Egzamin Pedagogika 2011 Opracowanie pytan, pegagogika - materiały studenckie


  1. Geneza pojęcia pedagogika (pojęcia pais, paidea, paidagogija, paidagogos).

Pedagogika- to nauka o umiejętności porozumiewania się między nauczycielem a wychowankiem, uczniem. Pedagogika bada zjawiska wychowawcze, w kontekście procesów społecznych i przy uwzględnieniu jednostkowych procesów psychicznych. Pedagogika powstała z filozofii i jako nauka wyodrębniła się w II połowie XIX wieku.

Nazwa pedagogika lub pedagogia pochodzi z języka greckiego i oznacza czynność wychowywania dzieci (gr. Pais - chłopiec, dziecko,: ago - prowadzę).

 Paidea- wprowadzone pojęcie przez Sofistów VI-V wiek p.n.e. Oznaczało wykształcenie w zakresie gramatyki, retoryki i dialektyki. 

Paidagogos- co oznacza niewolnika w Grecji starożytnej. Jego zadaniem było odprowadzanie chłopców wolnych obywateli greckich na miejsce ćwiczeń fizycznych, zwane palestrą.

Paidagogija- Ogół zabiegów wychowawczych związanych z zachowaniem chłopca

  1. Rozwój pedagogiki jako nauki (J. A.Komeński, J.F. Herbart).

Jan Fryderyk Herbart doprowadził do oddzielenia pedagogiki od filozofii, w 1809r. w którym objął katedrę filozofii w Królewcu. Oparł pedagogikę na dwóch naukach pomocniczych(etyce i psychologii).

  1. I system pedagogiczny - herbartyzm i jego znaczenie dla rozwoju pedagogiki.

Herbartowski system wychowania:

Powiązany był zarówno z etyką jak i psychologią, a wszystkie swoje spostrzeżenia pedagog opierał na refleksji nad swoimi wcześniejszymi, doświadczeniami. Według Herbarta najważniejszym celem nauczania jest kształtowanie u ludzi silnych moralnych charakterów. Podkreślał, że wychowania nie należy, a nawet nie można oddzielić od nauczania, że wola i charakter rozwijają się równocześnie z rozumem.

Uczniowie Herbarta- kontynuując myśl Herbarta zacieśnili przedmiot tylko do praktycznych spraw dotyczących szkolnego nauczania (programy, metody, budowa lekcji) 

System klasowo-lekcyjny: Został wprowadzony w epoce pozytywizmu. Miał on na celu ustalić przekazywanie wiedzy. 

Zasługi nurtu herbartowskiego:

System herbartowski zakończył proces usystematyzowania pedagogiki, nie rozwiązywał podstawowych problemów edukacyjnych, ale pozwolił na ich ujawnienie i naukowe eksportacje.

  1. Nowe wychowanie -założenia i przedstawiciele.

Propagatorzy NW czerpali z ideologii naturalizmu, a co za tym idzie głównego jej przedstawiciela, Jana Jakuba Rousseau ("Emil, czyli o wychowaniu"). Według tej koncepcji dziecko podlega spontanicznemu rozwojowi zgodnie z siłami natury. Kolejną ważną postacią był Lew Tołstoj, nawiązujący do rozwoju dziecka zgodnie z zasadami naturalizmu. Natomiast Nowe Wychowanie wymagało pracy interdyscyplinarnej, a więc tego czego oczekuje się we współczesności. Jednakże ta interdyscyplinarność została ograniczona przez twórców prądu Nowego Wychowania. W naukach , z których miano korzystać znalazły się: nowa psychologia, pedagogika, etyka, estetyka, nauka o kulturze, logika oraz religia. Nurt Nowego Wychowania karcono za zbyt indywidualne podejście i nie zwracanie dostatecznej uwagi na jego cechy społeczne. Potępiano również naturalizm i ekspresję, wytykając nadmierną swobodę. 

Przedstawiciele : J. Dewey, J. Korczak, E.Key.

