1.Definicja prawa

prawo to zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym, jest to grupa norm prawnych regulujących stosunki społeczne o charakterze majątkowym i niemajątkowym, których to strony są względem siebie równorzędne.

2.Istota stosunków cywilnoprawnych

wyróżnia się elementy:

*CYWILNY my się zobowiązujemy

*PRAWNE nas się zobowiązuje

*EKWIWALENTNOŚĆ coś za coś (płacenie, dzielenie się)

3. Kodeksowe ograniczenia korzystania z prawa.

-są granice (np. własności) sprzeczne z życiem społecznym (np. budynek mieszkalny- nie można zrobić z niego firmy)

4.Ciężar dowodu

kto wnosi sprawę ten musi udowodnić

5. Domniemanie faktyczne i domniemanie prawne

Faktyczne - że on to widział, Prawne - konstrukcja sztuczna przesunąć ciężar dowodu w określoną stronę (np. że dziecko na świat przyszło żywe)

6.Okoliczności nie wymagające udowodnienia!!

- II wojna światowa - okoliczności historyczne

- to co jest oczywiste

- znane, przyznane

- ktoś to przyznał że to jest prawda, że dziecko ma 1-ną matkę

7.Dobra i zła wiara, stopniowanie ciężaru dowodu

dobra wiara - wykazać brak dobrej wiary

działał w dobrej wierze - samemu wykazać że działał dobrze

8. Zdolność prawna człowieka

człowiek w momencie urodzenia ma zdolność prawną

9. Sens domniemania, że dziecko przyszło na świat żywe

ciężar dowodu nie spoczywał na matce że urodziło się żywe

10. Uzyskanie pełnoletności

-pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście

-lub przez zawarcie małżeństwa małoletnim uzyskuje pełnoletność. Ni traci jej w razie unieważnienia małżeństwa

11. Pełna zdolność do czynności prawnych

pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności

12.Brak zdolności prawnych

nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie skończyły lat 13-stu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie

13. Ubezwłasnowolnienie całkowite

-osoba która ukończyła lat 13-ście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem

-dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską

14. Ubezwłasnowolnienie częściowe

-osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa i narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw

-dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę

15. Ochrona dóbr osobistych

dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach

16.Środki ochrony dóbr osobistych

-ten czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie

-jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych

-przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym

17. Akt zgonu - uznanie za zmarłego

-akt zgonu + zwłoki

-nie ma zwłok -> uznanie za zmarłego -> domniemanie

-wydarzenia (nie ma zwłok) po 6 miesiącach

18.Uznanie za zmarłego w przypadku katastrofy

-kto zginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem, ten może być uznany za zmarłego po upływie 6-ściu miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie

-jeżeli nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu 6-ściomiesięcznego rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu przeznaczenia z upływem lat dwóch od dnia, w którym była ostatnia o nim wiadomość

-kto zginął w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwie dla życia nie przewidzianym w paragrafach poprzedzających, ten może być uznany za zmarłego po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało albo według okoliczności powinno było ustać

19. Osoby prawne - funkcja Jurydyczna

osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowść prawną

20.Formy uzyskania osobowości prawnej

-jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej

-rodzaje rejestrów oraz ich organizację i sposób prowadzenia regulują odrębne przepisy

21. Pojęcie mienia i majątku

MIENIEM - jest własność i prawa majątkowe

MAJĄTEK - to masa złożona z tego co mamy lub tego co jesteśmy dłużni

22. Rzeczy, desygnaty rzeczy, podział rzeczy

-rzeczy to są przedmioty materialne

-we władaniu człowieka

-nie dopuszczone do obrotu (np. broń)

Podział rzeczy :

*nieruchome - grunt,lokal,budynek

*ruchome - pozostałe rzeczy

23. Rodzaje nieruchomości, definicja nieruchomości

-nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności, jak również budynki trwałe z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności

-prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy

24. Części składowe

część składowa rzeczy nie może być sama (np. silnik nie będzie działał bo dekompletuje samochód, ponieważ def. Samochodu np. składa się z silnika itd.)

