Skala Glasgow (ang. Glasgow Coma Scale - GCS) jest używana w medycynie w celu oceny poziomu świadomości. Początkowo wprowadzono ją w celu umożliwienia szybkiej oceny stanu pacjentów po urazie głowy i wstępnego ustalenia rokowania. Obecnie jest powszechnie stosowana zarówno w medycynie ratunkowej, jak i do śledzenia zmian poziomu świadomości pacjentów w czasie leczenia.
Ocenie podlega:
Otwieranie oczu
4 punkty - spontaniczne
3 punkty - na polecenie
2 punkty - na bodźce bólowe
1 punkt - nie otwiera oczu
Kontakt słowny:
5 punktów - odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 punkty - odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany
3 punkty - odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk
2 punkty - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 punkt - bez reakcji
Reakcja ruchowa:
6 punktów - spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych
5 punktów - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 punkty - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego
3 punkty - patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 punkty - patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (odwiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy)
1 punkt - bez reakcji
Uwzględnia się najlepszą uzyskaną odpowiedź w każdej kategorii. Łącznie można uzyskać od 3 do 15 punktów, ale należy zaznaczyć z jakich składowych powstał wynik (np. GCS 12: 3/4 + 4/5 + 5/6).
Na podstawie skali Glasgow zaburzenia przytomności najczęściej dzieli się na:
GCS 13-15 - łagodne
GCS 9-12 - umiarkowane
GCS 6-8 - brak przytomności
GCS 5 - odkorowanie
GCS 4 - odmóżdżenie
GCS 3 - śmierć mózgowa
Należy uwzględnić sytuacje, w których ocena w skali Glasgow jest utrudniona. Do najczęstszych należą: intubacja - pacjent przytomny nie toleruje rurki intubacyjnej, a wynik GCS ≤ 8 stanowi wskazanie do intubacji, a także rozważenie inwazyjnego pomiaru ciśnienia wewnątrzczaszkowego (ICP;) niedowład lub porażenie - pacjent nie porusza się z innego powodu. Skala Glasgow może być stosowana u dzieci, które już dobrze mówią, tj. od 4 roku życia. U mniejszych dzieci stosuje się Pediatryczną Skalę Glasgow. W przypadkach urazu głowy, utrata choćby jednego punktu w skali GCS, jest jednym ze wskazań do wykonania tomografii komputerowej (CT) głowy.