Zestaw 1

1. Gęstość pozorna - stosunek masy wysuszonej próbki materiału do jego objętości z porami. Nasiąkliwość - zdolność wchłaniania i utrzymywania wody w materiale; stosunek różnicy mas próbki nasyconej wodą i próbki suchej do objętości próbki w przypadku nasiąkliwości objętościowej lub do masy próbki suchej w przypadku nasiąkliwości wagowej.

2. Właściwości techniczne szkła budowlanego- gęstość 2,6-2,8 g/cm3, wytrz. na ściskanie pow.390MPa .na rozciąganie 29-59MPa moduł sprężystości E=72*10^3 MPa. Jest to materiał kruchy, dobry izolator prądu elektrycznego, odporny na wpływy atmosferyczne i kwasy. Jest wrażliwe na działanie kwasu fosforowego i flurowodorowego oraz ługów. Ma dobrą przepuszczalność promieni widzialnych, twardość 5-7 w skali Mohsa, współczynnik przewodności cieplnej λ=0,93-1,04 W/m'C. Szkło hartowane- tafle szklane poddane obróbce termicznej mającej na celu zwiększenie jego wytrzymałości. Antisol- szkło charakteryzujące się dużym pochłanianiem promieniowania podczerwonego. Refleksyjne- wykonuje się ze szkła hartowanego na którego powierzchnię napyla się przezroczystą powłokę metaliczną. Powłoka ta odbija promieniowanie podczerwone (do 90%).

3.Piaskowce - skały osadowe pochodzenia mechanicznego , w Polsce wydobywa się w Karpatach, Górach Świętokrzyskich, w Sudetach oraz na Dolnym Śląsku. Właściwości - gęstość poz. 2-2,7 t/m3, Rc=10-100 Mpa, ścieralność 0,05-2,5 cm, porowatość 0,5-25%, nasiąkliwość 0,1-0,5% Zastosowanie- jako kamień okładzinowy oraz konstrukcyjny na wszelkiego rodzaju budowle inżynierskie

4.Gips budowlany- otrzymuje się przez prażenie kamienia gipsowego w prażarkach lub piecach obrotowych w temp. Ok. 200'C Ze względu na stopień uwodnienia rozróżnia się gipsowe spoiwa półwodne 2CaSo4*H2O lub bezwodne CaSo4. G.b. posiada dwie marki GB-6 i GB-8, początek wiązania najwcześniej po upływie 3 minut, koniec najpóźniej po 30 min. W stanie zawilgoconym wytrzymałość gipsu spada do 50%.

5. Marka kruszywa - symbol liczbowy określający jakość kruszywa gwarantujący otrzymanie betonu klasy co najmniej równej tej marce np.10,20,30,50. Wskaźnik rozkruszenia - jest to miara wytrzymałości na miażdżenie kruszywa pojedynczej frakcji kruszywa. Xr=(m-m_l)/m. *100 gdzie Xr-wskaźnik rozkruszenia, m -masa próbki przed badaniem, m_l-masa próbki po badaniu. Nasiąkliwość - zdolność wchłaniania oraz utrzymywania maksymalnej ilości wody; określa się ją jako stosunek różnicy mas próbki nasyconej wodą i próbki suchej do objętości próbki w przypadku nasiąkliwości objętościowej lub do masy próbki suchej w przypadku nasiąkliwości wagowej.

6. beton lekki jest to beton o gęstości pozornej poniżej 2000 kg/m³. W zależności od struktury dzielimy je na zwarte - gdzie wolne przestrzenie między ziarnami kruszywa są wypełnione zaprawą cementową w ilości nie mniejszej niż 85% ich objętości. Półzwarty-to taki, w którym w ogólnej ilości kruszywa zawartość frakcji ziarn mniejszych niż 4mm wynosi co najmniej 15% i w którym mniej niż 85% przestrzeni między ziarnami jest wypełniona zaprawą. Jamisty-jest wykonany z kruszywa o ziarnach większych niż 4mm, a zawarty w nim zaczyn cementowy spaja ziarna kruszywa.