25.Przynależność

rzeczy ruchome - potrzebne do korzystania z innej rzeczy

26. 27. Pożytki z rzeczy i prawa

naturalne - płody i inne części

cywilne - dochody przynosi rzecz

28. Czynności prawne i ich skutki

rozumiemy jako oświadczenia woli :

-coś nowego stworzymy

-coś modyfikujemy

29. Formy oświadczenia woli

kodeks cywilny przewiduje w zasadzie następujące formy szczególne czynności prawnych:

-zwykłą formę pisemną

-formę pisemną z urzędowo poświadczonym podpisem lub urzędowym poświadczeniem daty

-akt notarialny

30. Kodeksowe zasady interpretowania oświadczenia woli

-ważniejsza jest intencja niż zapis

-prawda materialna (tak było naprawdę)

-prawda formalna (to co było w umowie 5000 -> 6000)

31. Zawarcie umowy przez ofertę

Kto oświadczył drugiej stronie wolę zawarcia umowy, określając w oświadczeniu jej istotne postanowienia (oferta), i oznaczył termin, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, ten jest ofertą związany aż do upływu oznaczonego terminu.

Gdy termin nie był oznaczony, oferta złożona w obecności drugiej strony za pomocą telefonu lub innego środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, jeżeli nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.

Jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem, lecz z jego treści lub okoliczności wynika, że zostało wysłane w czasie właściwym, umowa dochodzi do skutku, chyba że składający ofertę zawiadomi niezwłocznie drugą stronę, iż wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za nie zawartą.

32. Przetarg

szczególny tryb zawierania umów, na który składają się trzy etapy:

-ogłoszenie przetargu

-składanie ofert

-przyjęcie wybranej oferty

ogłoszenie czego dotyczy,czas i miejsce i kto może w nim uczestniczyć, cena wywoławcza, wadium 10 %

33.Zawarcie umowy przez rokowania

możliwe jest jednoczesne wykorzystywanie kilku trybów zawierania umów, na przykład dochodzenie do zawarcia umowy przez przemienne stosowanie metody rokowań (negocjacji) i składania oferty.

34. Formy czynności prawnej

-jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności

-jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

35.Forma pisemna czynności prawnej - podpis

Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.

36.Niemożność pisania i czytania przy zawarciu umowy pisemnej

-osoba nie mogąca pisać, lecz mogąca czytać może złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej bądź w ten sposób, że uczyni na dokumencie tuszowy odcisk palca, a obok tego odcisku inna osoba wypisze jej imię i nazwisko umieszczając swój podpis, bądź też w ten sposób, że zamiast składającego oświadczenie podpisze się inna osoba, a jej podpis będzie poświadczony przez notariusza lub przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego z zaznaczeniem, że został złożony na życzenie nie mogącego pisać, lecz mogącego czytać

-jeżeli osoba nie mogąca czytać ma złożyć oświadczenie woli na piśmie, oświadczenie powinno być złożone w formie aktu notarialnego

37.Data pewna

-jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki czynności prawnej od urzędowania poświadczenia daty, poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób nie uczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej (data pewna)

-czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach następujących:

*w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym - od daty dokumentu urzędowego

*w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza - od daty wzmianki

*w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby

38.Oświadczenie woli obciążone brakiem świadomości lub swobody podjęcia decyzji

Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadomie albo swobodnie powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

39.Błąd oświadczenia woli

-w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie te nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej

-można powołać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści ( błąd istotny)

40. Oświadczenie woli złożone pod wpływem podstępu lub groźby

-jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej

-kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.

41. Definicja warunku

Powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek)

42. Warunek zawieszający, rozwiązujący i niemożliwy lub bezprawny

Warunkowo uprawniony może wykonywać wszelkie czynności, które zmierzają do zachowania jego prawa.

Jeżeli czynność prawna obejmująca rozporządzenie prawem została dokonana pod warunkiem, późniejsze rozporządzenia tym prawem tracą moc z chwilą ziszczenia się warunku o tyle, o ile udaremnia ją lub ograniczają skutek ziszczenia się warunku.

Jednakże gdy na podstawie takiego rozporządzenia osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie osób, które w dobrej wierze dokonały czynności prawnej z osobą nieuprawnioną do rozporządzania prawem.

Jeżeli strona, której zależy na nieziszczeniu się warunku, przeszkodzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego ziszczeniu się warunku, następują skutki takie, jak by warunek się ziścił.

