Prawo gospodarcze dr L. Owczarek

Wykład II 06.02.2010r.

FUNDACJE

Regulacje prawne:

- ustawa o fundacjach (Dz. U. z 1991r. Nr 46)

Fundacje powoływane są do celów społecznie użytecznych.

Cele społecznie użyteczne:

- ochrona zdrowia

- ochrona zabytków

- kultura

Cechy fundacji:

- posiadają osobowość prawną

- dysponują określonym majątkiem, który powinien być przeznaczony na cele fundacji

- musi się odznaczać użytecznością publiczną

Fundacja to jednostka organizacyjna typu zakładowego, wyposażona w osobowość prawną, utworzona z inicjatywy osób fizycznych lub prawnych, w sposób trwały i n podstawie wpływów uzyskanych z przekazywanego jej majątku.

Fundacje dzielimy na:

- publiczne - zwane fundacjami użyteczności publicznej

- prywatne - fundacje użyteczności prywatnej

- prawa publicznego

- prawa prywatnego

Fundacje publiczne realizują swoje cele służące dobru ogólnemu w zakresie ochrony zdrowia, oświaty, kultury, opieki, pomocy społecznej, rozwoju gospodarki.

Fundacje służą dobru określonej liczby osób np. fundacja na rzecz rodziny lub służące interesom prywatnym.

Wiele obecnie funkcjonujących fundacji zostało powołanych przez administrację publiczną.

Fundacje powstała dla obsługi programów pomocy zagranicznej:

- fundusz współpracy polsko - niemieckiej

- ekofundusz

Niektóre fundacji powstały w wyniku przekształcenie z innych form:

- fundacja na rzecz nauki polskiej

- fundacja rozwoju kultury fizycznej

Działalność uboczna fundacji to najczęściej działalność prowadzona w formie działalności gospodarczej, która daje możliwość pozyskiwania środków finansowych na prowadzenie działalności statutowej.

Z uwagi na podział kryterium majątku wyróżniamy fundacje:

- kapitałowe

- zakładowe

- prowadzące działalność gospodarczą

Fundacje kapitałowe swoje cele realizują poprzez w odpowiedni sposób ulokowany majątek (ruchomy).

Cele:

- dofinansowuje instytucje społeczne

- fundowanie stypendiów

Fundacje zakładowe - posiadają nieruchomości i prowadzą zakłady użyteczności publicznej np. szpitale, zakłady pomocy społecznej.

Fundacje prowadzące działalność gospodarczą - nosi cechy fundacji i jednostki gospodarczej, może prowadzić działalność gospodarczą w formie wydzielonego zakładu, a także:

- spółki cywilnej

- spółki prawa handlowego

Fundacje dzielimy na:

- świeckie

- kościelne - realizują cele kościelne, organizacje związane z kościołem

- komunalne - realizują cele statutowe gminy i prowadzą je na terenie gminy, powiatu lub województwa

- zarządzane przez urzędy - muszą być przejęte przez zarząd państwowy

Fundacje dzielimy na:

- samodzielne - posiadają osobowość prawną

- niesamodzielne - nie posiadają osobowości prawnej

Fundacje podlegają obowiązkowi wpisu do KRS, który wydaje postanowienie o wpisie do ewidencji fundacji.

Proces tworzenia fundacji:

- złożenie oświadczenia woli o utworzeniu fundacji w formie aktu notarialnego

- uchwalenie statutu

- dokonanie wpisu do KRS

Fundator - osoba chcąca założyć fundację, powinna wskazać jej cel i jakim majątkiem będzie dysponować, jaki majątek przeznacza. Może to być osoba zarówno fizyczna (posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych) jak i prawna. Założycielem fundacji nie może być Skarb Państwa.

W chwili uruchomienia fundacji, fundator samodzielnie nie może decydować o fundacji, nie może na nią wpływać. Fundator ma szczególne uprawnienia tylko do chwili rejestracji.

Fundacja nie może istnieć bez majątku, fundator ma obowiązek wskazać jakie składniki majątku przekazał, powinny mieć określoną wartość

Statut fundacji

Akty fundacyjne nie mogą być zmieniane po jej zarejestrowaniu. Statut powinien zachować formę pisemną.

Wpis do KRS-u następuje na złożony przez fundatora wniosek z załączonym statutem.

Organy fundacji zgodnie z art. 5 ustawy, która przewiduje jako organ obligatoryjny zarząd.

Funkcje zarządu fundacji:

- reprezentacyjna

- zarządzająca

- uchwałodawcza

Kadencję zarządu określa statut. Pierwszy zarząd powoływany jest przez fundatora, kolejny w zależności od zapisów statutu może być wyznaczany przez dotychczasowy zarząd lub fundatora, fundator również może wchodzić w skład zarządu.