Zestaw 2

1.Mrozoodporność - właściwość polegająca na przeciwstawianiu się całkowicie nasyconego wodą materiału niszczącemu działaniu zamarzającej wody , znajdującej się wewnątrz materiału przy wielokrotnych zamrażaniach i odmrażaniach. Współczynnik odporności na zamrażanie W_z, oznacza stosunek wytrzymałości na ściskanie R_z po ostatnim cyklu zamrażania do wytrzymałości R przed zamrażaniem W_z=R_z/R

2.Surowcami do produkcji wyrobów z ceramiki o strukturze porowatej lub spieczonej są uwodnione minerały ilaste , które w stanie naturalnym po nawilżeniu mają cechy plastyczne. Po uformowaniu i wypaleniu gliny tracą wodę chemicznie związaną, przez co stają się materiałem nieplastycznym. Ceramikę o strukturze porowatej wypala się w temp. 850-1000'C. Ceramikę o strukturze spieczonej wypala się w temp. spiekania. Surowcami do produkcji wyrobów fajansowych jest glina ilasta, kwarc, szamot, kaolin, skaleń - dobierane w różnych zestawieniach. Najgroźniejszym zanieczyszczeniem wyrobów z ceramiki jest margiel, który może powodować pękanie gotowych wyrobów.

3.Metody konserwacji drewna - a) nanoszenie powłok chroniących drewno mechanicznie, mogą być wytwarzane przez zwęglanie powierzchni drewna, przez pokrywanie jej warstwą smoły, asfaltu oraz przez malowanie różnymi farbami, lakierami. b) impregnacja (nasycenie) środkami antyseptycznymi np. roztworami solnymi lub oleistymi. Impregnację można przeprowadzić przez nanoszenie na powierzchnię , przez kąpiele lub wstrzykiwanie.

4.Ilość kruszywa w betonie lekkim wynosi K=1,0 do 1,1 γ_nz gdzie γ_nz - gęstość nasypowa kruszywa w stanie zagęszczonym. Rozróżniamy konsystencje: wilgotną, gęstoplastyczną i plastyczną kons. półciekłej i ciekłej nie stosuje się w związku z możliwością wystąpienia zjawiska segregacji. Kons. betonów zwartych mierzy się aparatem Ve-Be, kons. betonów półzwartych określa się wizualnie.

5.Klasa betonu - gwarantowana minimalna wytrzymałość na ściskanie w MPa próbki wykonanej z danego betonu. Stopień mrozoodporności - ilość cykli zamrażania i odmrażania nasączonej wodą próbki po których badana próbka nie wykazuje uszkodzeń. Stopień wodoszczelności - ilość czasu w godzinach, po którym przez badaną próbkę przeniknie woda pod ciśnieniem.

6.Wyroby na spoiwach wapiennych - cegły i bloczki wapienno-piaskowe, są produkowane z wapna mielonego ,piasku kwarcowego i wody. Cegły i bloczki formuje się w prasie a następnie poddaje działaniu pary wodnej pod ciśnieniem. Stosuje się je do budowy ścian konstrukcyjnych i słupów w budynkach mieszkalnych, komunalnych, halach przemysłowych. 2)farby wapienne są mieszaniną wapna gaszonego z dodatkiem pigmentu i wody. Stosunek obj. Ciasta wapiennego do wody 1:4. Stosuje się do malowania ścian ceglanych, konstrukcji betonowych oraz świeżych tynków wapiennych i cementowo wapiennych. Ilość pigmentu stosuje się w zależności od rodzaju i intensywności żądanej barwy.

Zestaw 3.

1. Skały magmowe dzielimy na głębinowe ( granity, sjenity, dioryty i gabro) i wylewne (porfiry, andezyty, diabazy, melafiry i bazalty ) Granit-skała głębinowa o strukturze drobno-, średnio- lub gruboziarnistej i teksturze zbitej bezładnej. Barwa- jasne do ciemnoszarego, czerwone lub żółtawe. Gęstość pozorna 2,67-2,75 g/cm³, a wytrzymałość na ściskanie 100-200 MPa. Mała porowatość, nieduża ścieralność, łatwy do polerowania.

Zastosowanie- jako materiał na bruki, kruszywo, stopnie schodowe, płyty chodnikowe i krawężniki, oraz jako filary i przyczółki mostowe, zapory wodne, bulwary przybrzeżne. Występowanie- Tatry i obszary Dolnego Śląska

2.Cegły cer. dziurawki- wozówkowe (W)(in. podłużne) i główkowe (G)(in. poprzeczne). Właściwości- w zależności od wytrzymałości na ściskanie mamy dwie klasy: 5 i 3,5; gęstość pozorna do 1300 kg/m³ (w stanie suchym); nasiąkliwość- dla klasy 5 do 22%, dla 3,5 do 25%; dziurawka klasy 5 powinna być mrozoodporna (20 cykli [-15*C do +20*C].

