Sposoby identyfikacji bydła ewidencja i dokumentacji hodowlana stanowi podstawę do prowadzenia pracy hodowlanej odpowiedniej organizacji chowu i hodowli. Stanowiona zbiór informacji na temat pochodzenia zwierzęcia użytkowości ich przodków użytkowości własnej płodności pokroju.
Bydło może być znakowane przez :
- wypalanie numerów na rogach rzadziej na skórze lub racicach
-nacinanie uszu
- za pomocą tatuażu
- bądź też kolczyki
Pokrój bydła
W pracy hodowlanej prowadzonej nad bydłem ważnym elementem w grupie cech wpływającym i świadczących o użytkowość (mlecznej i mięsnej) jest pokrój zwierzęcia . Prawidłowość i harmonijność budowy u poszczególnych części ciała zwierzęcia oraz ich proporcje pomiędzy sobą odgrywają dużą rolę np. dobór par do kojarzeń prowadzenie selekcji innych prac hodowlanych ocena pokroju prowadzona kompleksowo z uwzględnieniem takich czynników jak żywienie wiek warunki utrzymania daje nam pełny obraz zewnętrznego wyglądu zwierzęcia. Na świecie jak i w Polsce przykłada się dużą wagę do eksterieru ponieważ pomiędzy wyglądem a produkcyjnością zwierząt istnieje określona współzależność
Pokrój (eksterier) u bydła to zespół zewnętrznych cech budowy ciała i proporcje zachodzące pomiędzy tymi elementami pokroju zwierząt. Cechy te są charakterystyczne dla rasy typu użytkowego wieku i płci
METODY OCENY POKROJU
- ocena liniowa pokroju bydła mlecznego
- pomiary zoometryczne
Stosowana aktualnie w kraju metodyka ocena pokroju bydła składa się z 3 podstawowych elementów
- szczegółowej ocenie 15 cech liniowych (krowy, buhaje 8 cech) w skali 1-9 ptk uzupełnionych pomiarem wysokości w krzyżu (cm)
- ogólna ocena w skali 100 ptk
-wykazu wad budowy
CECHY LINIOWE SĄ:
-Linearne w skali biologicznej mierzone lub oceniane liniowo między swoimi ekstremami biologicznymi w zakresie 1-9
- są określane niezależnie
-mają znaczenie ekonomiczne
- są wyrażane w skali punktowej (jednostką jest 1 ptk)
- wykazują zmienności w obrębie populacji
Ocena typu budowy przeprowadza się dla wszystkich krów pierwiastek użytkowanych w danej oborze znajdujących się w okresie między 15 a 180 dniem laktacji oraz buhajów kwalifikowanych do rozrodu. Krowy kandydatki na matki buhajów i dawczynie zarodków są oceniane w zależności od potrzeb.
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE KRÓW TYPU MLECZNEGO
sylwetka - kształt ciała zbliżony do trójkąta które podstawę stanowi zad w wierzchołka to głowa
Umięśnienie- płaski profil mięśnie lekko wklęsłe
Głowa - szlachetna szeroka cześć twarzowa mocna żuchwa szerokie czoło
Szyja - mocna i długa z łopatkami przechodzącymi łagodnie w grzbiet
Klatka piersiowa - szeroko wysklepiona żebra szerokie płaskie szerokie rozstawione
Grzbiet- prosty mocno szeroki i lekko łukowaty łukowata partia lędźwi z dobrze zarysowanym kręgosłupem
Zad-lekko nachylony do tyłu długi szeroki płasko umięśniony profil mięśni zwłaszcza udowy lekko osadzona nasada ogona
