SIP/GIS w internecie
To taki SIP/GIS, który może być obsługiwany za pomocą przeglądarki internetowej.
Przesyłana przez Internet mapa jest przetwarzana przez przeglądarkę i prezentowana użytkownikowi.
Mapa cyfrowa
Model rzeczywistości geograficznej przedstawiony w postaci cyfrowej i przystosowany do komputerowego przetwarzania danych geograficznych oraz generowania map analogowych określonego obszaru,
Zbiór danych geograficznych reprezentujących ten model
Serwer WWW
Odpowiedzialny jest za udostępnienie stron WWW w Internecie, program komputerowy
Przeglądarka internetowa - program komputerowy, który służy do pobierania i wyświetlania dokumentów HTML/XHTML/XML z serwerów internetowych, a także plików multimedialnych.
Przeglądarka
Przeglądarka internetowa- program komputerowy, który służy do pobierania serwisów wyświetlania dokumentów HTML/XHTML/XML serwisów serwerów internetowych, serwisów także plików multimedialnych
- serwis internetowy (witryna internet.; ang. website)- rodzaj serwisu informacyjnego dla którego nośnikiem jest internet. Serwisy poza treścią statyczną posiadają często sekcję wiadomości, oraz możliwość logowania się i zapamiętywania preferencji odbiorców serwisów celu dostosowania treści do indywidualnych upodobań.
Serwis może posiadać obiekty interaktywne, np. formularze, przyciski.
- Serwisy mogą być tematyczne (poświęcone jednemu zagadnieniu) lub ogólne (zajmujące się kilkoma lub więcej tematami).
Podział serwisów internetowych ze względu na możliwości klienta
Wynika z przyjętej architektury serwisów udostępniających dane przestrzenne. Ocena architektury poprzez takie czynniki jak:
-rodzaj źródła danych dla generowania map
-format przesyłanych danych
-ilość udostępnianych danych
-rodzaj oprogramowania po stronie klienta
-rodzaj oprogramowania po stronie serwera
-pożądana funkcjonalność
Rodzaje klientów
Cienki klient - dowolna przeglądarka internetowa, której rola ogranicza się do wyświetlania strony HTMl zawierającej mapy; funkcjonalność ograniczona jest do możliwości, jakie daje interfejs stron www.
Wraz z mapą na stronie prezentowanej w przeglądarce zawarte są odnośniki symbolizujące wykonywanie różnych operacji na mapie. Każde kliknięcie na mapie powoduje przesłanie polecenia do serwera i ściągnięcie nowej wersji obrazka; jeden format danych po stronie serwera-rastrowy.
Cechy: szybkość działania, brak konieczności instalowania dodatków, niezależność od przeglądarki, małe wymagania techniczne sprzętu po stronie klienta, dostępne tylko niektóre funkcje.
Średni klient - oprócz danych przesyłana jest aplikacja wykonywana na komputerze klienta - dzięki temu większa funkcjonalność; prezentacja danych w postaci wektorowej i rastrowej.
Cechy- większe możliwości interakcji z mapą, konieczność posiadania dodatków do przeglądarki, możliwość niekompatybilności pomiędzy różnymi środowiskami
Gruby klient - przesyłane dane, aplikacja do ich obsługi, a wszystkie następne polecenia bez kontaktu z serwerem (możliwość pracy bez dostępu do Internetu).
Cechy - niezależność do serwera, długie uruchamiania dużych ilości danych, komputer klienta musi mieć lepsze parametry techniczne.
Funkcje SIP/GIS:
- przeglądanie mapy
- płynne powiększanie i pomniejszanie
- filtrowanie danych umieszczonych na mapie
- wyszukiwanie obiektów należących do pewnej kategorii
- znajdowanie obiektów w określonych atrybutach opisowych (bud. o 2 kondygnacj.)
- analizy przestrzenne
- edycja mapy: wprowadzanie, weryfikacja danych
- przechowyw. danych serwisów bazie danych, dostęp do niej.
Podział serwisów internetowych ze względu na
możliwości klienta
kryterium obszaru (powiatowe systemy informacji przestrzennej, wojewódzkie sip, miejskie sip), wrotamałopolski, gismazowsza,
kryterium przeznaczenia (zarządzanie obszarami chronionymi, osłony przeciwpowodziowe, hydrograficzne, geośrodowiskowe), kampinoski park narodowy.