3. drewno- skład chemiczny- węgiel (ok. 49,5%), tlenu (ok. 43,8%), wodoru (ok. 6%), azotu (ok. 0,2%) i popiołu (ok. 0,5%). Gęstość drewna- nie zależy od gatunku 1,52-1,56 g/cm³. Gęstość pozorna drewna zależna jest od rodzaju drewna i maleje od odziomka ku wierzchołkowi. Wilgotność jest jednym z ważniejszych czynników mających wpływ na inne właściwości techniczne drewna (np. wytrzymałość, gęstość pozorną); nadmierna wilgotność początkowa jest często przyczyną późniejszych uszkodzeń (pękanie, paczenie się, rozwój grzybów); wzrost wilgotności drewna powoduje zwiększenie jego objętości, przy wilgotności bliskiej 0% drewno jest kruche, łuszczy się, pęka i nie nadaje się do celów budowlanych.

4.

5. Wzór Bolomeya. R₂₈=A _2,1 (C/W-a) gdzie R₂₈- wytrzymałość średnia na ściskanie po 28 dniach dojrzewania [MPa], A- współczynnik zależny od marki cementu i od użytego do betonu kruszywa [MPa]; a- współczynnik zależny od wartości C/W; Wzór ten nie ma zastosowania do ustalania składu betonów lekkich.

6. Beton natryskowy powstaje w wyniku stwardnienia mieszanki betonowej narzuconej na powierzchnię podłoża za pomocą natryskownic (narzutnic). Rozróżnia się betony natryskowe klas B7,5, B10, B15, B20, stosuje się cementy klas 22,5 i 32,5. Stosowane są kruszywa 0-16mm w przypadku narzutnic pneumatycznych i 0-8mm w narzutnicach hydraulicznych. Wadą są duże straty mieszanki spowodowane odpryskiwaniem jej od powierzchni.

Zestaw 4

1.Twardość materiału - odporność materiału na odkształcenia trwałe pod wpływem sił skupionych, działających na jego powierzchnię. Metody oznaczania twardości: twardość skał oznacza się metodą Mohsa, twardość metali metodą Rockwella lub Brinella , drewna metodą Janki.

2.

3.Skały osadowe - pochodzenia mechanicznego (piaskowce, okruchowce i zlepieńce, głązy narzutowe, piaski żwiry i pospółki), pochodzenia organicznego (wapienie i dolomity), pochodzenia chemicznego (trawertyny i alabaster). Wapienie: występowanie - na obrzeżach Gór Świętokrzyskich, i w okręgu krakowskim. Właściwości: wapienie lekkie - barwa biała, gęstość pozorna 1,6-1,8 t/m3, wytrz. na ściskanie 10-15 Mpa, nasiąkliwość wagowo 15%, ścieralność na tarczy Bohmego 2,0 cm, mrozoodporność dostateczna. Wapienie zbite - zwane marmurami - łatwość polerowania, gęstość pozorna 2,67-2,7 t/m3 . wytrz. na ściskanie ok. 100 MPa. Stosowanie: lekkie - do budowy ścian budynków gospodarskich i mieszkalnych, zbite - wewnątrz budynków do wykonywania cokołów, portali, parapetów okiennych, stopni schodowych, płyt posadzkowych i okładzinowych.

4.Cechy kruszywa : zawartość pyłów mineralnych - jest to procentowa zawartość pyłów, glin, cząstek ilastych o wielkości do 0,063 mm. Zbyt duży udział pyłów może spowodować obniżenie wytrzymałości wykonanego betonu. Zanieczyszczenia obce - procentowa zawartość zanieczyszczeń obcych w kruszywie. Zanieczyszczenia organiczne - badanie polega na wzrokowej ocenie zmian zabarwienia wodnego roztworu wodorotlenku sodowego działającego na próbkę kruszywa na porównaniu z barwą roztworu wzorcowego. Zbyt duża ilość zanieczyszczeń organicznych może powodować zakłócić warunki wiązania cementu, wpływać ujemnie na wzrost wytrzymałości tworzyw cementowych, wywoływać korozję zbrojenia.

