Emisja - jest to wprowadzenie bezpośrednie lub pośrednie w wyniku działalności człowieka do powietrza, wody, gleby:

1. substancji,

2. energii takich jak ciepło, hałas, wibracje lub pole elektromagnetyczne.

Hałas - rozumie się dźwięki o częstotliwościach od 16 do 16000Hz.

Metodyka referencyjna - określona na podstawie ustaw metody pomiarów lub badań, która może obejmować w szczególności sposób pobierania próbek, sposób interpretacji wyników a także metodyki modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń energii w środowisku.

Ścieki - wprowadzenie do wód lub ziemi:

1. wody zużyte na cele bytowe i gospodarcze,

2. ciekłe odchody zwierzęce z wyjątkiem gnojowicy,

3. wody opadowe lub roztopowe ujęte w systemy kanalizacyjne pochodzące z pow. zanieczyszczone, w tym z centrów miast, terenów przemysłowych przemysłowych składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów parkingów trwałej nawierzchni,

4. wody odciekowe ze składowisk odpadów, wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,

5. wody pochodzące z odwadniania zakładów górniczych, z wyjątkiem wód wprowadzanych do górotworu jeżeli rodzaje i ilość substancji zawartych w wodzie wprowadzonych do górotworu, są toksyczne z rodzajem i ilośćią substancji pobranymi z wody,

6. wody wykorzystane z gospodarki rybackiej.

Odpad - kazda substancja lub przedmiot należac do jednej kategorii określonej w załącziku 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia jest zoobawiązany.

Załącznik 1 do ustawy: określa 16 kategorii odpadów wg. których naszą substancję lub przedmiot klasyfikujemy jako odpad:

1. Pozosałośc z produkcji lub konstrukcjii nie wymienionew ustawie,

2. Produkty nie odpowiadające wymaganiom,

3. Produkty, których termin już minął,

4. itd.

Kategorie odpadów dzielimy odpowiednio w zależności od ich źródeł powstawania na 20 grup. Odpady mają 6 cyfrowy kod.

Zanieczyszczenia i ogniska zanieczyszczeń wód podziemych:

1. Źródła zanieczyszczeń najczęściej pochodzą z poza warstwy i należy ustalić pochodzenie,

2. Miejscazaieczyszczone mogą być na powierzchni pod powierzchni lub w powietrzu,

3. Rodzaje zanieczyszczeń: biologiczne, chemiczne,fizyczne,

4. Charakter przestrzenny źródeł zanieczyszczeń może być: pkt., liniowy (rurociągi, rzeki), malych i średnich powierzchni.

Rozpoznawanie zagrożeń:

Dla rozpoznania i prognozowania przemieszczania zanieczyszczeń należy:

1. Należy zbadać warunki przemieszczania się substancji zanieczyszczonej,

2. Układ kompleksów litlogicznych,

3. Właności i parametry ośrodka hydrogeologicznego,

4. Warunki hydrogeologiczne (spadk hydraul.),

5. Ilość wód przesączających się, związanych i wolnych,

6. Chemizm wód przesączający się,

7. Warunki biologiczne.

Główne źródła zanieczyszczeń wód podziemnych:

1. W górnictwie

- wiertnie, odkrywki, zwałowiska, podziemne magazyny gazu, podziemne magazyny środków płynnych, eksploatacja złóż.

2. W przemyśle

- przez emisję substancji, zrzut ścików, składowanie odpadów.

3. W gospodarce

- eksploatacja wody, zrzut ścieków, składowiska śmici.

4 W transporcie

- transport i składowanie produktów naftowych, środki przciwśniegowe itp.

Geologiczne i hydrogeologiczne warunki migracji zanieczyszczeń:

1. Czynniki naturalne( przepuszczalność, spadki hydraul.),

2. Eksploatacja wody,

3. Depresja wywołana w głębszych poziomach wodonośnych o zwierciadle napiętym.

4. Odwodnienie górotworu.

5. Represja wywołana w głębszych poziomach wodonośnych o zwierciadle napiętym.

Typy procesów zachodzących w warstwie wodonośnej.