Jeżeli strona, której zależy na ziszczeniu się warunku, doprowadzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego do ziszczenia się warunku, następują skutki takie, jak by warunek się nie ziścił.

Warunek niemożliwy, jak również warunek przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego pociąga za sobą nieważność czynności prawnej, gdy jest zawieszający; uważa się za nie zastrzeżony, gdy jest rozwiązujący.

43.Naruszenie zasad współżycia społecznego powoduje ziszczenie lub nieziszczenie się warunku

-jeżeli strona, której zależy na nieziszczeniu się warunku, przeszkodzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego ziszczeniu się warunku, następują skutki takie, jak by warunek się ziścił

-jeżeli strona, której zależy na ziszczeniu się warunku, doprowadzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego do ziszczenia się warunku, następują skutki takie, jak by warunek się nie ziścił

44.Przedstawicielstwo ustawowe i umowne (zlecone)

Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

Osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa.

45.Prokura

sp. handlowa, (60,65 kod. Handlowego) najsilniejszy przedstawiciel

46. Pełnomocnictwo domniemane

-Pełnomocnictwo oparte jest na oświadczeniu reprezentowanego

47. Termin

jeżeli ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego albo czynność prawna oznacza termin nie określając sposobu jego obliczania, stosuje się przepisy poniższe.

Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. Bieg terminu rozpoczyna się od dnia następnego po dokonaniu czynności prawnej. Terminy oznaczone -mierzone w miesiącach tygodniach lub latach kończą się z upływem dnia który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu.Termin miesięczny obejmuje 30 dni. Koniec terminu nie może przypadać na dzień ustawowo wolny od pracy.

48.Istota i terminy przedawnienia roszczeń

Roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu:

-10 lat okres przedawnień

-3 lata przy świadczeniach okresowych i związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej

49.Zawieszenie lub przerwanie biegu przedawnienia

Bieg przedawnienia ulega zawieszeniu co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, przez cały czas trwania władzy rodzicielskiej. Oraz co do roszczeń małżonków w czasie trwania małżeństwa. Oraz co do roszczeń które przysługują osobą które nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobą sprawujący opiekę lub kuratelę.

50.Pojęcie własność - majątek

prawem własności w szerszym znaczeniu posługuje się Konstytucja , gdzie jest ono synonimem mienia. Ujęcie zwężone zawiera księga II k.c., z której wynika , że przedmiotem prawa własności mogą być jedynie rzeczy w znaczeniu prawnym. Tak więc własność jest centralną instytucją prawa rzeczowego.

51. Uprawnienia i ograniczenia wynikające z prawa własności.

W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożyczki inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

52.Własność a stan wyższej gotowości

Właściciel nie może się sprzeciwić użyciu a nawet uszkodzeniu lub zniszczeniu rzeczy przez inną osobę jeżeli to jest konieczne do odwrócenia niebezpieczeństwa. Może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.

53.Uprawnienia i ograniczenia w stosunku do własności gruntu.

W granicach określonych przez społeczno-gospodarcze przeznaczenie gruntu własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod jego powierzchnią.

54.Własność a zakłócenie korzystania z nieruchomości sąsiednich (immisje)

Właściciel nieruchomości powinien powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę.

55.Służebność drogi koniecznej

jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.

56.Zagrożenie sąsiedniej nieruchomości przez roboty ziemne.

Właścicielowi nie wolno dokonywać robót ziemnych w taki sposób, żeby to groziło nieruchomościom sąsiednim utratą oparcia.

57.Owoce, gałęzie i korzenie na granicy nieruchomości.

Owoce opadłe z drzewa lub krzewu na grunt sąsiedni stanowią jego pożytki. Przepisu tego nie stosuje się, gdy grunt sąsiedni jest przeznaczony na użytek publiczny. Właściciel gruntu może wejść na grunt sąsiedni w celu usunięcia zwieszających się z jego drzew gałęzi lub owoców. Właściciel sąsiedniego gruntu może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.

Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.

58. Przeniesienie własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości i rzeczy oznaczonych co do gatunku

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co to tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie własności rzeczy.