TECHNOLOGIE MOBILNE W SIP/GIS
Ewolucja SIP/GIS
Początkowo obsługiwany przez specjalistów na tworzonym stanowisku pracy w instytucji.
Rozwój Internetu - przechodzenie do usług sieciowych, połączenie komputerów w sieci
Rozwój technik bezprzewodowego przesyłania danych np. GSM i systemów pozycjonowania np. GPS - dostęp do danych za pomocą przenośnych komputerów, palmtopy, komórki.
Technologie mobilne
Pozwalają na korzystanie z SIP/GIS w terenie. Pracownik nie musi wracać do biura, żeby przepisać wyniki prac zaktualizować bazy danych, bo dokonuje tego na miejscu. Zastosowanie w takich sektorach jak:
Energetyka
Ciepłownictwo
PALMTOP - to mały przenośny komputer osobisty, mniejszy od laptopa.
Komponenty mobilnego SIP/GIS
Komponent systemu satelitarnego np. GPS - zapewnia automatyczne wyznaczanie współrzędnych obiektu lub miejsc, które wprowadzane są do systemu
Komponent GSM - zapewnia łączność ze stacjonarnymi bazami danych przestrzennych, umożliwiającą przetwarzanie danych w trybie online.
Komponent platformy operacyjnej - zapewnia możliwość umieszczenia odpowiedniej aplikacji typu SIP/GIS, najczęściej w palmtopie
Warstwa-
(1), podzbiór mapy cyfrowej określony pod względem tematycznym, np. warstwa hydrograficzna mapy topograficznej lub warstwa ulic mapy miejskiej.
(2), w odniesieniu do usługi sieciowej INSPIRE, podstawowa jednostka informacji geograficznej, która może być uzyskiwana jako mapa z serwera zgodnie z ISO 19128.
Dane wektorowe- dane przestrzenne w postaci współrzędnych służących do opisu właściwości geometrycznych obiektów przestrzennych.
Dane rastrowe- dane przestrzenne odniesione do rastra.
Geometryczny element prosty- w specyfikacji OGC i normach grupy ISO19100-obiekt reprezentujący pojedynczy geometryczny element przestrzeni.
Geom. elem. przestrzeni jest spójny i jednorodny w sensie geometrii.
Jednak geometr. elementy proste z definicji są obiektami, których nie można rozkładać na mniejsze składniki i zawierają info o kształcie geometrycznym elementu przestrzeni.
Wyróżnia się 4 podgrupy geom, elementów prostych:
- pkt
- krzywa
- powierzchnia
- bryła.
CAD a SIP/GIS
Technologia CAD:
- do automatycznego wykonywania map ze szczególnym zwróceniem uwagi na aspekty graficzne,
- używane początkowo jako doskonałe narzędzie do utrzymywania i tworzenia opracowań mapowych.
- zobrazowania zbudowane z obiektów, które są na warstwach
- model danych rozumiany jako reprezentacja graficzna,
- warstwy mogą być przetwarzane
- zorientowana na kartograficzny aspekt opracowań
- do tworzenia rysunków, technicznych projektów.
Technologia SIP.GIS
- uzupełnia braki rozwiązań typu CAD (dane również jako tabele)
- zwrócenie się na sposób przechowywania danych, atrybuty w powiązaniu z reprezentacją geometryczną
- dane kartograficzne są przedstawiane jako tabele
- skupienie uwagi na przetwarzanie danych, analizy dużych zbiorów danych
- ważne są relacje topologiczne miedzy obiektami przestrzennymi
Warstwa w rozumieniu typu CAD jest określeniem koloru, typu linii.
Warstwa w rozumieniu technologii SIP powstaje w wyniku wyodrębnienia typów obiektów.
Legenda mapy- wykaz znaków występujących na mapie wraz z objaśnieniami oraz uzupełniające informacje o mapie. (Map. Create legend).
Mapa tematyczna- mapa przedstawiająca jeden wybrany temat w odróżnieniu od map ogólnogeograficznych, które są mapami ogólnego przeznaczenia.
Mapy tematyczne można klasyfikować zależnie od:
1 prezentowanych obiektów przestrzennych, które mogą być dyskretne i ciągle, 0-, 1-, 2- i 3-wymariowe, wymiarowe ewentualnym uwzględnieniem czasu jako dodatkowego wymiaru
2 charakteryzujących te obiekty atrybutów, które stanowią temat mapy, z uwzględnieniem typów danych odpowiadającym tym atrybutom.
