SchorzeniaMacicyUKlaczyWOkrPoporod−ZatrzymŁożys−spotSięUKlaczyPoZaburzWPrzebieguPorodu,przedłużOkresCiąż,poCesarskCięciach,klaczyrobotnPowyżej15roku,nieznWięcZaburzUKlaczRodzącychPo31marca,3KrotWiększPrawdopZatrzymUKlaczyUKtWystąpiłoWcześniej.MożeProwadzićDoMetritis,ochwatu,septicemii,śmierć.NamnażSięBakterii,powstLokalnyStanZapalnyCoProwadziDoSepticemiiIToksemii.PrzystDoLeczeniaWCiągu2godzPoPorodzie,podanieantyb,śrPrzeciwzapalne,wlewyDożylnychPłynOdżywczych.PodstLekJestOksytocynaPodawanaDożylnie,antybiotyki:penicylina,polimyksyna,amikacyna,sulfonamidy.NajlepiejKilkakrPonawianePróbyOdklejRęcznegoco4−12godz,ktNiePowinnyTrwaćDłNiż10min.odklejRęczneMożeSpowodObniżWskaźnikPłodności,należyWięcStosowLeczZachowawcze.UKlaczKtórymUdałoSpowodSięOdklŁożyskaFarmakologicznie,spełnWarukiPDoZaźrebPrzyPierwszejRui.ZalegPłynWMacicy−stanTenJestRozpoznawalnyBadaniemRektalnym.OgraniczIlośćPłynPomiędzyObrzękniętymiFałdBłŚluzTrzonuIRogówMacicyJestWidocznWOkrRujowym,nigdyWMiędzyrujowym.WięcWPierwszDniachPoPorodzieWystPłynWMacicy,ilośćZmSięPom3a7Dniem.PłynTenSpełniaPoczDoskonPożywkęDlaBakteri(krycie,unasienienie).PrzypadkiKiedyUszkodzWCzasPoroduSzyjkaMacicznaNieNieZamykSięPoOwulacji,iDługiIKrętyKanałSzyjkiMacicznejNieOtwSięDostPodDziałEstrogenWCzasRui(stareDziewiczeKlacze).dochDoStanZapalnychZRopieniem.UStarszychKlaczyNieNastępujeSamooczyszczSięMaciJeśliNiePotraktSięIchOksytocynąEndometrosis−stBłŚluzWKtZmianyDegeneracyjneWystBezObecnAktywnProcesZapaln.UszkMająCharZwłóknienia,zastojówLimfatycznych,ZrostWewnŚwiatłaMacicy,cystMacicznychiEndometrialnych,najczUKlaczStar,popdatnNaZakaż(specjNadzWOkrKryciaIUnasien).KilkakrotnPłukanieMacicyCiepłymPłFizjologiczPrzez3−5dni.NastPodrBłŚluzMacicyIStymulacjaMyometriumDoWydalaniaZawartościZGruczMacicznIMacicy.MechOczyszczMacicy−PoZakończSezonRozrodKlaczomKtNieZeźrebiłySięPodKerozynę.WlewWOkrWrzes−paźdzPOUprzPłukILeczMacicyAntybiotykEndometrosis−cystyWewnątrzmaciczne−wMacicy2RodzCyst:gruczołowe(powstWWynikRozszIZwłóknGruczMacicznychSzczegPoPrzebCiążyIAtoniiMięśniówkiMacicy,sąMikrosk),Limfatyczne(sąFormPojLubWielokomZatokWypPłyn,objOdKilkuMMDoKilkunastuCM).CystyGruczCzęstoProwDoObumierZarodkNaSkutekIchNiedoż,nieJestZnanyMechanizmWJakiSposCystyLimfWpływNaUtratęCiąży.Wielokomor,liczneIDużeCystyMająWpływNaPrzemieszczSięZarodkaWMacicy,modyfikuSygnałORozpWłasnCiąży.JeżeliMigracjaZarodkaNIeOdbSięDochDoLuteonizyCiałkaŻółtegoiDoUtratyCiąży.ZalecJestLikwCystMacicznych.WygniatCystRękąWprowadzDoJamyMacicy.wycinPrzyPomocyKleszczyBiopsyjnych,asppirowaćIchZawartośćIgłą,usuwaćPrzyUżEndoskoopuZLaserami.

EndometritisStanZapalBłonMacic.Wyru4StopZczeg1ZnichJestStanZapONajmStopInfek.Stop1NadWydzŚluzWczasiRuii.JeślKrowInsemJest23RazyInieDochDoZapłoJest90%SzanZeJestNaPodłEndome.2ChroniczProcZapalOcharakŚluzRopn,TowarzyObrzękIprzekrSzyjkiWczsiRuii.ZDrugWypłŚluzoRopnWydzi.3PojawSieWydzOkres,RopŚluz.CzęśćPochSzyjkIBłonŚluzJestPrzekrw.PocząZaburzCykl.4pyometritis(ropomacicz)ropnZapalGestyWysiękRopZatrzymanCyklu,SpulchRogiMacic.EndometriNapoz12JestWyleczLeczna34możnZaleczyAleBedziPowracPoPorodz.

