Stan faktyczny:
W 1979 r. Irlandia wprowadziła kontrolę zaopatrzenia i dystrybucji paliw. W tym samym roku powstało także publiczne przedsiębiorstwo INPC, które zajmowało się obrotem produktami naftowymi. INPC kupiło wszystkie akcje spółki mającą jedyną w kraju rafinerię ropy naftowej (miała być ona zamknięta przez poprzednich właścicieli). W związku z tą sprawą minister przemysłu i energetyki wydał zarządzenie, zgodnie z którym wszyscy importerzy produktów naftowych mieli obowiązek zaspokajać część (minimum 35%) swoich potrzeb na produkty w tej rafinerii. Cena miała zostać ustalona przez ministra na podstawie kosztów funkcjonowania rafinerii. Importerzy ropy naftowej, w tym Campus Oil Ltd., zaskarżyli ten akt.
W trakcie postępowania przed Sądem Najwyższym pojawił się problem interpretacji prawa wspólnotowego. Wniesiono więc pytanie do Trybunału Sprawiedliwości w celu ustalenia czy działania podjęte przez Irlandię stanowiły środki o skutkach analogicznych do ograniczeń ilościowych i czy były one usprawiedliwione w świetle artykuły 36 TWE (obecny artykuł 36 TFUE).
Stanowisko importerów ropy naftowej:
Przedsiębiorstwa uważały, że opisane działania Irlandii stanowią środki zakazane przez artykuł 30 TWE (obecnie artykuł 34 TFUE „Ograniczenia ilościowe w przywozie oraz wszelkie środki o skutku równoważnym są zakazane między Państwami Członkowskimi”). Twierdziły, że środki te nie znajdują usprawiedliwienia w treści artykułu 36 TWE (obecnie art. 36 TFUE), mówiącego m.in. o tym, że ze względów porządku, moralności, bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i życia publicznego, ochrony zwierząt, roślin i majątku narodowego o wartości artystycznej, historycznej itp. państwo może ustanowić zakazy lub ograniczenia przewozu. Firmy uważały, że Irlandia działa według pobudek gospodarczych, a nie ze względu zachowania bezpieczeństwa czy polityki publicznej.
Stanowisko Irlandii:
Irlandia uważała, że względy bezpieczeństwa kraju przemawiają za tym, by miała ona na swoim terytorium działającą rafinerię ropy naftowej. Dla jej utrzymania wprowadzono obowiązkowe kwoty zakupu, ponieważ inaczej nie udałoby się jej utrzymać. Irlandia próbowała wykazać, że jej uregulowania nie mają wpływu na handel wspólnotowy, bo zarówno wszyscy importerzy jak i rafineria Whitegate korzystają z ropy importowanej.
Stanowisko Komisji:
Komisja była przeciwna stanowisku Irlandii. Uważała, że wyżej wymienione środki wpływają na handel wewnątrzwspólnotowy i nie znajdują usprawiedliwienia w artykule 36 TWE (obecnie art. 36 TFUE), gdyż są instrumentami natury gospodarczej, a nie politycznej.
Opinia rzecznika generalnego:
Rzecznik Generalny uznał, że środki wykorzystane przez Irlandię stanowiły środki o skutkach podobnych do ograniczeń ilościowych. Rzecznik nie zgodził się, że samo wystąpienie aspektu gospodarczego w pewnej decyzji automatycznie pozbawia zainteresowane państwo powołania się na artykuł 36 TWE (obecnie art. 36 TFUE) dla uzasadnienia tej decyzji. Bezpieczeństwo publiczne nie odnosi się przecież tylko do kwestii polityki zagranicznej i militarnej czy bezpieczeństwa wewnętrznego. Dlatego środki takie mogą być usprawiedliwione, jednak zależy to od dodatkowych warunków: niezbędności i skuteczności zastosowanych środków. Nie są niezbędnymi takie środki, które mogą być zastąpione mniej restrykcyjnymi (np. wprowadzeniem obowiązkowych rezerw ropy naftowej). Wątpliwa jest także skuteczność obowiązkowych zakupów w narodowej rafinerii. Podczas kryzysu i odcięcia dostaw ropy naftowej sama rafineria nie zaspokoiłaby potrzeb państwa w zakresie bezpieczeństwa energetycznego.
Rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości:
Zawarty w artykule 30 TWE (obecnie art. 34 TFUE) zakaz wszelkich środków o skutkach podobnych do ograniczeń ilościowych w imporcie odnosi się do wszelkich środków, które mogą, pośrednio lub bezpośrednio, rzeczywiście lub tylko potencjalnie ograniczyć handel wewnątrzwspólnotowy.
Artykuł 90(2) TWE (obecnie art. 106(2) TFUE)- określający zakres podporządkowania regułą Traktatu przedsiębiorstw, którym powierzono świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym- nie upoważnia państw członkowskich do podejmowania działań ograniczających import z innych państw członkowskich z naruszeniem artykułu 30 TWE (obecnie art. 34 TFUE).
Przepisy krajowe zobowiązujące wszystkich importerów do zaspokajania pewnej części ich zapotrzebowania na produkty naftowe z rafinerii położonej na terytorium tego kraju stanowi środek o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych.
Odwołanie się do artykułu 36 TWE (obecnie art. 36 TFUE) nie jest możliwe wtedy, gdy przepisy wspólnotowe zawierają już środki służące ochronie interesów wskazanych w tym artykule. Krajowe przepisy ograniczające handel wewnątrzwspólnotowy nie mogą być usprawiedliwione, wyjątkiem może być to, że środki podjęte przez Wspólnotę nie chronią interesów państw członkowskich w wystarczający sposób. Działania podejmowane na podstawie tego artykułu nie mogą tworzyć przeszkód w sposób nieproporcionalny wobec zamierzonych celów dla importu z innych państw członkowskich.
Państwo członkowskie, które jest uzależnione od importu produktów, może ze względów bezpieczeństwa publicznego w rozumieniu artykułu 36 TWE (obecnie art. 36 TFUE) zobowiązać importerów do pokrywania części ich zapotrzebowania na produkty naftowe w rafinerii znajdującej się w tym państwie i po cenach ustalanych przez właściwego ministra na podstawie kosztów ponoszonych przy utrzymywaniu rafinerii, jeśli produkty tej rafinerii nie mogą być sprzedane na rynku po konkurencyjnych cenach. Ilość produktów naftowych objętych takim systemem nie może przekraczać minimalnej wielkości wymaganej dla zachowania bezpieczeństwa zaopatrzenia państwa lub rozmiarów produkcji niezbędnych do zachowania zdolności produkcyjnej rafinerii na wypadek kryzysu i umożliwienia jej rafinacji ropy, co do której dostarczenia państwo członkowskie zawarło długoterminowe umowy.