1. Rozcieńczanie

2. Działalność buforowa pod wpływem zmian pH.

3. Wytrącanie się substancji przy kontakcie z wodą lub substancji stałej.

4. Hydroliza.

5. Rozkładem substancji przez utlenianie lub redukcję.

6. Filtracja mechaniczna.

7. Porowanie i uchodzenie do przestrzeni porowej w formie gazowej.

8. Rozkład i asymilacja biologiczna.

9. Rozpad radioaktywny.

10. Filtracja membranowa.

11. Sorpcja.

Zanieczyszczenia produktami naftowymi.

1. Zanieczyszczenia te psują smak i zapach wody.

2. Czas rozprzestrzeniania się fazy olejowej w zależności od warunków od kilku dni do kilku lat.

3. Prędkość migracji węglowodorów w wodzie zelży od ich rozpuszczalności w wodzie, gęstości właściewej i lepkości.

4. Ropa i jej produkty naftowe są z regóły lżejsze od wody słodkiej i wskazują większą lepkość.

5. Strefa zanieczyszczeń płynami węglowodorowymi jest najczęściej ograniczona do stropowej części warstwy wodonośnej.

6. Węglowodory niemiszające się z wodą tworzą na powierzchni wód podziemnych warstwę, plamy, soczewki.

7. Węglowodory mieszające się z wodą tworzą z nią emulsję.

8. Po przedostaniu się węglowodorów do wody przemieszczają się w poziomie i wytwarza się przy tym strafa olejowa rozpuszczająca się w wodzie i w gazach.

9. Wielkość i kształt strefy olejowej w strefie aeracji zelaży od przepuszczalności ośodka porowatego.

10. W ośrodku szczelinowatym rozprzeszczenianie się ropopochodnych jest nieregularne i zeleży od ukaładu szczelin i ich rozwartości.

11. Max głębokość przenikania zależy od podłoża skalnego i charakteru cieczy.

12. Węglowodory wyczuwalne są organoleptycznie w bardzo małych ilościach w rozcieńczeniu.

Formy migracji zanieczyszczeń.

W uproszczeniu możemy mieć do czynienia z dwoma formami migracji:

- zanieczyszczeń w wodach podziemnych tj w formie rozpuszczonej i w formie migracji wielofazowej.

Zanieczyszczenia przemieszczające się w wodach podziemnych podlegają wielorokim procesom, do tych procesów należy:

- konwekcyjne przenoszenie wraz z wodą podziemną zgodnie z rzeczywistą prędkością przepływu wód podziemnych.

- gradiend gęstościowy- wody zanieczyszczone o większej mineralizacji a więc gęstości mają tendęcję do przenikanie do głębszych stref struminie wód podziemnych.

- dyfuzja molekularna w kirunku zgodnym z gradientem stężeń

- dyspersja hydrodynamiczna czyli rozproszenia substancji na skutek zróżnicowanych prędkości

- sorbcje substancji z roztworu na fazie stałej.

- reakcje fizykochemiczne i biochemiczne wywołujące rozpad lub biodegradację.

- zanieczyszczeń ( w wyniku tych reakcji tworzyć się mogą nowe substancje zanieczyszczające wodę).

Średnia prędkość przenikania V_a przez strefy aeracji wynosi:

I - śr intensywnośc infiltracji wód do strefy aeracji [m/rok]

W_o- śr wilgotność objętościowa gruntów strefy aeracji [-]

W warstwie materiałów infiltracja pochodzi z opdadów atmosferycznyc.Przeciętnie dla obszary Polski wynosi ok. 17% opadów czyli 100 mmH₂O na rok.Determinuje to przeciętne szybkości migracji pionowej.Średnie rzeczywiste prędkości wód podziemnych

k - współczynnik filtracji [m/dobę]

j - spedek hydrauliczny , n_o- poropwatośc aktywna

Średnia rzeczywista prędkość filtracji wód podziemnych.

Śr rzeczywista prędkość filtracji U [m/rok] a charakter ruchu wód podziemnych:

<10 bardzo wolno , 10-30 wolne , 30-100 średnio szybki, 100 - 300 szybki, powyżej 300 bardzo szybki.

Sorpcje zanieczyszczeń przez materiały warstwy wodonośnej wywołuje opóźnienie migracji które można w przybliżeniu oszacować znając stałą podziału K dla liniowej izotermy sorpcji.