3 kartograficznego sposobu przedstawienia tych atrybutów, które może przybierać postać prezentacji multimedialnej.
Produkty TNT:
TNTmips- profesjonalny system integrujący dane rastrowe (duża funkcjonalność przetwarzania), CAD, TIN i bazy danych.
Produkt ten zawiera w sobie TNTedit i TNTview.
TNTatlas- do publikowania i rozpowszechniania danych przestrzennych poprzez TNTserver (czyli udostępnianie w Internecie).
Wtyczki w QGIS to dodatki do istniejącego programu, rozszerzające jego możliwości lub umożliwiające zautomatyzowanie wykonania pewnych czynności.
Program posiada domyślnie zainstalowane narzędzie do pobierania wtyczek.
<Geoportale. Usługi sieciowe>
Geoportal - witryna internetowa lub jej odpowiednik, umożliwiająca dostęp do geoinformacyjnych usług sieciowych.
Geoportale są zazwyczaj modułowymi aplikacjami sieciowymi o charakterze informacyjnym, interakcyjnym i usługowym.
- charakter informacyjny- związany ze statyczną treścią (opisy, ogłoszenia)
- charakter interaktywny - możliwość interakcji użytkowników ze stroną geoportalu (zadawanie pytań, dostarczanie komentarzy, uzupełnienie danych).
Elementy interakcyjne geoportalu:
a). system pomocy
b). elementy logowania
c). elementy dialogu z użytkownikami
d). elementy wyszukiwania tekstowego w obszarze zasobów geoportalu.
- charakter usługowy - związany z implementacją (wdrożeniem) w geoportalach, usług geoprzestrzennych ( usług integralnie związanych z geoportalem ) i klientów do usług przestrzennych (usług niekoniecznie integralnie związanych z geoportalem) umożliwiających m.in. geoprzestrzenne wyszukiwanie, walidację (sprawdzanie poprawności) danych przestrzennych.
Do elementów usługowych zalicza się klienta usług geoprzestrzennych i klienta usług katalogowych.
Geoportale zarządzane są przez administratorów, a wykorzystywane przez użytkowników.
Wymagania funkcjonalne stron użytkownika:
- intuicyjny interfejs użytkownika z możliwością powrotu do stron poprzednich
- niezależność interfejsu od użytej przeglądarki internetowej
- brak konieczności instalowania dodatkowych komponentów, wtyczek programowych.
Wymagania funkcjonalne stron administratora:
- możliwość śledzenia statystyk odwiedzin
- automatyzacja edycji treści portalu
- możliwość rozbudowy strony o kolejne usługi w miarę ich uruchamiania
- możliwość zarządzania użytkownikami i ich uprawnieniami
Usługa sieciowa - usługa realizująca operacje, które mogą być wykonywane przy użyciu oprogramowania komputerowego na danych zawartych w zbiorach danych przestrzennych lub na metadanych.
Rodz usług sieciowych:
- WMS (w naszym kraju)
- WFS
- CSW
- WCS
WMS (Web Map Sernice) - pozwala na tworzenie map w postaci pliku graficznego z jednej lub wielu rozproszonych baz danych przestrzennych. Żądanie wysyłane przez WMS do serwera z bazami danych przestrzennych określa warstwę danych oraz obszar, który ma zostać przetworzony.
W wyniku otrzymywane są mapy w pliku rastrowym (formaty najczęstsze: jpeg, png, tiff, gif).
WFS (Web Feature Sernice) - wykorzystywana do pozyskiwania danych najczęściej w pliku GML. Dane uzyskiwane z serwera WFS są danymi wektorowymi. Użytkownik ma możliwość edytowania oraz analizowania danych.
CSW (Catalogue Sernice for Web) - pełni zasadniczą rolę w odnajdywaniu rozproszonych zasobów, ich zarządzaniu i utrzymaniu. Działanie usług katalogowych polega na wykorzystaniu metadanych (danych o danych).
Metadane umożliwiają:
- wyszukiwanie zasobów- odpowiednie metadane zawierają opis usług i zawartości zbiorów danych
- ocenę zasobu- odpowiednie metadane pozwalają określić, czy usługi i zbiory danych spełniają wymagania klienta.
