Niedobory wodne w środowisku

(metoda opadów optymalnych)

Poniższa tabela przedstawia opady optymalne (mm) dla gleb średnio zwięzłych w Polsce wg Hohendorfa (E_H):

	miesiące						okres wegetacji	rok
		IV	V	VI	VII	VIII			IX
zboża	30	90	60	50	40	40	310	500
buraki cukrowe	30	60	50	120	90	80	430	640
ziemniaki	40	60	70	80	90	60	400	600
użytki zielone	65	120	155	100	80	70	590	790

Poniższa tabela przedstawia wielkość opadów atmosferycznych (sumy miesięczne) w okresie dziesięciolecia 1998-2007, zmierzonych na stacji meteorologicznej w Białymstoku:

Lata	Średnie opady w mm												Σ okr. Wegetacyjnego (kwiecień- wrzesień)	Σ roczna
		I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI			XII
1998	23	26	48	56	58	100	87	90	52	43	47	32	443	662
1999	20	33	35	85	57	33	30	68	39	39	31	32	312	502
2000	34	25	46	32	9	36	88	56	30	3	63	31	251	453
2001	26	14	24	44	64	44	96	63	108	42	24	22	419	571
2002	46	57	33	11	19	72	54	24	28	118	26	12	208	500
2003	36	15	17	23	93	52	47	42	48	64	52	52	305	541
2004	23	54	31	32	74	62	95	118	17	34	47	38	398	625
2005	43	31	36	9	94	54	62	68	52	13	28	53	339	543
2006	9	25	10	24	75	34	32	203	42	52	53	36	410	595
2007	95	31	21	25	74	45	134	61	41	30	35	13	380	605
średnie:	35,5	31,1	30,1	34,1	61,7	53,2	72,5	79,3	45,7	43,8	40,6	32,1	346,5	559,7
Ps	22,5	23,9	18,0	22,3	35,8	40,7	45,0	54,6	32,8	29,1	28,8	23,7

Zestawienie wyników:

Na obszarze dla którego analizowano niedobory wodne, występuje gleba brunatna właściwa średnia, wytworzona z gliny pylastej lekkiej.

Rodzaj upraw	wskaźnik	miesiące						Σ okr weg
				Kwiecień	Maj	Czerwiec	Lipiec		Sierpień	Wrzesień
	pszenica ozima	Eh	30	90	60	50			230,0
		Ps	22,3	35,8	40,7	45,0			143,8
		N	7,7	54,3	19,3	5,0			86,3
	buraki cukrowe	Eh	30	60	50	120	90	80	430,0
		Ps	22,3	35,8	40,7	45,0	54,6	32,8	231,1
		N	7,7	24,3	9,3	75,0	35,4	47,2	198,9
	ziemniaki późne	Eh		60	70	80	90	60	360,0
		Ps		35,8	40,7	45,0	54,6	32,8	208,8
		N		24,3	29,3	35,0	35,4	27,2	151,2
	kukurydza	Eh	30	90	60	50	40	40	310,0
		Ps	22,3	35,8	40,7	45,0	54,6	32,8	231,1
		N	7,7	54,3	19,3	5,0	-14,6	7,2	78,9

Poniższa tabela przedstawia wskaźnikowe niedobory wodne według „Atlasu niedoborów wodnych roślin uprawnych i użytków zielonych w Polsce”:

Rodzaj uprawy	Wskaźnikowe niedobory wodne z prawdopodobieństwem przewyższenia
		20%	50%
Pszenica ozima	80-120mm	40-80mm
Buraki cukrowe	160-200mm	80-120mm
Ziemniaki Późne	80-120mm	0-40mm
Kukurydza	80-120mm	40-80mm

Wnioski:

Na podstawie obliczeń, na terenie Hryniewicz, dla pszenicy ozimej występowanie najmniejszych niedoborów stwierdzono w lipcu (5mm), natomiast największe w maju (54,3mm). Według „Atlasu niedoborów wodnych roślin uprawnych”, niedobór dla pszenicy ozimej z prawdopodobieństwem występowania co 5 lat wynosi 80-120 mm, a co 2 lata 40-80mm. Dla buraków cukrowych, najmniejsze niedobory datuje się na kwiecień (7,7mm), natomiast największe na lipiec (75,0mm). Zgodnie z „Atlasem niedoborów wodnych roślin uprawnych” niedobór dla tej rośliny uprawnej z prawdopodobieństwem występowania co 5 lat wynosi 160-200mm, natomiast co 2 lata 80-120mm. Dla ziemniaków późnych najmniejszy niedobór miał miejsce w maju (24,3mm), natomiast największy stwierdzono w sierpniu (35,4mm). Zgodnie z literaturą, ziemniaki późne przy prawdopodobieństwie występowania co 5 lat mają niedobór mieszczący się w granicach 80-120mm, a co 2 lata 0-40mm. Ostatnią analizowaną rośliną była kukurydza. Dla tej rośliny, niedobory nie występowały w sierpniu. Największe niedobory datowano zaś na maj (54,3mm). Według „Atlasu niedoborów wodnych roślin uprawnych” niedobór dla kukurydzy z prawdopodobieństwem występowania co 5 lat wynosi 80-120 mm, a co 2 lata 40-80mm.

Występujące niedobory wodne powodują konieczność stosowania urządzeń melioracyjnych w celu podniesienia jakości produkcji roślinnej. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie systemu nawodnień pól uprawnych oraz systemu zraszaczy. Ponad to problemy niedoborów można próbować rozwiązać poprzez oranie przed zimą jak największych powierzchni, co pozwala na bardziej efektywne gromadzenie zapasów wody. Poza tym powinno się unikać orek wiosennych oraz stosowania obornika na wiosnę- powoduje to bowiem przesuszanie gleby oraz opóźnianie siewu roślin jarych.

---