Krotność opóźnienia R oblicza się ze wzoru: R= 1 + δ/n_o K_d gdzie k_d- to stała podziału ale liniowej izotermy sorbcji [ dm³/kg] , δ- gęstościowa objętość szkieletu gruntowego [Kg/dm³]

R- krotność opóźnienia, n_o- porowatość aktywna

Współczynnik filtracji gróntu definiuje się jako uśrednioną wartość laminarnego przepływu cieczy przez badany ośrodek.Q= kΔh/lA= kiA gdzie: Q- wydatek przypływu, A- przekrój poprzeczny ,l - długość próbki, k - współczynnik filtracji

Oddziaływanie prac wirtniczych na środowisko zależy od:

- lokalizacji wirtni(teren rolniczy,leśny, wymagający szczególnej ochrony,strefy ujęć wód podziemnych),

- wielkość zajętej i zdegradowanej czynnej powierzchni gleby,

- rodzaje i wielkość emisji i imisji zanieczyszczeń powietrza,

- szkodliwych oddziaływań fizycznych(hałas, wibracje)

- rodzaju i ilości odprowadzonych ścieków i wielkości zawartych w nich ładunków zanieczyszczeń,

- stężenia zanieczyszczeń w odbiornikach ścieków,

- rodzaje i ilości składowanych odpadów oraz sposobu składowania,

- rozwiązań prawnych aktualnie stosowanych w kraju zawierających szczegółowe wymogi regulujące zasacy postępowania,

- czasu przywrócenia terenu wirtni do stanu pierwotnego,

- narzucanie rozwiązań dotyczących likwidacji szczególnie szkodliwych odpadów.

Zasadnicze źródła ścieków i odpadów powstałych w trakcie prowadzenia prac wiertniczych:

- płuczka wiertnicza ( nadmiar płuczki powstałej przy intensywnej obróbce obiętościowej, zużyta płuczka przy jej wymianie),

- woda technologiczna ,

- wod techniczna,

- płyny złożowe,

- ścieki socjalno bytowe,

- płyny specjalne( ciecze poreakcyjne, olej lub ropa z wanny olejowej)

- zwierciny pochodzące z przewierceń formacji,

- resztki zaczynu cementowego,

- woda opadowa,

Zanieczyszczenia spotykane w ściekach i odpadach wiertniczych.

- jony metali ciężkich( Cr, Pb, Cd ,As, Zn)

- sole pochodzące z przewiercanych interwałów oraz dodowane do płuczki dla zapobiegania kawernowaniu ścian otworów.

- tłuszcze olejowe i smary które musza być wprowadzone w procesie wiercenia dla zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń,

- zwiazki organiczne o dużym potęcjale redukcyjnym,

- środki powierzchniowo czynne,

- węglowodory pochodzące z opróbowania złóż.

Ograniczone ilości ścieków wiertniczych.

- socjalna gospodarka wodą na wiertni ,

- wprowadzenie zużycia wody( np. wodomierze)

- stosowanie zamkniętych obiegów wody technologicznej,

- użycie lekko zanieczyszczonej wody z urobku do celów technologicznych,

- prawidłowe oczyszczanie płuczki wiertniczej,

- prawidłowa gospodarka płuczką wiertniczą,

Optymalizacja składu płuczki w aspekcie ograniczenia zużycia materiałów płuczkowych.

- projektowanie właściwej gęstości płuczki z uwzględnieniem

a) wielkości ciśnienia porowego,

b) wielkości ciśnienia złożowego,

c) wielkości anomalnie wysokich ciśnień porowych i złożowych,

d) wielkości ciśnienia bocznego przewierconych skał plastycznych,

- stosowanie materiałów o wysokim stopniu rozdrobnienia do sporządzania i obciążania płuczek co zapobiega sedymentacji.

Sposoby regulacji fazy stałej w płuczce wiertniczej:

- rozcieńczanie wodą,

- częściowa wymiana na wodę i świerzą płuczkę,

- wprowadzenie chemizacji zmiejszającej lepkość,

- stosowanie koagulantów i flokulantów zwiercin,

- stosowanie polimerów zapobigających dyspersji zwiercin,

- stosowanie wysoko wydajnych mechanizmów, urządzeń do oczyszczania,

- stosowanie pełnego zestawu urządzań oczyszczających( sit wibracyjnych,wirówek, hydrocyklonów odpiaszczających i hydrocyklonów akumulacyjnych),

Wpływ ścieków i odpadów wiertniczych na środowisko gruntowo wodne

- nadmierne zasolenie wód i gleb,

- impregnacja gleby ropopochodnymi i w konsekwencji zanieczyszczenie flory bakteryjnej ,

- zaburzenie równowag jonowych utrudniających pobieranie przez rośliny właściwych składników mineralnych,

- niekorzystne zmiany pH,

- migracja jonów metali ciężkich i ich kumulacja w roślinach lub przedostawanie się do wód,

- podwyższenie zurzycia tlenu zakłucające równowagę biologiczną ekosystemu,

Zasadnicze sposoby postępowania ze ściekami i odpadami wiertniczymi.

