Temat: Zliczenie graficzne z uwzględnieniem znosu całkowitego
Znos całkowity
Bierne uwzględnianie znosu całkowitego
Przeciwdziałanie znosowi całkowitemu.
Praktyczne określanie znosu całkowitego.
Ad 1
Jeżeli występuje wiatr i prąd to pierwszy wywołuje dryf okrętu w stosunku do drugiego, natomiast prąd wywołuje znos. W wyniku ich jednoczesnego działania okręt przemieszcza się wzdłuż linii drogi nad dnem LDd z prędkością Vd.
W celu wyznaczenia pozycji zliczonej okrętu w stosunku do dna, to znaczy z uwzględnieniem dryfu i znosu, obliczamy ich wartość sumaryczną, zwaną znosem całkowitym. Znos całkowity wyznacza się z zależności:
Jak widać z zależności matematycznej istnieje zależność między kątem drogi nad dnem KDd, Kursem rzeczywistym i znosem całkowitym.
Rysunek występowania znosu całkowitego
Ad 2
Podobnie jak w poprzednich rozdziałach także i w tym przypadku istnieje bierne uwzględnianie znosu całkowitego w przypadku jednoczesnego wystąpienia dryfu i prądu.
W tym przypadku zadanie nawigacyjne polega na obliczeniu wartości kąta drogi nad dnem (KDd) i prędkości okrętu nad dnem (Vd) na podstawie znanego kursu kompasowego, całkowitej poprawki, elementów prądu (Kp i Vp) oraz kąta dryfu.
W pierwszej kolejności należy przeprowadzić następujące obliczenia:
a) przy wykorzystaniu kompasu magnetycznego:
KK = ………….. wartość znana, odczytana z kompasu;
+ δ = ………….. wartość wybrana z tabeli dewiacji
_______________
KM = …………. kurs magnetyczny
+d = …………. wartość odczytana z mapy w rejonie pływ
_______________
KR = …………. kurs rzeczywisty
+ = …………. ustalona wartość dryfu (teoret. lub prakt)
_______________
KDw = …………. Kąt drogi po wod. wykreś. z poz. począt.
+ = …………. ustalona analit. lub graf. wartość znosu
_______________
KDd = …………. Kąt drogi nad dnem wartość wykreślana na mapie
b) przy wykorzystaniu żyrokompasu:
KŻ = ………….. wartość znana, odczytana z żyrokompasu;
+ Ż = ………….. wartość wybrana z tabeli poprawek
_______________
KR = …………. kurs rzeczywisty
+ = …………. ustalona wartość dryfu (teoret. lub prakt)
_______________
KDw = …………. Kąt drogi po wod. wykreś. z poz. począt.
+ = …………. ustalona analit. lub graf. wartość znosu
_______________
KDd = …………. Kąt drogi nad dnem wartość wykreślana na mapie
Rysunek - bierne uwzględnianie znosu całkowitego
Ad 3
Poruszanie się okrętu po zaplanowanej trasie wymaga uwzględniania wielu czynników znoszących okręt z trasy w tym również należy przeciwdziałać dryfowi i prądowi jednocześnie. W tym przypadku zadanie dla nawigatora polega więc na obliczeniu wartości kursu kompasowego, który należy podać sternikowi w celu doprowadzenia okrętu do zaplanowanego punktu na Ziemi.
Zadanie nawigacyjne więc polega na wyznaczeniu kursu kompasowego na podstawie znanego kąta drogi nad dnem (KDd), prędkości okrętu według logu (Vw) oraz elementów prądu (Kp, Vp), kąta dryfu () i całkowitej poprawki kompasu.
W pierwszej kolejności należy przeprowadzić następujące obliczenia:
a) przy wykorzystaniu kompasu magnetycznego:
KDd = ………….. wartość odczytana z mapie
- =…………... wartość obliczona graf. lub analit.
_________________
KDw = …………. wartość nanoszona na mapę
- = …………. wartość ustalona teoretycznie lub prakt.
_________________
KR = ………… kurs rzeczywisty
- d = ………… wartość odczytana z mapy w rejonie pływ.
_________________
KM = ………… kurs kompasowy
- δ = ………… wartość wyznaczona z tablic dewiacji
_________________
KK = ………… kurs kompasowy podawany sternikowi
b) przy wykorzystaniu żyrokompasu:
KDd = ………….. wartość odczytana z mapie
- =…………... wartość obliczona graf. lub analit.
_________________
KDw = …………. wartość nanoszona na mapę
- = …………. wartość ustalona teoretycznie lub prakt.
_________________
KR = ………… kurs rzeczywisty
- Ż = ………… poprawka żyrokompasu
_________________
KŻ = ………… kurs żyrokompasowy dla sternika
Rysunek - przeciwdziałanie znosowi całkowitemu
Ad 4
W praktyce znos całkowity podobnie jak dryf i prąd określa się metodą porównania położenia pozycji obserwowanych w stosunku do wykreślonej na mapie linii kursu. Metodę tę stosujemy wtedy, gdy ustaliliśmy wcześniej wartość dryfu i nie znamy elementów prądu Kp, Vp.
Rysunek - praktyczne określenie znosu całkowitego
W tym przypadku należy:
1. wykreślić na mapie linię kursu rzeczywistego lk;
2. określamy na mapie kolejne pozycje obserwowane;
3. wykreślając pozycje obserwowane na mapie i łącząc je prostą otrzymany linie drogi nad dnem;
4. odczytana wartość między linią kursu a kątem drogi nad dnem jest poszukiwanym znosem całkowitym (z).