe regulacje dotyczące wyceny.
MSR 1 podobnie jak ustawa o rachunkowości zakłada roczny cykl opracowywania bilansu.
Odpis aktualizujący na dzień wyceny
Na każdy dzień bilnasowy jednostka ocenia czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości składnika aktywów finansowych - te dowody mogą wynikać z jednego lub z więcej zdarzeń mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów - należności („zdarzenia powodujące stratę”) oraz to zdarzenie lub zdarzenia powodujące stratę mają wpływ na wartości składnika, co można wiarygodnie oszacować jest możliwe. Jeśli takie dowody istnieją, jednostka stosuje MSR 39.
Wzkazanie pojedynczego zdarzenia powodujące utratę wartości może nie być możliwe, utrat e wartości może raczej spowodować złożony efekt kilku zdarzeń.
Odpis odnosi się w koszty ( na rachunek zysków i strat) okresu, w którym następuje odpis. MSR nie określają o jaką pozycję kosztów chodzi. W przypadku zmniejszenia się w okresach następnych straty z tytułu utraty wartości, to uwzględnioną pierwotnie stratę „odwraca się”, drogą uznania przychodów w okresie, w którym nastąpiło obniżenie straty ( MSR 39)
UoR nakazuje tworzyć odpisy aktualizujące wartość należności z zachowaniem zasady ostrożności, co wyraża się uwzględnieniem zmniejszenia wartości należności, co do których istnieje wątpliwość, czy nastapi od nich przewidywany dopływ korzyści ekonomicznych do jednostki np. w odniesieniu do należności dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości.
Zadanie
Jednostka A wykazuje w księgach rachunkowych należności z tytułu dostaw i usług w kwocie 15 000zł. Należność od odbiorcy X w kwocie 3 000zł. (upadłość jednostki) najprawdopodobniej nie zostanie odzyskana.
Ustalić wartość bilansową należności
Należy utworzyć odpis w wysokości 3 000zł. Na należność od odbiorcy X
Wartość bilansowa = 15 000 - 3 000= 12 000 zł
Zadanie
W przedsiębiorstwie R, które sprzedaje produkty dużej liczbie odbiorców różnych, saldo końcowe konta „rozrachunki z odbiorcami” wynosiło 200 000zł. Na podstawie analizy dotychczasowych płatności (należności nieściągalne) oszacowana wartość odpisu aktualizującego w wysokości 2%.
Oszacować odpis aktualizujący i dokonać wyceny bilansowej
Wysokość odpisu: 2% x 200 000= 4 000zł.
Wartość bilansowa: 200 000 - 4 000= 196 000zł.
Rachunek zysków i strat (sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów)
Rachunek zysków i strat jest drugim, obok bilansu, najważniejszym składnikiem sprawozdania finansowego jednostki. Jest ściśle powiązany z bilansem, gdyż obrazuje efekty wykorzystania tego majątku. Ostateczny rezultat działalności przedsiębiorstwa ujęty w rachunku zysków i strat w postaci wyniku finansowego jest wykazany w kapitale własnym.
Rachunek zysków i strat, jako obligatoryjny element sprawozdania finansowego jednostki gospodarczej, jest sporządzony w układzie segmentowym. Oznacza to odrębne wykazywanie dla każdego rodzaju działalności osiągniętych przychodów oraz poniesionych kosztów.
W rachunku zysku i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, które są pogrupowane wg poszczególnych rodzajów działalności, co pozwala na ustalenie wyników cząstkowych dla danego rodzaju działalności. Do ustalenia ostatecznego wyniku finansowego ( wyniku finansowego netto) dochodzi się stopniowo.
Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi a wartością sprzedanych produktów, towarów, materiałów wycenionych w kosztach wytworzenia albo cenach nabycia albo zakupu, powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz pozostałych kosztów operacyjnych.
Wynik operacji finansowych stanowi różnicę między przychodami finansowymi (np. z tytułu dywidend (udziałów w zyskach), odsetek, zysków ze zbycia inwestycji, aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi), a kosztami finansowymi (np. tytułu odsetek, strat ze zbycia inwestycji oraz aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi)
Wynik operacji nadzwyczajnych jest to różnica pomiędzy zyskami nadzwyczajnymi a stratami nadzwyczajnymi. Stary i zyski nadzwyczajne powstają na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, powstają poza działalnością operacyjna jednostki i nie są związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia np. pożar, powódź.
Wynik finansowy netto oblicza się poprzez skorygowanie wyniku finansowego brutto o obowiązkowe obciążenia wyniku np. w postaci podatku dochodowego.
