TEORIA REKREACJI to ogół wiedzy o rekreacji uporządkowany i pozostający w pewnych relacjach między poszczególnymi elementami tego systemu. Posiada charakter interdyscyplinarny (łączy wiedzę z różnych dziedzin); gromadzi i systematyzuje wiedzę dotyczącą zachowań wolno-czasowych człowieka; koordynuje inne działania nauk zajmujących się rekreacją. To zespół twierdzeń wyjaśniających rekreację jako dziedzinę kultury fizycznej oraz mechanizmy jej przekształcania. To zbiór uporządkowanych i niesprzecznych twierdzeń dotyczących zjawisk rekreacji.
Warunki t. rekreacji jako nauki: posiada przedmiot, metody i narzędzia badań
T. rekreacji jako subdyscyplina naukowa w nauce o k. fizycznej korzysta z: n. humanistycznych, n. przyrodniczo-przestrzennych, n. ekonomiczno-prawnych
Dyscypliny współdziałające: pedagogika cz. wolnego, socjologia cz. wolnego, socjologia kultury, pedagogika rozwojowa i wychowawcza, ekonomia, higiena i wych. zdrowotne, fizjologia, geografia, antropologia
Przedmiot badań rekreacji: - zach. wolno-czasowe człowieka, ich cechy, treść, struktura i mech. psychofizyczne; - biospołeczne uwarunkowania zach. wolno-czasowych, ich geneza i prawidłowości nimi rządzące; - wpływ zach. na osobowość i organizm, i ich znaczenie, - skutki i efekty zach. wolno-czasowych w środowisku zewn.
METODYKA REKREACJI to droga postępowania oparta na zbiorze praktycznych wskazówek, zasad diagnozowania i programowania potrzeb oraz sposób kierowania procesem rekreacji z wykorzystaniem form, środków i metod pozwalających na uzyskiwanie optymalnego wykorzystania czasu wolnego dla utrzymania zdrowia, wypoczynku, rozrywki i samorealizacji. To dyscyplina nauki, która bada całokształt problemu zw. z proc. nauczania różnych form aktywności ruchowej wykorzystywanych w czasie wolnym oraz opracowuje określony system ich nauczania.
Metody dydaktyczne w rekreacji to sposób wykorzystywania form i środków dydaktycznych za pomocą których uczestnicy zajęć rekreacyjnych opanowują przekazywaną wiedzę oraz zdobywają umiejętności i nawyki ruchowe.
Funkcje metod w rekreacji: - służą doskonaleniu funkcjonowania podst. Układów organizmu w celu pomnażania kondycji i sprawności (fitness); - utrwalają i udoskonalają nabyte umiejętności; - służą zaznajamianiu się z nowymi formami rekreacji ruchowej; - umożliwiają kontrolę i ocenę stopnia opanowania umiejętności i poziomu uzyskanych sprawności.
Formy rekreacji to dydaktyczne formy organizacji i prowadzenia procesu działalności rekreacyjnej.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE to przedmioty oddziaływujące na zmysł uczniów, których zadaniem jest ułatwienie poznawania rzeczywistości; ś. dydaktyczne skracają proces nauczania pozwalając w krótszym czasie przekazać więcej wiadomości; to obiekty, urządzenia, przypory i przyrządy oraz pomoce naukowe.
Metody i formy rekreacji pomagają w realizacji zadań: - nauczanie technik (czynności ruchowych); - doskonalenie umiejętności (sprawności ruchowej); - kształtowanie zdolności motorycznych; - wdrażanie do aktywnego wypoczynku; - kompensowanie i korygowanie niekorzystnych wpływów środowiska; - zapobieganie i przeciwdziałanie ujemnym skutkom pracy; - integracja i socjalizacja.
Teoria a metodyka rekreacji: teoria dysponuje szerokim zasobem wiedzy z zakresu wykorzystania cz. wolnego dla wypoczynku, rozrywki, kształtowania zdrowego stylu życia oraz samodoskonalenia, a metodyka ukazuje najskuteczniejsze sposoby osiągania wyznaczonych celów na drodze właściwego zastosowania form, środków i metod.
Formalno-prawne podst. funkcjonowania systemu rekreacji ruchowej zostały określone w ustawie o kulturze fizycznej z 18.01.1996r. wraz z późniejszymi zmianami.
