Kosztorysowanie - kalkulacja kosztów w fazie poprzedzającej wyk. przez przedsięb. świadczenia umownego. Kosztorys budowlany - dokument, który określa wartość wszystkich nakładów poniesionych na wykonanie danej inwestycji i stanowi podstawę do ustalenia wartości inwestycji. Funkcje jakie może pełnić kosztorys - szacowanie kosztów inwestycji, cenotwórczą, ustalenie nakładów, rozliczenie kosztów. Rodzaje kosztorysów: -zakres rzeczowy (inwestycji, obiektów, robót), -stopień dokładności ( wstępne, zbiorcze, szczegółowe), -przeznaczenie (inwestorskie, ofertowy, zmienny, powykonawczy) Rodzaje kosztorysów - Kosztorys inwestorski - sporządzany jest przez zamawiającego. Na zlecenie inwestora kosztorys ten może przygotować jednostka świadcząca usługi w danym zakresie. Ustala się w nim orientacyjny koszt, który skłonny jest (będzie mógł) ponieść zamawiający za wykonanie określonych robót objętych projektem. Kosztorys ofertowy - przygotowywany jest przez wykonawcę, gdy bierze udział w przetargu albo otrzymał od zamawiającego propozycję złożenia oferty na wykonanie określonych robót. Kosztorys ten przeznaczony jest do ustalenia wynagrodzenia, za które wykonawca może zrealizować określone roboty. Kosztorys inwestorski obejmuje - stronę tytułową (nazwę obiektu lub robót budowlanych z uwzględnieniem nazw i kodów Wspólnego Słownika Zamówień i oddaniem lokalizacji, nazwę i adres zamawiającego, nazwę i adres jednostki opracowującej kosztorys, imiona i nazwiska, z określeniem funkcji osób opracowujących kosztorys, a także ich podpisy, wartość kosztorysową robót, datę opracowania kosztorysu inwestorskiego); ogólną charakterystykę obiektu lub robót, zawierającą krótki opis techniczny wraz z istotnymi parametrami, które określają wielkość obiektu lub robót; przedmiar robót; Koszty: -Koszty własne - wskaźnik poniesionych nakładów w wyrażeniu pieniężnym w kosztach bezpośrednich i pośrednich, w kosztach w układzie kalkulacyjnym, kosztach materialnych sprzedaży. [[wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków produkcji oraz wynagrodzenia pracowników Do kosztów zalicza się ponadto wydatki o charakterze niematerialnym ( odsetki bankowe, niektóre podatki obciążające koszty - podatek od płac, nieruchomości, czy ZUS. Ponadto do kosztów wchodzą koszty pośrednie: k. ogólne i k. zarządu. -Koszty pośrednie: ogólne, zarządu Zasady ustalania cen jednostkowych (kosztorys inwestorski) - szczegółowa kalkulacja własna; pozyskanie cen jednostkowych z własnej bazy cenowej, w której wykonawcy powinni gromadzić ceny zaakcept. przez rynek; pozyskiwanie cen jedn. z wydaw. ośrodków cenowych. Podstawę do sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowią - dokumentacja projektowa; specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych; założenia wyjściowe do kosztorysowania; ceny jednostkowe robót podstawowych. Planowane koszty robót budowlanych: WRB - wartość planowanych kosztów budowlanych, Wci - wskaźnik cenowy i-tego składnika kosztów. n - ilość jednostek odniesienia dla i-tego składnika kosztów. WRB= WCI*Ni Planowane koszty prac projektowych: Wpp=W%*WRB gdzie: Wpp - planowane koszty prac projektowych; WRB - planowane koszty robót budowlanych; W% - wskaźnik procentowy Nakłady rzeczowe: - rodzaj i ilość środków produkcji niezbędnych do wytworzenia wg określonej technologii określonego produktu lub wykonania określonej roboty. Elementy niezbędne do poprawnej kalkulacji ceny kosztorysowej robót - poprawny i kompletnie wykonany projekt budowlany, protokół ustalenia danych wyjściowych do kosztorysowania uzgodniony przez wykonawcę i inwestora, projekt organizacji robót i zagospodarowania placu budowy, normatywna baza nakładów zużycia podstawowych czynników produkcji (KNR), ceny i składniki poszczególnych składników ceny. Kalkulacja ceny robocizny kosztorysowej R: 1. Ustalenie wartości kosztorysowej robocizny jest możliwe po ustaleniu wcześniejszym Stawki (ceny) z r-g pracy. 