NABYTE WADY SERCA
Nabyta wada serca - wada powstała w życiu pozapłodowym, dotyczy głównie tzw „lewego serca”. Zmiany patologiczne dotyczą głównie zastawek w obrębie:
płatków
pierścieni zastawkowych
strun ścięgnistych
mięśni brodawkowatych
Wady mogą obejmować zwężenia i niedomykalności jednocześnie bądź tylko zwężenia lub tylko niedomykalności.
ETIOLOGIA:
najczęściej:
reumatyczne zapalenie wsierdzia (uszkodzenie zastawek)
gorączka reumatyczna
paciorkowce z grupy A
rzadziej:
bakteryjne zapalenie wsierdzia
w przebiegu liszaja rumieniowatego
zapalenie kiłowe
urazy
rzs, zzsk
ZWĘŻENIE LEWEGO UJŚCIA ŻYLNEGO
( STENOSIS OSTII VENOSI SINISTRI - SM)
Przyczyna:
Zapalenie wsierdzia (najczęściej u kobiet w ciąży lub po porodzie)
- Prawidłowa pow. otwartej zastawki p-k (ujście) = 4-6 cm2
Postępujące bliznowacenie, odkładanie soli Ca na brzegach i pow. zastawki ogranicza jej ruchomość i zmniejsza pow. ujścia nawet do 2,5 cm 2 (utrudnienie przepływu krwi)
Następstwa:
wzrost RR w przedsionku (w zal. od wielkości zwężenia)
rozstrzeń lewego przedsionka powodujący zaburzenia rytmu, trzepotanie i migotanie przedsionków
przy zwężeniu ok. 1-1,5 cm2 : zaleganie krwi w przedsionku (przerost) wzrost RR w tętnicy płucnej przerost prawej komory wzrost napięcia ścianek tętniczek płucnych obrzęk płuc i krwioplucie
Objawy:
ograniczenie wydolności, duszności, bóle dławicowe, szybkie męczenie, znużenie, duszność + kaszel, odksztuszanie krwistej plwociny, częste infekcje górnych dróg oddechowych,
kołatanie serca, gniecenie, utrata apetytu, zaburzenia krwawienia, bóle w klatce piersiowej.
Wygląd:
rumień mitralny na policzkach (zastój krwi w żyłach powierzchniowych skóry), sinica czerwieni wargowej, koniuszka nosa, małżowin, palców rąk i nóg.
Leczenie:
zachowawcze : betablokery, leki p.obrzękowe, ograniczenie soli
operacyjne: komisurotomia, wymiana zastawki
Podział na grupy wg. AHA:
I - ujście ± 2,5 cm2:
zdolni do każdego wysiłku, objawy nietolerancji występują podczas dużego obciążenia
II - ujście 1,5 - 2,0 cm2 :
niezdolni do średniego wysiłku (wchodzenie pod górę)
III - ujście 1,0 - 1,5 cm2 :
niezdolność do niewielkiego wysiłku (wolne chodzenie)
IV - ujście poniżej 1,0 cm2:
dolegliwości w spoczynku i podczas snu
NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI DWUDZIELNEJ
(INSUFFICIENTIA VALVULAE MITRALIS - IM)
druga pod względem częstości występowania wada serca
Przyczyna:
następstwo choroby reumatycznej
bakteryjne zapalenie wsierdzia (pneumokokowe lub gronkowcowe)
Zmiany obejmują: płatki, nici ścięgniste, pierścień, mięsień brodawkowaty
Następstwa:
powiększenie lewej połowy serca (objętościowe), zmiany narastają powoli
Objawy:
- pierwsze objawy kliniczne spowodowane są zastojem krwi w małym krążeniu
(pojawia się duszność wysiłkowa później spoczynkowa)
w powiększonym przedsionku pojawiają się skrzepliny mogące tworzyć zatory tętnicze (np. mózgu)
końcowe stadium to ciężka niewydolność krążenia z obrzękami, sinicą i zastoinową niewydolnością wątroby
pozostałe : męczenie się, niewydolność wysiłkowa i spoczynkowa, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, zaburzenia rytmu, śmierć (na skutek zawału lub pęknięcia mięśnia brodawkowatego).
Leczenie:
zachowawcze: betablokery, leki p.zapalne
operacyjne: plastyka ujścia p-k, i aparatu podzastawkowego, plastyka zastawki z wszyciem w ujście pierścienia Carpentiera, wymiana zastawki
ZWĘŻENIE LEWEGO UJŚCIA TĘTNICZEGO(aortalnego)
(STENOSIS OSTII ARTERIOSI SINISTRI - S.A.)
Częstość występowania to ¼ wszystkich wad. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet, współistnieje z wadą zastawki dwudzielnej.
Prawidłowe ujście aorty = 3,0 cm
Zwężenie (w skrajnych przypadkach nawet ok.0,5 cm2) prowadzi do dużego przeciążenia lewej komory stanowiąc zaporę dla wyrzutu.
Następstwa:
nadciśnienie skurczowe lewej komory
EF
HR
pojemność minutowa =
przerost lewej komory
słabo wyczuwalne tętno na obwodzie
szmer skurczowy
Objawy:
zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zasłabnięcia, omdlenia, duszność, niewydolność wysiłkowa oraz spoczynkowa.
Leczenie:
zachowawcze: leki rozszerzające naczynia, ograniczenie aktywności fiz.
operacyjne: poszerzenie ujścia (komisurotomia), wymiana zastawki
NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI ½ KSIĘŻYCOWATEJ AORTY
(INSUFFICIENTIA VALVULAE AORTAE -semiluminarum - IA)
polega na zniekształceniu płatków zastawki. Nie zamykają się one podczas fazy rozkurczu - krew cofa się z aorty do lewej komory.
Przyczyny:
bakteryjne lub reumatyczne zapalenie wsierdzia
kiłowe zapalenie aorty
długotrwałe nadciśnienie tętnicze
miażdżyca
tętniak rozwarstwiający aorty
Objawy:
Cofanie się krwi z aorty do lewej komory powoduje jej przerost (przeciążenie objętościowe) a w konsekwencji niewydolność
szybkie tętno (skoki tętna)
RR skurcz RR rozkurcz (do 0)
duszność wysiłkowa / spoczynkowa
bóle dławicowe
osłabienie, zawroty głowy
kołatanie serca
napięcie tętnic szyjnych
mimowolne ruchy głowy
Leczenie:
zachowawcze: j.w
operacyjne : j.w
ZASTAWKI:
Sztuczne:
koszykowa (1960) Starra Edwardsa
pojedyncza płaska uchylna (1969) Bjork - Shileya
podwójna płaska uchylna (1969) St Jude
typu Religa (koniec lat 90-tych)
Naturalne (biologiczne):
Świńskie (8-10 lat gwarancja) stosowane u osób starszych
Homogenne - ludzkie( głównie aortalne) - ze zwłok przechowywane w pożywkach z antybiotykiem nawet do 4 tygodni, ewentualnie zamrożone
6