- gromadzenie ścieków i odpadów w dole urobkowym zlokalizowanym na terenie wiertni,

- wiercenie bez dołu urobiskowego i okresowe wyworzenie ścieków i odpadów z wiertni na wyznaczona skaładowiska i wylewiska lub na tereny innej wiertni do tzw zbiorczych dołów urobkowych.

Wytyczne gromadzenia ścieków i odpadów w dole urobkowym.

1. Stowować się do aktualnych regulacji i danych dotyczących magazynaowania odpadów.

2. Dbać o właściwą lokalizaję dołu uniemożliającą spływ wód powierzchniowych a zarazem zapewniającą spływ wszystkich ścieków z terenu wiertni.

3. Stosować odpowiedzią izolacją odpadów od otoczenia,aby uniemożliwiały migrację składników do wód gruntowych.

4. Stosować odpowiednią konstrukcję dołów aby w przypadku obszarów zalewowych zawartość dołów nie wpływała negatywnie na jakość wód.

5. Stosować uszczelnienie dołu adekwatne do istniejącego ukaształtowania teranu.

6. Zwracać szczególną uwagę na utrzymanie max poziomu cieczy w dole do wysokości obwałowania.

7. Gromadzić odpady i ścieki związane z procesami wiercenia.

8. Wywozić ścieki i odpady na składowiska, szczególnie w tym przypadku kiedy ze względu na swoją szkodliwość stanowiłyby:

- znaczne zanieczyszczenie gleb i wód,

- warunki hydrogeologiczne nie dają gwarancji prawidłowej ich izolacji od otoczenia,

9. Zlikwidować dół urobkowy po zakończeniu wiercenia.

Zalecany tok postępowania z odpadami wiertniczymi

1. Ustalenie terminu likwidacji dostępnych odpadów i rekultywacja terenu.

2. W przypadku odpadów niebezpiecznych stanowoiących realne zagrożenia dla wód i gleb wymagane jest ich głębokie odwodnienie przed zdeponowaniem w ziemi.

3. Odpady wiertnicze winny być poddane badaniom zmierzającym do oceny ich szkodliwości wg ściśle sprecyzowanego schematu lub wg obowiązujących zasad.

4. Wyłączone z obowiązku badań fizykochemicznych mogą być odpady zwiercin płytkich prowadzonych przy pomocy płuczki opartej o nietoksyczne składniki urzyte w minimalnych ilościach stężenia.

5. Dopuszczalna wartość parametru kryterialnych winne być zróżnicowane w zleżności od metody likwidaci lub zagospodarowania odpadów.

6. Przed przystąpieniem do zestalania odpadów każdorazowo powinne być wykonywane laboratoryjne próby skuteczności ich zestalania.

7. Po zdeponowaniu odpadów w ziemi neleży każdorazowo wykonać badania geotechniczne i fizkochemiczne dla określenia prawidłowości przyjętej metody technologi.

8. Odpady powinne być deponowane w miejscu ich powstawania co wymusza minimalizację ich ilości i toksyczności.

9. Tworzenie dużych nawet prawidłowo wykonanych składowisk odpadów, może w przypadku uszkodzenia uszczelnienia może doprowadzić do katastrofy ekologicznej.

10. Teren deponowania odpadów wiertniczych powinien być trwale oznaczone.

Metody likwidacji dołów urobkowych.

1. Wykorzystania odpadów do celów rolniczych: mieszanie z glebą odpadów o małym ładunku chemicznym.

2. Deponowanie odpadów w ziemi bez izolacji od otoczenia co jest możliwe w przypadku odpadów praktycznie i całkowicie nieszkodliwych dla gleb i wód podziemnych.