2. W skład ceny wchodzą: - płaca zasadnicza wg grupy zaszeregowania; premie regulaminowe; -płace dodatkowe (np.: za kierowanie brygadą, dodatki - funkcyjne stażowe); płace uzupełniające (np.: wynagrodzenie za urlop, za nieobecności w pracy, zasiłki chorobowe nierefundowane przez ZUS, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe). - obligatoryjne obciążenia płac (ZUS, Fundusz pracy); Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Kalkulowanie ceny robocizny kosztorysowej - Stawka za r-g (składniki bezpośrednie, Wartości średnie regionalne, Specjalistyczne publikacje np.. ORGBUD, BISTYP czy Promocja, negocjacje), Inne czynniki (Warunki szkodliwe, Prowadzenie robót w warunkach odbiegających od przeciętnych, Roboty niebezpieczne, Godziny nadliczbowe -Kodeks Pracy) Kalkulacja wartości kosztorysowej materiałów - M. podstawowe i pomocnicze, normatyw zużycia, koszty nabycia materiałów, Koszt transportu - gł. materiałów masowych - szczegółowo lub wskaźnikowo, materiały wielokrotnego użycia. Kalkulacja kosztów pracy sprzętu - koszty bezpośrednie pracy, cena pracy sprzętu, cena najmu maszynogodziny pracy sprzętu, koszty jednorazowe, kalkulacja, amortyzacja ( najczęściej m. liniową), koszty napraw i obsługi technicznej, koszty obsługi etatowej, k. energii, paliwa i mat. smarnych, zysk, cena najmu, transportu technologicznego ( ze składowiska przyobiektowego do miejsca wbudowania).

Koszty - składnik kalkulacyjny wart. kosztorysowej uwzględniający nie ujęte w kosztach bezpośrednich koszty. Koszty pośrednie - Kpj=[Wkp*(Rj+Sj)]/100% gdzie: Wkp - wskaźnik narzutu kosztów pośrednich, Rj - koszty robocizny na jednostkę przedmiarową, Sj - koszty pracy sprzętu. Koszty pośrednie ustalamy na podstawie: - danych rynkowych; - danych zawartych we wcześniejszych umowach; - z powszechnie stosowanych aktualnych publikacji; - w przypadku braku danych wg indywidualnych kalkulacji Koszty bezpośrednie - koszty bezpośrednio związane z procesem technologicznym wykonywanych robót budowlanych. Charakteryzują się one tym, że można je bezpośrednio przyporządkować do konkretnego obiektu lub elementu konstrukcyjnego, bez potrzeby ich umownego podziału. Np. koszty robocizny, koszty materiałów podstawowych i pomocniczych, - koszty sprzętu. Koszty ogólne: - koszty zatrudnienia personelu kierowniczego, technicznego i administracji; - wynagrodzenie bezosobowe, - koszty montażu i demontażu zaplecza; - konserwacja sprzętów; - wyposażenie zaplecza; - koszty bezpieczeństwa i higieny, - zatrudnienie pracowników zamiejscowych; - podróże służbowe; - pomiary geodezyjne; - zajęcie pasów ruchu; - badanie jakości materiałów; - ubezpieczenie budowy; - opł. graniczne cła; Koszty prowadzenia działalności - ryzyko obc. wykonawcę, inne k. związ. z odpowiedzialnością materialną. Wartości ustalania ceny: - przedmiar, - ceny z katalogów, - określony nakład, - odpowiednie cenniki kosztów bezpośrednich, - koszty związane z działalnością firmy, - zyski + polityka rozwoju firmy; - podatek Koszty zakupu materiału: są to koszty obciążenia nabycia materiału, transportu, składowania Koszty produkcji = wydatki - straty Zestawienie kosztów wyceny nieruchomości: -podejście kosztowe (technika szczegółowa, scalonych elementów, metoda wskaźnikowa). - metoda