Nogi- szeroko rozstawione sucha stawy mocne wysoko piętka racicy lekko rozwarte
Wymię pojemne zawieszone tylnie wysokie i szerokie zawieszenie tylne przednie bardzo wysunięte do przodu mocno połączone z powłokami brzusznymi skóra cienka delikatna owłosiona żyły mleczne bardzo wyraźnie zaznaczone rozwój ćwiartek równomierny strzyk pionowo rozmieszczone cylindryczne średniej długości (5-7cm) wymię czyste bez dodatkowych strzyków i przystrzyków
Ogólny wygląd - harmonijna szlachetna budowa skóra ciemna pokryta błyszcząco jedwabistą sierścią wyraźnie rysujące się kościec o płaskich umięśnieniu temperament żywy
OCENA ZA POMOCĄ POMIARÓW ZOOMETRYCZNYCH
Pomiary ciał zwierzęcia dostarczają informacji o jego wielkości wyrażonej w liczbach bezwzględnych. Pomiary zoometryczne można wykorzystać do różnych celów
- charakteryzować i porównywanie różnych ras i populacji
-ocenianie proporcjonalności budowy ciała
- porównywanie różnych populacji tej samej rasy
-śledzenie tępa wzrostu u bydła
-oceniania zgodności budowy ze wzorcem rasowym
IDEKS POKROJOWY
To stosunek liczbowy wartości otrzymanych z dwu lub więcej różnych pomiarów zoometrycznych w % Informuje o stopniu rozwoju organizmu proporcjach budowy ciała zwierzęcia oraz jego typie użytkowym. Według wymiarów nie można ocenić proporcji w budowie ciała danego zwierzęcia . umożliwia np. porównanie zwierząt o różnej wielkości małej krowy rasy Jersey i dużej krowy HF . w celu liczbowego wyrażenia proporcji w budowie zwierzęcia oblicza się wskaźniki zwane indeksami
Obliczmy
- wysokość w krzyżu
-Wysokość w kłębie
-Głębokość klatki piersiowej
-Wysokość klatki piersiowej
Te są mierzone LASKĄ zoometryczną
-długość zadu
-szerokość zadu w biodrach
-szerokość zadu w kulszach
Mierzone są CYRKLEM
taśmą zoometryczną mierzone są obwody Masy ciała bydła mięsnego
- obwód klatki piersiowej za łopatkami
- obwód nadpęcia
Ocena pokroju bydła mięsnego
Ocena pokroju bydła ma za zadanie zdefiniowanie
- stopnia umięśnienia
- typu
- kalibru zwierzęcia
Ważnym celem oceny pokroju zwierząt typu użytkowego mięsnego jest także określenie właściwości funkcjonalnych związanych związanych z przebiegiem wycieleń, karmienie cieląt, pobieraniem paszy i łatwością poruszania się zwierząt.
W kraju ocenę budowy zwierząt tego typu użytkowego przeprowadza się w skali 100 ptk
Ocena budowy umięśnienia oraz celach użytkowych zwierząt typu mięsnego
Cechy oceniane:
1, wygląd ogolny, konstrukcja, typ użytkowy: B- 20 ptk, K- 15 ptk
2, głowa szyja: B- 5 ptk; K- 5ptk
3, przód (głębokość /szerokość) :B- 20; K-15
4,tłów ( grzbiet, lędźwie, brzuch): B- 15; K- 15
5, zad ( krzyż, miednica) :B- 20; K-20
6, nogi i chód: B- 10; K- 10
7, oznaki użytkowości: B-10; K-20
Razem ptk B- 100; K- 100
W Polsce do ksiąg hodowlanych bydła mięsnego nie wpisuje się zwierząt u których w wynikiu oględzin stwierdzono jedna z następujących wad budowy:
Karłowatość
Obustronną ślepotę
Anomalie w budowie żuchwy i szczęki
Pionowe ustawienie tylnych kończyn uniemożliwiające swobode poruszanie się