- użycie zasobu - odpowiednie metadane zawierają opis procedury udostępniania i wykorzystywania usług i danych.
Metadane
PN-EN ISO- norma w dziedzinie info. geogr..
Metadane to dane o: identyfikacji, w jednostkach miar, w układach współ., dystrybucji, zawartości, ograniczeniach, utrzymaniu, jakości danych, reprezentacji przestrzennej, jednostce (instytucji) odpowiedzialnej za dane.
Bazowy zestaw metadanych:
1)Obowiązkowe metadane- met., które muszą być podane:
- tytuł zbioru
- data odniesienia zbioru
- język zbioru
- kategoria tematyczna
- streszczenie, opisuje zbiór danych
- pkt kontaktowy metadanych
- data metadanych
2) Fakultatywne (opcjonalne) metadane - met., które mogą, ale nie muszą być podane:
- strona (instytucja) odpowiedzialna za zbiór danych
- rozdzielczość przestrzenna
- format dystrybucji
- typ reprezentacji przestrzennej
- układ współ,
- źródła on-line chat.
- identyfikator pliku metadanych
- nazwa standardu metadanych
- wersja standardu metadanych
3) Warunkowe metadane - metadane, dla których określany jest warunek, który musi być zastosowany przynajmniej dla jednego elementu metadanych traktowanego jako obowiązkowy:
- lokalizacja geograficzna zbiorów danych (wyznaczana przez 4 współ, które określają nam obszar, lub też identyfikator geogr.
- język metadanych
- pkt kontaktowy met.
Wykład….. ?
Dostawcy usług : bezprzewodowi i przewodowi
Systemy nawigacji satelitarnej
Navstar GPS - amerykański
Galileo - UE
Glonass - rosyjski
Odbiorniki systemów nawigacji satelitarnej
Odbiorniki GPS - mają mapy cyfrowe obejmujące pojedynczy kontynent, układem odniesienia jest WGS-84, współrzędne geograficzne i UTM.
W Polsce konieczne było przeliczenie, bo inne układy współrzędnych np. 1942, 1965, 2000.
Polski przykład rozwiązania
Platforma ERAMIS firmy LGBS Software
Jakie przeznaczenie firmy?
Jakie moduły?
W jakich technologiach powstały poszczególne moduły?
WEKTOROWY MODEL DANYCH GEOGRAFICZNYCH
MODEL DANYCH
1)abstrakcja świata realnego, która u7względnia wybrane jego elementy i jest opisana danymi
2)opis danych oraz ich powiązań odzwierciedlający strukturę informacyjną w danej organizacji lub dziedzinie
BAZA DANYCH
Zbiór powiązanych danych z pewnej dziedziny, zorganizowanych w sposób dogodny do korzystania z nich, a zwłaszcza do szybkiego wyszukiwania danych potrzebnych w jednym lub wielu zastosowaniach.
RODZAJE MODELI DANYCH
- model krajobrazowy danych geograficznych - modele opisujące położenie, topologię i charakterystykę obiektów.
- kartograficzny model danych - sposób prezentacji obiektów w postaci zbioru symboli.
OGÓLNY MODEL DANYCH
RELACJE
OBIEKT OBIEKT
ATRYBUTY
ATRYBUTY PRZESTRZENNE ATRYBUTY NIEPRZESTRZENNE
G GEOMETRYCZNE TOPOLOGICZNE JAKOŚCIOWE ILOŚCIOWE
RODZAJE RELACJI W SIP
-PRZYNALEŻNOŚĆ - np. odcinek Wisły między dwoma dopływami należy do rzeki. obiektu - Wisła
-ZAWIERANIE - np. pomiędzy obiektami „miasto” i „województwo” - Kielce lezą w województwie świętokrzyskim
-GRANICZENIE - np. działka A graniczy z działką B
MODEL WEKTOROWY- w modelu tym położenie obiektu jest zapisywanie w formacie współrzędnych płaskich lub geograficznych
Model wektorowy jest bliższy naszemu intuicyjnemu myśleniu o jednostkach przestrzennych, które wyobrażamy sobie jako figurę geometryczną
Model wektorowy zapewnia uzyskanie dużej dokładności o określeniu położenia każdego obiektu oraz umożliwia wprowadzenie informacji o związkach topologicznych między obiektami
TYPY OBIEKTÓW
PUNKT - Obiekt zeromiarowy, jego położenie opisuje para współrzędnych (xy), a wizualizowany jest za pomocą symboli.