SuperowulacjaTechnikąUzyskIPrzenZarodkówUŚwiń−PrzenZarodkUŚwińMaMniejszeZnaczEkonom.CechJeKrótkiOkresTRwaniaCiążyIWysokaPlemność,wEfekcSzybkieUzyskKolejGeneracji.SkomplikTechnikaUzyskIPrzenoszZarodków.MetChirurg−droższa,odWartoścDawczyń.PrzygotHormonŚwińDawczyńZarodkOdMomentUzyskZarodkTrwa7−10dni.EfektywnSuperowulacjiWDużStopZależyOdWielkDawkiGonadotropiny.RównOdStadaZKtPochodziłyDawczynieIWieku.ReakcLochNaHormonJestGorszaNiżLoszek.PodanieGonadotropinNasilaObjRuiCoMaIstWpłNaPozyskZarodk,InnaMetPrzygotowanDawczyńPolegaNaKontrCyklRujowegoPrzyPomocDoustnProgestagenów.WystKoniecznośćPrzyPobierZarodkPrzeprZabieguMetoKrwawą,coUtrDługieRogiMaciczneOrazCharaktBudowaSzyjk.KlasycznaMetodaPrzenZarodkPrzypMetodeIchPozysk.PrawidłRozwZarodkiZMinimalIlośćPłynuKultywacyjnegoWprowadzSąJednostrDoRoguMacicyDoogonowo.StądPoUpłKilkunasGodzRozmSięPoCałejMacicy.WprSięOd11do18zarodków..WielkMiotuNiePrzekr7prosiąt,przeżywalnośćZarodków30−75%.WysokąŚmiertzarodkPowodNiedostatZsynchronizowCykluRujowUDawczyńIBiorczyń.PraktyczneWykorzystanieBiotechnologiiRozroduZwierząt−SłużyZJednejStronUzyskaniuiutrwaleniuwOrganizmieZwierzęcymPożadanychCechGenotypowychIFenotypowych,ZDrugiejZaśPowielaniuIchWObrębiePopulacjiwZakresieUmożliwPraktyczneWykorzystanie.DoStosowanychNaSzerokaNależy:PozyskiwanieIDługotrwaPrzechowywGametIZarodk,ZapłodIHodowZarodkówINVitroOrazIchPrzenosz.NowszymiOsiągnięciamiSą:Transgeneza,SeksowanieGametIZarodków,ManipulacjeNaGametachIZarodkach,PrzeżycioweuzyskiwanieOocytów,klonowanie.Medycyna−ZwierzętTransgeniczJakotzw.ModeleZwierzęc_DoBadańMedycznych,Genetycz,Embriologicznych,fizjologIŻywienIDotestowniaLekówSąWykorzystywPrzedeWszystkimZwierzętaLaboratoryj.PrzykłademMożebyćŚledzenieNaModeluMysimUwarunkowanychGenetChoróbOCharakterzeZwyrodnieniowymIOpracowanieNowychMetodIchLeczenia.DoTakichCelówNajlepiejNadająSięOsobnikiOTakimSamymgenomieczyliMonogenetyczne.ZwierzętaTransgeniczneJakoBioreaktoryZwierzęce−DostarczająBiopreparatówSłużącychProfilaktyceILeczeniuLudzi,JakEnzymy,hormonyIInneBiałka.HemoglobinLudzkaMożeByćProdukowanaWErytrocytachTransgenicznychŚwiń.SkładAminokwasowyHemoglobinyŚwińskiejWykazujeNaturalnieWysoki,AMianowicie85%StopieńhomologicznościZhemoglobinąCzłowieka,CoCzyniTenGatunekSzczególniePrzydatnymDotegoCelu.ProwadzSąPraceNadWyhodowaniemTransgenicznyKrów,KtórychMlekoZawieralobyRekombinoBiałkaCzłowiekOZnaczeniuLeczniczymnp.AlbuminęSurowicyKrwiLudzkiej.PozyskiwwanieObcogatunkowychbiałekWDużychIloścZMlekaMożeOdbywaćSięSposobemKonwencjonalnym,BezCierpZwierząt.ZwierzetaJakoDawcyNarządówDoKsenotransplantacji−ZrodziłoSięZainteresowWykorzyWTransplantologiiNarządówZwierzecych.DotegoCeluNajodpowiedniejszeSąŚwinieZeWzględuNaIchpowszechnąDostępnośćOrazPrzedeWszystkimNaPewnePrawdobodobiAnatomIFizjologDoOrganizmczłowieka.ZastosowanieNarządówZwierzęcychmogłobyMiećCharakterDoraźny,NaCzasPotrzebnyDlaZnalezieniaDawcyAllogenicznego,LubWDalszejPrzyszNawetOstateczny.

