WZÓR UŻYTKOWY (prawo ochronne) (art.94)
Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy i zestawienia przedmiotu o trwałej postaci, przy czym użyteczność takiego rozwiązania wyraża się możliwością osiągnięcia celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu o cechach wzoru użytkowego.
Na wzór użytkowy udzielane jest prawo ochronne, które upoważnia właściciela do wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze kraju. Czas trwania prawa ochronnego na wzór użytkowy jest znacznie krótszy od czasu trwania patentu i wynosi 6 lub 10 (w Polsce) lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. Udzielenie praw ochronnego stwierdza się wydaniem świadectwa ochronnego.
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Przedmiot ten, nazwany wytworem, może składać się z wymienionych części składowych tj. wytwór złożony. Część składowa może stanowić odrębny wzór przemysłowy jeśli, po jej włączeniu do zwykłego używania albo jeżeli może być przedmiotem samodzielnego obrotu.
znak towarowy to każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. Może to być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Znak towarowy/usługowy: oznaczenie indywidualizujące przeznaczone do odróżniania towarów/usług
Znak towarowy indywidualny - znak towarowy przeznaczony do używania przez jednego
przedsiębiorcę lub osobę fizyczną i ewentualnie ich licencjobiorców. Na znak taki udzielane jest prawo ochronne.
Znak towarowy indywidualny, na który zostało udzielone wspólne prawo ochronne - znak towarowy przeznaczony do równoczesnego używania przez kilku przedsiębiorców. Zasady używania takiego znaku określa regulamin używania znaku przyjęty przez przedsiębiorców.
Wspólny znak towarowy - przeznaczony jest do używania przez organizację posiadającą osobowość prawną, która została powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców oraz przedsiębiorców w niej zrzeszonych.
Wspólny znak towarowy gwarancyjny - znak towarowy przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad ustalonych w regulaminie znaku przyjętym przez organizację. Po ustaleniu renomy, kojarzony przez ogół
Oznaczenia geograficzne - oznaczenia słowne identyfikujące towar z określonym terenem np. miejscowością, regionem pod warunkiem, że cechy istotne tego towaru są przypisywane przede wszystkim jego pochodzeniu geograficznemu.
Chronione rozwiązania są ograniczone: przedmiotowo, podmiotowo, czasowo, terytorialnie.
Klasyfikacje patentowe:
Amerykańska klasyfikacja patentowa (AKP) stosowana jest w USA os 1830 r. do dnia dzisiejszego jako podstawowa klasyfikacja patentowa. ORAZ Międzynarodowa klasyfikacja patentowa - MKP (international Patent Classification - IPC): Pierwsza jej decyzja ukazała się 1 października 1969r. i Jest obecnie najpowszechniej stosowana dla opisów wynalazków i wzorów użytkowych
Zasady systemu MKP
Całość wiedzy technicznej podzielona została na wzajemnie nie zazębiające się, coraz mniejsze i bardziej szczegółowo określone części: działy, klasy, podklasy, grupy główne, podgrupy, w systemie nadrzędnego podporządkowania. Części te, tzw. Jednostki klasyfikacyjne, oznaczone są odpowiednimi symbolami literowo-cyfrowymi.
A |
Dział |
A 01 |
Klasa |
A 01 B |
Podklasa |
A 01 B 1/00 |
Grupa główna |
A 01 B 1/24 |
Podgrupa |
Działy klasyfikacja obejmuje cały zakres wiedzy, w którym możliwe jest dokonywanie wynalazków i składa się z 8 działów.
W MKP wyodrębniono działy, z których każdy obejmuje odrębny zakres wiedzy technicznej. Działy oznaczone są dużymi literami alfabetu łacińskiego: od A do H
klasa, której symbol składa się z symbolu działu oraz z następującej po nim liczby dwucyfrowej, np.: A 01. Tytuł klasy wskazuje na jej treść np.: A 01 rolnictwo, leśnictwo, hodowla zwierząt, łowiectwo, zakładanie sideł, rybołówstwo
Każda klasa dzieli się na podklasy. Każda podklasa obejmuje jedną lub więcej podklas.
Symbol skalda się z symbolu klasy i następującej po nim litery np. A 01 B
Tytuł podklasy wskazuje jej treść np.: A 01 B uprawa gleby w rolnictwie lub leśnictwie, część, elementy, oprzęd maszynowy
Kolejnym stopniem podziału są grupy główne. Każda klasa podzielona jest na grupy.