59.Warunek i termin w przeniesieniu nieruchomości

Własność nieruchomości nie może być przeniesienia pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Jeżeli umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłocznie przejście własności.

60. Forma przeniesienia własności nieruchomości

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

61.Nabycie rzeczy ruchomej od nieuprawnionego

Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem trzech lat od chwili jej zgubienia , skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.

62.Zasiedzenie nieruchomości i rzeczy ruchomej

Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nie przerwanie od lat 20 jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat 30 posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat 3 jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.

63.Zawieszenie biegu zasiedzenia

jeżeli właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania pełnoletności przez właściciela.

64.Zrzeszenie się nieruchomości, porzucenie rzeczy ruchomej.

Właściciel może wyzbyć się własności nieruchomości przez to, że się jej zrzeknie. Zrzeszenie się wymaga formy aktu notarialnego. Do zrzeszenia się własności nieruchomości potrzebna jest zgoda starosty. Nieruchomość której własności właściciel się zrzekł, staje się własnością Skarbu Państwa. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność z nieruchomości za jej obciążenia. Właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci.

65.Zasady odzyskania i utraty roju pszczół.

Rój pszczół staje się niczym, jeżeli właściciel nie odszukał go przed upływem trzech dni od dnia wyrojenia. Właścicielowi wolno w pościgu za rojem wejść na cudzy grunt powinien jednak naprawić wynikłą stąd szkodę. Jeżeli rój osiadł w cudzym ulu nie zajętym, właściciel może domagać się wydanie roju za zwrotem kosztów. Jeżeli rój osiadł w cudzym ulu zajętym, staje się własnością tego, czyją własnością był rój, który się w ulu znajdował. Dotychczasowemu właścicielowi nie przysługuje roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

66.Obowiązki znalazcy.

Kto znalazł rzecz zgubioną, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym osobę uprawną do odbioru rzeczy. Jeżeli znalazca nie wie, kto jest uprawniony do odbioru rzeczy, albo jeżeli nie zna miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, powinien niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu właściwy organ państwowy. Znalazca może żądać znaleźnego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy, jeżeli zgłosił swe roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do odbioru. Znalazca w miejscach publicznych zobowiązany jest oddać rzecz zarządcy budynku lub pomieszczenia albo właściwemu zarządcy środków transportu publicznego, a ten postąpi z rzeczą zgodnie z właściwymi przepisami.

Pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności oraz rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną znalazca powinien oddać niezwłocznie na przechowanie właściwemu organowi państwowemu, inne zaś rzeczy

znalezione - tylko na żądanie tego organu.

Jeżeli rzecz mająca znaczniejsza wartość materialną albo wartość naukową lub artystyczną została znaleziona w takich okolicznościach, że poszukiwanie właściciela byłoby oczywiście bezcelowe, znalazca zobowiązany jest oddać rzecz właściwemu organowi państwowemu. Rzecz znaleziona staje się własnością Skarbu Państwa, a znalazcy należy się odpowiednie wynagrodzenie.

67. Co nie stanowi rzeczy znalezionych, znalezienie w miejscach publicznych.

Przepisy o rzeczach znalezionych stosuje się odpowiednio do rzeczy porzuconych bez zamiaru wyzbycia się własności, jak również do zwierząt, które zabłąkały się lub uciekły. Znalazca w miejscach publicznych zobowiązany jest oddać rzecz zarządcy budynku lub pomieszczenia albo właściwemu zarządcy środków transportu publicznego, a ten postąpi z rzeczą zgodnie z właściwymi przepisami.

68.Pojęcie i rodzaje współwłasności

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielne kilku osobom (współwłasność). Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączna regulująca przepisy dotyczące stosunków , z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy działu Współwłasność.

69.Roszczenia wynikające z prawa własności.

Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Roszczenia właściciela przewidziana powyżej nie ulegają przedawnieniu, jeżeli dotyczą nieruchomości. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest zobowiązany do wynagrodzenia za korzystne rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy jest on zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę , chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Zobowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych które zużył.

70.Roszczenia w przypadku : budynek na cudzym gruncie

samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przynoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem. Właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przynoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

71.Użytkowanie wieczyste.

Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami mogą być oddane w użytkowanie wieczne osobom fizycznym i osobom prawnym. Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. Oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste następuje na okres 99 lat. W wypadkach wyjątkowych dopuszczalne jest wydanie gruntu na okres krótszy, ca najmniej jednak na lat 40. w ciągu ostatnich 5 lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu wieczysty użytkownik może żądać jego przedłużenia na dalszy okres od 40 do 99 lat. Odmowa przedłużenia jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny. Wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Sposób korzystania z gruntu przez wieczystego użytkownika powinien być określony w umowie. Jeżeli oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje w celu wzniesienia na gruncie budynków lub innych urządzeń umowa powinna określać :

*termin rozpoczęcia i zakończenia robót

*rodzaj budynków lub urządzeń

*warunki i termin odbudowy

*wynagrodzenie należne wieczystemu użytkownikowi w dniu wygaśnięcia użytkowania wieczystego

Umowa o oddanie gruntu może ulec rozwiązaniu przed upływem określonego w niej terminu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z gruntu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie. Roszczenie przeciw wieczystemu użytkownikowi o naprawienie szkód w wyniku niewłaściwego korzystania z gruntu, jak również roszczenie wieczystego użytkownika o wynagrodzenie za budynki i urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego gruntu przedawniają się z upływem lat 3 od tej daty.

72. Ograniczone prawo rzeczowe w postaci użytkownika

zakres użytkowania rzeczy można ograniczyć przez wyłącznie oznaczonych pożytków rzeczy. Wykonywanie użytkownika nieruchomości można ograniczyć do jej oznaczonej części. Użytkowanie jest niezbywalne i wygasa w skutek niewykonywania przez lat 10.

73.Służebność gruntowa

Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej , bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. W braku odmiennej umowy obowiązek utrzymania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciążyła właściciela nieruchomości władnącej. Służebność gruntowa powinna być wykonywana w taki sposób, żeby jak najmniej utrudniła korzystanie z nieruchomości obciążonej. Służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonania przez 10 lat.

74. Służebności osobiste

Nieruchomości można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej. Zakres służebności osobistej i sposób jej wykonywania oznacza się według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych. Służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Służebności osobiste są niezbywalne. Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę. Służebności osobistej nie można nabyć przez zasiedzenie.

75.Zastaw

Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa pomiędzy właścicielem (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wydanie rzeczy zastawnikowi lub osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.

Treść zastawu polega na uprawnieniu zastawnika do zaspokojenia oznaczonej wierzytelności z przedmiotu obciążonego zastawem, przy czym przysługuje mu pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy.

76.Zastaw rejestrowy ( bankowy)

Wierzytelność także można zabezpieczyć zastawem rejestrowym, który regulują odrębne przepisy. W celu zabezpieczenia udzielonych przez bank kredytów można ustanowić na rzecz banku zastaw na rzeczach ruchomych zastawcy z pozostawieniem ich w posiadaniu zastawcy lub osoby trzeciej. Umowa o ustanowienie takiego zastawu powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie i określać przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwością. Umowa powinna być wpisana do rejestru zastawców prowadzonego przez bank. Zastaw powstaje z chwilą wprowadzenia do rejestru.

77. Zastaw na prawach

Przedmiotem zastawu mogą być prawa, jeżeli są zbywalne. Do ustanowienia zastawu na prawie stosuje się odpowiednie przepisy o przeniesieniu tego prawa. Jednakże umowa o ustanowienie zastawu powinna być zawarta na piśmie z datą pewną, chociażby umowa o przeniesienie prawa nie wymagała takiej formy.

78.Posiadanie samoistne i zależne

Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny)

79.Dzierżawienie

Kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego, jest dzierżycielem

80.Domniemanie samoistnego posiadania, jego ciągłości i zgodności z prawem, a domniemanie wiarygodności ksiąg wieczystych.

Domniemywa się, że ten, kto faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym. Domniemywa się ciągłość posiadania. Niemożność posiadania wywołana przez przeszkodę przemijającą nie przerywa posiadania. Domniemywa się, że posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym. Domniemanie to dotyczy również posiadania przez poprzedniego posiadacza. (( nie ma nic o wiarygodności ksiąg wieczystych ))

81.Posiadanie w złej wierze, a możliwości windykacyjne prawnego właściciela

-Posiadaczem w złej wierze jest ten posiadacz, który wie lub mógłby się dowiedzieć że prawo do posiadania mu nie przysługuje.