Ponadto do ksiąg nie wpisuje się zwierząt u których stwierdzono występowanie swoistych wad budowy i umaszczenia:
RASA PIEMONTE wady: makroglosja(nadmiernie duży język); - astrogrypoza ( łukowatość kończyn przednich); - nietypowa sierść ; - całkowite odbarwienie błony śluzowej
SEMILETALNE wady: szare lub czarne plamy na sierści i skórze
CHARDAISE: wady - nietypowy kolor umaszczenia; - ciemne plamki na skórze lub śluzawicy
LIMAUSINE wady:- plamki lub inne pigmentowe powierzchnie niezgodne z wzorcem rasy
HEREFORD wady: - ciemne plamy na Glowie
ANGUS wady:- jakiekolwiek białe łaty
Określanie wieku
- z dokumentacji hodowlanej
- na podstawie wyglądu hodowlanego
- na podstawie uzębienia
- na podstawie przewężeń na rogach
Wzór zębowy: mleczne 20 stale 32
Ml 0030|4030 ST 0033|4033
Pary zębów:
I cęgi
II średniaki wew
III średniaki zew
IV okrajki
Określanie wieku u bydła na podstawie uzębienia
Narodziny zwierzęcia: najczęściej ciele rodzi się z 4 siekaczami (cęgi i średniaki) lub 6 siekaczami bez okrajek
Między 2 tyg, a 1 miesiącem życia: wyrasta ostatnia para siekaczy
1 miesiąc życia : zwierze posiada cały zestaw siekaczy mlecznych
6-8 miesiąc życia : wyrówna i przylegający do siebie rząd zębów
1 rok życia: pod wpływem rozrastającej się szczeki zęby rozluźniają się
2 lata : siekacze mleczne zastępowane są siekaczami stalami. Cegi stale do połowy wyrośnięte.
Powyżej 2 lat: cęgi stałe cale wyrośnięte wymiana średniaków wewn
2,5 roku : średniaki wew całkowicie wyrośnięte zaczynają wyrastac stale średniaki zew
3 lata: wyrośnięte średniaki zewn wymiana okrajków mlecznych na stałe
4 lata : wyrośnięte okrajki stale zwierze w tym wieku powinno posiada cale uzębienie stałe
6 lat: starta powierzchnia koron na cęgach
7 lat: starta powierzchnia koron na średniakach wewn
8 lat: starta powierzchnia koron na średniakach zewn
9 lat: starta powierzchnia koron na wszystkich siekaczach
10 -12 lat: siekacze starte do połowy wielkości
14 lat : zęby sieczne pozostają w postaci czarnych pieńków
Sposoby określania masy ciała :
- na podstawie pomiaru klatki piersiowej za łopatkami (wyniki odczytywane z tabeli lub na taśmie zoometrycznej
- metoda Presslera
Wzór Presslera na określenia masy ciała u bydła
W= 3,14* (P/2)2 *z*c
P -skośny obwód klatki piersiowej (m)
z- dłużny obwód tułowia (cm)
c- współczynnik zależy od rasy i wieku , pluci i stanu odżywienia
Grupa bydła:
Buhaje i młodzieżą)tłuste- 0,42; średnie -0,41; chude- 0,40
Krowy w I okresie cielności: tłuste- 0,44; średnie- 0,43; chude- 0,42
Odchów cieląt i jałowizny
Podstawą wysokiej wydajności mlecznej krów oraz uzyskania dobrych efektów opasu młodego bydla jest prawidłowy wychów cieląt. Jest to czas najintensywniejszych przemian zachodzących w organizmie. Wszelkie błędy popełnione właśnie w tym okresie wpływają nie tylko ujemnie na późniejsze użytkowanie zwierząt ale także na osłabienie stanu zdrowia i wzrost śmiertelności u cieląt.