Symbol grupy składa się z symboli podklasy oraz liczby złożonej z 1 do 3 cyfr, ukośnej kreski i cyfry 00.
Symbolem grupy głównej jest np.: A 01 B 1/00
Grupy główne dzieli się z kolei na podgrupy, które są najmniejszym stopniem podziału i oznaczone są liczbą co najmniej dwucyfrową, umieszczoną po ukośnej kresce w symbolu grupy głównej, w miejsce cyfr " 00". Przykłady symboli podgrup: A01B 1/02
Klasyfikacja kropkowa jest na poziomie podgrupy.
Informacja patentowa: wykorzystuje opisy patentowe, które są systematycznym źródłem informacji a także elementem wspomagania innowacji technicznych, zawiera elementy wiedzy: naukowej technicznej i prawnej.
Informacja patentowa (wiedza) Zawarta jest w: 1.Literaturze patentowej: Opisy patentowe Opisy ochronne Skróty opisów publikowane w wydawnictwach urzędów patentowych Inne opisy b. Pomocniczej literaturze patentowej: Wykaz chronionych rozwiązań (wynalazki, wzory) Wykazy praw wyłącznych (według uprawnionych z prawa oraz według nazwisk twórców) Wykazy według numerów udzielonych praw Wykaz patentów-analogów (rożne rozwiązania tego samego problemu)
Informacja patentowa umożliwia: Dostęp do najnowszych rozwiązań i technologii zawartych w opisach patentowych (niekiedy jest to jedyne źródło informacji), Międzynarodową wymianę dokumentacji patentowej, Uzyskanie informacji i wszystkich dziedzinach techniki, Prowadzenie badań patentowych, Dostęp do informacji prawnych (w tym orzecznictwa).
Informacja patentowa jest: pewna, rzetelna, aktualna, obszerna
Źródłową informacje patentową tworzą: Zautomatyzowane patentowe bazy bibliograficzne Oficjalne biuletyny patentowe (tzw. Informacja sygnalna) Pełne teksty opisów patentowych
Źródłową informację patentową prowadzą urzędy patentowe. Inne opracowania nie mogą być traktowane jako informacja źródłowa, czyli w pełni wiarygodna i pewna (np. komputerowe bazy danych).
Bazy Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO): Kilkadziesiąt baz z serii ESPACE z danymi bibliograficznymi oraz pełnymi tekstami opisów; Wszystkie bazy obsługiwane są przez kolejne wersje oprogramowania Mimoza Zawiera pierwsze strony dokumentów patentowych i rysunki.
Bazy bibliograficzne (dyskowe)
Bazy bibliograficzne (obrazowe) - zawierają faksymile opisów patentowych
Inne bazy: np. Mimoza-paj, Gobaplat, Patos, Bazy tematyczne literatury patentowej i technicznej:
ESPACE - Pierwsza, największa kolekcja baz, wydawana przez EPO. Składa się z ponad 20 różnych serii, zawierających zarówno informację bibliograficzną, jak i pełne teksty opisów z różnych krajów.
Mixed Mode Software Application
MIMOSA - Uniwersalna platforma wyszukiwawcza dla zbiorów informacji patentowej na dyskach optycznych; format zapisu danych i oprogramowanie wyszukiwawcze.
Baza danych UP RP - zawiera informacje o opublikowanych zgłoszeniach udzielonych przez prawa wyłączone.
Dostęp do informacji patentowej może być odpłatny lub nieodpłatny.
Bazy nieodpłatne zawierają klauzule: nie odpowiada się za nieprawidłowości, uchybienia, przeoczenia itp. Do baz nieodpłatnych zalicza się bazy EPO, ESPACENET, EUROPEAN PATENT REGISTER, Bazy danych Urzędu patentowego,
Obrót oznacza określony przepływa uprawnień pomiędzy dwoma podmiotami, z którym wiąże się z reguły uzyskanie przez przynajmniej jeden z nich konkretnych korzyści.
Przechodzenie praw może mieć charakter: Sprzedaży, Udzielenia licencji, sublicencji, Darowizna.
Obrót prawami wyłącznymi dotyczy tylko praw materialnych. Jest to możliwość: Przeniesienia tych praw na osobę trzecią, Korzystania z tych praw bez przenoszenia własności na podstawie.