Wg ustawy zadania w zakresie RR realizowane są poprzez: - popularyzowanie walorów RR; - organizowanie zawodów, zajęć i imprez sportowo-rekreacyjnych; - szkolenie kadry instruktorów; -
Ogólne zas. i warunki prowadzenia działalności w dziedzinie RR zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12.09.2001r. Obowiązki nałożone przez rozporządzenie: - opracowanie regulaminu i zapoznanie z nim uczestników imprezy/zajęć; - wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za przebieg zajęć, posiadającej uprawnienia zawodowe; - ubezpieczenie uczestników (OC/NNW); - zapewnienie uczestnikom warunków bezpieczeństwa i warunków sanitarno-higienicznych określonych w odrębnych przepisach; - dopuszczenie do zajęć wyłącznie osób posiadających zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do udziału w zajęciach lub osób, które złożą podpisane oświadczenia o zdolności do udziału w zajęciach rekreacyjnych.
Kwalifikacje zawodowe: wymagania zostały określone w rozporządzeniu MENiS z dnia 20.12.2002r.
Tytuł instruktora RR - MENiS z dnia 27.06.2001r.
System organizacyjny RR w PL: - organizacje rządowe; - samorządy terytorialne; - organizacje pozarządowe (komercyjne i niezarobkowe)
PLANOWANIE I ORGANIZACJA IMPREZY
PROGRAM to opis możliwego w przyszłości toku działań powiązanych wspólnym celem; założenia, postulaty i cele jakiejś działalności
PROGRAMOWANIE to obmyślanie doboru i kolejności przewidywanych działań, z którymi nie wiążemy postanowienia tychże działań; układanie programu działania imprezy
PLAN to porządek zajęć lub czynności przewidzianych do wykonania; jest bardziej szczegółowy od programu; szkic, układ czegoś
PLANOWANIE to obmyślanie kolejności i doboru przewidywanych działań z jednoczesnym postanowieniem podjęcia działań wg obmyślonego planu
IMPREZA REKREACYJNA (wg Oździńskiego) to zjawisko, koncert, zabawa lub zawody sportowe organizowane dla wypoczynku, rozrywki oraz podwyższenia umiejętności i zdolności psychofizycznych osób w niej uczestniczących
Impreza rekreacyjna jako przedsięwzięcie: - dla dużej liczby osób; - jednorazowa lub cykliczna; - podst. Środkiem działania programowego jest aktywność ruchowa oraz kulturalno-rozrywkowa
Popularność imprez masowych wynika z: - powsz. Dostępność bez względu na wiek, płeć czy umiejętności; - możliwość przeżycia wielu emocji; - integracja rodzin; - nawiązanie nowych kontaktów; - propagowanie innego sposobu spędzania wolnego czasu; - elementy współzawodnictwa
Imprezy rekreacyjne a imprezy sportowe: rekreacyjne (cele): relaks, kontakt z ludźmi, zdrowie, utrzymanie sprawności fizycznej, walka z własnymi słabościami, możliwość porównania własnej sprawności i umiejętności do innych uczestników, ważne samo uczestnictwo; sportowe (cele): wynik sportowy, walka sportowa
Najczęstsze formy imprez rekreacyjnych: festyny, spartakiady, ligi rekreacyjno-sportowe, pokazy i występy, zawody rekreacyjne, turnieje miast, t. gier i zabaw, t. rycerskie
Najczęstsze okazje organizowania imprez: święta, rocznice, obchody, wydarzenia sportowo-polityczne, dni miast
IMPREZA (z poz. Marketingu) to szczególna usługa wytwarzana przez pracę ludzką w procesie produkcji, której celem jest zaspokojenie określonych potrzeb kulturowych i ruchowo-emocjonalnych człowieka.