Najczęściej przedstawia się te obiekty terenowe, których wymiary rzeczywiste są bardzo małe w porównaniu do skali, w jakiej modelowana jest rzeczywistość np. pojedyncze drzewa, słupy, wieże
LINIA-reprezentuje obiekty jednowymiarowe (np. droga, linie kolejowe, rzeka) położenie określone ciągiem par współrzędnych (x,y) linia może być reprezentowana przez :
Odcinek, połączenie, wektor, łamaną otwartą, krzywą, łamaną zamkniętą
POWIERZCHNIA - używana do reprezentacji obiektów dwuwymiarowych (np. jezioro, obszar chroniony, działka) wyznaczane jest przez łamaną zamkniętą.
Reprezentacja powierzchni : wielobok
PODZIAŁ OBIEKTÓW
PROSTE- zapisane przy pomocy punktów, linii i wieloboków, w zależności od typu obiektu
ZŁOZONE -(kompleksowe)- zapisane przy pomocy kilku reprezentacji. Przykładem ulica: pas- wielobok, krawężnik - linie, skrzyżowanie- punkty
MODELE WEKTOROWE -RODZAJE
W zależności od tego czy w bazie danych zapisane są tylko współrzędne czy też związki topologiczne
-prosty model wektorowy
-topologiczny model wektorowy
TOPOLOGICZNY ELEMENT PROSTY
według specyfikacji OGC, a także norm grupy ISO 19100 - obiekt topologiczny, który reprezentuje pojedynczy, niepodzielny element.
Odpowiada on wnętrzu geometrycznego elementu prostego o takiej samej wymiarowości. Wyróżnia się 4 podtypy topologicznych elementów prostych: węzeł, krawędź, powierzchnia topologiczna, bryła topologiczna.
Prosty Model wektorowy -zwany „spaghetti”
Obiekt liniowy jest zdefiniowany przez ciąg współrzędnych i zapisanych w jednym logicznym rekordzie
Położenie obiektów powierzchniowego wyznacza łamana zamknięta, będąca granicą obszaru w bazie zapisywane są współrzędne kolejnych punktów łamanej, począwszy od punktu pierwszego i skończywszy na tym samym punkcie pierwszym
ZALETY PROSTEGO MODELU WEKTOROWEGO
-Prosty zapis pozwalający odtworzenie położenia i kształtu obiektów.
-Szybkie wyświetlanie danych na ekranie monitora
WADY PROSTEGO MODELU WEKTOROWEGO
- wielokrotny zapis współrzędnych punktów należących do linii wspólnych
- nie przechowuje informacji o długościach linii, powierzchni wieloboku ani zależnościach przestrzennych między obiektami- wielkości te są obliczane metodą geometrii analitycznej
TOPOLOGICZNY MODEL WEKTOROWY
Topologia- zajmuje się tymi własnościami geometrycznymi figur, które nie podlegają zmianom w wyniku przekształceń ciągłych takich jak : zmiana skali, obrót, przesunięcie i innych przekształceń afinicznych i deformacji ciągłych.
W topologicznym modelu wektorowym poza współrzędnymi punktów zapisywane są zależności topologiczne pomiędzy obiektami zgromadzonymi w bazie.
Do zależności należą : połączenia, zawieranie graniczenie (przestrzenne przyleganie).
Podstawą rozważania związku topologicznego - teoria grafów
Punktom- węzły
Liniom- krawędzie
Wieloboku- poligony
W bazie danych geograficznych, w formacie topologicznym jest zapisywany zbiór tablic, z których każda przeznaczona jest dla innego rodzaju obiektów topologicznych i związków między nimi
Dla obiektów punktowych węzłów :koduje się współrzędne
DLA OBIEKTÓW LINIOWYCH- Krawędzi - buduje się dwa rodzaje tablic. W pierwszej zapisywany jest id linii ciąg par współrzędnych, opisujących przebieg obiektu liniowego, w drugiej opis połączeń topologicznych
Informacja o połączeniach zapisana jest w tablicy, w której jeden wiersz odpowiada jednej linii (krawędzi), a w kolumnach zapisywany jest id linii, id węzła początkowego i id węzła końcowego
Aby spełniony był warunek połączenia linia musi zaczynać się i kończyć w węźle, a każdy węzeł musi być punktem początkowy, końcowym lub jednym i drugim jakiejś linii.