Ustawa o rachunkowości dopuszcza 2 warianty sporządzania rachunku zysków i strat:
- wariant porównawczy
- wariant kalkulacyjny
Wyboru wariantu sporządzania zysków i strat dokonuje kierownik jednostki, na wybór wariantu w decydującym stopniu wpływa sposób ewidencji kosztów.
Bez względu na to w jakim wariancie będzie sporządzany rachunek zysków i strat, wynik ze sprzedaży i wszystkie pozostałe wyniki są zawsze takie same w obu wariantach, różne są tylko sposoby ich obliczania wyniku.
Struktura rachunku zysków i strat wg US GAAP
Nie formułują minimalnego zestawu informacji, zawartych w rachunku wyników (układ podobny do struktury informacyjnej wg MSR)
Konieczność wyodrębnienia w rachunku rezultatów finansowych działalności podstawowej, działalności zaprzestanej i zdarzeń nadzwyczajnych
Zakładają 2 wersje rachunku wyników: wariant porównawczy i wariant kalkulacyjny
Struktura rachunku zysków i strat wg MSR
Informacje przedstawiane w sekcji dotyczącej zysków lub strat lub w sprawozdaniu z zysków i strat:
a. przychody
b. Koszty finansowe
c. udział w zyskach lub stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć rozliczanych zgodnie z metodą praw własności
d. obciążenia z tytułu podatków
e. łączna kwota obejmująca sumy działalności zaniechanych (MMSF-5)
Informacje przedstawiane w sekcji dotyczącej innych całkowitych dochodów
To składniki kwot innych całkowitych dochodów w danym okresie, sklasyfikowanych wg rodzaju ( w tym udział w innych całkowitych dochodach jednostek stowarzyszonych) oraz zgrupowanych w te kwoty.
Można także zaprezentować w rachunku zysków i strat dodatkowe pozycje, grupy pozycji i sumy cząstkowe, jeżeli taki sposób prezentacji jest przydatny dla zrozumienia finansowych wyników działalności jednostki.
Przy sporządzaniu rachunku zysków i strat wg MSR nie wykazuje się pozycji nadzwyczajnych.
Jednostka ujmuje w ramach rachunku zysków i strat wszystkie osiągnięte przychody i koszty obciążające w danym okresie, chyba że MSSF (MSR) wymagają lub zezwalają na inne podejścia. Założenia koncepcyjne definiują przychody i koszty.
Uwaga
MSR-y podobnie jak US GAAP i UoR dopuszczają 2 wersje rachunku zysków i strat; porównawcza i kalkulacyjna
Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego
Informacja dodatkowa nazywana również załącznikiem, przedstawia dane i objaśnienia, które nie zostały ujęte w pozostałych elementach sprawozdania, a które są niezbędne do tego, aby jasno i rzetelnie ocenić sytuacje finansową jednostki oraz jej wyniki finansowy. Sporządzając informację dodatkową należy kierować się zasadą istotności, to znaczy, że w informacji dodatkowej zamieszcza się te informacje, które są ważne dla oceny działalności jednostki, a równocześnie upraszcza się lub pomija się zagadnienia o mniejszym znaczeniu.
W związku z tym, że ustawodawcza nie określił wzoru czy postaci, w jakiej powinny być prezentowane dane w informacji dodatkowej, jednostka sama ustala formę prezentacji danych. Dodatkowe informacje i objaśnienia mogą być prezentowane np. w formie tabelarycznej, opisowej lub mieszanej.
Natomiast zakres informacji, które są prezentowane we „wprowadzeniu do sprawozdania finansowego” oraz „dodatkowych informacjach i objaśnieniach” został określny w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości.
MATERIAŁY OD BABKI
Według standardów międzynarodowych w bilansie, który nazywamy też sprawozdaniem sytuacji finansowej, ujmuje się te pozycje, które spełniają definicję składnika bilansu - dany składnik ujmuje się jeżeli:
prawdopodobne jest, że jednostka osiągnie ewentualnie przyszłe korzyści ekonomiczne związane z tą pozycją albo nastąpi wypływ ich z jednostki;
pozycja ta posiada cenę nabycia lub koszt wytworzenia, lub też inną wartość, którą można wiarygodnie ustalić.
W oparciu o rodzaj prowadzonej działalności każda jednostka powinna ustalić czy w bilansie dokonuje podziału aktywów i zobowiązań na krótkoterminowe i długoterminowe czy takiego podziału nie dokonuje.