USŁUGA (z pkt widzenia organizacji i zarządzania) to użyteczny proces niematerialny, który wytwarza praca ludzka w procesie produkcji przez oddziaływanie na strukturę obiektu w celu zaspokojenia potrzeb ludzkich
RODZAJE PLANOWANIA: - operacyjne (dot jednego, konkretnego wydarzenia); - strategiczne (obejmuje cykl imprez organizowanych przez jakiś czas)
PLANY OPERACYJNE: - jednorazowe; - trwale obowiązujące
P. OPERACYJNE JEDNORAZOWE dot. określonych działań specyficznych dla danej imprezy i przez to niepowtarzalnych; są to np. regulaminy, programy, harmonogramy, scenariusze, biznesplany
PLANOWANIE STRATEGICZNE ma charakter długofalowy i obejmuje okres od 2 do 5 lat
PLANY STRATEGICZNE DOT.: - zwiększania masowości kultury fizycznej przez stworzenie racjonalnego systemu całorocznych imprez rekreacyjnych o określonym charakterze; - zintensyfikowania organizacji imprez sezonowych, np. upowszechnianie imprez organizowanych podczas wakacji w ramach akcji „lato 200x”; - wprowadzenia cyklu imprez preferujących określoną formę aktywności
Przejawy unikalności imprez rekreacyjnych: niepowtarzalność, potrzeby zespołu organizatorów, zróżnicowana liczba i krąg uczestników, ogr. czas i termin, ogr. możliwość wprowadzenia zmiany przepisów w trakcie tworzenia imprezy, koncentracja zasobów materialnych i ludzkich w ogr. czasie, uwarunkowania marketingowe, jeśli impreza jest ukierunkowana tylko na kalkulacje finansowe, kasowe i przychody to z góry skazana jest na porażkę
Zas., których należy przestrzegać w planowaniu imprezy rekreacyjnej: - z. celowości (uświadomienie sobie celów ogólnych i szczegółowych prowokujących do osiągnięcia celu nadrzędnego; - z. wykonalności (określenie możliwie największego stopnia prawdopodobieństwa osiągnięcia celu); - z. wewn. zgodności (plan nie powinien zawierać el. sprzecznych); - z. przejrzystości strukturalnej (plan powinien być komunikatywny i łatwy w odczytaniu, pozwalający na operatywną realizację); - z. rzetelności (plan powinien aktualny stan wiedzy, którą należy zastosować podczas jego realizacji); - z. wielowariantowości (dopuszcza zmiany w trakcie realizacji planu); - z. ogr. szczegółowości (treść programu winna być tak wyrażona, aby nie był on zbyt ogólny ani zbyt szczegółowy); - z. terminowości (program powinien zawierać konkretne terminy czasowe i uwzględniać osoby odp. za ich realizację); - z. ekonomiczności i kompleksowości (program powinien zawierać całość zadań, sprawnie osiągać zamierzone cele i uwzględniać niskie koszty uzyskania)
Przed programowaniem i planowaniem należy odp. na pytania: KTO jest odbiorcą imprezy; CO chcę zorganizować; GDZIE/KIEDY (najlepszy czas i miejsce); DLACZEGO (co impreza ma dać); JAK (dobór metod, form i środków); JAK sprawdzić czy wybór imprezy był trafny
PRAKSEOLOGIA to nauka o skutecznym działaniu
PRAKSEOLOGICZNY MODEL DZIAŁANIA: cel, diagnoza i prognoza, programowanie i planowanie, realizacja, kontrola i ocena
SZCZEGÓŁOWE ZASADY ORGANIZOWANIA IMPREZY REKREACYJNEJ
IMPREZA REKREACYJNA to forma spotkania uczestników, o jednorazowym lub cyklicznym charakterze, wypełniona treściami programowymi z zakresu sportu, rekreacji, turystyki, zabaw ruchowych a także kulturalnej rozrywki.
CECHY OGÓLNE IMPREZ REKREACYJNYCH (wg Toczek-Werner): popularyzatorskie, wychowawcze, poznawcze, zabawowe, wypoczynkowe, zdrowotne
SZCZEGÓŁOWE CELE REALIZACYJNE IMPREZ REKREACYJNYCH (wg Toczek-Werner): - popularyzacja rekreacyjnych form ruchowych; - zaspokajanie potrzeb różnych środowisk w zakresie różnorakich wzorów rekreacji fizycznej; - rozbudzanie zainteresowań aktywnym wypoczynkiem; - tworzenie warunków dla pozytywnie rozumianego współzawodnictwa; - umożliwianie oceny sprawności fizycznej uczestników; - nawiązywanie współpracy i kontaktów ze środowiskiem lokalnym.
