ściaga NA, Administracja I rok, semestr I, Nauka administracji


PODMIOT ADMINISTRUJĄCY

regulacja prawna, która wskazuje na podmiot (instytucję), który może podejmować działania, z którymi wiąże się skutki prawne i który bierze odpowiedzialność za te działania (za działania swoich organów):

1. Organy adm.publ.

- Państwo (działające przez swoje organy)

- Jednostka samorządu terytorialnego (gmina 2478, powiat 314, województwo 16)

- Inne formy samorządu (gospodarczy, zawodowy itd.)

- Zakład administracyjny (świadczenie usług na rzecz jego członków; szkoły państwowe i niepaństwowe

2. Inne podm.adm.

organy samorz.zawodowych np. izby lek., agencje, stowarzyszenia, fundusze celowe, zakłady publ., organizacje, związki wyznaniowe

Organy adm.publ.

1. adm. rządowa

- naczelne (Prezydent, RMin, Prezes RMin, NIK, RPO, GIODO)

- centralne (Gen. Dyr. Dróg Kraj. i Autostrad, Prezes Urzędu Kom. Elektr., …)

- terenowe - adm. zespolona (wojewoda i podporządkowani mu zwierzchnicy służb, inspekcji, straży) i nie~ (minister lub centralny organ adm.rządowej i podporządkowani mu: Dyr. Izb Skarb., Naczelnicy Urz. Skarb.)

2. samorząd terytorialny

- gmina (Rada G., Wójt/Burmistrz/Prezydent)

- powiat (Rada P., Zarząd P., Starosta)

- województwo (Sejmik W., Zarząd W., Marszałek)

nauka adm. - bada obiekty o charakterze fizycznym, fakty

nauka prawa adm. - bada normy wynikające z przepisów

nauka polityki adm. - bada wartości, dla których adm. jest powołana

FUNKCJE KIEROWNICZE

- przewidywanie

- organizowanie

- rozkazywanie

- koordynowanie

- kontrolowanie

Prosty układ kierowania

jedno stanowisko kierownicze

Spiętrzony układ kierowania

jedno kierownicze plus pośrednie kierownicze

Rozpiętość kierowania

l. osób podporządkowanych bezpośrednio 1 kierownikowi

Zasięg kierowania

l. osób podporządkowanych bezpośrednio i pośrednio 1 kierownikowi

Centralizacja

hierarchiczne podporządkowanie

Decentralizacja

podmioty, które mają samodzielność i niezależność od innych podm.

Koncentracja

kompetencje skupione w rękach mniejszej l. podmiotów

Dekoncentracja

kompetencje rozproszone na większą l. podmiotów

Organizacyjne więzi prawne [wpływ jedn. wyższego szczebla na obsadę; celowość]: kierowanie

Poza~: nadzór, koordynacja, współdziałanie, kontrola

DYREKTYWY PRAKSEOLOGICZNE TWORZENIA USTROJU ADMINISTRACJI

- Zasada optymalnej pojemności kompetencyjnej organów,

- Zasada rozdzielności kompetencyjnej organów,

- Zasada określenia form kierowniczego (organizacyjnego) oddziaływania,

- Zasada określenia skutków organizacyjnego oddziaływania.

DYREKTYWY PRAKSEOLOGICZNE SPOSOBU (PROCESU) REALIZACJI DOBRA WSPÓLNEGO:

- Zasada identyfikacji dobra wspólnego (wskazanie wartości lub celów, które mają być realizowane),

- Zasada ważenia interesu indywidualnego, wspólnot, państwa,

- Zasada określenia środków prawnego oddziaływania,

- Zasada określenia skutków prawnego oddziaływania.

Badanie czynnościowe administracji

- zdobywanie informacji

- gromadzenie informacji

- systematyzowanie zebranych informacji

- analizowanie informacji

- syntetyzowanie wyników

ADMINISTRACJA

zbiór zachowań ludzi zmierzających do realizacji dobra wspólnego (pozytywnych, zgodnych z prawem, ale także zachowań niepoprawnych (sprzecznych z prawem); zachowania:

- powtarzalne

- nie~

Zachowanie człowieka:

kto, co, w pewnych warunkach, w określony sposób, w oznaczonym skutkiem, czyni lub nie czyni

UKŁAD ADMINISTRACYJNY

zbiór zachowań (powtarzalnych i nie~) i relacji między nimi (nie pomijając działających ludzi), np. zbiór zachowań jednego referenta (układ prosty) lub zespołu pracowników administracji (układ złożony).