3. Deponowanie odpadów w ziemi z pełną izolacją od otoczenia.

Zestalenia odpadów i ich deponowanie w ziemi (odpady o znaczym ładunku chemicznym lub o dużym stopniu uwodnienia)

4. Składownie odpadów o znacznym ładunku szkodzliwych substancji na specjalnie wyznaczonym i przygotowanym terenie.

5. Zatłaczanie cieczy z odwodnienia odpadów do ścieśle określonego typu otworów.

6. W wielu krajach Europy obowiązuja przepisy, gdzie ze względu specyfikę warunków hydrogeologicznych wszystkie odpady są zaliczne do szkodliwych i muszą być kierowane do wyspecjalizowanych zakładówikwidacji i utylizacji płuczki wiertniczej.

7. Utylizacja ścieków i odapdów wiertniczych w specjalistycznych zakładach zkutecznie przeciwdziała popełnieniu błędów w trakcie likwidacji odpadów co może przejawiać się w:

- obniżeniem planowania przy mieszaniu odpadów z glebą,

- zapadaniu się gleby i powstawaniu grzęzawisk,

- skarzenie nawet po dłuższym czasie wód gruntowych i gleb,

9. W rejonach gdzie panują korzystniejsze warunki hydrogeologiczne nie ma potrzeby wprowadzania tak restrykcyjnych przepisów.

Likwidacja i unieszkodliwianie odpadów wiertniczych:

- sposoby zestalenia wysokouwodnionych odpadów wiertniczych stosowanych w PGNiG S.A w Warszawie oddział Poszukiwanie Nafty i Gazu w Jaśle polega na:

a) spiętrzenie w dole urobkowym osady przez zmiejszenie rozmiarów dołu urobkowego,

b) podaniu do zestalonego odpadu aktywatorów cementu lub gipsu,

c) wymieszaniu odpadów z aktywatorem,

d) poddanie czynnika soli dyfikującego (roztwór krzemian sodu) i ponownym rozmieszaniu odpadu,

e) pozosawieniu osadu do zestalenia na okres conajmniej 24 h,

f) pokrycie zestalonego osadu warstwą gleby,

g) rozprowadzenie humusów i zestalenie,

- sposoby zestalenia odpadów wg IGNiG Kraków

Zestalenie szlamów poneutralizacyjnych zużytych pluczek i zwiercin polega na solidyfikacji odpadów w oparciu o rozpuszczenie krzemianów metali alkalicznych nieorganicznymi reagentami zawierające dwuwartościowe kationy.

Do zestalenia stosuje się:

- szkło wodno sodowe

- roztwór CaCl₂ i cement budowlany,

- solidyfikację odpadów o niskiej mineralizacji i wysokiej zawartości fazy stałej

Solidyfikacja z zastosowaniem solaksytu ASM-10

- Solaksyl ASM - 10 ( mat konsolidujący) 30-60 % objętości

Proces solidyfikacji polega na:

1. Odprowadzaniu z dołu możliwie dużej ilości wody,

2. Spiętrzaniu osadu i przemieszczaniu go środkiem konsolidującym a następnie środkiem przyśpie i inicjującym.

3. Zasypywanie zestalonego osadu ziemią.

Zagrożenia wód związku z eksploatacją złóż ropy naf. i gazu ziemnego.

Zagrożnia atmosferyczne.

W trakcie eksploatowania węglowodorów, zagrożenia z zanieczyszczenia powietrza są w szczególności przypadków związane z dwoma rodzajami emisji:

I. źródła, z których emitowane są do atmosfery lotne składniki ropy lub gazu ( metan, alifet, niewielkie ilosci siarkowodoru i węglowodorów aromatycznych, niewielkie ilosci radiaktywnego radonu),

II. źródła, z których odrowadzane są spaliny z kotłowni oraz silników spalinowych wytwarzających energię niezbędną do zasilenia urządzeń wydobywczych

Emisje ze źrodeł I rodzaju

Związane są najczęściej z:

- wprowadzaniem do atmosfery gazu towarzyszącego wydobywnej ropie,

- stosowania termicznych metod i intensyfikacji wydobywanej ropy co pociąga za sobą wydzielanie się gorących płynów złóż weglowodorów, H₂S, lotnych organicznych związków siarki, CO₂,

- dzialaniem urządzeń

- ucieczkami gazu przy występowaniu nieszczelności orurowania odwiertu,całych zbiorników, obudowy urządzeń, armatury,