PODZIAŁ FORM IMPREZ REKREACYJNYCH (wg Sołtysika): 1. ze wzgl. na miejsce realizacji: - plenerowe (boiska, parki, miejskie tereny zielone); - w pomieszczeniach zamkniętych (hale sportowe, świetlice, kluby). 2. ze wzgl. na czas trwania: - jednodniowe (np. turnieje); - wielodniowe (np. spartakiady). 3. Ze wzgl. na cykliczność: - jednorazowe (powst. Z dowolnej inicjatywy organizatorów lub jako naśladownictwo podobnej imprezy org. W innym miejscu); - jednorazowe okazjonalne (czasem powtarzane przy podobnej okazji, ale bez związku z poprzednimi); - powtarzalne (silnie powiązane z tradycją imprezy oraz z programem rekreacji w danym środowisku). 4. Ze wzgl. na skalę działań i l. uczestników): - duże/masowe (org. W skali zespołu szkół, osiedli, miejscowości); -małe/kameralne (ich uczestnikami są uczniowie szkoły, mieszkańcy osiedla). 5. Ze wzgl. na charakter uczestnictwa: - otwarte (otwarte dla wszystkich potencjalnych uczestników bez wzgl. na wiek, płeć itp.); - zamknięte (organizowane dla określonej grupy osób, np. uczestników kolonii). 6. Ze wzgl. na zakres programowy: - jednodyscyplinowe (np. biegi masowe i narciarskie); - wielodyscyplinowe (np. festyny rekreacyjne). 7. Ze wzgl. na treść: turnieje, spartakiady, festyny i ligi rekreacyjne, imprezy terenowe
ETAPY ORGANIZACJI IMPREZY REKREACYJNEJ: przygotowawczy > realizacyjny > likwidacyjno-sprawozdawczy
SEKCJE SPECJALISTYCZNE NIEZBĘDNE PRZY ORGANIZACJI IMPREZ I ICH ZADANIA: 1. S. programowo-sportowa: - opracowanie programu i scenariusza; - powołanie komisji sędziowskiej; - przeprowadzenie rozgrywek; - obliczanie wyników i punktacji końcowej, opracowanie komunikatu. 2. S. techniczno-finansowa: - przyg. i zabezp. odpowiednich obiektów, urządzeń i sprzętu; - przyg. Wizualno-dźwiękowej strony przekazu informacji; - opracowanie preliminarza; - gromadzenie środków finansowych (dotacje, sponsoring, wpisowe). 3. S. organizacyjno-marketingowa: - analiza środowiska; - przygotowanie i przekazanie materiałów informacyjnych i reklamowych; - promocja; - dekoracja miejsca imprezy; - zapewnienie opieki medycznej
FORMY PROMOCJI IMPREZY: reklama, aktywizacja (personal selling), PR (tworzenie pozytywnego wizerunku firmy), promocja uzupełniająca (bezpłatne próbki, kupony itp.), sponsoring
CECHY SPONSORINGU (wg Szrajdera): - polega na wzajemnych świadczeniach obu stron; - sponsor daje do dyspozycji sponsorowanemu określoną sumę pieniędzy lub innego rodzaju zasoby niezbędne dla osoby czy instytucji sponsorowanej.
SCENARIUSZ IMPREZY REKREACYJNEJ POWINIEN ZAWIERAĆ: - opis przebiegu działań organizacyjnych przed i podczas oficjalnego otwarcia; - program minutowy; - opis zakończenia i zamknięcia imprezy
REGULAMIN IMPREZY REKREACYJNEJ to zbiór reguł dot. Organizacji i przebiegu imprezy, ustalony i wydany przez organizatorów. To dokument pozwalający organizatorom na praktyczną realizację ustaleń zw. ze specyfiką imprezy w sposób nie budzący wątpliwości ze strony uczestników i osób postronnych.
