Zatwierdzam:

KONSPEKT ZAJĘĆ

Przedmiot: Taktyka działań gaśniczych.

Temat: Podział pożarów - podstawowe pojecia z taktyki.

Cel zajęć:

Poznawczy

• Wskazać na źródła i możliwości poszukiwania informacji

• Zaznajomić z podstawowymi pojęciami

Wychowawczy

• Przekonanie słuchaczy o poznania przedstawionych pojęć

• Wyrobienie umiejętności posługiwania się pojęciami

Kształcący

• Umieć wymienić podstawowe pojęcia

• Znać znaczenie podstawowych pojęć

Typ lekcji: poznanie nowego materiału

Forma pracy: zbiorowa

Metoda pracy: wykład

Czas trwania lekcji: 45 min.

Wykaz literatury: podręczniki do taktyki gaśniczej

Zagadnienia szczegółowe	Czas [min.]	Uwagi
I Część wstępna Czynności organizacyjno porządkowe sprawdzenie obecności podanie tematu	7
II Część zasadnicza TEREN POŻARU-obszar na którym znajdują się pomieszczenia, całe budynki, lasy a także inne obiekty palące się oraz zagrożone bezpośrednio (przez działanie temperatury ) i pośrednio (przez ognie lotne i ruchy gorących mas powietrza ). FRONT POŻARU to przestrzeń, na której szybkość rozprzestrzenia się pożaru jest największa. TYŁ POŻARU to linia znajdująca się po przeciwnej stronie kierun­ku jego rozprzestrzeniania się i ogranicza obiekty palące się od nie­palących. SKRZYDŁA POŻARU linie boczne ograniczające teren pożaru. OŚ POŻARU linia prostopadła do frontu pożaru i przechodząca przez jego teren zgodnie z kierunkiem rozprzestrzeniania się po­żaru. TEREN AKCJI to obszar obejmujący teren pożaru oraz tere­ny związane z prowadzonymi działaniami, a położone poza terenem pożaru nawet w znacznej odległości. POZYCJA WODNA to teren, na którym znajdują się punkty czerpa­nia wody, ustawione zostały pompy oraz zbudowano linie ssawne lub zasilające, POZYCJA WĘŻOWA obszar przez, który biegną główne linie wężowe, ułożone między stanowiskiem wodnym a rozdzielaczem, POZYCJA OGNIOWA obszar pomiędzy rozdzielaczem (hydrantem, pompą), a miejscem pożaru. Na pozycji tej rozwinięte zostały li­nie gaśnicze i pracują stanowiska gaśnicze. Na każdej pozycji wskazać można na funkcjonujące: BOJOWE - czyli miejsca, w których strażak-ratownik wykonuje okre­ślone zadania wynikające z taktycznych potrzeb akcji. Do stanowisk tych zaliczymy: WODNE - miejsce ustawienia pompy i miejsce pracy mechanika. Stanowisko to ustawione jest przy punkcie czerpania wody, czyli miejscu poboru wody dla potrzeb akcji gaśniczej; ROZDZIELACZA - miejsce, w którym ustawiono rozdzielacz; GAŚNICZE - miejsce pracy prądownika. Rozbudowując owo określenie możemy powiedzieć, że jest to miejsce, w którym strażak przy pomocy stosownego sprzętu podaje różno­rodne środki gaśnicze realizując wyznaczone zadanie taktyczne; owo określe, w którym strażak przy pomocy stosownego sprzętu podaje różno­rodne środki gaśnicze realizując wyznaczone zadanie taktyczne; DOWODZENIA - miejsce pracy dowódcy kierującego dzia­łaniami ratowniczo-gaśniczymi. W praktyce używamy często pojęć: siły i środki straży pożarnych. Otóż siły - to strażacy i inni uczestnicy akcji, natomiast środki - to sprzęt, wyposażenie techniczne i środki gaśnicze, którymi będziemy się posługiwać. - okres lokalizacji pożaru, trwający od chwili rozpoczęcia działań gaśniczych, aż do ograniczenia rozszerzania się pożaru i zmniej­szenia tempa szybkości palenia się. W okresie tym tworzone są warunki do ostatecznego ugaszenia pożaru, a także najczęściej pro­wadzonych jest szereg innych działań, jak