- utlenianie się gazu i par z zamkniętych zbirników magazynowych,

- parowania lotnych składników ropy podczas operacji jej przelewania, przy opróznianiu i napełnianiu zbiorników oraz urządzeń służących do transportu,

- przedostaniem się do atmosfery par z regeneratorów glikolu etylkowego,zawierające węglowodory aromatyczne i siarkowodór,

- nieszczelności w instalacjach odsiarczania gazu oraz odprowadzania do atmosfery kwaśnych gazów resztkowych,

- utlenianie się gazów i par z otwartych zbiorników studzienek oraz rowów zbierających ścieki technologiczne i zanieczyszczone wody odpadowe z terenu kopalni,

Nadzwyczajne zagrożenie powietrza atmosferycznego występuje w przypadku awarii instalacji i wiążą się z wprowadzeniem do atmosfery dużych ilości węglowodorów a czasami także i siarkowodorów.

Emisje ze źrodeł II rodzaju

Zanieczyszczenia atmosfery związanej z wprowadzeniem do niej gazów spalinowych.

- tlenków azotu( NO₂ głównie NO i tlenków siarki SO₂,

- węglowodorów( głównie benzenu i związków organicznych powstałych w wyniku niecałkowitego spalenia paliw),

- matanu i węglowodorów aromatychnych tzw BETX( benzen i etylkobenzen) które stanowi skład paliw i nie uległy spaleniu,

- tlenków węgla w wyniku niecałkowitego spalenia zawartego w różnych formach pierwiastków C,

Zagrożenie wód i gleb

- Zagrożenie gleb oraz wód powierzchniowych i podziemnych występuje podczas wydobycia ropy naftowej i gazu,zanieczyszczonych ścieków i odpadów wytworzonych p[odczas funkcjonowania kopalni,

- zawierają one, oprócz substancji zawartycch w płynach złożowych również szereg składników wprowadzonych do nich w trakcie operacji technol.,

- istotnym problemem sa również wody złożowe, które sa uzdatniane i wykorzystywane w procesach technologicznych.

Substancje w wodach złożowych

-węglowodory alifatyczne

-kwasy tłuszczowe

-kwasy naftenowe

-fenole

-niskocząsteczkowe węglowodory aromatyczne (benzen toluen etylobenzen)

Zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleby związane ze składowaniem odpadów zanieczyszczonych węglowodorami

-Pozostałość ropy

-Silnie skażone ropą gleby

-Zanieczyszczenia terenu ropopochodnymi

-awariami (np.erupcja ropy z otworu)

-awariami rurociągów kopalnianych

-przedostawanie się do agresywnych substancji stosowanych w zabiegach technologicznych np.,kwasy

zwykle najbardziej narażone na takie skażenie są grunty w bezpośrednim sąsiedztwie otworów eksploatowanych ropy naftowej oraz miejsca gdzie dokonuje się operacje technologiczne pompowanie ,przetłaczanie ,przelewanie ropy

Problemy ochrony środowiska związane z budową gazociągów:

-Zasięgu gazociągu

-Ilości przesyłanego gazu

-Własności przesyłanego gazu ?

-Czasu eksploatacji gazociągu

-Naruszenie ekosystemu trakcie budowy gazociągu

-Przebiegu gazociągu przez tereny wymagającej szczególnej ochrony i związanych z tym kosztów budowy

-Skutków potencjalnej awarii w okresie eksploatacji gazociągu

-Niekorzystnych oddziaływań na elementy wód w okresie budowy i eksploatacji

Zasady i cele monitoringu środowiska gruntowo-wodnego:

Rodzaje monitoringu: krajowy, regionalny, lokalny

Zadania, cele i zasady tworzenia sieci monitoringu lokalnego:

1. zadaniem monitoringu lokalnego jest zapoznanie i śledzenie wpływu istniejących lub potencjalnych ognisk zanieczyszczeń na jakość wód podziemnych w celu ewentualnych przeciw działań degradacji jakości tych wód

2. monitoring lokalny winien być tworzony także wokół dużych ujęć wód podziemnych

3. sieci monitoringu lokalnego powinny być finansowane przez właścicieli obiektów dla wód podziemnych lub przez użytkowników wodociągów

4. w uzasadnieniu przygotowanych wyżej wymienione podmioty gospodarcze mogą być zobowiązane do realizacji monitoringu jakości wód podziemnych poprzez wydanie przez terenowy organ administracji terenowej stosownej decyzji