Linie mogą przecinać się tylko w punktach węzłowych
Warunek połączenia pozwala m.in. na zidentyfikowanie drogi pomiędzy dwoma punktami, umożliwia stworzenie sieci rzecznej, w której dopływ wpada do rzeki głównej
TOPOGRAFICZNY MODEL WEKTOROWY
Zawieranie pozwala na zdefiniowanie położenia obiektów powierzchniowych
Obiekt powierzchniowy - wielobok - jest ograniczony krawędziami
W bazie jednemu wielobokowi odpowiada jeden rekord o unikalnym id. W tablicy zapisuje się także nr krawędzi tworzących wielobok.
Graniczenie wskazuje które obiekty ze sobą graniczą oraz po której stronie się znajdują. W bazie podaje się numer wieloboku znajdującego się po lewej stronie i numer wieloboku znajdującego się po prawej stronie krawędzi.
Zalety:
-spójność danych wynikająca z jednokrotnego zapisu ws0polrzędnych punktów należących do kilku obiektów - ułatwienie przy aktualizacji danych
-zapis związków topologicznych przyspiesza aktualizacja danych
Wady :
-po modyfikacji geometrycznej obiektu(Np. zmianie granic, usunięcia /dodania obiekty konieczna jest odbudowa zapisu topologicznego
UKŁAD OBIEKTÓW W PRZESTRZENI :
-obiekty liniowe - przybierają strukturę sieciową (sieć dróg, sieć kolejowa) lub dendrytyczne (układ sieci rzecznych).
-obiekty powierzchniowe - mogą mieć charakter rozłączny (w przypadku danych o charakterze dyskretnym) lub przylegający (np. przylegające działki terenu) albo złożony (jezioro z wyspami).
Układy obiektów mogą tworzyć struktury regularne i nieregularne. W otaczającej nas rzeczywistości dominują struktury nieregularne. Typowym układem regularnym są drzewa w sadzie.
ATRYBUT-CZAS
Obiekty przestrzenne podlegają zmianom w czasie. Zmienia się ich położenie, kształt i wielkość, a także atrybuty opisowe. Czas jest traktowany jako dodatkowy atrybut.
FORMAT DANYCH
Sposób zapisu danych w pliku.
RASTROWY MODEL DANYCH GEOGRAFICZNYCH
Model powstający w wyniku teselacji za pomocą prostokątów lub kwadratów
TESELACJA- podział części płaszczyzny na elementarne obszary, które są figurami określonego kształtu. W wyniku takiego podziału np. raster
RASTER
1) uporządkowany zbiór komórek, które pokrywają część powierzchni np. rastrem jest sieć kwadratów pokrywających część płaszczyzny i utworzonych przez dwie rodziny linii równoległych, równoodległych i wzajemnie prostopadłych, punkty przecięć tych linii tworzą węzły rastra, a zbiór tych węzłach nazywamy gridem
2) struktura danych stanowiących dwuwymiarową tablicę.
Model służący przede wszystkim do reprezentacji zjawisk ciągłych .
Ale istnieje także możliwość zapisu obiektów dyskretnych.
Punkt reprezentowany jest przez pojedyncza komórkę rastra, linia przez ciąg pikseli, a wielobok przez grupę pikseli
OBIEKT PRZESTRZENNY CIĄGŁY
obiekt przestrzenny o charakterze pola (field), który jest zmiennoatrybutowy, tzn. ma co najmniej jeden uwzględniany atrybut opisowy przybierający wartości zależne od położenia punktu w tym obiekcie.
Przykładem jest numeryczny model rzeźby terenu pewnego obszaru zdefiniowanego w układzie dwuwymiarowym, o wysokości h punktu terenowego x, y , traktowanej jako atrybut opisowy stanowiący funkcję h = f (x, y).
OBIEKT PRZESTRZENNY DYSKRETNY
obiekt przestrzenny, który jest stałoatrybutowy, co oznacza, że każdy z jego rozpatrywanych atrybutów opisowych ma wartość ustaloną dotyczącą całego obiektu.