Pajdocentryzm zakładał, że:

  1. Nowe wychowanie a herbartyzm-porównaj.

HERBARTYZM

NOWE WYCHOWANIE

Ideologia konserwatywna

Ideologia liberalna

Wartością jest indywidualizm, ciągłość, autorytet

Wartością jest aktywizm, zmiana, niezależność

Umiarkowane wychowanie (psychologia, etyka)

Radykalne wychowanie

  1. Definicja pedagogiki i jej zadania.

Pedagogikę najogólniej można zdefiniować jako naukę o wychowaniu i nauczaniu. W jej zakres wchodzi teoria dotycząca wszelkiej działalności wychowawczej. Na gruncie pedagogiki formułowane są treści, cele, metody, środki i formy odnoszące się do całego procesu wychowawczego. Celem tak rozumianej pedagogiki staje się wychowanie człowieka wszechstronnie przygotowanego do udziału w życiu społecznym.

Zadania:

  1. Orientacje w pedagogice: psychologizm, socjologizm, orientacje normatywne.

Psychologizm- nurt ten przeciwstawiał się tradycyjnej koncepcji szkoły, głosząc wychowanie odpowiednie do potrzeb psychicznych i możliwości intelektualnych ucznia.

To nauka wytwarzająca najbardziej pożądaną wiedzę o człowieku

Przejawem psychologizmu pedagogicznego jest pajdocentryzm (nowe wychowanie):

Socjologizm- Rozwinął się w XIX w. na gruncie determinizmu społecznego. Zakładał, iż rzeczywistość społeczna jest pierwotna względem psychologicznej a proces wychowania uzależniony jest w całości od warunków społecznych. Był reakcją na naturalizm pedagogiczny i sprzeciwiał się indywidualizmowi. Determinizm społeczny, uzależnienie od grupy społecznej. Człowiek staje się człowiekiem w efekcie wrastania w grupę społeczną. Skrajny socjologizm. Zakłada, że pedagogika jest tylko technologia, metateorią czy socjologia, a pedagogika jako nauka jest niepotrzebna.

Orientacja normatywna: Pojawiły się w XX wieku. Narodziły się w efekcie współpracy pedagogiki z naukami normatywnymi:

Normatywno - filozoficzny Przedstawicielem jest Stanisław Kunowski - to nawiązanie do zachodniej  myśli pedagogicznej. Poglądy dotyczyły wspólnego założenia: rozwój jednostki zależy od  dorobku społeczno-kulturowego a istotą procesów wychowawczych jest przyswojenie wartości kultury. Przykładem orientacji normatywno filozoficznej jest pedagogika chrześcijańska. Przedstawiciele to Jan Bosko , kardynał Jan Paweł II; oparta jest na chrześcijańskich podstawach filozoficznych i światopoglądowych oraz na doktrynie Kościoła Katolickiego. Zakłada pełne rozwijanie osobowości wychowanka jako człowieka aby mógł rozwijać się wszechstronnie.

Nurt normatywno - ideologiczny

Pojawiła się w II RP. Przedstawiciele: Mysłakowski i Sośnicki głosili ideologię wychowania w i dla etosu państwowego. Etos to zbiór zasad, wartości norm tradycji, które decydują o odrębności danej grupy od innych. Po II wojnie światowej pojawiła się pedagogika socjalistyczna której przedstawicielem jest Heliedor Muszyński.  Jest to nauka praktyczna i ideologiczna oparta na filozofii marksistowskiej. Człowiek uznany za najwyższą wartość lecz jego istota i rozwój zdeterminowane są przez warunki bytu społecznego i prawa rządzące bytem społecznym.

Nurt kulturowy

Pojawił się w latach 60-70 XX wieku. Istotą jest przyswojenie wartości kultury. Rozwój jednostki zależy od dorobku społeczno-kulturowego. Jest to założenie utopijne. Odwołanie pedagogiki do ideologii jest niebezpieczne bo prowadziło indoktrynacji, odwołanie do filozofii także jest niebezpieczne więc jest Ti próba przezwyciężenia tych orientacji. Przedstawiciele: B. Suchodolski, S.Hesseu, B. Nawroczyński.

  1. Porównaj cele i założenia orientacji pedagogicznych.

Socjologizm- lekceważy cechy psychiczne jednostki

Psychologizm- lekceważy znaczenie grupy, ról społecznych, a także wartości.

