KONSTRUKCJA DZIOBU
Za część dziobową statku uznaje się ¼ długości statku, licząc od pionu dziobowego w kierunku rufy. W skrajnej części statku znajduje się skrajnik dziobowy, oddzielony od reszty statku grodzią zderzeniową. Konstrukcja skrajnika dziobowego musi charakteryzować się dużą wytrzymałością ze wzgledu na występujące obciążenia lokalne i ogólne.
Obciążenia lokalne (działające na wybrane strefy statku):
- slamming dziobowy - uderzanie dolnej części dziobu o fale przy wynurzaniu dziobu w
stanie balastowym
- uderzanie dziobu o przedmioty pływające w wodzie lub o nabrzeże
- uderzenie kotwicy i łańcucha kotwicy, szczególnie przy wciąganiu
- wejście na mieliznę
Obciążenia ogólne (wytrzymałość wzdłużna) - obciążenia wynikające z przewagi ciężaru
dziobu nad wyporem działającym na skrajnik. To zjawisko jest szczególnie niekorzystne,
kiedy w skrajniku znajduje się balast, ładownie są puste i dziób wynurza się na fali.
Występuje wtedy znaczne ściskanie dna i rozciąganie pokładu.
Skrajnik dziobowy jest usztywniany poprzecznie. Odstęp usztywnień w skrajniku wynosi
max. 600 mm, a w odległości 0,2 długości statku od pionu dziobowego - 700mm. Występują tam usztywnienia zwykłe (pokładniki poprzeczne), wręgi burtowe poprzeczne (o zwiększonych wymiarach), denniki poprzeczne, dodatkowe wzdłużniki burtowe (tworzące konstrukcje podobne do platform). W płaszczyźnie symetrii znajduje się gródź przelewowa (z otworami przelewowymi). Poszycie lewej i prawej burty jest połączone za pomocą tzw. dziobnicy. Najczęściej stosuje się dziobnice spawane z blach, które są wyposażane w środnik (profil spawany) płynnie przechodzący we wzdłużnik denny środkowy i wzdłużnik pokładowy środkowy.
Skrajnik dziobowy wykorzystuje się jako zbiornik balastowy, oraz jako komorę łańcuchową kotwicy (specjalnie wydzielone miejsce, oddzielone od reszty skrajnika przegrodami wodoszczelnymi).
KONSTRUKCJA RUFY
Za część rufową statku uznaje się ¼ długości statku licząc od pionu rufowego w kierunku dziobu.
Rozróżnia się 3 rodzaje kształtów części rufowej:
rufa pawężowa:
rufa krążownicza:
rufa płaska:
Kształt nadwodnej części rufy jest określony przez kształt kosza rufowego (najczęściej stosuje się rufę pawężową) , a część podwodną określa kształt tylnicy (wykonane ze staliwa). Tylnica jest najczęściej odlewana ze staliwa, gdy dolna część tylnicy (stopa tylnicy) jest wysunięta do tyłu, a na jej tylnej części (pięta tylnicy) opiera się trzon steru, to taki układ tworzy okno śrubowe zamknięte. Odstęp elementów w skrajniku rufowym wynosi max. 600 mm. Układ wiązań jest poprzeczny, jednakże w koszu rufowym mogą wystąpić odstępstwa od tej reguły (pokładniki promieniowe, łączone z wręgami promieniowymi na burtach):
GRODZIE
Wsród pionowych przegród na statku występują wodoszczelne grodzie poprzeczne i wzdłużne, oraz przegrody nieszczelne.
Poprzeczne grodzie wodoszczelne realizują:
- podział wnętrza kadłuba na wodoszczelne przedziały statku
- podział wnętrza kadłuba na przedziały funkcjonalne (ładunkowe, maszynowe, balastowe itd.)
- zapewnienie poprzecznej wytrzymałości kadłuba (ściskanie burt przez wodę zaburtową).
Wzdłużne grodzie wodoszczelne realizują:
- podział przestrzeni ładunkowej na statkach do przewozu ładunków płynnych
- zwiększenie wytrzymałości wzdłużnej statku
- zmniejszenie swobodnej powierzchni cieczy w zbiornikach
Przegrody nieszczelne poprzeczne i wzdłużne:
- zwiększają wytrzymałość konstrukcji statku
- wzdłużne nieszczelne przegrody montowane w zbiornikach zmniejszają swobodną
powierzchnię cieczy w zbiornikach
Ilość i rozmieszczenie poprzecznych grodzi wodoszczelnych:
Na każdym statku muszą znajdować się następujące grodzie:
Gródź skrajnika dziobowego, czyli gródź zderzeniowa (kolizyjna) - musi leżeć w odległości 0,05 - 0,075 długości statku, przy czym gdy długość statku jest większa niż 200 metrów, to wtedy w odległości min. 10m
Gródź skrajnika rufowego, czyli gródź rufowa, różnie umiejscawiana, ale przeważnie tak, aby pomiędzy grodzią a tylnicą zmieściła się cała pochwa wału śrubowego.
Statek z mechanicznym napędem powinien ponadto posiadać przednią i tylną gródź maszynowni. Jeśli maszynownia jest na rufie, to tylna gródź maszynowni jest jednocześnie grodzią skrajnika rufowego.
Dla statków które nie spełniają warunków niezatapialności ilość grodzi zależy od długości statku (ze względu na wytrzymałość poprzeczną kadłuba), a odstęp między grodziami nie powinien przekroczyć 30m.
Dla statków posiadających klasę niezatapialności, grodzie muszą być rozstawione tak, aby po zalaniu określonej ilości przedziałów (1 lub 2) nie zanurzyły się głębiej niż do tzw. linii granicznej (3 cale poniżej linii pokładu grodziowego - najczęściej pokładu głównego).
Gródź rufowa może sięgać do najbliższego szczelnego pokładu nad linią zanurzenia, a gródź dziobowa sięga do najwyższego ciągłego pokładu (czyli pokładu głównego).
Otwory w grodziach muszą być ograniczone do minimum, a wszystkie przejścia uszczelnione.
Funkcję grodzi dolnej pełni zawsze gródź płaska.
Podział grodzi (pod kątem konstrukcji):
Grodzie faliste (składają się z wyprofilowanej blachy)
Grodzie płaskie (składają się z płaskiego poszycia oraz usztywnień)
Więcej na ten temat w książce Ludziaka pt. „Teoria okrętów”
kosz (nawis)
rufowy
PWK
PR
okno śrubowe
otwarte
okno śrubowe
otwarte
PR
PWK
PR
PWK
okno śrubowe
zamknięte
Wyszukiwarka