HormRegulCyklJajnik−tzw.UkłSprzężeniaZwrotnego.NadrzNarządJestPodwzgórze(częśćMiędzymóz,wNimSkupSąNeuronySekrecyjne)Przysadka(narzPodrzędn,leżyNaPodstMózgu,zaGałkOcznymi,zbudZ2Płat:przedITyln,uCZłDodatkŚrodkowy).WydzHormDostDoPotrzOrganizm.WPodwzgZnSięCzynnikUwalniaj(liberyjny)iHamuj(Statyny).SąToCzynnikiHypofizjotropowe.HormonyLiberynowe:CRH−powodDziałHormoAdrenokortykotiopowych,TRH−PowUwalnHormonTarczycyTSM,GrLH−działaNaPrzedniPłatPrzys,PowodWydzGonadotropinFSHiLH,PRH−uwalnProlaktynę,GRH−uwalGH(hormWzr);HormStatynowe:PIH−hamWydzProlaktyny,GIH−ZmnIlośćGHRolaEstrogenówWRegulPorodu−PoOsiągnDojrzPrzezOsPodwzgórza−przysadka−nadnerczaPłoduZwiękWydzKortykoliberynyZPodwzgórzaPowodWzrUwalnACTHzPrzysad.PodWPłACTHNastSpadProdKOrtykosterydówZNadnerczyPłodu.POwodOnePobudzSyntezyEstrogenWŁożysku.EstrogenyPowWzrIloścReceptOksytocynyWMięśnMacicyOrazStymulSyntezęPGF2alfaWŁożyskachIBłPłodowPowodWzrJejPoziomWeKrwi.WWynikTegoDochDoLuteolizy,spadPoziomProgesteer,iWzmożenieAkcjiSkurMacicy.WCzasPrzechPłoduPrzezSzyjkeMacicyNastWyrzutOksytocynyCoNasilaSkurczeIPrzyspWyparciePłodu.PonownyWzrostPoziomOksytocynyWystWCzasWydaleniaŁożyska.EstrogenNieWpłIstNaWydalPGF2alfaPrzedPorodemUKrów,E.MająDużZnaczDlaPrzygotDrógRodnDoPoroduOrazStymulAktywnMyometrium.BiorąOneUdzObokPGF2alfaOrazRelaksynyWRozlSzyjkiMacicy,zwZawartPłynuWOkołopochwowTkanceŁącznej.E.DziałWWielorakSposNaAktywSkurczMacic.PodIchWpływNastWzrIlośćPołączMiędzykomWMięśnMacicy,ktUmożlSilneSkoordynowSkurczMacicy.Prostaglandyny−autokoidyDziałajGłNaMięśnGładką,powSkIRozk,działNaUkłSerc−naczyn.RozkurczŚcianyNaczyniowe,szczególnKapilarneUWiększGatZwierząt.wpłNaUkłRozrodczy−niektPGLubIchAnalogiMogąIndukowaćRytmiczneSkurczeMacicyOrazRozkSzyjkeMacicyNiezalOdStanuHormonZwierzęcia.SąOneStosGłównJakoŚrodkiPoronnePoPodaniuMiejscowymLubStosPozajelit.ZnaczenieLuteolityczneZwłaszczaPGF2alfaWytwPrzezMaciceStwierdzUWieluGat.ToSamoDziałWykazEgzogennaPGF2alfa.KontrolOnaOkresPrzeżCiałkaŻółtkow.Np.UNieciężKrówHormonLuteolitycznyAlboPGF2alfaUwalniaSięOk15dniaCykluRujow.CiałkoŻółtUlegDegeneracjiPozwNaPonowWystRui.StężPGF@WCzasPierw14DniCyklWynOk50mcg/gSuchejMasy.Od15dniaCykluDoWystRuiStężToZwiększSięTrzykrotn.StężPGFWeKrwiŻylnZwiękSięBezpPrzedPorodem.PGFDziałaKurczNaMięśnGładkąMacicy.ZeZwStężPGWiążeSięPrzedwczesPoródIPporonienie.LekiAspirynopodobne−opuźnPorodu,ZmSkurczMacicyPOdczPorodu,OpuźnPrzedwczPorodu,opuźnPoronienia. 1rujaPoPorodzie−wystRuiŻrebiec,(przed20dniemPoPorodz)UWiększKLacz1owulokoło10dniaPOPor.UKlaczZażrPodczRuiŹrebCzęścWystResorpcjeZarodkówIPoronienia.NiedostŻywIZłaKondycjaObniżaPłodnKlaczyWOkres1ruiPoPorodzie