Niezależnie od przyjętej metody prezentacji w odniesieniu do wszystkich aktywów i zobowiązań, na które składają się zarówno kwoty, których uregulowania lub realizacji oczekuje się przed upływem 12 miesięcy po dniu bilansowym i powyżej tych 12 miesięcy. Jednostka powinna podać kwotę, której realizacji lub uregulowania oczekuje się po upływie 12 miesięcy. Taka prezentacja służy przede wszystkim potrzebom informacyjnym w zakresie oceny płynności oraz wypłacalności jednostki.
Przykład:
Przedsiębiorstwo X wykonuje roboty budowlane, przy czym należność za wykonane roboty na koniec roku 2009 wynosi 10 mln zł i ma zostać uregulowana w kwocie 8 mln zł w ciągu najbliższych 5 miesięcy, zaś pozostałość 2 mln zł ma zostać spłacona dopiero w 2011 roku. Natomiast zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu o wartości bilansowej netto wynosi 12 mln zł, z którego w roku 2010 należy spłacić 3 mln. Zł.
Ująć rozrachunku w bilansie na koniec 2009 roku (według UOR i MSR - minimum)
Przykładowe wykazanie w bilansie na koniec 2009 roku (z pominięciem ewentualnego wpływu dyskonta czy premii za odroczony termin płatności):
WYCIĄG Z BILANSU PRZEDSIĘBIORSTWA X |
2009 rok (w mln zł) |
|
|
Należności z tytułu robót budowlanych (dostaw i usług) w tym: należności o okresie spłaty dłuższym niż 12 miesięcy |
10 2 |
Zobowiązania z tytułu zaciągniętych kredytów w tym: raty kredytu o terminie spłaty dłuższym niż 12 miesięcy |
12 9 |
|
|
Aktywa obrotowe: Należności z tytułu robót budowlanych (dostaw i usług) - o okresie spłaty do 12 miesięcy - okresie spłaty dłuższym niż 12 miesięcy |
8 2 |
Zobowiązania długoterminowe w tym: zobowiązanie z tytułu zaciągniętych kredytów |
9 |
Zobowiązania krótkoterminowe w tym: zobowiązanie z tytułu spłat rat zaciągniętych kredytów |
3 |
Klasyfikowanie zobowiązań i aktywów powinno następować konsekwentnie - jeśli stosuje się w odniesieniu do aktywów klasyfikację na krótko i długoterminowe, to po stronie zobowiązań powinno być zastosowane analogiczne kryterium. Jeżeli natomiast aktywa są porządkowane według kryterium płynności, to pasywa powinny być klasyfikowane według kryterium wymagalności.
Przy klasyfikowaniu aktywów i zobowiązań na długo i krótkoterminowe pozycje należności i zobowiązań, które są związane z działalnością operacyjną jednostki np. z tytułu dostaw i usług wobec/od pracowników operacyjne rozliczenia międzyokresowe i inne należności i zobowiązania wynikające z działań podejmowanych w normalnym cyklu operacyjnym, zalicza się jej zawsze do pozycji krótkoterminowych, nawet jeśli są płynne lub wymagalne w terminie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. (ma tutaj miejsce zbieżności przepisów UOR i MSR)
Standard nr 1 zezwala na ujawnienie w bilansie lub w informacji dodatkowej pewnych bardzo szczegółowych danych dotyczących kapitału własnego, np. dla każdej grupy kapitału podstawowego podaje się liczbę akcji lub udziałów składających się na kapitał zatwierdzony, opis charakteru i przeznaczenia każdego kapitału wchodzącego w skład kapitału własnego.
Aktywa trwałe a aktywa obrotowe według standardów międzynarodowych
Według MSR dany składnik aktywów zalicza się do aktywów krótkoterminowych (aktywów obrotowych), jeżeli spełnia przynajmniej jedno z poniższych kryteriów:
oczekuje się, że ten składnik aktywów zostanie zrealizowany lub sprzedany lub przeznaczony do zużycia, w toku normalnego cyklu operacyjnego jednostki (jeżeli ten cykl operacyjny nie jest jasno zidentyfikowany to domniemywa się jego trwanie przez okres 12 miesięcy)
Definicja cyklu operacyjnego - cykl operacyjny jednostki to okres, który upływa między nabyciem aktywów przeznaczonych do przetworzenia (np. do produkcji, sprzedaży) a ich realizacją np. w formie pieniężnej
jest w posiadaniu jednostki przede wszystkim z przeznaczeniem do obrotu
oczekuje się, że zostanie zrealizowany w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego
stanowi składnik środków pieniężnych lub ich ekwiwalentu.
Wszystkie pozostałe aktywa zalicza się do aktywów trwałych, czyli długoterminowych.