Orientacje Normatywne- pomija znaczenie cech psychicznych

Orientacje Kulturowe- wychowanie to zapoznanie z dorobkiem kultury

  1. Działy współczesnej pedagogiki.

Pedagogika praktyczna - tworzy ją opis pojedynczych doświadczeń i sprowadzania z bezpośredniej działalności dydaktyczno - wychowawczej. Z punktu widzenia nauki jej wartość jest kwestionowana.
Pedagogika opisowa (zwana eksperymentalną) - zajmuje się ona uogólnieniem (pojęć) doświadczenia dydaktyczno - edukacyjnego bądź też formułuje swoje twierdzenia na podstawie badań eksperymentalnych.

Posługuje się więc ona dwoma procedurami badawczymi: 
- eksperymentalna 
- expost facto 
Badania prowadzone w ramach tak pojmowanej pedagogiki zmierzają do formułowania hipotez, twierdzeń i teorii.
Pedagogika normatywna - to pedagogika, która w oparciu o różne źródła ustanawia ideały, cele i normy wychowania. 
Pedagogika ogólna - inaczej teoretyczna, która w oparciu o dorobek trzech w/w tworzy spójną teorię rozwoju człowieka i uwarunkowań tego rozwoju poprzez uogólnianie zjawisk wychowawczych i poszukiwanie najogólniejszych pojęć tzw. siatki pojęć, które określałyby całościowe procesy rozwoju człowieka. 

  1. Kryteria podziału nauk pedagogicznych wg Rubachy.

Kryteria podziału nauk pedagogicznych:

Kryteria podziału dyscyplin:

  1. Struktura systemu pojęć pedagogicznych.

Edukacja- wychowanie- teoria wychowanie

Edukacja- kształcenie-uczenie się, nauczanie-dydaktyka

  1. Wychowanie i dziedziny działalności wychowawczej.

Wychowanie - podstawowe pojęcie w pedagogice. To świadome i celowe działanie pedagogiczne zamierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków w osobowości wychowanka. Jest stanem psychicznym człowieka. Im bardziej poznajemy człowieka tym częściej zmienne są metody wychowania. Wychowanie związane jest z warunkami gospodarczymi, społecznymi. To zjawisko społeczne. Uwarunkowane jest: społecznie, filozoficznie, psychologicznie. 

Etymologia pojęcia:

- chowanie - hodowanie, odżywianie

w XVII kojarzono głównie z zaspokajaniem podstawowych potrzeb fizjologicznych (odżywianie, sen, bezpieczeństwo).  

- E-ducare - (XIXw.) wyciąganie, wydobywanie. Wydobywanie tego co w człowieku najlepsze. Wydobywanie wiedzy z człowieka.  

Wielość definicji i ujęć wynika ze złożoności procesu wychowania, przyjęcia różnych ideologii i orientacji.  

Rodzaje wychowania:  
Dyrektywne- bezpośrednie dokonywanie zmian w rozwoju wychowanków, zakłada wywołanie wpływu na owe zmiany głownie przez osoby dorosłe, wychowanie odbywa się bez czynnego udziału wychowanków, odpowiedzialność za rozwój ponoszą rodzice 
Niedyrektywne- wspomaganie rozwoju wychowanków, dyskretne dopingowanie ich do osobistego angażowania się w proces samowychowania  

Dziedziny działalności wychowawczej- umysłowe, estetyczne, moralne, fizyczne, seksualne, zdrowotne, rodzinne, ekologiczne, do czasu wolnego.

Dziedziny wychowania:

- umysłowe-sfera emocjonalna, inteligencja= myślenie, motywacja

  1. Różne rozumienia pojęcia wychowanie - wychowanie dyrektywne, niedyrektywne (antypedagogiczne).

WYCHOWANIE DYREKTYWNE (autorytarne)

Najważniejszym celem wychowania dyrektywnego jest transmisja kulturowa -> przekazywanie tradycji, kultury, wartości, stanu rzeczy. Wychowanie dyrektywne stworzyło zagrożenie dla indywidualnego rozwoju.  

