T: Spółki handlowe

1. Uwagi ogólne

2. Spółki osobowe, a spółki handlowe - różnice.

Przepisy prawa regulujące funkcjonowanie spółek:

1. spółki cywilne - Kodeks Cywilny

2. spółki handlowe - Kodeks Spółek Handlowych

Cechy spółek:

1. spółki osobowe

• spółka cywilna

• spółka jawna

• spółka partnerska

• spółka komandytowa

• spółka komandytowo-akcyjna

2. spółki handlowe

• spółka kapitałowa

• spółka z o.o.

• spółka akcyjna

Pod kątem definicji przedsiębiorcy

1. osoba fizyczna -

2. osoba prawna

• spółka z o.o.

• spółka akcyjna

3. jednostki organizacyjne

• spółka jawna

• spółka partnerska

• spółka komandytowa

• spółka komandytowo-akcyjna

4. spółka cywilna -

Pod kątem obowiązku rejestracji bądź ewidencji:

1. Krajowy Rejestr Sądowy

• spółka z o.o.

• spółka akcyjna

• spółka jawna

• spółka komandytowa

• spółka partnerska

• spółka komandytowo-akcyjna

2. Ewidencja Działalności Gospodarczej

• nie spółka cywilna tylko wspólnicy spółki cywilnej

Osobowe handlowe	Kapitałowe handlowe
Powstanie
Powstają na podstawie umowy, są zawsze związkiem osób, które osobiście prowadzą działalność gospodarczą celem realizacji zamiaru gospodarczego. Zawierając umowę, spółki stają się stronami tej umowy. Jest to ich prawo osobiste rozumiane jako ogół praw i obowiązków w spółce. Prawo to jest niezbywalne inaczej aniżeli przez zmianę umowy spółki.	Powstają na podstawie umowy (statutu), w formie aktu notarialnego. Jest to połączenie kapitałów wnoszonych do spółki, mniejsze znaczenie mają cechy osobiste wspólników. Stosunek członkowstwa jest zawsze związany z prawem udziału, akcji. Jest to prawo majątkowe, zbywalne, bez potrzeby zmiany umowy spółki.
Zakres uprawnień wspólników akcjonariuszy
Uprawnienia te są co do zasady jednakowe. Każdy wspólnik ma prawo do zysku i dywidendy, każdy jednakowo partycypuje w pokrywaniu strat bez względu na wielkość wniesionego wkładu - chyba, że w umowie spółki wspólnicy uprawnienia te zróżnicują.	Zakres uprawnień wspólników akcjonariuszy jest zasadniczo różny. Im kto większy wniósł wkład tym więcej posiada akcji, udziałów, a tym samym większe uprawnienia do zysku, dywidendy, głosów.
Struktura majątkowa (własnościowa)
Wspólnicy wnoszą wkład. Z wkładów tych oraz z tego co spółka nabyła w czasie swego istnienia powstaje majątek spółki! Nie wspólników. Wspólnicy mają w tym określone udziały, lecz nie są one wydzielone. Udział oznacza ogół praw i obowiązków.	Wspólnicy akcjonariusze wnoszą wkłady na kapitał zakładowy. Jest to pierwotny majątek spółki. Zawsze stały i oznaczony. Po powstaniu spółka nabywa, zbywa, prowadzi działalność gospodarczą i w ten sposób powstaje majątek spółki. W skład którego także wchodzi kapitał zakładowy. Wspólnicy akcjonariusze w zamian za wniesione wkłady posiadają udziały, akcje oznaczone wartościowo i liczbowo.
Struktura organizacyjna
Brak organów. Zarządzanie bezpośrednie. Każdy wspólnik reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy, chyba, że umowa spółki inaczej stanowi. Reprezentowanie - to upoważnienie do dokonywania czynności prawnych np. zawieranie umów, zaciąganie kredytów, podpisywania weksli z osobami na zewnątrz spółki, kontrahentami. Prowadzenie spraw - to upoważnienie do czynności faktycznej np. prowadzenie księgowości, opracowanie biznes planu, wydawanie poleceń pracownikom wewnątrz spółki.	Mają organy. Zarządzanie pośrednie. Są to: zarząd - reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy organy nadzoru - Rada Nadzorcza, Komisja Rewizyjna Zgromadzenie Wspólników - organ właścicielski
Odpowiedzialność za zobowiązania
Spółka swoim majątkiem wraz ze wspólnikami i ich majątkami osobistymi solidarnie.	Spółka swoim majątkiem.
Osobowość prawna
Tylko jednostki organizacyjne	Posiadają

T: Firma i prokura.