np. ratownictwo i ewa­kuacja, prace związane z zabezpieczeniem ciągłości działań itp.; - okres likwidacji pożaru - stanowiący końcowy etap działań, pole­gający na ostatecznym ugaszeniu pożaru i wykluczeniu możli­wości jego wznowienia. Okres ten trwa od momentu lokalizacji aż do całkowitego ugaszenia pożaru, jakkolwiek zdarza się, że nie poprzedza go okres lokalizacji. NATARCIE - to podstawowa forma walki z pożarem polega­jąca na bezpośrednim zwalczaniu ogniska pożaru, zmierzają­ca do całkowitego przerwania procesu spalania. Cechy charakterystyczne natarcia to: duże tempo działań przebiegających niekiedy wobec realnego zagrożenia dla strażaków, ścisła zależność pomiędzy powodzeniem działań a intensywno­ścią podawania środków gaśniczych, czyli ilością środka gaśni­czego podawanego w jednostce czasu na jednostkę powierzchni lub kubatury obiektu. Natarcie może być podjęte odpowiednio do rozmiarów pożaru, zasięgu prądów gaśniczych i rodzaju środka gaśniczego na: całą powierzchnię pożaru, kiedy to każdy punkt powierzchni znaj­ duje się w zasięgu prądów gaśniczych, całą objętość pomieszczenia (obiektu), co polega na wypełnieniu obiektu odpowiednim środkiem gaśniczym (pianą lekką, gazami obojętnymi, niekiedy wodą np. zatapiając pomieszczenia), na front pożaru (natarcie frontalne) - gdy działaniem prądów gaśniczych obejmujemy tą część obwodu pożaru, gdzie rozszerza się on najintensywniej, na skrzydła pożaru (natarcie oskrzydlające jedno- lub dwu­stronnie), gdy podajemy środki gaśnicze na boczne linie ogra­niczające teren pożaru, z zadaniem stopniowego zawężania czoła pożaru, na cały obwód (natarcie okrążające), realizowane wówczas gdy dały obszar palący się zostaje otoczony stanowiskami gaśniczymi. W określonych warunkach natarcie może być prowadzone z dzia­łek samochodów będących w ruchu, a stać się to może w przypad­kach gdy: cały obiekt ogarnięty został pożarem i nie ma możliwości uratowa­nia czegokolwiek z jego wnętrza, ze względu na rozmiary pożaru lub też wielką ilość nagromadzo­nych materiałów palnych, konieczne jest użycie prądów gaśniczych o dużej wydajności i z dużej odległości, z uwagi na znaczną powierzchnię terenu pożaru nie ma innych możliwości jego szybkiego zlokalizowania, a warunki terenowe pozwalają na przemieszczanie się pojazdu. Specyficzną formą działań jest tzw. natarcie na ognisko pożaru, czyli działania skoncentrowane, stosowane, gdy stopniowe wpro­wadzanie do akcji przybywających jednostek nie daje oczekiwanych rezultatów. Koncentruje się wówczas odpowiednie siły i środki, by następnie przejść do natarcia. Działanie to organizowane jest w dwóch etapach: a) gromadzenie i rozstawianie sił i środków na stanowiskach wyj­ściowych do natarcia z równolegle prowadzonymi działaniami obronnymi (najczęściej przez opóźnianie). Z organizacyjnego punktu widzenia jest to etap najtrudniejszy, b) skoncentrowane, zdecydowane i nieprzerwane natarcie wszystki­mi przygotowanymi siłami i środkami . OBRONA to forma działania taktycznego oddziaływaniu określonymi środkami na obiekty zagrożone pożarem. Obrona bliższa - to obrona skierowana bezpośrednio, a zadaniem jej jest niedopuszczenia od rozprzestrzeniania się pożaru. Obrona dalsza polega na działaniu na obiekty zagrożone pośrednio z zadaniem niedopuszczenia do wytworzenia pożaru. Generalnie wskazać możemy na następujące zadania realizowa­ne podczas działań obronnych: -neutralizowanie wpływu promieniowania