Przykładem jest obiekt działka o rozpatrywanych atrybutach opisowych wartość i oznaczenie księgi wieczystej.
Element rastra - piksel - najmniejsza rozróżnialna jednostka powierzchni. Położenie piksela jest określone przez podanie nr wiersza i nr kolumny macierzy.
CECHY MODELU RASTROWEGO
1,Obiekty świata rzeczywistego są przedstawione w pewnym przybliżeniu związanym z wielkością komórki rastra.
2,Przybliżenie dotyczy zarówno lokalizacji obiektu, jak też szczegółów możliwych do odtworzenia.
3. 3,Każdemu elementowi rastra przypisana jest wartość liczbowa (lub kod znakowy) odpowiadająca wartościom atrybutów w modelu rastrowym.
4,Każdy element rastra przechowuje tylko jedną wartość.
5,Do zapisu wielu informacji stosuje się zapis warstwowy. W przypadku obrazów satelitarnych (rejestracja promieniowania elektromagnetycznego w różnych zakresach) warstwę tworzy jeden kanał spektralny.
6,Postać rastrową mają także ze skanowane mapy i zdjęcia satelitarne -pojedynczy piksel charakteryzowany jest wówczas przez ton szarości lub składową kolorów.
7,Wykorzystywany do modelowania zjawisk geograficznych, których wartości zmieniają się w sposób ciągły np. wysokości terenu nad p.m. ; spadek terenu; temperatura powietrza; wielkośc opadów atmosferycznych.
8, Dane rastrowe wykorzystywane są do reprezentacji danych statystycznych np. gęstości zaludnienia.
SPOSÓB ZAPISU DANYCH RASTROWYCH
Duża liczba pikseli w zbiorze rastrowym wymaga dużej pojemności dyskowej.
KOMPRESJA DANYCH : przetwarzanie danych mające na celu zmniejszenie ilości danych, które mają być zapamiętane lub transmitowane. Zależnie od stosowanej metody kompresja może być odwracalna, pozwalająca na odtworzenie postaci pierwotnej, albo nieodwracalna. W zapisie skompresowanym elementy rastra mogą być ze sobą łączne zarówno w wierszach, jak i w kolumnach oraz w hierarchicznych jednostkach powierzchniowych.
SPOSÓB ZAPISU DANYCH RASTROWYCH
1.komórka po komórce
2.zapis skompresowany
2a. Łańcuch
2b. Skompresowany zapis w wierszach
2c. Blokowy
2d. Drzewo czwórkowe
WARSTWA
LAYER (1), podzbiór mapy cyfrowej 2) określony pod względem tematycznym, np. warstwa hydrograficzna mapy topograficznej lub warstwa ulic mapy miejskiej.
LAYER (2), w odniesieniu do usługi sieciowej INSPIRE, podstawowa jednostka informacji geograficznej, która może być uzyskiwana jako mapa z serwera zgodnie z ISO 19128.
ATRYBUT właściwość obiektu lub encji, posiadająca swoją nazwę i dziedzinę.
RELACJA zbiór egzemplarzy encji mających te same atrybuty wraz z wartościami tych atrybutów; relacja może być zapisana jako tablica, której wiersze odpowiadają egzemplarzom encji, a kolumny atrybutom.
OBIEKT PRZESTRZENNY abstrakcja obiektu geograficznego jako zjawiska świata rzeczywistego, stanowi figurę geometryczną utworzoną przez wyodrębniony zbiór punktów w rozpatrywanej przestrzeni dwuwymiarowej lub trójwymiarowej i opisany danymi przestrzennymi.
W przestrzeni dwuwymiarowej obiekt przestrzenny może być figurą 0-, 1- lub 2-wymiarową, w przestrzeni trójwymiarowej - figurą 0-, 1-, 2- lub 3-wymiarową.
Obiekty przestrzenne mogą być dyskretne lub ciągłe, proste lub złożone, zapisane za pośrednictwem danych wektorowych lub danych rastrowych.
Obiekt przestrzenny może występować jako typ obiektu, np. budynek w ogólności, albo jako konkretny jego egzemplarz, np. budynek określony danym adresem.
W dyrektywie INSPIRE oraz w projekcie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej przyjmuje się, że obiekt przestrzenny jest abstrakcyjną reprezentacją zjawiska świata rzeczywistego związaną z określonym położeniem lub obszarem geograficznym.