SyndromDużegoPotomstwa(LOS)−TechnologieTowarzysząceRozrodowi(ART.)−produkZarodkInVitro−pozyskOocytówIVM,ichZapłWWarunkPozaustrojowychIVF,hodowlaZarodkówIVC,wyprodZarodkiiSąOstatPrzenoszDoMacicyZastępMatek.NadmierneRozmIWiększaMasaUrodz.WięcejNiż30%cielątPoTransfZarodkówWyprodInVitroMaCiężarZnacznPrzekr50kg.DokonTransferZarodkInVitroWystObniżWskaźnikZacieleńOrazNieprawŁożyska(niedostRozw,brakOdpUnaczyn),przedłCzasTrwCiąży,podwŚmierćNoworodków,utrudPorodów.wuższyOdsetekDużychWadWrodz:wodogłowie,niedorozwLubUszkodzMózgu,nieprRozwKończ,przypadkiPowSerca,wątr,nerek,uCielątWięcejOsMęsk(podwZamierZarodkŻeńsk),uNoworodkCzęstszeWystProblemZOddychan,KwasicaIŚpiączka.CielętaProblZeSsaniem,defektyImmunologiczne.RóżnWystRównWRozwZarodka:rozwSięZnaczSzybciej,morfologIFunkcjonalnieOdmienne,zachamowWzrost,zaburzeniaCytogeniczne.DużaMasaUrodzMożePowodZaburzZdrowWynikZNierównomiernościWzrostuTkanekIOrganówUOsobnPoZapłInVitroLubInnychTechn.EtiologiaSyndromuDużedoPotomstwa−WarunkiTworzonePrzezPożywkiDoHodowliZarodkówPowinnyByćMaxZbliżDoWarŚrodowiskJajowoduIMacicy(jestToStaleZmienSięIDynamicznyUkład).SkłPożywkiJestŚciśleZdefiniow,OpartyOKomponentyWystWPłynJajowodowymIMacicy.WytwarzanaJestŚciśleOkreślKonfigMetabolicznaKtóraPowod:ZaburzWDojrzewOocytów,zmianyWKinetyceKomórek,zaburzWRegulacjiGenówOrazIchEkspresjii,aberracjeWMetaboliżmieEnergiiZarodków−zmianyTeWpływNaWielkZarodkaIJegoPóżnŻycie.ZaburzWDojrzOocytówIZarodk−PożywkiDoProdZarInVitroZawDodatekBiałka−surowiceBydlęcąAlbuminę(zawHormonyISkłStymulujRozwZarodka)Aminokwasy.ZaCzynnRodzSięPonadNaturDużychNoworodkówUważaSięDodatekDoPożywekHodowlKomórki(komWątrobySzczurów,nabłonkaJajowodu,nerek,komórkiWarstwyZiarnistej)wytwWSposNieKontrolEmbriotroficznyCzynnikWzrostu.PewneKomponentyDodawaneDoPożywekPosWłEstrogenoweaCoPowZaburzZarodków−czerwieńFenolowa,WysokieCiśnTlenuWKtórymHodowanyJestZarodek(uszkodzMitochondr),coPowodZaburzWKrążPłodowoŁożyskowym,zaburzMetaboliczneINadmWzrost..ZbytWysokaKoncentracjaAmoniakuWPożywceHodowlanej.WpływMająZmianyZewnątrzkomórkKoncentrCaiMgIIchWzajemnaRelacjaZaburzWRegulacjiiGenów−przyczPojawSięNieprWRozwPłoduMożeByćNiewłaściwyCzasNastępowEkspresjiiGenówHoxZawierającychKompletnyKodGenetycznyCiała.DoZaburzEksprIMorfogenezyDochodziPrzeważPodczasGastrulacjiiOrazWczesnOrganogenezy.DlaIchNormRozwNiezbJestMaxStopieńSynchronizacjiPomiędzyStadiumRozwZarodkaAEndometrium.BrakRelacjiMiędzyZarodkiemWeWczesnStadiumRozwAMacicąUważZa1zCzynnikWZabEksprGenówZaburzeniaMetaboliczne−istRoleSzczegPodczasWczesnRozwZarodkaOdgrywŚrodowJajowIMacicy.SzczególnSrodowJajowodPolegaNaObecnWIchNabłonkuAnhydrazyWęglanowej−enzKtKatalizKonwersjęKwWęglowegoDoCO2IWody.,wTenSposKwasyMetabolizowanePrzezZarodekSąSzybkoPrzekształcDoProduktUsuwanychPrzezJajowódIKrew.UmieszczZarodkWPożywceNieZawTegoEnzymuLubSubstPozwalNaUsunięcieNadmKatWodorMożeNaruszyćWewnątrzkomPHiUpoślRozwójZarodkaEliminacjaLOS−opracowanoSzeregŚciśleZdefiniowPożywekHodowl.ObniżającStężTlenuWPożywceDo1−5%uzyskSięWzrostLiczbyHodowanychBlastocyst.,stosSyntetycznyPłynJajowodowyDoHodowliZarodkOwczychInVitro−niższyCiężar.,podobnWzbogaceniePożywkiSurowBydlSprzyjWydłCiąży.NiezbSąDalszeBadWyjaśnWszystkAspektówPojSięLOS