WYCHOWANIE NIEDYREKTYWNE

  1. Dziedziny wychowania wg A. Guryckiej.

     Wychowanie to:

  1. Cechy i cele wychowania. Dziedziny wychowania.

Cechy wychowania:

Cele:

Dziedziny wychowania:

  1. Czynniki wpływające na proces wychowania ( dynamizmy wychowania wg S. Kunowskiego).

Granice wychowania:

Przyczyny nieskuteczności:

Dynamizmy wychowania: bios, etos, agos, los, krytyczny optymizm pedagogiczny

  1. Kształcenie a wychowanie.

Wychowanie to świadome i celowe działanie pedagogiczne zamierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków w osobowości wychowanka.

Kształcenie - kojarzone najczęściej z instytucją szkoły, przekazywanie wiedzy. (uczenie + nauczanie= uczenie się). Kształtując człowieka stwarzamy sytuacje do nauczania i uczenia się. Procesy te (nauczanie i uczenie się) łączą się ze sobą. Kształcenie umożliwia poznanie świata, przygotowanie do zmieniania świata, kształtowanie indywidualności.  

Kształcenie i wychowanie -pomiędzy nimi zachodzą wzajemne procesy. Kształcenie odnosi się głównie do stery intelektualnej; kształcenie to zdobywanie wiedzy, natomiast wychowanie odnosi się głównie do sfery emocjonalnej.

Istnieją poglądy łączące kształcenie i wychowanie zgodne z przekonaniem, że człowiek jest jednością (kalos k`aghatos - piękny i mądry). Kształcenie i wychowanie w praktyce zazębiają się ze sobą. Nie może być tak, że istnieją osobno.

  1. Uczenie i nauczanie jako procesy kształcenia.

Uczenie się - jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości, umiejętności, nawyki, postawy) w toku bezpośredniego i pośredniego poznania rzeczywistości (doświadczenia i ćwiczenia)  

Nauczanie- planowana i systematyczna praca nauczyciela z uczniami polegająca na wywołaniu i utrwaleniu zmian w ich wiedzy, dyspozycjach, postępowaniu i całej osobowości - pod wpływem uczenia się i opanowanie wiedzy, przekazywania wartości i działań praktycznych.

- nauczanie jest działalnością intencjonalną - intencją nauczyciela jest wywołanie uczenia się jako czynności podmiotowej samych uczniów  

  1. Pedagogika antyautorytarna- założenia i przedstawiciele.

Twórcy pedagogiki antyautorytarnej:

Pedagogika antyautorytarna narodziła się, dlatego że wychowanie autorytarne nie spełniało oczekiwań dzieci i rodziców. 
 Ogromny wpływ na dyskusję o wychowaniu antyautorytarnym wywarł angielski pedagog Aleksander Sutherland Neill. Jego zdaniem prawie wszystkie dzieci są źle wychowywane, ponieważ tylko niektóre z nich dorastają w rodzinie, która zapewnia wolność, możliwość bycia sobą

Podstawowe przesłanki antyautorytarnej pedagogii:

  1. Cechy i cele wychowania w pedagogice antyautorytarnej.

Cechy:

Cele:

  1. Pozytywne i negatywne aspekty podejścia antyautorytarnego w pedagogice.

Pozytywne:

Negatywne:

  1. Pedagogika negatywna - negacja teorii i praktyki pedagogicznej.

Pedagogika negatywna- krytyka teorii i praktyki pedagogicznej oraz pedagogicznej terminologii. Jest wprowadzeniem w pedagogikę jako teorię krytyczną. Zadaniem jej jest wszelkie oddziaływania wychowawcze, odszyfrowanie w strukturach społecznych, kontekstów pedagogicznych wpływów. Rezygnuje z budowania pozytywnych nastawień, jakie miałby być realizowane w praktyce. Odrzuca wychowawcze intencję i oddziaływania form stosunków między dorosłymi i dziećmi- proponuję się wprowadzenie wspierania i obustronnego udzielania sobie pomocy. Czyni motywem swoich badań rozbieżność pomiędzy stanem postulowanym a rzeczywistością oraz diagnozuję strukturę i uwarunkowania niepowodzeń praktyki wychowawczej.