Celem odchowu cieląt ras mlecznych i mięsno- mlecznych jest uzyskanie dobrze rozwiniętych jałówek które będą się cieliły możliwie wcześnie bez żadnych trudności
Niezależnie od kierunku produkcji obowiązują takie same zasady wychowu cieląt
U bydła wyróżniamy następujące typy żywieniowe
- cielęta: (od wieku 6 mies życia)
- młodsze do 4 mies
-starsze do 6 mies
- młodzież 6-12 mies
- jałówki 12 mies do 7 mies ciąży
- krowy mleczne
- buhaje
- opasy
Efektywność wychowu cieląt
Na efekty odchowu cieląt mają wpływ między innymi:
-wybór najlepszego buhaja do zacieleń i krów i jałówek
- koszty żywienia gdzie istota problemu sprowadza się do ilości skarmianego mleka pełnego
- stosowanie w żywieniu preparatów witaminowych oraz symulatorów wzrostu (antybiotyki, probiotyki)
- wielkość dziennych przyrostów masy ciała które zależne są od płci z przyjętego systemu żywienia i obranego kierunku wychowu (na reprodukcje bądź na użytkowanie mięsne)
- sezon urodzenia cieląt
- optymalne warunki zootechniczne w budynkach inwentarskich
- fachowa obsługa zwierząt
WZROST: do zwiększenia masy i wymiarów ciała całego lub narządów aż do osiągnięcia wielkości charakterystycznej dla wieku dojrzałego
ROZWÓJ- to zmiany morfologiczne i fizjologiczne zachodzące w organizmie wraz z wiekiem do chwili poczęcia aż do śmierci
Okres wzrostu i rozwoju:
Okres zarodkowy- obejmuje on pierwsze 60 dni po zapłodnieniu w okresie których następuje kształtowanie się charakterystycznych cech budowy nowego organizmu, a procesy rozwoju znacznie przewyższają wzrost
Płodowy - trwa ok. 210-220 dni (zależy od długości ciąży ) kończy się na chwili porodu. Intensywnemu rozwoju towarzyszy coraz szybsze tempo wzrostu. Na zdrowotności cieląt ich wzrost i rozwój w okresie posntalnym w dużym stopniu ma wpływ na prawidłowy przebieg ciąży u krowy. Niewłaściwe postępowanie z wysoko cielną krową (nieodpowiednie żywienie i utrzymywanie może prowadzić do rodzenia się cieląt drobnych słabych i niezdolnych do życia
Oseska- trwa ok. do 2 tyg od urodzenia organizm przystosowuje się do nowych warunków życia poza organizmem matki
Mleczny- obejmuje ok. 3 mies życia a więc okres w którym ciele pojone jest mlekiem stopniowo przyswaja swój organizm do pobierania i wykorzystywania pasz stałych
Dojrzewanie płciowe i różnicowanie się osobników różnych płci. U jałowic kończy się w momencie pierwszego ocielenia. U buhajów trwa do ukończenia 2 roku życia. Koniec jego łączy się z rozpoczęciem jego systematycznego użytkowania rozpłodowego
Pełnej dojrzałości -długość tego okresu jest różna u poszczególnych krów i buhajów. U krów cechuje go najwyższa wydajność życiowa mleka dobra płodność u buhajów - pełna sprawność rozpłodowa
Starzenie - spadek mleczności obniżenie płodności aż do zaniku zdolności rozpłodowych Spadek kondycji i dalszy zanik aktywności życiowej.
Etapy odchowu cieląt i jałowizny
Od urodzenia do odsadzenia cieląt (tj. do 90 dnia życia ok. 100 kg) ze względu na rodzaj podawanej paszy wyróżnia się 3 okresy życiowe
Żywienie siarą i mlekiem matki (do 7 dnia życia)
Żywienie mlekiem lub jego zamiennikami ze wzrastającym udziałem pasz stałych (od 8 do 42 dnia życia)
Żywienie wyłącznie paszami stałymi
I Żywienie cieląt siarą
Występowanie u bydła bariery łożyskowej podzielającej krwioobieg matki od krwioobiegu płodu uniemożliwia to przekazywanie tą drogą odporności matczynej
