Inżynier transportu (logistyk)
Kod klasyfikacji: 214917
Rozdział klasyfikacji: Transport i łączność
Klasa klasyfikacji: Inni pracownicy transportu
Zadania i czynności
Celem pracy inżyniera transportu jest opracowywanie oraz nadzorowanie bezkolizyjnych przejazdów środków transportu. W zależności od instytucji, w której pracuje, będą to przejazdy samochodów, autobusów, pociągów, czy też w wypadku specjalisty ds. transportu wewnętrznego i magazynowania, mogą to być produkty rafineryjne, tj. ropa naftowa, oleje. Wszystkie zadania sprowadzają się jednak do przewozu i przesyłu towarów oraz ich rozmieszczenia w czasie i przestrzeni. Praca inżyniera transportu opiera się na działaniach logistycznych i kontaktach międzyludzkich. Polega ona w głównej mierze na wytyczaniu nowych tras przejazdów, tworzeniu rozkładów jazdy dla środków transportu, jakimi dysponuje dane przedsiębiorstwo oraz na ich kontrolowaniu i modyfikowaniu w zależności od zaistniałej sytuacji. Raz do roku tworzony jest nowy rozkład jazdy, który jest następnie wprowadzany w życie. Na bieżąco tworzone są rozkłady zastępcze (awaryjne) w sytuacji kiedy na przykład wytyczona trasa jest na jakimś odcinku nieprzejezdna. Czynności te wykonywane są w głównej mierze przy wsparciu systemów komputerowych. Inną częścią pracy inżyniera transportu jest właściwe zorganizowanie pracy, zarówno środków transportu, np. autobusu jak i pracowników ich obsługujących. Do obowiązków inżyniera transportu należą również wyjazdy służbowe na różnego rodzaju konferencje, posiedzenia oraz wyjazdy w celu zbierania danych i kontroli podległych mu jednostek organizacyjnych.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Praca inżyniera transportu odbywa się głównie w pomieszczeniach biurowych, jest typową pracą siedzącą. Czasami zdarzają się wyjazdy w celu zbierania danych i kontroli podległych mu jednostek wykonawczych. Zdarza się jednak, że praca jest wykonywana na wolnym powietrzu. Jest to związane ze specyfiką firmy zatrudniającej inżyniera. W wypadku specjalistów ds. organizacji i sterowania ruchem kolejowym, drogowym i lokalnym będzie to teren stacji. W wypadku specjalisty ds. technologii transportu wewnętrznego i magazynowania mogą to byś np. różnego rodzaju rurociągi, rafinerie znajdujące się na terenie zakładu. Podczas pracy w terenie może wystąpić zwiększone ryzyko wypadków, np. poparzenie parą, substancjami chemicznymi w wypadku kontroli rurociągu czy zbiornika z substancją chemiczną, łatwopalną, wybuchową czy alergenną. Pracownicy na takich stanowiskach otrzymują specjalistyczne ubranie ochronne.
warunki społeczne
Praca w zawodzie ma charakter zarówno indywidualny jak i zespołowy. W przeważającej mierze jest to jednak praca indywidualna, polegająca na samodzielnych działaniach, mających na celu tworzenie nowych tras, analizowanie aktualnej sytuacji w przedsiębiorstwie pod kątem jego zadań, sporządzanie projektów regulaminów. Kontakty z ludźmi są niezbędne w razie przeprowadzania kontroli, w wypadku konsultowania zmian rozkładów czy też pracy w grupach roboczych, powołanych do współpracy nad jakimś projektem. Wówczas praca ma charakter działań zespołowych.
warunki organizacyjne
Inżynier transportu pracuje od 6 do 9 godzin, tylko w dzień. Zdarza się jednak, że czas ten ulega wydłużeniu w sytuacjach, kiedy wprowadzany jest nowy rozkład jazdy, lub też wtedy, gdy nastąpią nieprzewidziane zmiany w funkcjonowaniu przewozów, (awaria środka transportu, zamknięcie dotychczasowej drogi przejazdowej, etc.). W sytuacjach takich niezbędna jest również praca w dni wolne od pracy (wolne soboty, święta). Do obowiązków służbowych inżyniera transportu należą również wyjazdy na różnego rodzaju konferencje, szkolenia oraz na standardowe kontrole jednostek podległych. Inżynier transportu posiada dużą swobodę w doborze metod działania. Zwierzchnicy nadzorują jedynie wybór głównych celów i zadań. Jego czynności są z reguły rutynowe, powtarzające się, przewidywalne. Zdarzają się nieprzewidziane sytuacje, występują one jednak bardzo rzadko. Praca ta wiąże się przede wszystkim z odpowiedzialnością za funkcjonowanie przedsiębiorstwa. W mniejszym stopniu za bezpieczeństwo i zdrowie ludzi, oraz za ich pracę.