Konsumpcja−ProceduryBiotechnologiczneZmierzająDoZwiększeniaIlościIPoprawyJakościProduktówSpożywczychPochodzeniaZwierzęcego.ZaPomocInżynierGenetMożnaDoprowadzićDoModyfikacjiSkładuMlekaiJegoWłaściwościWkierunkuPożadanymPrzezCzłowieka.InnekieruTo:ZwiększaTermostabilnościBiałekmleka,ZmianaSkładuJegotłuszczówWPrzyszłosciWreczZastąpienieGatunkowoSwoistychBiałekMlekaBiałkamiLudzkimi.ModyfikGenetyczZwierzątPowodującapodwyższonyPoziomHormonuWzrostuMożeByćPrzydatnaDlaUzyskaniaWiekszychprzyrostówMasyCiała,LepszegoWykorzystaniaPaszyiObniżeniaZawartTłuszczuWTuszy.UdałoSięTakżeUzyskaćTransgeniczneOwceOZwiększonejProdukcjiWełny.StwierdzonoPozytywneDziałanieBydlęcegoHormonuWzrostu(somatotropiny)NaWydajnośćMlecznąKrów;CodzienneJejPodawaniePowodujeWzrostmlecznościNawetO40%.InnymZamierzeniemjestdązenieDoZwiększeniaLiczbyRodzSięZwierząt.RysująSięTuDwaPodstawKierunkiPrzenoszenDwóchZarodkówotrzymanychInVivoLubInVitroBądźStymulowaniePoliowulacji,NajczęściejprzyUżyciuEgzogennychGonadotropin.HodowlaZwierząt−ZachowanieZwierzęcegoMateriałuGenetycznego−utrzymaniepotencjałuRozwojowegoZmniejszającychSięliczebnieLubGinacychGatunkówIRasZwierzatUżytkowychJestRealizowanewKilkuPłaszczyznach.PrzedeWszystkimDziejeSięToPrzezNaturalneUtrzymywaniePopulacjiZwierzątZagrożonych.ZnacznePoszerzenieMożliwościWtymZakresiepowstałoWrazZOpracowaniemmetodPrzechowywaniamateriałuBiologicznegoWStanieZamrożenia.WPierwszymRzędzieDotyczyToGametMęskich.mrozenieZarodkówpozwalaNaIchPrzechowywanieBezZmianWGenomie,DajacWPrzyszłościMożliwośćOdtworzeniePierwotnychCechRasowych,UnikJednocześnieKojarzeniaWsobnego,DoCzegoDochodzićMusiWutrzymywaniuPopulacjiOMałejliczeb.WPerspektywiCzasowejMogąTeżpowstaćbankiDNA,WpostaciZamrożonegoMateriałuGenetyczLubWyizolowanychGenówWCeluEwentualnejIchIntegracjiWPrzyszłościZGenomemInncych,WspólczesnychRas.UzyskiwaniePotomstwaPożadanejPłci−WObiektachHodowlanychBardziejPożadaneJestpotomstwoPłiciŻenskiej,BędacymPotencjalZapleczemPrzeznaczonymNaremontStadaLubPrzynoszącymDochódZeSprzedaży.ZKoleiWChowieTowarowym,OProfiluMięsnym,PoszukiwaneMogąByćosobnikimęskie,CechująceSięWielkimiPrzyrostami.UzyskaniePotomstwaPożadPłciJestMożliwePrzyUzyciuDoInseminacjiNasieniaZawierajacegoWyłączniePlemnikiNosząceOkreślonChromosomPłciowy.PlemnikiZChromosomemXZawierają2,8−7,5%WięcejDNA,NiżPlemnikiZChromosomemY.TaRóżniPozwalaNaWyselekcjonIRozdziałGametMetodąCytometriiPrzepływowejUZwierzątLaboratoryjnych,Bydła,Owiec,Świń.InnąDrogązmierzajDoUzyskaniaPotomstwaTejSamejPłciJestSeksowanieZarodków,CzyliIchRozdziałWedługPłciPrzedPrzeniesieniemDoBiorczyń.StosowanoWTymCeluRóżneMetody,TakieJakBadaniaKariotypuWewczesnychStadiachRozwojowych,UżyciePrzeciwciałidentyfikujacychSwoiścieMęskiAntygenH−Y,CzyBadanieRóżnicMetabolizmuZarodkówMęskichIŻeńskich.LeczenieNiepłodnościZwoerzątIRatowanieZagrozonychGatunków−MożliweJestZapłodnienieInVitroGametZwierzątNiezdolnychDoZapłodnieniaWNormalnychWarunkachNaPrzykładZPowoduZmianZapalnychMacicyLubJajowodów.ZastosowanoMetodęOPUDoPobieraniaOocytówZjajnikówNiepłodnychKrów.