1. Uwagi ogólne

Każdy przedsiębiorca działa pod firmą.

Firma - nazwa przedsiębiorcy, pod którą występuje w obrocie gospodarczym (pieczątki, dokumenty finansowe).

Podstawa prawna art.
Kodeksu Cywilnego.

Firma charakteryzuje przedsiębiorcę, a nie jego przedsiębiorstwo.

Osoba fizyczna - firmą jest imię i nazwisko - art. 43⁴

Osoba prawna - firmą jest jej nazwa - art. 43⁵

Jednostka organizacyjna - firmą jest jej nazwa (podstawa art. 33 §1)

Wspólnicy spółki cywilnej - firmą jest imię i nazwisko - art. 43⁴

Firma w rozumieniu oznaczenia przedsiębiorcy może być dobierana dowolnie. Nie ma przepisów sposobu tworzenia firmy (nazwy).

Spółki handlowe (KSH):

1. dodatek obowiązkowy - wskazuje rodzaj spółki np. z o.o.

2. dodatek fantazyjny - dowolny np. MIX

3. rdzeń, czyli korpus firmy - jest to ten element nazwy, który odróżnia spółki od spółek innych przedsiębiorstw, jest niepowtarzalny

Spółka jawna:

1. dodatek obowiązkowy

2. dodatek fantazyjny

3. rdzeń - muszą być nazwiska wszystkich bądź niektórych wspólników ale co najmniej jednego

np. MIX Nowaccy Sp. j.

Spółka partnerska:

1. dodatek obowiązkowy

2. dodatek fantazyjny

3. rdzeń - musi być nazwisko co najmniej jednego wspólnika

4. wolny zawód

np. MIX Nowacki i Syn Sp. p. Księgowi

Spółka komandytowa:

1. dodatek obowiązkowy

2. dodatek fantazyjny

3. rdzeń - musi być zawarte nazwisko komplementariusza

np. MIX Nowak Sp. k.

Spółka komandytowo-akcyjna:

1. dodatek obowiązkowy

2. dodatek fantazyjny

3. rdzeń - nazwisko komplementariusza

np. Mix Kowalski Sp. KA

Spółki kapitałowe:

1. dodatek obowiązkowy

2. dodatek fantazyjny

3. rdzeń - dowolny

np. MIX MAX Sp. a.

Prawo spółdzielcze - nakazuje aby w firmie, nazwie spółdzielni był dodatek spółdzielnia lub spółdzielczy.

Prawo bankowe - nakazuje, aby w firmie, nazwie był dodatek albo bank albo kasa.

W pozostałych przypadkach - pełna dowolność dotyczy to także spółki cywilnej. Nie ma obowiązku poza umieszczaniem nazwiska dodatku S.C. Przepisy chronią firmę, jej brzmienie, układ graficzny (art. 43¹⁰).

Powstaje zagadnienie w jaki sposób zakładając dowolność obierania firmy, przedsiębiorcy powinni się oznaczać. Kodeks Cywilny przyjmuje tu tylko 2 zasady:

• firma przedsiębiorcy od firmy przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie (art. 43³ §1)

• nie może wprowadzać w błąd (art. 43³ §2)

Prawo finansowe (przepisy chroniące firmę przedsiębiorcy) to:

1. zasada prawdziwości firmy, czyli nie wprowadzania w błąd art. 43³ §2

2. zasada wyłączności, czyli dostatecznie odróżniający art. 43³ §1

3. obowiązek używania firmy obranej i ujawnienie jej w rejestrze art. 43² §2

4. zasada niezbywalności firmy art. 43⁹

T: Przedstawicielstwo: pełnomocnictwo i prokura.

Podstawa prawna - art. 95 - art. 109⁹ KC.

1. Uwagi ogólne na temat przedstawicielstwa.

2. Pełnomocnictwo a prokura.

Przedstawicielstwo

Pełnomocnik Prokurent

Przedstawicielstwo (art. 95 KC):

1. służy do dokonania czynności prawnych

2. jest to zastępstwo, działa w cudzym imieniu

3. działa na podstawie upoważnienia i w jego zakresie (granice umocowania)

4. ze skutkiem prawnym dla reprezentowania

Przedstawicielstwo może być (art. 96 KC):

1. ustawowe - rodzice, opiekunowie, kuratorzy, każdy wspólnik spółki cywilnej

2. umowne - wynika z oświadczenia reprezentowanego, nazywa się ono pełnomocnictwo, w tym także prokura

Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa.