Funkcje:

  1. Antypedagogika- założenia i przedstawiciele.

Antypedagogika- jest jednym z nurtów współczesnej pedagogiki alternatywnej, która odrzuca dotychczasowy system edukacji i wychowania rozumianego jako proces celowy, mający charakter świadomie formacyjny, całkowicie podporządkowujący dziecko autorytetowi osoby dorosłej, która kształtuje jego osobowość według z góry określonego wzorca.

Założenia:

Przedstawiciele: Shocnbeck, Bruhlmeir, Śliwerski

  1. Dlaczego antypedagogika odrzuca wychowanie?

Antypedagogika to nurt nie tylko pedagogiczny, edukacyjny, ale również kulturowy. Zrodził się jako wyraz sprzeciwu wobec wszechwładnego myślenia pedagogów, ich działania i nawyków. Na to miejsce zaproponowano: wolność, równość, przyjaźń, samostanowienie i odpowiedzialność. Spojrzenie w antypedagogice na relacje dziecko-dorosły, a także na inne relacje zachodzące w wychowaniu, całkowicie odbiegają od tradycyjnego modelu wychowania.

Odrzuca ona wychowanie jako świadomy proces, podporządkowujący dziecko autorytetowi osoby dorosłej. Akcentuje godność dziecka oraz jego prawo do samostanowienia we wszystkich obszarach życia, a relacje dorosłych z wychowankami opiera na dialogu partnerskim.

  1. Krytyka roli nauczyciela/pedagoga w antypedagogice, a proponowana nowa rola nauczyciela.

Krytyka: nauczyciel w swoim postępowaniu kieruje się przeciwko woli ucznia-jakby spotkał się z kimś, kto nie chce się uczyć nie jest niczego ciekaw-ale jest dzikim niecywilizowanym osobnikiem, który powinien ”siedzieć cicho” i podporządkowywać się autorytetowi nauczyciela. Prestiż zawodu sprawia że nauczyciel usiłuje swoje słabości kompensować przemocą wobec ucznia.

Nowa rola nauczyciela: wychowanie zastąpić wspieraniem, nauczyciel towarzyszy a nie stawia warunków, oferuje siebie ale nie poświęca się całkowicie.

  1. Recepcja antypedagogiki - pozytywne i negatywne aspekty podejścia.

Negatywny- kiedy pseudowychowanie staje się przedmiotem moralnej krytyki i potępienia

Pozytywny:

  1. Problem granic w wychowaniu - wychowanie bezstresowe jako wychowanie bez granic.

  2. Porównaj działania wychowawcy i cechy wychowanków w wychowaniu bezstresowym , autorytarnym i nieautorytarnym.

  3. Co to są kompetencje? Rodzaje kompetencji.

Kompetencje są to ogólne dyspozycje jednostki sprawiające, że jest ona uznaną za zdolną do wykonywania zadań bądź pełnienia funkcji. Są to cechy bycia przystosowane do wypełniania ról i zadań, które wyłaniają się podczas działalności produkcyjnej człowieka , a wynikają z przemian w danym zawodzie i w samym pracowniku oraz z przyjęcia właściwej postawy zgodnie z wiedzą , sprawnością , sądami i niezbędnymi wartościami.

  1. Podstawowe kompetencje współczesnego pedagoga.

Żeby być dobrym nauczycielem należy wykonywać role ale żeby je wykonywać trzeba posiadać kompetencje..    ~~> szeroko zmienne  =>  przygotowanie na pewnym poziomie 

1.Wielkośc ról do spełnienia

2.Cechy charakteru (wrodzone)=>miękkie, twarde:

Kompetencje:

  1. Rozwój zawodowy pedagoga- etapy, jak go wspomagać.

Okresy:

Rozwój zawodowy polega na równoległej i powiązanej ze sobą ewolucji kompetencji praktyczno- moralnych i technicznych. Pomimo tego, że treść obydwu kompetencji wytwarzana jest przez odmienne pytania, jednak logika ich rozwoju jest taka sama. Kieruje nią tendencja do wzrastającej niezależności człowieka od presji zewnętrznego otoczenia.