ZapalMacicUKlacz−wynikZeStanówPoporodowych.SchorzToDotyczyWPierwDwuchTygPoPOrodzieIObejmGłEndometrium.GenerPrzebigWFormNaciekuKomurk.WEndometrilisDochodziWWynikZaburzRównowagiMiędzyNiekorzCzynnikDziałającNaOrgKlaczyACzynnikObronnymiOrg.JeżeliJestZarazPoPorodziePowinnaWystInwolucja−zmSięPotencjalnaPowierzchnia,poDrugie−dobreZanikKanałDrógRodnych,poTrzecie−uruchamianieFagocytozy.CzynnikDeterminujące−Wiek,NiedostHigienaPorodu,PrzebiegPorodu,CzyMacicaZostOpuźnPoPorodziee,NiedostZwarcieMacicy,ProwokowanieSkurczów−podanieOksytocynyHormonyRegulująceCyklPłciowy−FSH−dojrzewaniePęcherzykaGraffaFRH−RegulujeSamMomentPękniecieP.Graffa.LH−„LutenizingHormon”,HormonCiałkaŻółtego,LTH−„ProlaktinHormon”−WystPoZapłodnieniu,ZachowanieWzrostuNastępnegoP.Graafa,RozwójGruczołuSutkowego.Podwzgórze−Liberynowe−pobudzające:CRH−wydzielanieAdrenokortykotropów,TRH−WydzielanHormTarczycyTSH,PRH−WydzProlaktyny,GRHWydzielanGH(HormonWzrostu)GnRHWydzGonadotropin(FSHLH)Statynowe−hamujące−PIH−HamujeWydzProlaktyny,GIH−HamujeWydz.GH.TylnyPłatPrzysadkiMózgowej−Oksytocyna−wytwPrzezWypustkiNeuronówJądraNadwzrokowegoIPrzykomorowego,Działanie:NaZasadzOdruchu−impulsuCzuciowego,Ssanie−Hormon−WydzMleka(równieżSkurczeMięśniówkiMacicy),UwalnianaPulsacyjnie,WspółdziałaZProlaktyną,Zacieraniepamięci,InstynktyMacierzyńskie.PowstWKoZiarnistychICiałkuŻółtym.Wazopresyna−ZwiększaZwrotnąResorbcjęH₂OWNerkach,Działanie:SkurczeMięśniówkiJelitIPęcherzaMoczowego,SkurczeNacz.Krwionośnych,UczestniczyWZapamiętywaniu,Regulacja-dopamina,acetylocholina,FSH-Samica-dojrzewiWzrostPęcherzykówJAjnikow,ProdukIUwalnianie17Bestradiolu,KtorypowdoujpowstreceptorówwJajnikuDlaLH.Samiec:UtrzymywanieNAbłonkanasieniotwórczegoWJądrach.LH−Samica:OstateczneDojrzew.PęcherzykIWydzielanieEstrogenów,WystąpienieOwulacji,PowstanieCiałkaŻółtego,ProdukcjaEstrogenów.Samiec:LH=ICSH,DZiałaNaKomŚródmiąszoweJąder.Estrogeny−wKomPęcherzyka:estron−uKlaczy,Estriol−ekwilina,Estradiol−ekwilanina,ZmianyWEndometrium,PrzyrostMięśniMacicy,PobudliwośćSkurczona,ProdukcjaŚluzuSzyjkiMacicy,WzrostNabłonkaJajowodu,PerystaltykaJajowodu,WzrostŚciółkowejTk.Tłuszczowej,ZwiększaMetabolizm.Proestrus-wyrzutGnRHIUwalnianieFSH-NiskaZawartEstrogenów-Wydz.FSH-PobudzenPęcherzykówDoWzrostuIDojrzewOrazProdukcjiEstrogenów-sprzężeneZwrotne-HamowWydz.FSH-WzrostStężEstrogenu-UwolnienieLH(estrus)-koniecWydz.FSH-„wlewPrzedOwulacyjny”GwałtowneWydz.LH-PęknięciePęcherzykIUwolnienieKom.Jajowej-PowstCiałkoŻółte-Proestrus.