Pełnomocnik i prokurent (osoba trzecia) działa zawsze w imieniu reprezentowanego.

Należy to odróżnić od kwestii reprezentacji (reprezentowania) np. zarząd reprezentuje spółkę, a nie działa w jej imieniu.

Treść pełnomocnictwa - granice pełnomocnictwa, ponadto pełnomocnictwo musi być zawsze w formie dokumentu pisemnego (art. 99 §2 i art. 109²).

Pełnomocnictwo domniemane - art. 97.

Pełnomocnik art. 98 - 109 KC	Prokurent art. 109^1 - 109^9 KC
Podstawa prawna
Pełnomocnikiem może być każdy, kto ma odpowiednią zdolność do czynności prawnych (art. 100)	Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych
Substytucja
Przy pełnomocnictwie zwykłym istnieje możliwość ustanowienia substytucji (art. 106)	KC nie przewiduje prokury substytucyjnej (art. 109^6) w znaczeniu prokurenta, ale może pełnomocnika.
Zakres umocowania
Zakres umocowania pełnomocnika do działania w cudzym imieniu określa mocodawca. Może on udzielić pełnomocnictwa: ogólnego (art. 98) rodzajowego (art. 98) szczególnego (art. 99) - akt notarialny Zakres umocowania pełnomocnika będzie za każdym razem zmienne. Każdorazowo decyduje o tym treść pełnomocnictwa, zawsze zależy od woli mocodawcy.	Prokury udziela tylko i wyłącznie przedsiębiorca (art. 109^1) (KRS). Jest ustawowo określony zakres kompetencji. Kompetencje te obejmują (art. 109^1 ...), czyli czynności sądowej i poza sądowe, prokurentowi tego zakresu kompetencji mocodawca nie może ograniczyć wobec kontrahentów (osób trzecich art. 109^1 § 2). Prokura doznaje 2 ograniczeń: 1 - sprzedaż przedsiębiorstwa lub oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania, względnie obciążanie nieruchomości 9art. 109^3), które wchodzą w skład przedsiębiorstwa 2 - jeżeli mocodawca ustanowił prokurę łączną 9art. 109^4), względnie ustanowił prokurę oddziałową (art. 109^5) Wyżej wymienione czynności wymagają dodatkowego upoważnienia prokurenta przez mocodawcę.
Forma
Pełnomocnictwo zwykłe zawsze na piśmie (art. 99)	Prokura zawsze na piśmie (art. 109^2)
Wygaśnięcie
Pełnomocnictwo może nie wygasać ze śmiercią mocodawcy (art. 101)	Prokura wygasa w skutek wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru, likwidacji czy przekształcenia (art. 109^7)
Wpis do rejestracji
Przy pełnomocnictwie zwykłym nie ma takiego obowiązku.	Jest obowiązek wpisu do rejestru i złożenie w nim własnoręcznego podpisu (art. 109^8)

T: Spółki kapitałowe, cechy wspólne, różnice - struktura organizacyjna tych spółek.

