Naturalnie wystepujące dipeptydy:anseryna,komozyna(miesnie ptaków i ssaków)tripeptydy:glutation,oligopeptydy:oksytocyna(skurcz mm.gladkich),wazopresyna(ham.wydzielanie moczu).Struktury:Irz-pojedyn.nić,sztywna,IIrz-skrecanie się białek,mostki wodorowe,IIIrz-mostki siarczkowe,Ivrz-złożone np.hemoglobina.Białka:fibrylarne(alfa-keratyna i beta-keratyna) i globularne(proste i złożone).Właściwości białek:masa Dalton(Da)-1/2masy atomu C.Współczynnik sedymentacji S=v/w2v.Klasyfikacja :1)proste(po hydrolizie tylko aminokw lub ich pochodne,histony,albuminy) 2)złożone(czast.białka prostego i niebiałkowej czast. zw. gr. Prostetyczną ,fosfoproteiny,lipoproteiny)Struktura i funkcje:kataliza enzymatyczna,transport i magazynowanie tlenu(hemogl i mioglobina)ruch uporzadkowany(plemniki)funkcja mechaniczno-strukturalna(kolagen)ochrona immunologiczna,kontrola wzrostu.Cechy wspólne miejsc aktywnych enzymów:m.aktywn.zajmuja mała czesc całkowitej obj.czast.enzymu,MA jest układem przestrzennym złożonym z grup chem.leżacych w różnych pozycjach liniowej sekwencji aminokw.,w połączeniach substratów z enzymami biorą udział stosunkowo słabe siły wiaz.v=VmaxS/Km+S Km-st.Michelina Menten,przy jakim steż.będzie połowa szybkości. Sposoby regulacji aktywności enzymów: * hamowanie przez stężenie zwrotne * białka regulacyjne np. kalmodulina * modyfikacja kowalencyjna * aktywacje proteolityczneAdenylanowy ładunek Energii(AEC)-miara energii użytecznej metabolicznie.Fosforylacja-dostarczenie/wytworzenie energii (oksydacyjna, fotosyntetyczna, substratowa) Witaminy:B2-synteza FAD,FNN,B3-synt.NAD i NADP,B5-CoA,B12-anemia.Cukry.Funkcje:materiał zapas.i paliwo energ.,Ryboza i deoksyryboza tworza szkielet DNA i RNA,elementy scian kom.bakterii i roślin,odkrywają kluczową role w procesach rozpoznania kom.Metabolizm Glikogenu;obecność glikogenu zwieksza ilość glukozy łatwo dostepnej miedzy posiłkami,glukoza to jedyne paliwo zużywane przez mózg.Metab.glikog.jest pod kontrolą hormonów (adrenaliny ,glukagonu i insluliny).Fosforolityczne rozszczepienie glikogenu jest korzystne energ.bo uwolniony cukier jest ufosforylowany.Synteza i degradacja przebiegaja roznymi szlakami;synteza:glikogen+UDP-glukoza->glikogen+UDP Degradacja: glikogen+Pi->glikogen+glukozo-1-fosforan UDP-glukoza-aktywna forma glukozy.Etapy biosyntezy białek:1. transkrypcja mRNA w jądrze,mRNA przechodzi do cytoplazmy potem przez rybosomy-tworzą się polisomy.2. aktywacja aminokwasów-aminokw.biorące udział w biosyntezie białek muszą być aktywne aktywacja zachodzi przy udziale ATP.3. translacja-przepisanie informacji z DNA na aminokwas (ten,przyłączony do tRNA). Moment translacji zachodzi gdy do kodonu w mRNA "dopasuje" się odpowiedni antykodon w tRNA. Po momencie translacji aminokwas zostaje odłączony od tRNA i łączą się z następnymi tworząc peptydy a następnie białko. tRNA znowu przyłącza aktywny aminokwas i proces dalej zachodzi aż do kodonu stopGlikoliza: C6H12O6 + 2 NAD + 2 ADP + 2 Pi->2 CH3-CO-COOH +2 NADH2 +2 ATPEnzymy: heksokinaza(tkanki), glukokinaza(watroba).Etapy glikolizy są następujące:
Glukoza -> (heksokinaza) /ATP/ glukozo-6-fosforan (izomeraza glukozofosforanowa) fruktozo-6-fosforan -> (fosfofruktokinaza) /ATP/ fruktozo-1,6-bifosforan: (aldolaza) fosfodihydroksyaceton = (izomeraza triozofosforanowa) aldehyd 3-fosfoglicerynowy (dehydrogenaza aldehydu 3-fosfoglicerynowego) /NAD + Pi/ 1,3-bifosfoglicerynian (kinaza fosfoglicerynianowa) /ADP/ 3-fosfoglicerynian (fosfogliceromutaza) 2-fosfoglicerynian (enolaza) fosfoenolopirogronian /ADP/ -> (kinaza pirogronianowa) pirogronian
Rola glikolizy polega na dostarczaniu energii bezposrednio lub przez produkty dla cyklu kw cytrynowego i fosforylacjii oksydacyjnej
Fosfofruktokinaza katalizuja reakcje przemiany fruktozo-6-fosforanu do fruktozo-1,6-bifosforanu. Moment w którym działa jest najważniejszym punktem kontrolnym glikolizyMetaboliczne losy glukozo-6-fosforanu:Glukozo-6-fosforan wykorzystywany jest w: *glikolizie; *glukoneogeniezie; *glikogenogeneza; *glikogenoliza; *szlak pentozofosforanowyGlukozo-6-fosforan powstaje podczas: *glikolizy; *glukoneogenezy; *glikogenolizyKataboliczny charakter: fruktozo-6-fosforan =>(fosfofruktokinaza) /ATP/ADP/ => fruktozo-1,6-bifosforan.
Anaboliczny: w dalszych procesach w czasie których są wytwarzane czasteczki ATP.
Szlak pentozofosforanowyPodstawowym zadaniem reakcji szlaku jest utlenianie glukozo-6-fosforanu do rybozo-5-fosforanu i wytwarzanie NADPH:
glukozo-6-fosforan + 2NADP+ + H2O → rybozo-5-fosforan + 2NADPH + 2H+ + CO2.Transaminacja - reakcja chemiczna przeniesienia grupy aminowej z aminokwasu na jeden z 3 ketokwasów, w wyniku czego powstaje nowy aminokwas i nowy ketokwas. Asparaginian - szczawiooctan. Alanina - pirogronian. Glutamina - alfa-ketoglutaran.
Synteza i redukcja kw.tłuszcz.Synteza-cytozol,rozkład-matrix,S-zw.pośrednie zwiazane z gr.hydrosulfidową ACP,R-zwiazane z koenzymem A.S-enzymy połączone w 1 łańcuch polipeptydowy,R-enzymy nie w formach zasocjonowanych.S-zw.redukujacym jest NADPH ,R-NAD+ i FAD
Reakcja zapoczątkowujaca cykl krebsa: Syntaza cytrynianowa
Budowa a funkcje białek:ze względu na zmienna strukture IV-rzedowa. NP.hemoglobina. Działa ona na zasadzie allosterii. Hb składa się z 4 łańcuchów peptydowych otaczajacych 1 grupe hemu (może wiązać 4 cząsteczki tlenu). O2 wiaze się z Fe2+ (który wchodzi w sklad Hb) za pośrednictwem bliskosci histydyny. Histydyna z innego heliksu Hb łączy się bezpośrednio z O2 i ochrania grupę hemową przed utlenieniem Fe2+ do Fe3+ (żeby nie straciły zdolnosci wiązanai O2) => Zmiana w strukturze nastepuje przez przesuniecie się histydyny z jednego heliksu.ATP jest ustawicznie regenerowany, co oznacza ze jest prawie caly czas dostepny dla reakcji. Fosforanowe wiazania w nim wystepujace podczas rozkladu dostarczaja bardzo duza porcje energii.