5. projekt m.lokalnego jakości wod podziemnych zatwierdza Geolog Wojewódzki

6. M.lokalny powinien uwzględniać specyfikę poszczególnych ognisk zanieczyszczeń ,warunki hydrogeologicznych w ich rejonie lub rejonie ujęć wody w tym ujęć infiltracyjnych

7. dla każdego analizowanego ogniska zanieczyszczeń lub ujęć winien być opracowany projekt sieci Lokalnego Monitoringu Wód Podziemnych [LMWP]

8. zaprojektowanie sieci monitoringowej wód ogniska zanieczyszczeń zanieczyszczeń ymaga w pierwszej kolejności przeprowadzenia prac studialnych i wstępnych badań terenowych mających na celu zapoznanie rodzaju ognisk zanieczyszczeń oraz warunków hydrogeologii w jego otoczeniu.

9. monitoring powinien być objęty w pierwszej kolejności pierwszy poziom wodonośny

10. istotne znaczenie na ilość otworów obserwacyjnych tworzących sieć lok. monitoringu i ich rozmieszczenia

11. ilość obserwacyjnych rozmieszczenie otworów obserwacyjnych uzależnione są od rozmiarów obiektu uciążliwego i układ pola hydrodynamicznego wód podziemnych w jego otoczeniu .Orientacyjna gęstość sieci monitoringu lok.winna kształtować się na poziomie 1 punktu LMWP/ha

Punkty monitoringu w otoczeniu składowisk powinny być zlokalizowane generalnie w 3 strefach :

- od strony napływu wód podziemnych w rejonie składowania .Słóża one do

wyznaczania materiału tła hydrochemicznego wód czystych w rejonie składowiska

-w obrębie składowiska.Pozwalają one na określenie max stężeń zanieczyszczeń przenikających ze składowiska do podłoża (utwory B1,B2)

-ponizej składowiska na obszarze odpływu wód podziemnych, w strefie wód zanieczyszczonych.

-na obszarze odpływu wód podziemnych z rejonu składowiska LMPW od konturu składowiska. Wyznacza się je dla trzech różnych czasów przepływu wód

-T1<200 a, T11=2A i T111>2A. Pierwsza seria otworów powinna być zlokalizowana w odległości od składowiska nie większej niż określone 200 dniowym czasem przepływu wód (T1<200d)druga i trzecia seria punktów monitoringowych winna znaleźć się w odległości określonej czasem przepływu wynoszącym ok. 2 lata (T11,T111≥2A)

-jeżeli w warstwie hydrogeologicznej znana jest rzeczywista prędkość migracji wód podziemnych to zasięg stref ,w jakich powinny być zlokalizowane punkty monitoringowe poniżej składowiska można wyznaczyć na podstawie odpowiednich wzorów.

Przygotowanie projektu badań monitoringu.

-przy wystąpieniu w wodach podziemnych należy rozpoznać przyczynę wywołującą zmianę jakości wód i podjąć obniżenie remediacyjne przy zwiększonej częstotliwości kontrolnych badań jakości w sieci monitoringowej.

1. prace wstępne -analiza archiwalnych materiałów hydrogeologicznych hydrogeologicznych hydrochemicznych -analiza materiałów archiwalnych botyczących ogniska zanieczyszczeń lub ujęć wód. Wizja lokalnego ogniska zanieczyszczeń lub ujęć wody lub jego otoczenia -wstępne terenowe badania hydrogeologiczne w istniejących studniach i ciekach powierzchniowych , zwierciadła wody przepływu wód w ciekach, wstępne badania terenowe jakości wód.

3.Realizacja sieci monitoringu - adaptacja technik istniejących punktów obserwacyjnych dla potrzeb monitoringu -wykonanie nowych otworów obserwacyjnych (pizometrów)

4.Eksploatacja sieci monitoringu :

-szczegółowe rozpoznanie pgniska zanieczyszczeń

-opróbowanie sieci monitoringu i wykonanie badań składu chemicznego próbek wody pobranych z ziemi zgodnie z wytycznymi PIOS

5.Opracowanie raportu o stanie jakości i zagrożenia wód podziemnychna podstawie jednoro cznych badań

-szczegółowy charakter ogniska zagrożeń

---