likwidacji kosztów. Kalkulacja szczegółowa ceny jednostkowej - określenie wartości poszczególnych jednostkowych nakładów rzeczowych oraz doliczenie narzutów kosztów pośrednich i zysków wg wzoru Cj= n*C + Kpj*Zj+Pv gdzie: Kpj - koszty pośrednie; Zj - zysk kalkulacyjny, n - jedn. Nakłady rzeczowe, c - ceny czynników produkcji, Pv - podatek od towarów i usług (VAT). Metody kosztorysowania: metoda uproszczona - suma iloczynów ilości jednostkowych przedmiarów robót podstawowych i ich cen jednostkowych bez podatku od towarów i usług. Wk= L * Cj +Pv gdzie: L - liczba jednostek przedmiarowanych; Cj - cena jednostkowej roboty podstawowej. Można tą metodą sporządzić kosztorysy inwestorskie, ofertowe oraz zamienne. Przedmiar robót - zestawienie przewidywanych do wykonania robót w kolejności technologicznej ich wykonania wraz z opisem, z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostkowych miar robót podstawowych. Obmiar robót - (obliczenie ilości robót na podstawie pomiarów z natury) to opracowanie sporządzane po wykonaniu robót przez ich wykonawcę na podstawie książki obmiarów, niezbędne do wykonania kosztorysu powykonawczego lub zamiennego. Powinien on zawierać opis poszczególnych robót w kolejności technologicznej ich wykonania oraz liczby jednostek obmiarowych robót. Obmiar robót ma określać faktyczny zakres wykonanych robót wg stanu na dzień jego przeprowadzenia. Zysk kalkulacyjny - iloczyn wskaźnika narzutu zysku i podstawy jego naliczania. O zysku decydują - wielkość sprzedanej prod., Koszty własne produkcji sprzedanej, saldo zysku i strat nadzwyczajnych, podatek obrotowy. Co to znaczy że zamawiający z oferentem są związani - kiedy jedną i drugą stronę obowiązują warunki zawarte w umowie. Różnica między ceną a kosztem - Cena - suma kosztów bezpośredniej robocizny, materiałów i pracy sprzętu + kosztów pośrednich i zysku wyliczona na jednostkę przedmiarową robót podstawowych. Cena jednostkowa- suma kosztów bezpośrednich robocizny, materiału i sprzętu, kosztów pośrednich, zysku, wyliczona na jednostkę przedmiarową robót podstawowych. Ceny materiałów podaje się łącznie z kosztami zakupu Jednostkowe ceny powinny zawierać - koszty bezpośrednie + ogólne + prow. działalności przez wykonawcę. Procedura przy określaniu ceny katalogowej (jednostkowej): 1. Szczegółowa kalkulacja własna. 2. Pozyskanie cen jednostkowych z własnej bazy cenowej w, której wykonawcy powinni gromadzić ceny zaakceptowane przez rynek. 3. Pozyskiwanie cen jednostkowych z wydawnictw ośrodków cenowych. 4. Ustalenie dotychczasowego przewidywanego udziału ceny jednostkowej w cenie kosztorysowej. 5. Ceny powinny uwzględniać aktualną cenę rynkową.

Prawo zamówień publicznych określa: - zasady i tryb udzielania zamówień publicznych; środki ochrony prawnej, kontrole udzielania zamówień publicznych; Zamówienia publiczne: - umowy odpłatne zawierane między zawierającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy, lub roboty budowlane zawierane wg PZP. Podstawowe tryby udzielania zamówienia - przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki, zapytania o cenę, aukcji elektronicznej. Zasady udzielania zamówień: 1. Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. 2. Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronności i obiektywizm. 3. Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. Postępowanie jest jawne formuła pisemna. Oferta częściowa - of. przewidującą, zgodnie z treścią specyfikacji istotnych war. zamówienia (SIWZ), wykonanie części zamów. publ.; Oferta wariantowa- oferta przewidującą, zgodnie z warunkami określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odmienny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia publicznego; Pracochłonność: oznacza wyrażone w rg lub innych jednostkach nakłady pracy niezbędne do wykonanie określonego zadania. W normach czasu określona jest pracochł. wykonania jedn. produkcji, natomiast czas wykonania pracy (Tw) zależy od pracochł. i liczby wykonawców Tw=G/k. gdzie G - pracochłonność, k - liczba wykonawców. Odwiązanie konstrukcji ciesielskiej - wykonanie elementów konstrukcji ciesielskiej wyznaczonych za pomocą wzornika ciesielskiego tj. wzorca wykonanego w skali naturalnej z desek ułożonych na pomości roboczym przedstawiającym profil konstrukcji drewnianej z oznaczeniem wszystkich zaciosów, czopów połączeń służących do ustalenia wymiarów elementów drewnianych, sprawdzenia prawidłowości wykonania - w celu ustalenia montażu na miejscu ich wybudowania. Przedmiar więźba. 1. Więźba jętkowa - nie uwzględniamy deskowania i łacenia. 2. W m^2 bez potrącania powierzchni zajętej przez kominy i okna. 3. Nakłady określają łącznie odwiązanie i montaż konstrukcji dachowych, nakłady na samo odwiązanie można przyjmować w wysokości 90% nakładów materiałów i 50% nakładów robocizny. Pokrycie dachowe: w m^2 powierzchni połaci (bez potrącania gdy otwór < 1m^2, rynny po długości) Norma czasu: Nc = no/i ; Norma wydajności: Nw=1/Nc Norma zużycia - liczba jednostek materiału niezbędna do wykonania jednostki produktu Norma wydajności - liczba jednostek produkcji jaka powinna być wykonana w jednostce czasu NW=1/Nc Zasady wynagrodzenia: Taryfikacja - skala oceny kwalifikacji i warunków wykonania robót, służą do ustalenia prawidłowych proporcji przy opłacaniu robót w różnym stopniu złożoności i wymagających od wykonawców odpowiednich kwalifikacji Stawki wynagrodzenia - określają poziom płac za wykonanie robót o ustalonej złożoności, odpowiedzialności w jednostce czasu Wynagrodzenie robotników - akord, ak. zryczałtowany, dniówka zadaniowa, płaca czasowa, dodatki (za dni wolne, nadgodz., pr. nocą) Nakłady rzeczowe - rodzaj i ilość środków produkcji niezbędnych do wytworzenia wg określonej technologii określonego produktu lub wykonania określonej roboty. jednostkowe nakłady rzeczowe - nakłady rzecz. robocizny, mat. i sprzętu niezbędne do wykonania jednostki przedmiarowej rob. podst.. Okres zwrotu nakładów - czas niezbędnym do odzyskania nakładów poniesionych na realizacje przedsięwzięcia z uzyskiwanych nadwyżek finansowych (tj. zysk netto + amortyzacja). Czynniki wpływające na pracę murarza - warunki pracy ( na zewnątrz czy wewnątrz pomieszczenia, wysokość murowania), technologia robót, wymagania jakościowe, ilość robót do wykonania, wielkość zespołu roboczego. Ustalenie czasu pracy robotnika - czas podstawowy, czas pomocniczy, prace przygotowawczo -zakończeniowe, uzupełniający, przestoje, bilans czasu operacji produkcyjnych. Bilans czasu operacji uzupełniających - odpoczynki i przerwy na potrzeby fizjologiczne, przerwy technologiczne, obsługa stanowiska, zmiana stanowiska, przygotowanie i zakończenie. Produkcja - zadania produkcyjne w ujęciu wartościowym( wskaźniki ekonomiczne) ii rzeczowym zakończone i w toku realizacji z uwzględnieniem robót wykonywanych przez wykonawców. Siła robocza -wskaźniki ekonomiczne określające gospodarkę zatrudnieniem, pracą i płacami. Środki trwałe - maszyny i urządzenia w ujęciu rzeczowym i wartościowym. Środki obrotowe - środki materiałowe i finansowe w ujęciu rzeczowym i wartościowym. Wyniki finansowe - wsk. oceny działalności gosp. określające wpływy ze sprzedaży i zysk jedn. organizacyjnej.