Według standardu nr 1 aktywa trwałe obejmują:
rzeczowe aktywa trwałe
wartości niematerialne
aktywa finansowe o charakterze trwałym.
Do aktywów obrotowych zalicza się zatem te aktywa, które są przeznaczone do obrotu oraz bieżąca część długoterminowych aktywów finansowych.
Zobowiązania długo i krótkoterminowe według MSR
Zobowiązanie zalicza się do zobowiązań krótkoterminowych jeśli spełnia jedno z poniższych kryteriów:
oczekuje się, że zostanie ono uregulowane w toku normalnego cyklu operacyjnego jednostki (jeśli nie wiemy ile on trwa to domniemywamy, że 12 miesięcy)
jest w posiadaniu jednostki przede wszystkim z przeznaczeniem do obrotu
jest wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego
jednostka nie posiada bezwarunkowego prawa do odroczenia daty wymagalności zobowiązania przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Wszystkie pozostałe zobowiązania zalicza się do zobowiązań długoterminowych.
Jednostka zaliczać będzie do zobowiązań krótkoterminowych te zobowiązania finansowe, gdy są wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego nawet wówczas gdy:
pierwotny termin przekraczał 12 miesięcy oraz
umowa o przesunięciu terminu spłaty zmieniająca charakter zobowiązania na długoterminowy została zawarta po dniu bilansowym a przed zatwierdzeniem sprawozdania
UWAGA! Jeżeli natomiast pożyczkodawca/kredytodawca zgodził się przed dniem bilansowym na okres karencji kończący się przynajmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym, wówczas takie zobowiązanie klasyfikowane jest jako długoterminowe (musi to być uregulowane prawnie).
Porównanie pozycji bilansowych w MSR i UOR
Większość pozycji bilansowych występujących w MSR 1 odpowiada elementom bilansu przewidzianym w ustawie o rachunkowości.
W MSR 1 są pozycje eksponujące problematykę własności.
W ustawie o rachunkowości kapitał własny jest eksponowany w podziale na bardziej szczegółowe składniki np. kapitał podstawowy, kapitał zapasowy itd.
W MSR 1 występują odrębne pozycje prezentujące zobowiązania i aktywa dotyczące podatku bieżącego, a w ustawie o rachunkowości są one ujęte w pozycjach zbiorczych.
W MSR 1 występują też pozycje, których nie ujmuje się w bilansie sporządzanym zgodnie z ustawą o rachunkowości np. aktywa biologiczne.
W ustawie o rachunkowości zasady wyceny wszystkich aktywów i zobowiązań oraz zasady ustalania wyniku finansowego zostały ujęte w rozdziale czwartym. Natomiast każdy odrębny MSR/MSSF zawiera szczegółowe regulacje dotyczące wyceny (w odróżnieniu do ustawy o rachunkowości MSR nr 2 Zapasy ogranicza np. wycenę rozchodów zapasów do metody średniej ważonej - nazywaną też metodą cen przeciętnych - oraz metody FIFO).
MSR nr 1 podobnie jak ustawa o rachunkowości zakłada roczny cykl opracowywania bilansu.
Przykład - dotyczący należności z tytułu dostaw i usług i tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości zgodnie z MSR nr 39:
Należność poddaje się ocenie z punktu widzenia ewentualnej utraty wartości (§ 46 MSR 39). I jeśli istnieją obiektywne dowody, iż została poniesiona strata z tytułu utraty wartości należności, uzasadniony jest odpis aktualizujący wartość należności.
Odpis aktualizujący na dzień wyceny =
wartość księgowa należności - można do odzyskania kwota
Na każdy dzień bilansowy jednostka ocenia, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości składnika aktywów finansowych - te dowody mogą wynikać z jednego lub więcej zdarzeń mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów - należności („zdarzenie powodujące stratę”) oraz to zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę mają wpływ na wartość składnika, co można wiarygodnie oszacować jest możliwe. Jeśli takie dowody istnieją, jednostka stosuje MSR nr 39.
Wskazanie pojedynczego zdarzenia powodującego utratę wartości może nie być możliwe. Utratę wartości może raczej spowodować złożony efekt kilku zdarzeń.
Do obiektywnych dowodów utraty wartości składnika aktywów finansowych - należności - zalicza się uzyskanie przez posiadacza składnika aktywów informacje, dotyczące następujących zdarzeń powodujących stratę (MSR 39) np.
znaczące trudności finansowe dłużnika;
niedotrzymanie warunków umowy, np. niespłacenie albo zaleganie ze spłacaniem odsetek lub nominału;
Wysokie prawdopodobieństwo upadłości lub innej reorganizacji finansowej pożyczkobiorcy.