5. Klasy cementu portlandzkiego - 22,5;32,5;42,5;52,5;57,5;62,5.

6. Domieszki uplastyczniające - pozwalają na zmniejszenie ilości wody zarobowej w porównaniu z ilością wody dozowanej normalnie do mieszanki betonowej. Osiąga się przez to zwiększenie wskaźnika c/w w mieszance betonowej, a przez to zwiększenie wytrzymałości betonu, zmniejszenie nasiąkliwości i zwiększenie odporności na działanie mrozu. Domieszki napowietrzające - są to związki wykazujące zdolność wytwarzania drobnopęcherzykowej trwałej piany. Pęcherzyki te rozmieszczone równomiernie uplastyczniają ją, ułatwiając układanie i zagęszczanie. Pęcherzyki powietrza powodują przerwanie naczyń włoskowatych w stwardniałym betonie, co powoduje zmniejszenie nasiąkliwości, a tym samym zwiększenie odporności betonu na działanie mrozu w porównaniu z betonem wyprodukowanym bez domieszki.

ZESTAW 5

1.Ścieralność- podatność materiału do zmniejszania masy, objętości lub grubości pod wpływem czynników ścierających. Ma duże znaczenie dla materiałów pracujących w takich konstrukcjach jak podłogi, klatki schodowe itp. Mat. kamienne i betony - tarcza B*hmego: mierzymy ubytek grub. lub masy przypadający na 1 cm² ścieranej powierzchni po 440 obrotach .Drewno - aparat Alpha: mierzymy różnicę grubości próbki przed ścieraniem taśmą ścierną i po ścieraniu. Materiały podłogowe z tworzyw sztucznych - aparat „Stuttgart”: mierzymy stratę grubości próbki, wprowadzonej jednocześnie w ruch posuwisty i obrotowy, po 300 podwójnych suwach wahadła powleczonego materiałem ściernym

2. Skały metamorficzne: marmury, gnejsy, kwarcyty, łupki fillitowe. Marmur słowniowicki daje się doskonale szlifować i polerować, jest odporny na działanie czynników atmosferycznych. Można go stosować na elewacje, rzeźby, pomniki, płyty posadzkowe, stopnie schodów, okładziny ścian, portale, kominki, cokoły, parapety. Gęstość pozorna 2,7 t/m³; wytrzymałość na ściskanie 100Mpa; nasiąkliwość wagowa ok. 2%; ścieralność na tarczy B*hmego 0,94 cm; całkowita mrozoodporność. Marmur z góry Krzyżatka np. Zielona Marianna ma budowę średnioziarnistą, jest odporny na czynniki atmosferyczne, daje się polerować. Na elementy wykończenia wnętrz. Gęstość pozorna 2,7 t/m³; wytrzymałość na ściskanie 100Mpa; nasiąkliwość wagowa 0,14%; ścieralność 0,5 cm; całkowita mrozoodporność

3.Polireakcja - reakcja otrzymywania substancji wielkocząsteczkowych (polimerów) z substancji małocząsteczkowych (monomerów). S. polimeryzacyjne otrzymujemy w wyniku łączenia się monomerów zawierających wiązania wielokrotne w substancję wielkocząsteczkową, bez wydalenia produktów ubocznych; PCW, polietylen, polistylen, polimer ABS. S. polikondensacyjne otrzymujemy przez stopniowy przebieg reakcji chemicznej substancji wyjściowej wielofunkcyjnej z wydzieleniem się prostych związków chemicznych n.p. wody, amoniaku; tworzywa fenolowe, silikony, aminoplasty, poliamidy, żywice poliestrowe. S. poliaddycyjne otrzymujemy dzięki stopniowemu przegrupowaniu atomów wodoru , bez wydzielania związków ubocznych; poliuretany, żywice epoksydowe

4.Wapno niegaszone - wypalenie kamienia wapiennego w temp. 950 - 1050 ⁰ C; CaCo₃ (temp.) CaO + CO₂ + 178 kJ. W. gaszone - w wyniku reakcji tlenku wapnia z wodą (w nadmiarze); CaO + H₂O Ca(OH)₂ + ciepło. Jeśli gaszenie odbywa się po rozkruszeniu brył, to okres gaszenia = co najmniej 2 tygodnie, bez rozdrobnienia ok. 3 miesiące. W. suchogaszone (hydratyzowane) - przez gaszenie wapna palonego w sposób przemysłowy małą ilością wody (ok. 65% masy wapna); Cao + H₂O Ca(OH)₂ + 67 kJ. W. pokarbidowe z wytwornic mokrych jest produktem ubocznym przy produkcji acetylenu z karbidu; CaC₂ + 2H₂O C₂H₂ + Ca(OH)₂