HormonySterująceRują.HormonGonadotropowePrzysdakiZapoczątWKomJajnZdolnośćDoSynteIWydzieHormoSteroido.PodWpłyLHKomóOsłonWewWytwarzZChoresteHormAndrogenne.PodWpłyFshSąPrzekrztaDoEstradiolu.WMiareRozwPecherzPozioEstradioWeKrwiRośniIJestNawyżPrzedOwul.ZbytDużNagroStradiWywołSprzeżZwrotIzablokRecepLH.InnyMechaPolegNaWytwInhibiny.PowodOnaZahamUwalniFSHZPrzysad.WdalEstradiJestGłownZadaniKomZiarnis.PowsWNichNiewIlosProgeterIEstronu.IlośProgesterWytwarzPrzezKomWydzielJajWzrasWKońcowyEtapaRozwPecherz.InhhibitoryLuteizacjiOgranZdolnKomZiarnDoWytwProges.WKoncoStadiuRozwojoPecherzJajnikInhibitoryZanikAPrzewUzyskStymulatLuteizacji.WTymEtapPrzyWysokPoziomWeKrwiLHiPRLnarastZdolnoDoWytwProgeste.JestToPOcząProcesLuteiza.SzczytTejZdolnosOsiągaKomPoPękniePecherzyOwulKiedyWejdWSkładTworzoCiałŻóteIPrzemiSięWkomLuteinoWytwarzPrzedeWszyProgesteron.AtrezjaNiewykrzReceDlaFSHwniektPecherzPowoGromadzWKomZiarnNadmierIlośTestosIprzetwoGoDo5hydrotestos.HormTenGromadzSieWPłynPecherzyProwadzDoStopniZmianWstecznWBudowPęcherzyDoRozpadIZanikaJegoPOszczElemŁącznZOOcytem.UDojrzJałuWCzasCyklRuj(21)Poja3KolejCykleRozwPęche7,14,21dniu.W21NastOwulPecheZ7,14DniaUlegArtrezji.EstrogePowoStopnPrzygoSamicDoRui,KopulaZapłodICIąży.OwulacjaWPocząOkreRozwPęcheJajnikNajbaZnaczącHormonGonatotroJestFSH.WKoncoFazPrzedowuZwiekszSieZarówCzęstoPulsówWydziDoKrwiLHJakTeżIlosLhWCzasKażdPulsacyWyrzut.PrzedPojawSzczytoPozioEstradWeKrwiNastepGwałWyrzutLhZwanyWylewem.NastępWylewJestOwula.WylewLHtowarzWzrosStężenFSHiPRL.Owulacja1PodWpłyLhNastępUnieczynnObecnWPłynPęcheInhibitDojrzewOocy.2PodWpływWzrosStężFSHwKomZiarnRozwiSięReceptoDlaLH.3LhPrzyWspółudzPRLrozpoczLuteinizacjeKomZiarnPecherz.WWynikCzegoWPłynPęcherzSpadPozioEstradioluAWzrastPozProgest.4LhiFSHUcznniajPlazminogenDoPlazminy,AtaRazeZprogesIProstaglaF2PowoPękniPęcheJajniIWyrzucOocyDoJajow.ZuszkodzNAczyKrwionWypłyKrewTworzWeWnętzPęknPęcheSkrzep.RozpoczWylewLHlutenizaPowodPowsWtymMiejsCiałkŻółt.PowstanICzynnoścCiałkaZółteKomLuteinProdukProgesterOksytocyWazopresRelaks.PosiRecepDlaProstaglaPGF2Alfa.CiałZółPrzejaDużaAktywWydzielKtóreCeleJestZapewWaruDoRozwoZarodJegoImplanIutrzumanCiąży.WPrzypaBrakCiażyCiałkoUlegZanikow.PodWpływWzrosKoncentrProgestDocieraDoPodwzgóJestWstrzyPulsacyUwalnHormoFSHRH,LHrhCoPowoUtzymDlaszRozwPęcheJajn.LuteolizaTłuszZwyrodnCiałZłó(WPrzypBrakCiaż)IlosWytwaProgestGwałMalIzmnijSieJegoIlosWkrwi.JestToWynOdziałNaCiałkLuteolityczHormoProstoglanF2AlWytwarzWkomBłonŚluzMacic.ProcesLuteolWCiągKilkDniPOwCałkZaniCzynnoWydzielCiałZółPrzeksztSięWciałBiałePozoWJajn.GwałSpadProgesteWEKrwiPoLUteoJestSygnDlaPodwzDlaZWiekszCzęstoIWielkPulsówWewGonadolibery.UwiekszGatNastobumiIResorbRozbudoBłonŚluzAuNAczWystMenstru.CyklRujowyGłowCzynnReguPojaSięLubZanikCyklJestGonadoliberyGnRH.JejWytwWNeuroPodwzANasteUwalniDoKrwJestWynikOdziałŚrodoGłownŚwiaIŻywien.SzyszyJestGruczWewWydzKtóDziałHamujNaWydzGnRHwPodwzgó.JestOnaNAjbaAktyPrzyBrakStymulaŚwietl.AktrywRozrSamJestHamoWOkrLakta(NaSkótUwalOksytocyProlak).