Wymagania psychologiczne
Biorąc pod uwagę, że praca inżyniera transportu jest w głównej mierze pracą z różnego typu danymi i liczbami, niezbędne wydają się w niej takie predyspozycje psychologiczne jak: spostrzegawczość, dokładność, wytrwałość i cierpliwość. Są to cechy niezbędne w pracy biurowej. Ze względu na to, że stanowiska charakterystyczne dla tego zawodu wyróżniają się wysokim stopniem specjalizacji niezbędna jest duża samodzielność, umiejętność radzenia sobie bez pomocy zwierzchnika, który z reguły ma tylko ogólne pojęcie o sprawach, którymi zajmuje się inżynier transportu. Inną cechą niezbędną w tym zawodzie jest wyobraźnia przestrzenna. Ma to związek z tworzeniem rozkładów jazdy. Inżynier transportu musi umieć wyobrazić sobie odległości pomiędzy następującymi po sobie stacjami nie jako dwa oderwane od reszty punkty, ale jako część całości umieszczonej w przestrzeni. Musi widzieć całą mapę, a nie tylko jej wycinek. Jest z tym również związana wyobraźnia i myślenie twórcze, pozwalające wyobrazić sobie przyszłe połączenia, znaleźć optymalną ze względów ekonomicznych drogę przejazdu. Druga kategoria wymagań psychologicznych związana jest z zespołowym charakterem pracy. Pożądanymi cechami są tutaj: umiejętność współdziałania, łatwość wypowiadania się. Jest to związane z koniecznością wystąpień publicznych, np. na konferencjach, jak również z bezpośrednią pracą z podległymi pracownikami, udzielaniem im rad, konsultowaniem zaistniałych problemów. Bardzo ważnymi cechami z psychologicznego punktu widzenia są również: odporność emocjonalna i umiejętność przechodzenia od jednej czynności do drugiej Jest to związane z sytuacjami kryzysowymi. Przykładem może być wykolejenie się pociągu, czy też zepsucie się kilku środków transportu jednocześnie. Sytuacje takie wymagają również umiejętności pracy w szybkim tempie, logicznego rozumowania i przede wszystkim zachowania równowagi emocjonalnej. Ze względu na specyfikę czynności zawodowych przydatne są zainteresowania społeczne i menedżerskie (praca z ludźmi) oraz techniczne i naukowe, wynikające z ukierunkowania zawodowego. Bardzo przydatne w wypadku inżyniera transportu są zainteresowania geografią. Ma to związek z ciągłym posługiwaniem się mapą, w celu analizowania istniejących i funkcjonujących już rozkładów jazdy, jak i tworzenia nowych połączeń pomiędzy oddalonymi od siebie miejscowościami.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Ze względu na wydatek energetyczny praca inżyniera transportu zaliczana jest do prac lekkich. Nie ma zatem szczególnych wymagań fizycznych i zdrowotnych w stosunku do kandydatów do tego zawodu.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Warunki podjęcia pracy w zawodzie są zależne od rodzaju przedsiębiorstwa oraz od typu stanowiska zajmowanego przez inżyniera. Niezbędnym warunkiem jest wykształcenie średnie wsparte długoletnią pracą w firmie na stanowiskach wykonawczych, związanych bezpośrednio z zawodem. Bardzo przydatne są różnego rodzaju kursy, organizowane przez macierzystą firmę. Są to m.in. kursy dyspozytora, dyżurnego ruchu, BHP, tworzenia rozkładów jazdy. W wypadku specjalisty ds. technologii transportu wewnętrznego i magazynowania niezbędnym warunkiem podjęcia pracy jest wykształcenie wyższe o specjalności transport oraz znajomość języków obcych. Wskazana jest znajomość angielskiego i niemieckiego. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim wypadku niezbędna jest znajomość obsługi komputera.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej są zależne od stopnia specjalizacji pracownika na tym stanowisku. Im węższa specjalizacja, tym mniejsze możliwości awansu. Jest to związane z tym, iż osoba będąca wysokiej klasy specjalistą piastuje samodzielne stanowiska, znajdujące się niejako obok tradycyjnej struktury awansowania. W zawodzie tym możliwe są awanse, związane z przesunięciami na stanowiska kierownicze.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Możliwość podjęcia pracy przez dorosłych w tym zawodzie w dużej mierze zależy od polityki kadrowej przedsiębiorstw. Niektóre firmy preferują młodych ludzi, tam granicą wieku jest 30 rok życia. Inne, za ważniejsze uważając doświadczenie, chętnie zatrudniają ludzi starszych, pomiędzy 40 i 50 rokiem życia. Wszystkie jednak wymagają wyższego wykształcenia technicznego i praktyki na zbliżonych stanowiskach.
Polecana literatura
Gajda B.: Technika ruchu kolejowego, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 1990 r. Przegląd Kolejowy Gazeta Transportowa - tygodnik Informator Transportowca - miesięcznik Gospodarka Materiałowa i Logistyka - miesięcznik Auto - miesięcznik
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1