POWIERZCHNIA
według specyfikacji OGC, a także norm grupy ISO 19100 i normy ISO 13249-3 - 2-wymiarowy geometryczny element prosty.
Lokalnie (w otoczeniu punktu) powierzchnia reprezentuje ciągły obraz fragmentu płaszczyzny i w konsekwencji jest w pełni realizowalna jako 2-parametrowy zbiór punktów. W takim znaczeniu powierzchnia traktowana jest jako element spójny i ograniczony. Spójność powierzchni jest zagwarantowana przez określenie "ciągły obraz" (w sensie topologii), ponieważ jedno z twierdzeń topologii mówi, że ciągły obraz spójnego zbioru jest również spójny. Granicą powierzchni jest zbiór domkniętych i skierowanych (w sensie topologicznym) krzywych, które wyznaczają jej zasięg. Powierzchnia izomorficzna (równopostaciowa) wobec kuli lub torusa nie ma granicy i w rezultacie jest geometrycznym elementem cyklicznym.
PUNKT
1. W specyfikacjach OGC i normach grupy ISO 19100 - 0-wymiarowy geometryczny element prosty.
Punkt przedstawia położenie, a najczęściej położenie określone bezpośrednio. Punkt nie ma rozciągłości, a jego granicą jest zbiór pusty.
2. W modelowaniu danych przestrzennych - najprostsza pod względem geometrycznym 0-wymiarowa reprezentacja obiektu przestrzennego (w sensie kartograficznym).
Na płaszczyźnie w postaci wektorowej jest to para współrzędnych, a w postaci rastrowej punkt identyfikowany jest z komórką rastra, która ten punkt zawiera.
3. W poligrafii jednostka miary równa 1/72 cala (około 0,35 mm).
LINIA ZAŁAMANIA
obiekt przestrzenny jednowymiarowy (liniowy) należący do modelowanej cyfrowo powierzchni i mający istotne znaczenie dla określenia jej kształtu, zwłaszcza pod względem ciągłości i krzywizny.
W numerycznym modelu rzeźby terenu przykładami linii załamania są: brzeg jeziora i krawędź nasypu lub wykopu.
OPERACJA NA OBIEKCIE PRZESTRZENNYM operacja, która może być wykonana na każdym egzemplarzu obiektu danego typu.
TYP
1. Ogólnie w informatyce - właściwość elementu, takiego jak stała, zmienna, argument lub wynik operacji, określająca zakres (a przez to rodzaj) wartości, jakie mogą być przypisane temu elementowi.
W językach programowania i platformach przetwarzania rozproszonego obok typów definiowalnych występują z reguły typy standardowe (inaczej: predefiniowane, wbudowane), takie jak integer, float, double, typ logiczny i string jako ciąg znaków reprezentujących tekst.
2. W obiektowości - określenie rodzaju i zakresu wartości, jakie mogą być przypisane obiektom, ich atrybutom i operacjom stosowanym do tych obiektów.
Deklarowanie typów jest mechanizmem ograniczającym budowę obiektów i ich elementów, a także ograniczającym kontekst zastosowania tych elementów.
3. W języku UML i w konsekwencji także w normach grupy ISO 19100 - stereotyp klasy przeznaczony do określania dziedziny (domeny) obiektów będących egzemplarzami (wystąpieniami) tej klasy, w tym także do określania operacji, jakie mogą być zastosowane do tych obiektów.
Klasa oznaczona stereotypem «Type» może mieć atrybuty i powiązania, ale nie musi mieć metod.
TYP DANYCH
zbiór elementów danych o określonej strukturze łącznie ze zbiorem dopuszczalnych operacji na nich, np. typ danych znakowych (teksty), w tym danych nominalnych (nazwy), numerycznych (liczby całkowite lub rzeczywiste), logicznych (tak/nie), kalendarzowych (daty) i specjalnych (zapis obrazów lub dźwięków).
POJECIE MODELU DANYCH
-metajęzyk(pojęcia i terminologia)do mówienia o danych systemach baz danych i piętrowaniu baz danych
-ogólne założenia dotyczące architektury 8i języków systemu bazy danych
-język opisu i przetwarzania danych: diagramy, struktur planowych, języki opisu danych i języki zapytań
Anna Simoniuk