82.Obrona konieczna i samopomoc przy samowolnym naruszeniu posiadania

Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu, posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.

83. Kodeksowe pojęcia zobowiązania - wierzyciel, dłużnik

WIERZYCIEL

-wierzyciel może żądać osobistego świadczenia dłużnika tylko wtedy gdy wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia

-jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika

DŁUŻNIK

-dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodne z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom

-w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonywaniu zobowiązania wierzyciel

84.Zobowiązanie rezultatu lub starannego działania

Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju.

Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

85.Granice swobody umów

-Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

-Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

86.Nadzwyczajna zmiana stosunków w odniesieniu do umowy zobowiązaniowej

-Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokości świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

87.Związek przyczynowo skutkowy a zobowiązanie do odszkodowania

-Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

88.Odpowiedzialność umowna a odpowiedzialność deliktowa

-

89. Zobowiązania solidarne - odpowiedzialność dłużników

-Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).

-Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

90. Regres między współdłużnikami

-

91. Zobowiązania podzielne i niepodzielne

- Jeżeli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli, a świadczenie jest podzielne, zarówno dług, jak i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Części te są równe, jeżeli z okoliczności nie wynika nic innego.

-Świadczenie jest podzielne, jeżeli może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości.

92. Zobowiązania umowne oparte na wzorach umów lub regulaminach

-Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy wiążą drugą stronę, jeżeli zostały jej doręczone przy zawarciu umowy.

-W razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Nie dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.

-Za konsumenta uważa się osobę, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio nie związanym z działalnością gospodarczą

93.Zawarcie umowy o świadczenia nieadekwatne

-

94. Zadatek

-W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

-W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.

-W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

95. Umowne prawo odstąpienia

-Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

-W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

96.Odstępne

Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

97.bezpodstawne wzbogacenie

-Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

-Obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody.

-Jeżeli ten, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, rozporządził korzyścią na rzecz osoby trzeciej bezpłatnie, obowiązek wydania korzyści przechodzi na tę osobę trzecią.

98. Odpowiedzialność z tytułu gier i zakładów

-Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.

-Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.

99.Czyny niedozwolone - odpowiedzialność deliktowa

-Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.

Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

100.Pojęcie winy - wina umyślna i nieumyślna

-Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

-Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.

101.Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka i zasadzie słuszności

-

102.Zakres odpowiedzialności Skarbu państwa

W wypadku gdy Skarb Państwa nie ponosi według przepisów niniejszego tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody przez Skarb Państwa, jeżeli doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia albo utracił żywiciela, a z okoliczności, zwłaszcza ze względu na niezdolność poszkodowanego do pracy albo ze względu na jego ciężkie położenie materialne, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

103.Obrona konieczna

Kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi.

104.Stan wyższej gotowości

Kto zniszczył lub uszkodził cudzą rzecz albo zabił lub zranił cudze zwierzę w celu odwrócenia od siebie lub od innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub zwierzęcia, ten nie jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę, jeżeli niebezpieczeństwa sam nie wywołał, a niebezpieczeństwu nie można było inaczej zapobiec i jeżeli ratowane dobro jest oczywiście ważniejsze aniżeli dobro naruszone.

105.Wpływ wieku i niepoczytalności na odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę

-Osoba, która z jakichkolwiek powodów znajduje się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, nie jest odpowiedzialna za szkodę w tym stanie wyrządzoną.

-Jednakże kto uległ zakłóceniu czynności psychicznych wskutek użycia napojów odurzających albo innych podobnych środków, ten obowiązany jest do naprawienia szkody, chyba że stan zakłócenia został wywołany bez jego winy.

106.Wina w nadzorze

Kto na mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Przepis ten stosuje się również do osób wykonujących bez obowiązku ustawowego ani umownego stałą pieczę nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można.

107.Wina w wyborze

Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.

108.Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez osobę podlegającą kierownictwu

Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

109. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę

-Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy.