Formy zawierania umów. Prawo własności przemysłowej nie reguluje kwestii formy umowy. Na podstawie której ma nastąpić owo przeniesienie. Strony mogą dobrowolnie to kształtować.
Podstawą przeniesienia praw może być: Umowa sprzedaży praw Umowa darowizny Umowa mieszana Umowa nienazwana.
Typowe elementy umowy licencyjnej: określenie przenoszonego prawa, zapewnienie udzielone nabywcy o przysługującym mu prawie, oświadczenie zbywcy o przeniesieniu prawa, oświadczenie nabywcy wyrażającego zgodę na nabycie przenoszonego prawa, określanie chwili przejścia prawa, określenie formy, wysokości i terminu zapłaty, wskazanie licencji i innych obciążeń przedmiotu licencji ustanowionych przez zbywcę, określenie odpowiedzialności zbywcy z tytułu nienależytego wykonania umowy, określenie formy pomocy udzielanej nabywcy przez zbywcę przy realizowaniu wynalazku
Istotą umowy licencyjnej jest to, że w odróżnieniu od umowy przeniesienie praw nie zmienia się podmiot do (lub z) tego prawa. Najogólniej rzecz biorąc umowa licencyjna jest umową o korzystanie z przedmiotu umowy. Uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji. Wymaga pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej. Licencja wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia patentu.
Licencjodawca ma obowiązek przekazania licencjobiorcy wszystkich posiadanych przez niego w chwili zawarcia umowy licencyjnej informacji i doświadczeń technicznych potrzebnych do korzystania z wynalazku. Licencja podlega na wniosek uprawnionego wpisowi do rejestru patentowego. Uprawniony z licencji wyłącznej wpisanej do rejestru może na równi z uprawnieniami
Licencja zwykła
Przedmiotem licencji zwykłej może być patent na wynalazek, prawo ochronne na wzór przemysłowy, prawo do rejestracji wzoru przemysłowego i topografii układu scalonego.
Licencje te mogą mieć charakter licencji ograniczonej albo pełnej wyłącznej lub niewyłącznej.
Licencja przymusowa
- przedmiotem tej licencji może być prawo korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego, topografii układu scalonego
- istotą tej licencji jest możliwość korzystania z przedmiotu licencji bez zgody uprawnionego.
- licencja przymusowa jest zawsze niewyłączna (art.83 p.w.p)
- korzystający z niej ma obowiązek uiszczania opłaty na rzecz uprawnionego
- zakres, czas jej trwania oraz szczególne warunki wykonania określa UP w szczególnie uzasadnionych przypadkach
- przeniesienia licencji można dokonać tylko łącznie z przedsiębiorstwem lub jego częścią w której jest wykonana
- UP udziela licencji przymusowej w trzech przypadkach:
1. W celu zapobiegania lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa Państwa np. w dziedzinie obronności narodowej
2. Konieczności eliminowania nadużywania praw wyłącznych przez uprawnionego np. gdy uprawniony bez uzasadnionych powodów nie udostępnia lub utrudnia udostępnienie produktów wg wynalazku na warunkach uspokajających potrzeby społeczne.
3. Konieczność umożliwienia korzystania z prawa wyłącznego, które jest zależne od wcześniejszego prawa wyłącznego, uprawniony do prawa wcześniejszego może zażądać od uprawnionego do prawa późniejszego tzw. licencji wzajemnej.
Za wyjątkiem pierwszego przypadku UP może podać do wiadomości publicznej ogłoszenie o możliwości ubiegania się o licencję przymusową.
Licencja otwarta
- przedmiotem licencji otwartej może być wynalazek, wzór użytkowy, wzór przemysłowy oraz prawo do wzorów użytkowych , topografii układów scalonych
- udzielana jest w przypadku kiedy uprawniony z patentu składa w UP oświadczenie o gotowości udzielania licencji na korzystanie z jego wynalazku (art.80.1 p.w.p), które nie może być ani odwołane, ani zmienione
- podlega ona wpisowi do rejestru prowadzonego w Urzędzie Patentowym (art.80.2 p.w.p) i jest publikowana w wiadomościach UP
- licencja otwarta jest pełna i niewyłączna
Licencjobiorca ma możliwość korzystania z rozwiązań bez potrzeby podejmowania negocjacji w sprawie udzielania licencji (pod warunkiem pisemnego powiadomienia) oraz gwarancję, że opłata za korzystanie z przedmiotu licencji nie będzie wyższa niż 10% korzyści netto uzyskanych przez niego w każdym roku korzystania z rozwiązania.