  1. UWARUNKOWANIA SYSTEMOWE UKŁADÓW ADMINISTRACYJNYCH:

  1. aksjologiczne

  2. organizacyjne

  3. normatywne

  4. ekonomiczne

  1. UWARUNKOWANIA POZASYSTEMOWE UKŁADÓW ADMINISTRACYJNYCH:

  1. kulturowe

  2. polityczne

  3. etyczne

  4. inne

MECHANIZMY REAGOWANIA UKŁADU NA CZYNNIKI OTOCZENIA:

  1. dostosowywania się układu do otoczenia

Reakcja pracowników na płynące spoza adm. dyspozycje zachowań. Dotyczy zwłaszcza reagowania na czynniki polityczne. Dwa tryby dostosowania się układu do otoczenia:

- poprzez działania sprzeczne z prawem

- poprzez wykorzystanie możliwości, jakie daje prawo (pojęcia niedookreślone uznanie administracyjne)

  1. rachunku aksjologicznego

Urzędnik waży, które wartości w razie kolizji należy realizować, a które nie (w mniejszym stopniu) → kieruje się przy tym własnym systemem wartości. Kategorie wartości:

- organizacyjne (charakter sprawnościowy)

- merytoryczne

  1. wyrównywania pola regulacji

Urzędnik nie ma w obowiązującej regulacji bezpośredniej podstawy prawnej do podjęcia działań, a istnieje potrzeba ich podjęcia. Sposób reakcji („wyrównanie pola regulacji przez inną regulację”):

- poszukiwanie regulacji w przepisach, do których odsyła odpowiedni przepis

- stosowanie analogii

  1. zmian strukturalnych

Struktura formalnie pozostaje ta sama (właściwość, zakres zadań), ale faktycznie następują przekształcenia (niezgodne z zamiarem ustawodawcy). Może to wynikać w szczególności z niejednolitego statusu prawnego organów.

Przekształcanie funkcji niektórych norm prawa adm.

  1. zmian funkcjonalnych

Skutki działań podejmowanych są różne od założonych przez ustawodawcę (działania zgodne z prawem pełnią inną funkcję niż planowana), np. regulacje dotyczące obowiązku odszkodowawczego Skarbu Państwa.

Przekształcenia w zakresie podmiotu działającego (organ wyższy narzuca rozwiązanie niższemu)

USPRAWNIANIE UKŁADÓW ADM.

  1. ze względu na strukturę

- tworzenie nowych struktur

- przekształcanie struktur istniejących

  1. ze względu na sprawowaną przez układ funkcję

- wskazywanie funkcji zasadniczych

- eliminowanie funkcji zbędnych

  1. ze względu na cele

- wskazywanie celów zasadniczych

- eliminowanie celów zbędnych

  1. ze względu na koszty

- obniżanie kosztów działania całej struktury

- obniżanie kosztów realizacji poszczególnych przedsięwzięć

MODELOWANIE

cele nauki adm.:

- badanie i opis rzeczywistości adm.

- formułowanie prawidłowości dotyczących organizacji i funkcjonowania adm.

- formułowanie dyrektyw użytecznych dla praktyki adm.

Modelowanie - uproszczone przedstawienie podmiotu modelowania

administracja jako zjawisko podzbiór zachowań powtarzalnych zbiór dyspozycji normatywnych opisujących te zachowania podzbiór norm prawnych

Modele: odwzorowujące, projektujące

  1. fenomenologiczny

a) systemowe

- aksjologiczne (wewnętrzne - bezpośrednio wpływają na zachowania ludzi; zewnętrzne - dotyczą norm, ale nie wpływają bezpośrednio na zachowania ludzi)

- ekonomiczne (środki materialne do realizacji zadań)

- normatywne (luki prawne; naturalna ograniczoność regulacji prawnych = ogólność pojęć w tekście prawnym)

- organizacyjne (strukturalne; kadrowe)

b) poza~

- polityczne

- moralno-etyczne

- kulturowe

- inne

  1. normatywny