5. Beton lekki jest to beton o gęstości pozornej ≤ 2000. Ze względu na strukturę i układ ziarn kruszywa rozróżniamy betony jamiste, półzwarte i zwarte. W betonach zwartych wolne przestrzenie między ziarnami są wypełnione zaprawą w ilości 85% ich objętości. Stos okruchowy jest tak dobrany, aby kruszywo jak najszczelniej wypełniało zajmowaną przestrzeń. W półzwartym zawartość frakcji < 4 mm wynosi co najmniej 15%, a przestrzenie między ziarnami są wypełnione zaprawą cementową w mniej niż 85%. Jamisty jest wykonany z kruszywa o ziarnach > 4 mm, a zawarty w nim zaczyn cementowy spaja ziarna kruszywa. W zależności od rodzaju ziarna kruszywa > 4 mm rozróżniamy beton z łupkorytu, keramzytu, pumeksu hutniczego lub z mieszaniny tych kruszyw. Skład mieszanki bet. uzupełnia się często dodatkiem popiołów lotnych lub piasku. W zależności od wytrzymałości gwarantowanej rozróżniamy klasy LB2,5;5;7,5;10;12,5;15;17,5;20;25;30. Mieszanki mogą mieć konsystencję wilgotną, gęstoplastyczną lub plastyczną. Przy projektowaniu betonu lekkiego nie korzystamy ze wzoru Bolomeya.

6.Dachówki cementowe produkuje się z zaprawy cementowej przy użyciu cementów portlandzkich marki 35 i pigmentów. Rozróżnia się 10 typów dachówek. Najbardziej rozpowszechnione to karpiówka podwójna i zakładkowa.

Zestaw 6

1.Szkło płaskie float - są to płyty otrzymane przez pocięcie taśmy szklanej, formowanej na powierzchni stopionego metalu (zwykle cyny) . Szkło klejone -tafle szklane zespolone ze sobą bezpośrednio za pomocą kleju. Szyby zespolone - składają się z 2 lub 3 szyb trwale złączonych ze sobą za pomocą ramki dystansowej

Rodzaje kształtek szklanych - pustaki szklane (bezbarwne oraz barwne- vitrobloki), luksfery, profilowane płyty szklane, kopułki szklane.

2.

3.Asfalty drogowe są to pozostałości po destylacji ropy naftowej podczas procesu głębokiej destylacji. W zależności od zawartości parafiny wyróżniamy 2 typy asfaltów: D - bezparafinowe (do 2%) Dp - parafinowe (do 3%) ; Właściwości: Asfalty odznaczają się całkowitą odpornością na działanie wody kwasów i ługów. Rozpuszczają się w dwusiarczku węgla , benzynie, benzolu i innych rozpuszczalnikach. Barwa czarna, konsystencja stała lub półstała, pod wpływem ogrzewania miękną i przechodzą w stan płynny.

4. W zależności od rodzaju surowców i sposobów produkcji kruszywa sztuczne dzielimy na grupy: A- z surowców mineralnych poddawanych obróbce termicznej (keramzyt i glinoporyt) B- z odpadów przemysłowych poddawanych obróbce termicznej (łupkoporyty) C- z odpadów przemysłowych nie poddawanych obróbce termicznej (elporyt, żużle hutnicze m.in. pumeks hutniczy, popiół lotny) D- organiczne ze spienionych (spęcznionych) żywic syntetycznych oraz pochodzenia roślinnego.

5. Zaprawa - mieszanina spoiw, drobnoziarnistych kruszyw, wody i innych dodatków. W zależności od spoiwa użytego do produkcji rozróżniamy: wapienne, cementowe, cementowo-wapienne, cementowo gliniane, gipsowo-wapienne, gipsowe. A także polimerowe, ogniotrwałe. Konsystencja zaprawy- głębokość w cm na jaką zanurzy się w zaprawie stożek opadowy.

6. Wapno hydrauliczne -wypalenie wapieni marglistych lub margli, a następnie przez zgaszenie na sucho i zmielenie. Zastosowanie - do zapraw do murów fundamentowych, do zapraw zastępujących zaprawy wapienno- cementowe i do betonów niskich marek (do 3). Właściwości - może wiązać i twardnieć pod wodą.

---