O skuteczności absorpcji przez cielęta przeciwciał zawartych w siarze oprócz jaj wartości immunologicznej decyduje:
-czas podania siary noworodkowi po porodzie
- ilość
-Temperatura
- sposób pojenia siarą
-sezon urodzenia cieląt
-wiek zdrowie jakość żywienia matki
Skład chem siary i mleka
S m siara 23,9 ;mleko 12,9
Tł siara 6,7; mleko 3,7
Białko siara 12; mleko 3,1
Laktoza siara 2,7; mleko 5
Wit A siara 295; mleko 34
Immunoglobuliny siara 48; mleko 0,6
1 litr na 1 odpas
140 kg waży ciele to 10% masy ciała to 4 l na dzień siary
Podstawowe zasady skarmiania mleka i preparatów mleko zastępczych
Bezwzględne przestrzeganie higieny pojenia „świeżości” Mleko podajemy też bezpośrednio po wydojeniu a preparat bezpośrednio po przygotowaniu
Temperatura [pasz płynnych powinna wynosić ok. 35*C w początkowych i 30*C w końcowym okresie pojenia. Wraz z obniżeniem temp zwiększa się czas zalegania mleka i powstawania skrzepu białka w trawieńcu zmniejszając jego wykorzystanie
Pójło podajemy w wiadrach zaopatrzonych w smoczki
Dzienna ilość pójła wynosi ok. 6l w początkowym i 2 litry w końcowym okresie pojenia
W zależności od całkowitej ilości pójła oraz jakości pasz treściwych i siana stosujemy je do 70 -90 dnia życia Innym wskaźnikiem zakończenia podawania pójła jest w dziennym pobieraniu 0,8-1 kg paszy treściwej
Od 2 tygodnia cielęta powinny mieć stały dostęp do wody
Ad 3 Żywienie paszami stałymi
Okres ten rozpoczyna się w zależności od przyjętego sytemu żywienia mlekiem 8-12 tyg życia. Przyrost masy ciała, apetyt żerność cieląt oraz pojemność żwacza zależą od rodzaju pobieranych pasz stałych (jakość pasz i jej smak, formy fizycznej stopnia rozdrobnienia )im wcześniej cielęta rozpoczną pobieranie pasz stałych tym wcześniej rozwiną sie przedżołądki (aspekt fizjologiczny) im szybciej zakończy się etap pojenia mlekiem (aspekt ekonomiczny)
Porównanie przedsionków:
po urodzeniu: Żwacz 25 ; czepiec 5; ksiegi 10; trawieniec 60
3- 4 mies: Żwacz 65; czepiec 5; ksiegi 10 ; trawieniec 20
15 mies: żwacz 80; czepiec 5; ksiegi 7-8; trawieniec 7-8
II od odsadzenia do zacielenia tj. od wieku 15-18 mies ( 350- 410kg masy ciała)
Zasady żywienia w przypadku jałówki
Podstawą żywienia zimowego powinny stanowić siano kiszonki, kiszonki, siano a żywienia letniego - pastwiska
W obu okresach żywienia uzupełnieniem wymienionych pasz jest mieszanka treściwa. Jej ilość rodzaj i okres stosowania zależą od rodzaju i jakości pasz gospodarzą. W przypadku dobrych pasz objętościowych takie powinny być pasze treściwe stosujemy od wieku 9-12 mies . Ich max dawka nie powinna przekraczać 2 kg dziennie. W przypadku gorszych jakości pasz oraz niskiej ceny pasz treściwych można je stosować przez cały okres wychowu.
Spośród pasz objętościowych przeznaczonych do żywienia zimowego najcenniejsza jest kiszonka z podsuszonych traw i siano.
Kiszonka z kukurydzy jest paszą o ograniczonej przydatności w żywieniu jałówek hodowlanych. Dostarcza nadmierną energie powodując nadmierne wypasanie się. Pasza ta stanowi bdb uzupełnienie energetyczne pasz o dużej zawartości białka
Latem najlepsze jest pastwisko. Pokrywa ono w pełni potrzeby pokarmowe jałówek do 9 mies życia. Niedobory suchej masy i włókna zawłaszcza w okresie wiosennym uzupełniamy słomą jęczmienną i owsianą zadawaną do woli na zakładkę.