1. Powstanie

Sp. z o.o. (art. 163, 151)	S. A. (art. 301, 306)
Zawarcie umowy przez wspólników Jeden wspólnik - akt założycielski. Kilku wspólników - akt notarialny. Treść umowy spółki (art. 157): firma z dodatkiem obowiązkowym siedziba przedmiot działalności wysokość kapitału zakładowego (w momencie powstania spółki) udziały czas trwania spółki jeśli nie jest oznaczony akt notarialny lub akt założycielski	Zawiązanie spółki poprzez podpisanie statutu przez założycieli spółki. Może jedna lub kilka osób. Treść statutu spółki (art. 304): kapitał zakładowy firma i siedziba czas trwania spółki jeśli nie jest oznaczony wkład, udziały przedmiot działalności wartość nominalna akcji akcje imienne i na okaziciela liczba akcji podział w zyskach tytuły uczestnictwa (imienne świadectwa założycielskie) warunki i sposób umorzenia akcji uprawnienia osobiste (złota akcja)
Wniesienie wkładu w całości (art. 153, 154) Art. 14 § 1 KH - Praca nie może być przedmiotem wkładu.	2) Wniesienie wkładu przez akcjonariuszy z uwzględnieniem art. 309 § 2,3,4, art. 311, min ¼ w ciągu roku. Art. 14 § 1 KH - Praca nie może być przedmiotem wkładu.
3) Powołanie zarządu (art. 201)	3) Powołanie zarządu (art. 368)
Brak zarządu - kurator - Sąd Rodzinny
Powołanie członków zarządu: zależy od umowy spółki albo statutu jeżeli tego nie będzie w umowie lub statucie to zaglądamy do KH
Zarząd wieloosobowy (art. 208)	Zarząd wieloosobowy (art. 371)
Umowa z członkiem (art. 210)	Umowa z członkiem (art. 379)
Zakaz konkurencji (art. 211)	Zakaz konkurencji (art. 380)
Powołanie ewentualnie Komisji Rewizyjnej lub RN	Powołanie RN
Reprezentacja (art. 205)	Reprezentacja (art. 373)
Prawa kontroli (art. 212)
Organy Nadzoru (art. 213) - RN lub KR	Rada Nadzorcza (art. 381)
	Kompetencje RN (art. 382, 383)
Zakaz łączenia stanowisk (art. 214)	Zakaz łączenia stanowisk (art. 387)
Skład RN (art. 315)	Skład RN (art. 385)
Zgromadzenie Wspólników	Walne Zgromadzenie
Organ właścicielski spółki - jest to organ uchwałodawczy i w niektórych sprawach decyzyjnych. Działa poprzez podejmowanie uchwał.
Kompetencje (art. 227, 228)	Kompetencje (art. 393)
Zgromadzenie zwyczajne (art. 231)	Zgromadzenie zwyczajne (art. 395)
4) Wpis do KRS	4) Wpis do KRS

T: Kapitał zakładowy w spółkach kapitałowych

1. Pojęcie

2. Wartość kapitału zakładowego

3. Wkłady

4. Udziały

5. Znaczenie kapitału zakładowego

6. Kapitał zakładowy a majątek spółki

Ad. 1. Kapitał zakładowy jest:

1. podstawową konstrukcją wyjaśniającą istotę spółek kapitałowych

2. nie ma swojego odpowiednika w spółce osobowej

3. wiąże się z wnoszeniem wkładów i „posiadaniem” akcji, udziału

4. jest pojęciem wspólnym dla obu spółek kapitałowych

5. jest tytułem uczestnictwa w spółce

6. jest częścią majątku spółki

7. nigdy nie można go utożsamiać z majątkiem spółki

Definicja:

Kapitał zakładowy jest ustaloną w umowie spółki lub w statucie wielkością liczbową, która stanowi wartość nominalnych wartości udziałów lub akcji. Wielkość ta odpowiada zazwyczaj zadeklarowanej przez wspólników / akcjonariuszy łącznej wartości wniesionych wkładów.

Ad. 2. Wartość kapitału.

Minimum 50000 / 500000

Kapitał zakładowy - określony w danej wartości będzie zawsze wielkością stałą i jakakolwiek jego zmiana tj podwyższenie lub obniżenie wymaga w spółce kapitałowej uruchomienie specjalnych procedur.

Podwyższenie kapitału zakładowego - Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych.

Kapitał zakładowy jest szczególnie chroniony w przepisach Kodeksu Spółek Handlowych. Ochrona ta dotyczy stałości tego kapitału, obowiązku jego dokładnego oznaczenia.

Są przepisy zakazujące wypłacania za usługi świadczone przy powstaniu spółki z funduszu założycielskiego (kapitału zakładowego).

Wynagrodzenia za usługi świadczone przy powstaniu spółki z o.o. nie można wypłacać ze środków wpłaconych na pokrycie kapitału zakładowego, jak również zaliczać na poczet wkładu wspólnika.

Spółka akcyjna może wydawać imienne świadectwa założycielskie w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki.

Obowiązuje zakaz zwrotu wpłat na pokrycie udziału.

W czasie trwania spółki z o.o. nie wolno zwracać wspólnikom wniesionych wkładów tak w całości, jak i w części. Wspólnicy nie mogą otrzymywać z jakiegokolwiek tytułu wypłat z majątku spółki potrzebnego do pełnego pokrycia kapitału zakładowego.

Podczas trwania spółki akcyjnej nie wolno zwracać akcjonariuszowi dokonanych wpłat na akcje ani w całości, ani w części.