BUDOWA REGULAMINU: 1. Postanowienia ogólne: - nazwa i cel imprezy; - organizator, patronat prasowy, sponsorzy; - gospodarz imprezy; - termin i miejsce realizacji; - zas. uczestnictwa (w tym finansowe); - sposób przeprowadzenia rozgrywek; - s. ogłoszenia wyników i przyznania nagród; - postanowienia końcowe. 2. Postanowienia techniczne: - przepisy gry; - kryteria uczestnictwa; - wym. W stosunku do zawodników; - dokł. Terminy rozgrywek; - ogł. Wyników losowania; - sposób składania protestów; - zakończenie imprezy i zastrzeżenia organizatora
BEZPIECZEŃSTWO IMPREZ REKREACYJNYCH
ZADANIA ORGANIZATORÓW W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA UCZESTNIKÓW: -wybranie i sprawdzenie miejsca realizacji imprezy; - sprawdzenie sprzętu i urządzeń rekreacyjnych wyk. Podczas imprezy; - konsekwentne przestrzeganie postanowień zawartych w regulaminach imprezy i konkurencji; - stała obserwacja uczestników ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich stan emocjonalny; - wykluczenie możliwości kolizji i zderzeń zawodników; - zdecydowane eliminowanie przejawów brutalności i nieuczciwości; - udzielanie pomocy i ochrona uczestników na każdym etapie realizacji imprezy; - umożliwienie skorzystania z pierwszej pomocy medycznej oraz telefonu i ważnych nr
IMPREZA MASOWA to impreza sportowa, artystyczna lub rozrywkowa, na której liczba miejsc dla osób na stadionie i innym obiekcie nie będącym budynkiem lub na terenie wynosi nie mniej niż 1000 miejsc (300 dla i. o podwyższonym ryzyku), a w przypadku hali sportowej lub innego budynku - nie mniej niż 300 miejsc (200 dla i. o podwyższonym ryzyku).
IMPREZA MASOWA O PODWYŻSZONYM RYZYKU to impreza masowa podczas której (w wyniku posiadanych informacji lub zachowań uczestników) istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub agresji
IMPREZAMI MASOWYMI NIE SĄ: - imprezy odbywające się w teatrach, operach, filharmoniach, kinach, bibliotekach, domach kultury itp.; - imprezy org. Wył. Dla niepełnosprawnych; - imprezy współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży; - imprezy rekreacyjne
ORGANIZATOR IMPREZY MASOWEJ POWINIEN ZAPEWNIĆ: - służbę porządkową i informacyjną odpowiednio wyszkoloną i wyposażoną, wyróżniającą się ubiorem; - powołać kierownika ds. bezpieczeństwa kierującego tymi służbami; - pomoc medyczną
UMYSŁ LIDERA
CECHY IDEALNEGO LIDERA: poczucie własnej wartości, pro aktywność, samodzielność, pozytywne myślenie, współzależność, spójność wewn. (zgodność słów z myślami i czynami), poczucie obfitości (radzi sobie w każdej sytuacji), umiejętność tworzenia wizji, zdolność i wola ciągłego uczenia się
SKŁADOWE KIEROWANIA: planowanie, organizowanie, kontrolowanie, aktywowanie
PODST. EL. DOBREJ KOMUNIKACJI: 1. um. Słuchania: - słuchanie aktywne; - okazywanie zainteresowania i akceptacji mówiącego; - spójność w zach. werbalnych i niewerbalnych; - zachowanie kontaktu wzrokowego; - wykonywanie notatek (za zgodą mówiącego); - nie ocenianie; - empatia. 2. Um. Mówienia: - j. dostosowany do możliwości rozmówcy; - jasność wypowiedzi; - obrazowy, barwny sposób mówienia; - odp. tempo, długość i intonacja wypowiedzi; - wrażliwość na informacje zwrotne; - rozumienie emocji własnych i odbiorcy; - odp. wygląd
PODST. BARIERY KOMUNIKACJI: - hałas, zbyt wiele osób; - nieodp. Miejsce, pora i czas; - brak motywacji lub nieprzygotowanie jednej ze stron; - brak zainteresowania tematem lub osobą; - wzajemne uprzedzenia i ocenianie się; - różnice poz. Społecznej, płci, wykształcenia, wiedzy itp.; - emocje
KWINTESENCJA IDEI KIEROWANIA LUDŹMI: idź do ludzi, żyj z nimi, ucz się od nich, kochaj ich, zacznij od tego co wiedzą, buduj na tym co mają, o najlepszych przywódcach, gdy ich cel został osiągnięty i dzieło spełnione ludzie będą mówić „zrobiliśmy to sami”
KOMPETENCJE LIDERA: koncepcyjne, organizacyjne, edukacyjne, komunikacyjne, współpracy, marketingowe