Oprócz wartości pokarmowej zaleta jest również przebywanie na Świerzym powietrzu ruch (symulacja Wit D)
Niezbędnym uzupełnieniem dawki pokarmowej są mieszanki miner- Wit. Oraz lizawki. Dawka mieszanki mineralnej powinna pokrywać zapotrzebowanie Ca i P przy zachowaniu stosunków Ca i P jak 2:1
Bardzo istotnym warunkiem dobrego pobierania i wykorzystywania pasz jest zapewnienie ciągłego dostępu do ciepłej wody pitnej. Częste je pobieranie w niewielkich ilościach sprzyja prawidłowemu procesowi trawienia
Jałówki w wieku od 0,5 roku mogą zjadać ok. 12-15 kg pasz objętościowych soczystych 1 kg siana i 2 kg pasz treściwych
III. okres od pokrycia do ocielenia tj. od wieku 24-27 mies ( masa ciała przed ocieleniem 560-580 kg a po ocieleniu 520- 540)
Jeśli w poprzednich okresach odchowu z różnych powodów zwierzęta nie przyrastały zgodnie z normami nie należy rekompensować tych nieprawidłowości. Jeżeli jałówka w wieku 15 mies nie osiąga pożądanej masy ciała lepiej opóźnić krycie niż intensywnie uzupełniać braki wagowe.
Jedna również nadmierne otłuszczanie jałówki cielnej stwarza szereg problemów hodowlanych obniżających produktywność młodej krowy.
Cielne jałówki oprócz pasz objętościowych soczystych (kiszonka, zielonka) otrzymują dodatkową paszę treściwą (1-1,5 kg) i siana (1-2 kg). Oprócz odpowiedniej mieszanki mineral- Wit należy zapewnić sól w postaci lizawki oraz stały dostęp do wody.
4 tyg przed wycieleniem jałówki cielne należy traktować jak krowy stopniowo przygotowują c je do pobierania dużych ilości pasz.
Ocena płodności bydła
Zdolności rozrodcze charakteryzujemy następującymi pojęciami
Płodność- zdolność zwierząt do produkowania materiału rozrodczego (komórki jajowej i plemników) i wydawania na świat potomstwa.
Plenność - ile możemy uzyskać w wyniku prowadzenia rozmnażania
Krowa płodna - zwierze od którego uzyskuje się w ciągu roku 1 żywe zdrowo nar4odzone zwierze
Jałówka płodna - zwierze które ocieli się do 29 mies życia
Niepłodność - dotyczy trwałej niezdolności do wydawania komórek rozrodczych i potomstwa. Część czynników powodujących niepłodność są czynnikami nie trwałymi.
Jałowienie- przejściowe ograniczenie płodności na skutek występowania czynników egzogennych
Krowa jałowa- nie wydaje w ciągu 1 roku jednego żywego narodzonego cielaka
Jałówka jałowa - nie wycieliła się do 29 mies życia
Zwierzęta wykazują w swym życiu 2 główne dojrzałości
Dojrzałość płciową - czyli zdolność do produkowania kom rozrodczych (jaj i plemników) Jałówki osiągają w wieku 6-9 mies buhajki 8-10 mies życia
Dojrzałość rozpłodowa (hodowlana) - wiek jałówki w którym została skutecznie zapłodniona i ciąża nie będzie wpływać na jej organizm tj. 15-17 mies życia a u buhajów pełna zdolność plemników do zapłodnienia ok. 18-20 mies życia
Cykl rujowy u bydła
Ruja u bydła występuje w ciągu całego roku w regularnych odstępach czasu. Pojawia się w 18-24 dni (średnio 21 dni) a u jałówek 18-22 dni (śrdnieo 22 dni)
U bydła w cyklu rujowym liczy się od pierwszego dnia wystąpienia zewnętrznych objawów rujowych do ostatniego dnia przed następną rują
Za „0” przyjmuje się dzień pojawienia się pierwszych oznak rui. Okres około rujowy trwa ok. 2,5 doby i podzielony jest na 3 następujące po sobie fazy :
1 faza przedrujowa charakteryzuje się:
- szukanie kontaktu z innymi krowami i wspinanie się na nie
- porykiwanie, spadek apetytu i obniżenie wydajności mleka