      

Wyróżniamy trzy stadia rozwoju:

  1. Stadium przedkonwencjonalne - wchodzenie w rolę zawodową.

W tej fazie zarówno problemy praktyczno- moralne, jak i techniczne rozwiązywane są przede wszystkim poprzez kopiowanie tych wzorów zachowania, które uchodzą za typowe w otoczeniu nauczyciela.

  1. Stadium konwencjonalne - pełna adaptacja w roli zawodowej.

W tej fazie rozwój nauczycieli zna wzorce interpretacyjne i realizacyjne oraz jest świadom ich uzasadnień, ale uzasadnienia te nie pochodzą od niego, lecz z zewnątrz. Jest to faza sprawnego posługiwania się wiedzą i umiejętnościami w sposób odtwórczy i przedkrytyczny. Tutaj nauczyciel może odrzucać te rozwiązania, które uzna za sprzeczne.

  1. Stadium postkonwencjonalne - faza twórczego przekraczania roli zawodowej.

Tutaj postkonwencjonalne formy rozumienia i działania wiążą się z krytycznym posługiwaniem się wiedzą. Również w tej fazie obserwujemy dążenie do wyzwalania się z zastanych konwencji, któremu towarzyszy twórcze wykorzystywanie wiedzy, czego wyrazem jest opracowywanie własnej osobistej koncepcji rozumienia rzeczywistości edukacyjnej i własnych sposobów działania w tej rzeczywistości. 

  1. Wypalenie zawodowe nauczyciela definicje, przyczyny i objawy fizyczne, psychiczne, emocjonalne, w sferze społecznej i zawodowej.

Wypalenie zawodowe po raz pierwszy użył H. Freudenberger w 1974 roku. Zaobserwował, że są poszczególne jednostki wyczerpalne.

Użył pojęcia wypalenie zawodowe na określenie stanu wyczerpania jednostki spowodowanego nadmiernymi zadaniami stawianymi jej przez fizyczne lub społeczne środowisko pracy. Zjawisko to ma charakter reaktywny o zindywidualizowanym przebiegu, różnej etiologii, przejawach etiologii (pochodzenie). Wypalenie zawodowe jest bezpośrednim następstwem stresu niezmodyfikowanego własną aktywnością zaradczą (H. Sęk) 

Wypalenie zawodowe- definicja:

Wypalenie zawodowe to utrata zapału do wykonywanej pracy, poczucie braku pozytywnych efektów i sensu tego, co się robi. Wypalenie zawodowe to stan fizycznego, emocjonalnego i umysłowego wyczerpania przejawiającego się poprzez chroniczne zmęczenie. Towarzyszy mu negatywna postawa wobec pracy, ludzi i życia, poczucie bezradności oraz beznadziejności położenia. Obniżona samoocena.

Symptomy wypalenia zawodowego:

 Przyczyny:

 Objawy wypalenia zawodowego:

  1. Symptomy wypalenia zawodowego wg Ch. Maslach -etapy wypalenia.

Nasze kompetencje

Dalsza aktywność zawodowa

Wypalenie zawodowe

stres

 
 Pięć etapów wypalenia zawodowego:

I. Miesiąc miodowy

      Zauroczenie pracą, satysfakcja z osiągnięć zawodowych. Jednostka jest pełna energii, optymizmu, entuzjazmu

II. Przebudzenie

      Na tym etapie człowiek usilnie stara się, by jego idealistyczny obraz, jaki sobie wytworzył, nie uległ zmianie. Pracuje dużo, coraz więcej, zauważa jednak, że jego idealistyczna ocena pracy jest nierealistyczna.

III. Okres szorstkości

      Charakteryzuje się tym, iż w realizację zadań zawodowych trzeba wkładać coraz więcej wysiłku. W kontaktach społecznych, z kolegami w pracy, z klientami pojawiają się kłopoty.

IV. Wypalenie pełnoobjawowe

      Towarzyszy mu poczucie pustki, samotności, chęci wyzwolenia się. Pojawiają się myśli ucieczkowe, stany depresyjne. Można tu już mówić o pełnym wyczerpaniu fizycznym i psychicznym.