-Chociażby osoba, która zwierzę chowa lub się nim posługuje, nie była odpowiedzialna według przepisów paragrafu poprzedzającego, poszkodowany może od niej żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

110.Odpowiedzialność za szkodę spowodowaną wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem przedmiotu z pomieszczenia

Za szkodę wyrządzoną wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem jakiegokolwiek przedmiotu z pomieszczenia jest odpowiedzialny ten, kto pomieszczenie zajmuje, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą zajmujący pomieszczenie nie ponosi odpowiedzialności i której działaniu nie mógł zapobiec.

111.Odpowiedzialność posiadacza budowli

Za szkodę wyrządzoną przez zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części odpowiedzialny jest samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie.

112.Odpowiedzialność prowadzącego przedsiębiorstwo

-Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

-Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki wybuchowe albo posługujących się takimi środkami.

113.Odpowiedzialność posiadacza pojazdu

-Odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.

-W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.

114.Odpowiedzialność za szkodę poniesioną w cudzym interesie

Kto w celu odwrócenia grożącej drugiemu szkody albo w celu odwrócenia wspólnego niebezpieczeństwa przymusowo lub nawet dobrowolnie poniósł szkodę majątkową, może żądać naprawienia poniesionych strat w odpowiednim stosunku od osób, które z tego odniosły korzyść.

115.Odpowiedzialność solidarna

-Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.

-Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.

-Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.

116.Zasady odpowiedzialności za wywołanie śmierci, rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała

-utrata zdrowia: Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien z góry wyłożyć sumę potrzebną na leczenie, jeżeli poszkodowany stał się inwalidą również koszty związane z przygotowaniem do innego zawodu. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej może on żądać odpowiedniej renty

śmierć poszkodowanego: Zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.

117.Ogólne zasady wykonywania zobowiązań

-

118.Świadczenie częściowe, wybór przez dłużnika spełnionego świadczenia

-Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać który dług chce zaspokoić. Jednakże to co przypada na poczet dawnego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne.

119.Warunki natychmiastowej wymagalności świadczenia

-Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo, wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.

120.Pokwitowanie i zwrot dokumentu jako dowody spełnienia świadczenia

-Dłużnik spełniając świadczenie może żądać od wierzyciela pokwitowania.{Dłużnik może to żądać szczególną formę pokwitowania jeżeli ma w tym interes.Koszty pokwitowania ponosi dłużnik chyba że umówiono się inaczej.

121.Złożenie świadczenia do depozytu

Poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego:

*jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela;

*jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;

*jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem;

*jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione.

122.odpowiedzialność dłużnika za opóźnienie lub zwłokę

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

123.Kara umowna

-Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

-Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

124.Wykonanie i niewykonanie umów wzajemnych

-Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych podlegają przepisom działów poprzedzających niniejszego tytułu, o ile przepisy działu niniejszego nie stanowią inaczej.

-Umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.

125.Prawo zatrzymania

-Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).

-Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych.

126.Warunki potrącenia wzajemnych wierzytelności

-Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed organem państwowym.

127.Wierzytelności nie dopuszczone do potrąceń

Nie mogą być umorzone przez potrącenie:

*wierzytelności nie ulegające zajęciu;

*wierzytelności o dostarczenie środków utrzymania;

*wierzytelności wynikające z czynów niedozwolonych;

*wierzytelności, co do których potrącenie jest wyłączone przez przepisy szczególne.

128.Przeniesienie wierzytelności

-Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

-Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

129.Wstąpienie osoby trzeciej w miejsce wierzyciela

-Osoba trzecia która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:

Jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście lub pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Jeżeli przysługuje jej prawo przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia.

Jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela.

Jeżeli przewidują to przepisy szczególne.

W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić przyjęcia oświadczenia, które jest już wymagalne.

130.Przejęcie długu

-Osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

-Przejęcie długu może nastąpić:

*przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

*przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

131.Tak zwana skarga paulińska

-

132.Bezpłatne wyzbycie się majątku przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli

-Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

-Przepisy artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dłużnik działał w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. Jeżeli jednak osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową odpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko wtedy, gdy osoba trzecia o zamiarze dłużnika wiedziała.

133.Domniemanie pokrzywdzenia wierzycieli

Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny domniemywa się iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli To samo dotyczy wypadku gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny, albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed wykonaniem czynności.

-Jeżeli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową odpłatnie wierzyciel, może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko wtedy gdy osoba trzecia o zamiarze dłużnika wiedziała.

15

---