- zaczerwienienie błony śluzowej i przedsionka pochwy i lekkie obrzmienie warg sromowych, wyciekanie niewielkiej ilości bardzo rzadkiego i wodnistego śluzu
- podnieceniem
2 fazę rui właściwej :
-Tolerancja na obskakiwanie przez inne krowy (tj. odruch tolerancji) a także obskakiwanie ich
- obfity wyciek przejrzystego bardzo ciągliwego śluzu rujowego , zwisającego w postaci sopla
- silne obrzmienie warg sromowych a także zaczerwienienie wilgotność i połyskliwość ścian przedsionka pochwy
- fajkowato odstawiony ogon
3 fazę po rujową:
- brak tolerancji na obskakiwanie przez inne krowy oraz chęci wspinanie się na nie
- zmniejszenie obrzmienia warg sromowych i zaczerwienienia ścian przedsionka pochwy
-znikającym wyciekiem śluzu porcjowego, który jest mętny i bardzo lepki czasem z domieszką krwi
- stopniowym zanikiem niepokoju i pobudzenia oraz powrotem apetytu
METODY WYKRYWANIA RUI
Do najskuteczniejszych należą:
OBSERWACJA przy 4 -krotnym obserwowaniu wykrywa się ok. 90% rui należy pamiętać o tym że obserwuje się zwierzęta nocą po godz. 21 i wczesnym rankiem wtedy najczęściej zaczyna się ruja; najistotniejsze jest zauważenie odruchu tolerancji jest to podstawowy objaw gotowości krowy do kopulacji
ZASTOSOWANIE KAMARU??- umieszczamy pojemnik z tuszem u nasady ogona podczas obskakiwania krowy przeważający odruch tolerancji umożliwia wykrycie rui w 90% krów będących w rui
ZAKŁADANIE PEDOMETR- przywiązanie do kończyn zwierzęcia urządzenia liczącego ilość kroków skuteczność wykrywania rui jest w 80-90% wynika ono z tego że zwierze podczas rui są bardziej ruchliwe
UŻYCIE NEATWATCHU- umieszczenie u nasady ogona nadajnika rajdowego którego podczas obskakiwania przez krowy wysyłany jest sygnał radiowy do komputera z danymi o krowach które wykazują odruchy tolerancyjne skuteczność 95%
WYKOŻYSTANIE PSÓW - przeszkolone psy po zapachu feromonów wydzielających przez krowy skuteczność 90%
Inne metody wykrywania rui:
POMIAR OPORNOŚCI ŚLUZU POCHWOWEGO - elektroniczny wykrywacz rui poza podkreśleniem optymalnego czasu inseminacji może również służyć do potwierdzania wcześniejszej ciąży od 19-23 dnia po pokryciu w przypadku gdy samica nie jest ciężarna aparat pozwala wykryć kolejną ruje występującą w tych dniach
UŻYCIE TZW PRUBNIKA (buhaja nie zdolnego do zapłodnienia lub krowę poddaną działaniu estrogenów) i zamontowanie na piersi urządzenia znaczącego .
POMIAR STĘŻENIA PROGESTERONÓW we krwi i mleku
BADANIE TEMP. CAIŁA
PRZYCZNY ODCHYLEŃ OD NORMALNYCH OBJAWÓW RUI!
-brak Wit i składników mineralnych w paszy występujących szczególnie zimą
- brak ruch światła Świerzego powietrza co zdarza się zwykle w chowie ? (występuje tzw cicha ruja )
- zmiana pomieszczenia
- niedostateczne żywienie
- przekarmianie zwłaszcza paszami wysokobiałkowymi
WSAKŹNIKI PŁODNOŚCI U BYDŁA
Okres między wycieleniowy- suma dni pomiędzy dwoma kolejnymi wcieleniami (dla krowy w ciągu roku)
Okres wycieleniowy (dla krowy w ciągu życia ) =suma dni wszystkich okresów/ ilość okresów
Okres między wycieleniowy (dla stada w ciągu roku) = liczba krów w stadzie /liczba wycieleń tych krów *36
365-375 dni =bdb
376- 400 dni= db
401-440 dni= słaba
Powyżej 440 dni = niedostateczna
Okres między ciążowy (dla krowy w ciągu roku) =suma dni od wycielenia do zapłodnienia krowy
Okres między ciążowy (dal krowy w ciągu życia lub dla stada ) = suma dni wszystkich okresów / ilość okresów