V. Odradzenie się

      Rekonwalescencja, leczenie ran powstałych w wyniku całego procesu wypalania się. 
 

  1. Skutki wypalenia zawodowego.

Skutki:

  1. Jak można unikać wypalenia zawodowego?

Jak:

  1. odpowiednie zaangażowanie, adekwatny poziom motywacji

  2. akceptacja własnej osoby

  3. postawa typu „wyzwanie”

  4. wysoki poziom kompetencji, zwłaszcza praktyczno-moralnych

  5. posiadanie aktywności zastępczej

  1. Cechy zawodów pomocniczych predyscynujące pracowników do doświadczania wypalania.

Cechy:

  1. Czym jest twórczość - różne rozumienia? Kto może być twórczy?

Twórczość- burzenie obrazu świata i składanie go na nowo.

Teorie twórczości:

  1. Teorie asocjacyjne twórczości- jest mechanizmem łączenia odległych elementów

  2. Teorie psycho dynamiczne twórczości- instynkt, sublimacja popędów(sposób realizowanie). Zygmunt Lombroso twierdził że twórczość wymaga choroby psychicznej

  3. Teorie poznawcze twórczości- myślenie dywergencyjne( logiczne), płynność(wiele rozwiązań), giętkość, oryginalność, elaboracja.

  4. Teorie procesualne- twórczość jako proces, rozwiązywanie problemów, działanie, którego efektem są nowe i społecznie wartościowe wytwory

Twórcą, odkrywcą czy racjonalizatorem może być dosłownie KAŻDY!!

Twórcza będzie osoba która posiada bogatą oraz oryginalną wyobraźnię, jest otwarta, tolerancyjna, samodzielna, niezależna, potrafi syntetyzować myśli, aktywna

  1. Inhibitory twórczości.

Inhibitor - każdy czynnik blokujący, hamujący podjęcie procesu twórczego (innowacyjnego), ograniczający jego zasięg i przebieg lub powodujący przedwczesne jego przerwanie.

Rodzaje szkolnych inhibitorów twórczości uczniów

  1. Przeszkody związane z celami i treściami nauczania i wychowania

( wiedza jałowa, dominacja wzorca człowieka oświeconego, scjentyzm, encyklopedyzm)

  1. Przeszkody związana z postawami nauczycieli i metodami nauczania

( dominacja pytań nauczyciela, , terror jednej odpowiedzi, karzące funkcje oceny i krytyki wytworów i zachowań twórczych, sakralizacja rywalizacji)

  1. Przeszkody z postawami uczniów( kopiowanie wzorów i ściąganie z twórczości innych, niecierpliwe dążenie do jakiego kol wiek wyniku, brak nastawienia badawczego, lek przed nowością

  2. Przeszkody związane z bazą lokalową i wyposażeniem placówek oświatowych( brak warsztatów twórczości, pracowni, sprzętu i urządzeń sprzyjających tworzeniu, przestarzałe pomoce dydaktyczne lub ich brak)

Pojęcie inhibitorów twórczości(innowacyjności): bariery, przeszkody, zapory oraz blok to wszystko hamuje twórczość.

Przeszkody w procesie twórczym to:
1. Przeszkody zapobiegające rozpoczęciu się procesu twórczego - zapobieganie procesom twórczym zanim się w pełni rozwiną.
2. Przeszkody przedwcześnie przerywające proces twórczy - przerywanie zainicjowanego procesu twórczego zanim powstanie znaczący wytwór.
3. Przeszkody zakłócające przebieg procesów twórczych - narzucanie procesowi twórczemu zewnętrznych wobec niego kryteriów tego, co jest dobre i pożądane.
4. Przeszkody ograniczające przebieg procesu twórczego do niektórych tylko operacji umysłowych - ograniczanie procesu twórczego do niektórych tylko strategii przetwarzania tylko części informacji

  1. Dlaczego edukacja musi być twórcza? Zadania twórczego nauczyciela (koncepcja Shulza).


Wyszukiwarka