Odpis odnosi się w koszty (na rachunek zysków i strat) okresu, w którym następuje odpis. MSR nie określają, o jaką pozycję kosztów chodzi. W przypadku zmniejszenia się w okresach następnych straty z tytułu utraty wartości, to uwzględnioną pierwotnie stratę „odwraca się”, drogą uznania przychodów w okresie, w którym nastąpiło obniżenie straty (MSR 39).
Porównanie z UOR - zapisy ustawy o rachunkowości art. 35 b) nakazują tworzyć odpisy aktualizujące wartość należności z zachowaniem zasady ostrożności, co wyraża się uwzględnieniem zmniejszenia wartości należności, co do których istnieje wątpliwość, czy nastąpi do nich przewidywany dopływ korzyści ekonomicznych do jednostki np. w odniesieniu do należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości.
Zadanie:
Jednostka A wykazuje w księgach rachunkowych należności z tytuł dostaw i usług w kwocie 15 000 zł. Należność od odbiorcy X w kwocie 3 000 zł (upadłość jednostki) najprawdopodobniej nie zostanie odzyskana.
Ustalić wartość bilansową należności
Należy utworzyć odpis w wysokości 3 000 zł na należność od odbiorcy Z
Wartość bilansowa - 15 000 - 3 000 = 12 000 zł
Zadanie:
W przedsiębiorstwie R, które sprzedaje produkty dużej liczbie odbiorców różnych saldo końcowe konta Rozrachunki z odbiorcami wynosiło 200 000 zł. Na podstawie analizy dotychczasowych płatności (należności nieściągalne) oszacowano wartość odpisu aktualizującego w wysokości 2 %.
Oszacować odpis aktualizujący i dokonać wyceny bilansowej
Wysokość odpisu = 2% * 200 000 zł = 4 000 zł
Wartość bilansowa = 200 000 - 4 000 = 196 000 zł
Rachunek zysków i strat (Sprawozdanie z całkowitych dochodów za dany okres)
Rachunek zysków i strat jest drugim, obok bilansu, najważniejszym składnikiem sprawozdania finansowego jednostki. Jest ściśle powiązany z bilansem, gdyż obrazuje efekty wykorzystania majątku. Ostateczny rezultat działalności przedsiębiorstwa ujęty w rachunku zysków i strat w postaci wyniku finansowego jest wykazany w kapitale własnym.
Rachunek zysków i strat, jako obligatoryjny element sprawozdania finansowego jednostki gospodarczej, jest sporządzany w układzie segmentowym. Oznacza to odrębne wykazywanie dla każdego rodzaju działalności osiągniętych przychodów oraz poniesionych kosztów.
W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, które są pogrupowane według poszczególnych rodzajów działalności, co pozwala na ustalenie wyników cząstkowych dla danego rodzaju działalności. Do ustalenia ostatecznego wyniku finansowego (wyniku finansowego netto) dochodzi się stopniowo.
znalazłam takie coś:
"To są pytania lub zagadnienia które pamiętam Z SSF
Zacznę od tego iż, pytania na I terminie były podobne do tych co były na zerówce.
Ale na I terminie było 5 wariantów odpowiedzi a na zerówce 4.
- tabelka przedstawiająca model kontynentalny i anglosaski (str.2 wykł.1)
- coś o modelu południowo amerykańskim odp. chyba inflacja
- harmonizacja, standaryzacja co to jest
- pyt. O dyrektywy VII i IV czego dotyczą
- daty 1973 lub 2001 dot. powstania RMSR
- co obejmują MSSF str.8 wykład1
-obowiązki Rady Powierniczej str.2 wykł.2
- Publikacje FASB
-zadania z zapasów przykład 1 i 2 str.3 i 4
- w msr2 niedozwolona odp. lifo
- do krótkoterminowych świadczeń zaliczamy odp. samochód służbowy
- coś o założeniach aktuarialnych
- tabelka na stronie 8 wykład o hiperinflacji coś o kursie zamknięcia (aktywa i zobowiązani)
- zadanie podać datę przejścia na MSSF opisane to jest na stronie 4 wykład 7
- był podany przykład i trzeba było wiedzieć do jakiej działalność należał(operacyjna, finansowa, inwestycyjna)
-metoda bezpośrednia i pośrednia trzeba wiedzieć że te dwie metody występują w dział. operacyjnej a w dział. Finans. i inwestyc. występuje tylko metoda bezpośrednia"
6