PORÓDProceFizjoloWWynikKtórWydaloZostDośrodZewPłódBłonyPłodIWodyPłodPrzezNaturDrogRodnePrzyUdziaNatuSiłMatki.PrzyczynyPoroduStarzeSięŁożys(apoptoza)IDojrzePłod,RozpoczProdHormoKortykutropowych(ukłEndokrynologicz)*WczasiCiążUtrzuSięWysoPoziEstroge,WylewProstoglan*FenomenUjemnyMacicKtóryPowoZniesieProguProgeste.*FenoDodatPierwszSkórczMięśnióMacic,WzrostSiłSkurczMięśnió.*WytworzRecepDlaoksycokinazyWMiometrium.*ZniesStersuZwiązanZeZmianąStosuSterydo,WŁożysZachoSynteProstoglanKtórOdpowiZaLuteolizeIHamoSyntezProgeste.*HormRelaksJestProduPrzezKomLuteaCiałkZół.*RelaksZOksytoPowoduZeOkol2TygPrzedPoroPojawObjawZwiastun.ObjawYPoroduObrzęSromuZrozpulTkŁącz*zapadnKrzyżaIZwiotczPołączKost,RozluzWięzaSzerokiMaci*RozlStawuKrzyżBiodr*NalewanieDołemIgóraPowiękGruczMlek.*tempCiałSpadPoniż38.FazyPorodu1OtwieSzyjMacicKtóreToważyszBólRozwie,SkurOdKońRogówMacicDoUjścZewSzyjk,UpłynnienCzopuŚluzo.SkurczKrótNasilajSięZCzęsOd2do5Sek.FazaTrwaUKrow3,6godzKla12,swin2,6.IIBóleParteFazaWypieraPłodKlacz15,30MinKrow3h,Loch2,12godz.FazParcCzęstoOdokoł30s,Przer2,3min.IIIWypierBłonPłoRozpo30MinPoPoro.OdkleŁożysk.CiążąUrojonaLAKTOMAN(NajCzęśuPsów)PrzyczJestPrzedłuSięCzynnoSekrecyCiałeZół,PoPrzedłRui,Objaw:NiepokPrzygotGniazWylizyGruczMlekPodwPozHormWeKrwi.PrzyczyNajczStersZłeWarunUtzyman,NieZachDobrostaZw,infek,WyczerpOrg.BiotechnikiSZtuczUnasieSAm*HormPobuRozwPęchJajIOwu*WywLuteol*ImplanIPrzenoszZarodk*SynchroRuiiPorod*WczesDiagnCiąż.HormPobMnogMoznaUzysPoprz:WstrzGnRH,HormŁożyskhCGLubeCGStosNajp(eCG)KtórPobudzRozPęchANast(hCG)wywoOwu.*PrzerCzynnCiałŻółWywołLuteoJednoraPodaPGF2AlPowLuteo.*SynchRuiWstrzySięPGF2AlNastepPo11DniaPowtarz.TakAbyDrugDawkTrafiłNAOkreCiałZółtWrazliwNAPGF.Po3DniaODWstrzPojSIęRUJa.*SynchPOrodóWStrzykSięPGF2AlDobęLub2PrzedPorodemPoKilkuGodzNastePoró.*wczesnRozpoCiążOznaczProgesteWkrwLubMleku,Usg,PalpacyjneJajni,*PrzenoszZarodPobudzOrgDoMnogOwu,WywołSuperowuPozasFSHiLHLubFSHihCG.WypłuPo6,7DniaPoOwuOrganogenezaBłonPłodSłużDoPobierSkładOdżywPrzePłud,AZatemDoKontZłożyskMatczynCzyliDoWymiaSubsOdżywMiedzMatkaApłode,WydalProduPrzemiMaterii.WPuźniOkresRozwŁożysBierzUdziWProduHormKtórPoczątUtrzumuCiążeAPodKońiWywoPoro.KosmówZróżnicoOtoczJajo.PobiePierwSubBudulcDlaPłod,DrogOsmoZMleczMaciczn,aPoteTworzySieSysKosmkKtórPobierPokar.PęchePłodoMacicWielko5mmLeżyDośćLuźn,opuszSieTarczZarodkoDoPęcheKosmówPowoPowOwodn,KtórBezpośPrzyleDoPłod.PomiędzKosmIOwodnWklinowSieOmoczn,TuZbierSieMoczPierwPłod.OmoczTworzDwurożWorek,NiezrastSieZKosmówIowodn,OmoczZawierŻółtBiałaPłynKtórWydobyWMomęcPęknięPęchWCzsiePoro.OwodWypełnBiałSzarPłynKtórRówniUłatwPoró.TypyŁożysk(rzekome:bydłKoniŚwin,Prwdzi:PiesKotKrul)SposóRozmiesKosmk:welokrot(bydłoOwcaKoza)Rozprosz(KonSwinia)Popręgo(PiesKot)Tarczow(krolik)RodzajePołącze:1łącznotkan(Przerzu)2Nabłonkokosmk(konSwin)3ŚródbłKosmko(piesKot)4KrwiKosmów(krulik).NabłonKosmoNajproTypŁożPoniewJestToLuźPołączGdzieKosmWnikajDoKryptBłonŚluz.ŁącznokosmKomPrzenPrzezNabłNaczyKrwiOsiągIchTkanŁącz.OdzieleBłonJestTrudn.ŚródbKosmówKosmkWnikDoNaczAleNieNiszIchŚcian.KrwiokosmStanNajśZespoPłodZmatk.KosmkWnikajDoŚwiatNaczyKrwionoTakżeKompiaSieWkrwi

---