Spółka nie może nabywać własnych udziałów i akcji.

Ad. 3.

Istnieje obowiązek wniesienia wkładów. Wkłady mogą być pieniężne lub niepieniężne (aport).

Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.

Ad. 4.

Udziały:

• wyrażają sens uczestnictwa w spółce kapitałowej

• są prawem majątkowym, które uzyskuje się w ratach w zamian za wniesienie wkładów

• są prawem zbywalnym

Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Akcje są zbywalne.

Kodeks Spółek Handlowych ustanawia zasadę równości praw akcjonariuszy i udziałowców: wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach.

Udziały i akcje należy rozumieć dwojako:

• z jednej strony jako cząstkę kapitału zakładowego nominalnie wyrażoną

• z drugiej strony jako zakres obowiązków i uprawnień wspólników lub akcjonariuszy

Nie jest możliwe przypisanie jakichkolwiek praw bez przypisania wspólnikom udziału lub akcji.

Podstawowymi prawami, które wynikają z posiadania akcji lub udziału są prawa korporacyjne (organizacyjne) bądź prawa majątkowe.

Prawa korporacyjne - to prawo do głosu i uczestnictwa w zgromadzeniach wspólników, akcjonariuszy, jak tez prawo do zaskarżania uchwał podjętych przez to zgromadzenie.

Prawa majątkowe - oznaczają prawo do zysku i dywidendy oraz do majątku spółki po jej likwidacji.

ZYSK - przychody wyższe niż straty.

DYWIDENDA - część zysku, która należy się udziałowcowi / akcjonariuszowi.

Od zasady równości akcjonariuszy i wspólników mogą być wyjątki, pod warunkiem, że są zapisane w umowie bądź statucie (jeśli umowa / statut nie zawiera możliwości zróżnicowania praw wspólników / akcjonariuszy to może ono mieć miejsce jedynie w wyniku zmiany umowy lub zmiany statutu).

Zróżnicowanie to oznaczać może uszczuplenie przysługujących praw (za wyjątkiem wyłączeni z zysku) lub też ustanowienia szczególnych korzyści.

Uprzywilejowanie to może wynikać z dwóch zasadniczych uprawnień:

• co do głosu

• co do dywidendy

Uprzywilejowanie w spółce z o.o. - Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej.

Uprzywilejowanie dotyczące prawa głosu nie może przyznawać uprawnionemu więcej niż trzy głosy na jedne udział.

Uprzywilejowanie w odniesieniu do akcji dotyczy zawsze akcji imiennych, natomiast rozwiązania tego nie stosuje się do udziałów, bo udziały są zawsze imienne.

Udziały - zawsze są imienne.

Akcje - są imienne i na okaziciela.

Akcja niema - wiąże się z dywidendą, nie ma prawa głosu na zgromadzeniu.

Obok akcji zwykłych i uprzywilejowanych co do głosu i dywidendy wyróżniamy udziały aportowe i akcje aportowe.

Udziały aportowe - Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Jeżeli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, że zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakująca wartość.

Akcje aportowe - Jeżeli przewidziane są wkłady niepieniężne albo spółka nabywa mienie lub dokonuje zapłaty wynagrodzenia za usługi świadczone przy jej powstaniu, założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie.

Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia przez najbliższe zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji, i w ciągu tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione.

Mogą być jeszcze akcje, udziały z obowiązkiem świadczeń powtarzających się.

Spółka z o.o. - Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń.

Spółka akcyjna - Z akcją imienna może być związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych.

Różnice między udziałem i akcją.

Udział:

• jest zawsze imienny

• nigdy nie ma postaci dokumentu

Akcja:

• może być imienna lub na okaziciela

• jest dokumentem

• jest papierem wartościowym ściśle określonej treści

Ad. 5.

Są dwa znaczenia kapitału zakładowego:

• jest to pierwotny majątek spółki powstałej w wyniku realnie wniesionych wkładów o określonej wartości ekonomicznej, nazywa się on kapitał wniesiony - jest to fundusz założycielski

• jest to abstrakcyjny zapis, matematyczna suma wniesionych wkładów będąca nominalnym odzwierciedleniem wniesionych wkładów. Nie stanowi realnej wartości wkładów, wpisana w umowie spółki i ujawniona w KRS. Jest to suma wpisana w bilansie w pasywach.

---