Licencjodawca otrzymuje w zamian przywilej zmniejszenia o ½ opłat za ochronę rozwiązania tj. w przypadkach, gdy problem ten nie został odpowiednio uregulowany w ramach zwykłej umowy licencyjnej.
Licencja dorozumiana
- dotyczy umów o wykonanie praw badawczych, kiedy domniemywa się, że wykonawca udzielił zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazku
- przedmiotem licencji może być także prawo do wzorów użytkowych, topografii układu scalonego
Podstawowe reguły zawierania umów o przeniesienie praw autorskich
Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. (art. 53)
umowa nie może obejmować całego przyszłego dorobku autora (art. 41,3)
twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonanie utworu, jeżeli w umowie nie ma wyraźnego przeniesienia tego prawa nabywcę (art. 46)
przeniesienie autorskich praw majątkowych nie przenosi własności egzemplarza, a przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu, chyba że umowa stanowi inaczej (art. 52)
nabywca praw może je przenieść na inne osoby, za wyjątkiem przypadków, gdy umowa zastrzega możliwość dalszego obrotu prawami (art. 41,1); przepis ten stanowi wyjątek od zasady wyrażonej w art. 57.1 KC, zgodnie z którym przez czynność prawną nie można ograniczyć ani wyłączyć uprawnienia do przeniesienia prawa jeśli według ustawy jest ono zbywalne
umowa może dotyczyć tylko tych pól eksploatacji (zakresów korzystania z utworu), które są znane w chwili jej zawarcia (art. 41,4) i które są wyraźnie w niej wymienione (art. 41,2)
Umowa o dzieło, które nie zostało jeszcze stworzone
Istnieje możliwość podpisania umowy, której przedmiotem jest dzieło, które w chwili jej podpisywania nie zostało jeszcze stworzone. Wówczas twórca staje się przyjmującym zamówienie a umową, którą podpisuje, powinna być zakwalifikowana jako umowa o dzieło.
W ramach umowy skorzystanie z przedmioty praw albo rozporządzanie tymi prawami może być połączone z jednoczesnym zobowiązaniem się licencjodawcy lub rozporządzającego do stworzenia dzieła na rzecz zamawiającego (nabywcy lub licencjobiorcy).
Umowa powinna zawierać wyraźne postanowienia o przedmiocie kontraktu, ponieważ w przeciwnym razie treścią jej będzie wyłączne stworzenie lub wykonanie utworu a więc nie będzie mowy o wytępieniu obrotu cywilnoprawnego.
Elementy dokumentacji zgłoszeniowej. 1. Podanie - pobieramy ze strony UP 2. Opis - musi zawierać tytuł, określenie dziedziny techniki, stanu techniki, przedstawienie istoty rozwiązania, informację na temat ewentualnych rysunków, przykłady wykonania, specjalne zastosowania. Powinien być pisany mądrze i rozważnie, tak, by ekspert nie zarzucił nieprecyzyjności. 3. Zastrzeżenia. Dla każdego opisu są dod zastrzeżenia niezależnie i mogą być zależne(doprecyzowywują zastrzeżenia zależne). Jest to zawsze jedno zdanie. 4. Rysunki (jeśli są w opisie) 5. Skrót opisu (Niekonieczny)
3 tryby zgłoszeniowe: 1. tryb krajowy: zgłoszenie dokumentacji, badanie formalne, publikacja (w 18 m-cu najpóźniej), badanie merytoryczne, decyzja o udzieleniu bądź odmowie ochrony 2. tryb regionalny: zgłoszenie (wytypować kraje, w których ubiegamy się o ochronę), badanie formalne, publikacja (w 18..), badanie merytoryczne, decyzja o udzieleniu patentu europejskiego bądź nie, rozdzielenie postępowania i wejście w fazy krajowe krajów wytypowanych w zgłoszeniu i uzupełnienie o krajowe rozpoznanie - niezależne decyzje o utrzymywaniu lub nie w danym kraju. 3. tryb międzynarodowy - tylko tryb zgłoszeniowy - tylko występujemy o ochronę we wskazanych krajach na świecie, ma uzasadnienie ekonomiczne, gdy wskazywane jest więcej niż 3 prawa. Kraje wytypować, badanie formalne, publikacja (18), badanie merytoryczne, rozdzielenie postępowania, wejście w fazy krajowe, niezależne decyzje poszczególnych krajów.