Działalność gospodarcza fundacji powinna zostać uregulowana w statucie. Działalność gospodarcza powinna być prowadzona w dziedzinach służących jej celom. Na cele gospodarcze fundacji powinna być przekazana wartość co najmniej 1000 zł. Fundacja powinna uzyskać wpis do ewidencji przedsiębiorców.

Likwidacja fundacji

Przyczyny:

- po zrealizowaniu celu dla którego została powołana

- kiedy zostały wyczerpane środki finansowe i majątek.

Nadzór nad fundacjami sprawuje właściwy minister lub starosta.

STOWARZYSZENIA

Regulacje prawne:

- ustawa prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001r. nr 79)

Art. 2. 1. Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych.

Polskie prawo daje swobodę tworzenia oraz możliwość przystępowania do stowarzyszeń. Prawo zakazuje tworzenia stowarzyszeń, w których członkowie byliby bezwzględnie podlegli wobec władz stowarzyszenia bądź przymuszeni do przynależności (art. 6.).

Samorządność stowarzyszeń polega na tym, że jest niezależne od podmiotów zewnętrznych oraz dysponuje swobodą podejmowania decyzji przez członków.

Trwałość jego polega na posiadaniu przez nie trwałych celów. Wykluczony jest zarobkowy charakter stowarzyszenia.

Rodzaje stowarzyszeń:

- osób fizycznych

- gmin

W celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony własnych interesów.

Stowarzyszenia dzielimy na:

- zarejestrowane

- zwykłe - podlegają pewnym ograniczeniom: nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. Prawo zakazuje przyjmowania darowizn, nie mogą prowadzić zbiórek publicznych, nie mają prawa powoływania terenowych jednostek organizacyjnych

Majątek składa się ze składek członkowskich.

Stowarzyszenie może być utworzone przez obywateli polskich którzy mają zdolność do czynności prawnych, 15 osób fizycznych uwala statut i tworzy komitet założycielski.

Art. 10 1. Statut stowarzyszenia określa w szczególności:

  1)   nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji,

  2)   teren działania i siedzibę stowarzyszenia,

  3)   cele i sposoby ich realizacji,

  4)   sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków,

  5)   władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje,

  6)   sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał,

  7)   sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich,

  8)   zasady dokonywania zmian statutu,

  9)   sposób rozwiązania się stowarzyszenia.

2. Stowarzyszenie, które zamierza tworzyć terenowe jednostki organizacyjne, jest obowiązane określić w statucie strukturę organizacyjną i zasady tworzenia tych jednostek.

3. Osoba prawna może być jedynie wspierającym członkiem stowarzyszenia.

Wniosek do KRS:

- statut

- liczba założycieli

- siedziba stowarzyszenia

Sąd bada czy założenia nie są sprzeczne, może nastąpić odmowa rejestracji jeżeli nie jest to zgodne z ustawą.

Stowarzyszenie otrzymuje osobowość prawną z chwilą wpisu do KRS.

Członkowstwo ustaje gdy :

- wystąpienie ze stowarzyszenia

- usunięcie

- rozwiązanie stowarzyszenia

- z chwilą śmierci członka

Członkiem stowarzyszenia może być obywatel polski mający pełną zdolność do czynności prawnych.

Organy stowarzyszenia:

- walne zgromadzenie członków - delegatów

- zarząd

- organ kontroli wewnętrznej

Walne zgromadzenie to organ kolegialny - najwyższy organ

Zarząd:

- reprezentuje stowarzyszenie na zewnątrz

- kieruje jego działaniami

- Działalność gospodarcza stowarzyszenia

Aby prowadzić działalność gospodarczą muszą uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Stowarzyszenie może opierać na swoich składnikach członkowskich, składkach, darowiznach, dochody z majątku.

Nadzór administracyjny sprawuje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia w zakresie nadzoru nad działalnością. Starosta właściwy dla siedziby stowarzyszenia zakresie nadzoru na pozostałymi stowarzyszeniami.

Wojewoda i starosta mają prawo do żądania dostarczenia przez zarząd odpisu uchwał walnego zgromadzenia.

Likwidacja:

Następuje z mocy statutu na podstawie własnej uchwały na podstawie decyzji sądu i z powodu upływu celu kiedy osiągnęło cele dla których zostało powołane, kiedy zmniejszyła się liczba założycieli.

Prawo gospodarcze - dr L. Owczarek

06 lutego 2010

1

---