cieplnego, - stworzenie kurtyn wodnych, zbijanie płomieni obejmujących obiekty bronione, - schładzanie gazów ogrzewających obiekt, zamknięcie otworów, którymi pożar może rozprzestrzeniać się, - ułożenie warstw izolujących z piany, tworzenie przerw ogniowych poprzez np. wyburzanie obiek­tu w całości lub w części, wycięcie pasa drzew, zerwanie warstwy gleby itp., likwidowanie zarzewi pożaru wywołanego ogniami lotnymi. DZIAŁANIA POŁĄCZONE - to forma działań łączących na­tarcie z obroną, mająca na celu zmniejszenie szybkości roz­przestrzeniania się pożaru i obronę obiektów położonych bez­pośrednio przy froncie pożaru. MANEWR, to każda zmiana kierunku i celu działania prądu gaśniczego zmierzająca do zwiększenia efektu gaśniczego na kierun­ku działania danego prądu. Manewr wynika z zamiaru taktycznego dowódcy lub doraźnych potrzeb i jest dostosowany do występującej sytuacji pożarowej. Stanowiska bojowe ustawione zostają w odpowiednim ugrupo­waniu bojowym. Ugrupowanie bojowe to ustawienie sił i środków do wykonania działania bojowego. W ugrupowaniach rozróżnia się szyki bojowe. Szyk bojowy to rozmieszczenie stanowisk bojowych do wykona­nia wspólnych zadań w danym ugrupowaniu bojowym. Rozróżnić możemy następujące szyki bojowe: szereg stanowisk gaśniczych (frontalny, oskrzydlający, okrą­żający) - zajmowany wzdłuż płaszczyzny (jej części) objętej poża­rem, występ w lewo (lub w prawo) - stosowany przy intensywnie rozprzestrzeniającym się pożarze, polegający na ustawieniu stano­wisk skośnie do kierunku przemieszczania się ich z zadaniem zbija­nia płomieni i torowania drogi dla stanowisk dogaszających, kątem w przód (lub w tył) - będący takim ustawieniem stano­wisk bojowych, by najdalej wysunięte do przodu torowały drogę po­zostałym, piętrowy - polegający na ustawieniu stanowisk bojowych na różnych poziomach. Niektóre z szyków (jak oskrzydlający, występ w lewo lub w pra­wo, kątem w przód lub w tył) wymagają by stanowiska bojowe zaj­mowane były jako ruchome. Skoro mamy do czynienia z pożarami wewnętrznymi i zewnętrznymi to możemy także rozróżnić podobne rodzaje działań: Działania wewnętrzne - polegające na prowadzeniu akcji ratowniczo-gaśniczej wewnątrz obiektu. Ten rodzaj działań ma zbliżyć prądownika do ogniska pożaru, podwyższyć poprzez wyeliminowanie kierowania strumieni gaśniczymi piany "na ślepo" w dym, bądź w płomienie. Działanie to wymaga dobrego przygotowania ze strony prądowników. Dodajmy, że o jest to możliwe działanie takie prowadzi się korzystając neutralnych dróg dojścia. -Działania zewnętrzne- stosowane przy pożarach silnie rozwiniętych, gdy dotarcie do ogniska pożaru jest niemożliwe. Często jest to zatem działanie wymuszone, prowadzone dla otwarcia drogi stanowiskom wewnętrznym, bądź ich wsparcia przez poprawienie warunków pracy (oddymienie, osłabienie promieniowania cieplnego, zbijanie płomieni). Działanie to jest wejście do obiektu jest niemożliwe z powodu zagrożenia dla ratowników (np. wobec groźby zawalenia się c Jest to też forma właściwa dla pożarów przy rów leśnych, upraw itp. SZYKI STANOWISK GAŚNICZYCH Gaszenie pożaru jest działaniem dynamicznym, wymagającym współdziałania i przemieszczania się stanowisk gaśniczych, czyli ich manewrowania.	30
III Synteza materiału podstawowe pojęcia z taktyki gaśniczej rodzaje natarcia działania wewnętrzne i zewnętrzne	6
IV Zakończenie lekcji Literatura: „Podstawy taktyki gaszenia pożarów”	2

---