Elementy specyfiki produkcji budowlanej - powiązanie produktu bud. z terenem, złożoność produktu, skala produkcji budowlanej, rozmiar obiektu bud., odmienność od innych org. produkcji, sezonowość produkcji. Rozliczanie budowy pod względem - określonych zadań rzeczowych, rozliczeń otrzymanych środków w stosunku do wykonanych robót, rozliczenie zaplanowanych zadań rzeczowych i finansowych, możliwości korzystania z usług innych jednostek firmy czy podwykonawców w odniesieniu do realizacji inwestycji. Regulatory ekonomicznej działalności firmy - ceny i koszty, podatki, kredyty, oszczędności w gospodarowaniu materiałami i racjonalne wykorzystanie sprzętu, rentowność działania firmy. Zasady gospodarki finansowej i kredytowej - Samofinansowanie przedsiębiorstwa: przychody powinny pokryć koszty działalności i zobowiązania; gromadzenie zapasów - z zysku, stopień samofinansowania firmy zależy od: wykorzystania zasobów ludzkich, niedoboru materiału, stanu maszyn i urządzeń. Obiekty kubaturowe zalicza się do następujących kategorii złożoności - kategoria 1 — najprostsze budynki otwarte lub półotwarte, wiaty oraz jednoprzestrzenne niepodpiwniczone budynki parterowe, bez wyposażenia instalacyjnego (z wyjątkiem najprostszych instalacji elektrycznych i wentylacji grawitacyjnej) i technologicznego, nieprzeznaczone na pobyt ludzi; kategoria 2 — proste budynki jednokondygnacyjne bez i z podpiwniczeniem, wyposażone w najprostsze instalacje (wodno-kanalizacyjne, centralnego ogrzewania, instalacje elektryczne, wentylacji´ grawitacyjne),z najprostszym wyposażeniem technologicznym; kategoria 3 — bud. niskie o małym stopniu trudności, o prostej funkcji, z podst. wyposażeniem instalacyjnym i technologicznym; kategoria 4 — bud. o złożonych wymaganiach funkcj., instal. i technologicznych o średnim stopniu trudności, niezaliczone do k. 5 i 6; kategoria 5 — budynki wielofunkcyjne oraz o bardzo złożonych wymaganiach funkcjonalnych, instalacyjnych i technologicznych, wymagające szczególnych rozwiązań inżynierskich, budynki wysokościowe; kategoria 6 — budynki o najwyższym stopniu skomplikowania funkcjonalnego, instalacyjnego i technologicznego, z wbudowanymi złożonymi konst. inż., unikalnymi instalacjami i wyposażeniem, bud. o najwyższych wymaganiach co do standardu wykończenia i prestiżu. Interpolacja - polega na znalezieniu przybliżonej wartości funkcji wewnątrz przedziału gdy znamy wartości na końcach przedziału. Ekstrapolacja - polega na znalezieniu podobnej wartości funkcji na zewnątrz przedziału gdy znamy wartości na końcach przedziału. Miernik efektywności ε - ε=C/N C - określona miara uzyskanych efektów, N - suma poniesionych nakładów. Określenie efektywności przedsięwzięć budowlanych: - podstawowym miernikiem jest stosunek uzyskanych efektów do poniesionych nakładów E=C/N gdzie: C- to miara uzyskanych efektów; N - suma poniesionych nakładów; - roczne stopy zwrotu nakładów (np.: jakie będą koszty naprawy, jakie będzie zużycie obiektu). Efektywność operacyjna ε0 - Eo=C [Zi(2,5)] gdzie Zi=const tym większa, im lepiej zostaną wykorzystane będące do dyspozycji ograniczone zasoby. Efektywność kosztowa εk - stosunek między miarą przewidywanych efektów a kosztem odpowiadającym przewidywanej sumie nakładów εk=C/K; Efektywność ekonomiczna εe - εe=ΔF/ΣK ΔF - kwota zysków ΣK=Kp+Kw+Ke (k. projektowania + wykonania + eksploatacji). Efektywność użytkowa przedmiotu tech. Czynniki wyznaczające ekonomiczną efektywność przedsięwzięć inwestycyjnych - relacja między nakładami i efektami, czas, stopa procentowa (dyskontowa) jako parametr rachunku. Efektywność kosztowa: Roczna stopa zwrotu nakładów Szn=(Ee/Tu) *100% Efektywność ekonomiczna przedsięwzięć budowlanych: - okres zwrotu nakładów; - stopu zwrotu (zysku); - analiza progu rentowności uzupełniona o analizę wrażliwości; NPV - wartość zaktualizowana netto - pozwala określić aktualną na moment dokonywania oceny wartości wpływów i wydatków pieniężnych związanych z realizacją ocenianego przedsięwzięcia.; IRR - wewnętrzna stopa zwrotu - polega na wyznaczeniu takiej stopy procentowej p, przy której NPV=0. Przedsięwzięcie określa się jako korzystne ekonomicznie jeśli tak wyliczona wartość stopy procentowej jest wyższa od istniejącej kalkulacyjnej stopy dyskontowej.; PI - wskaźnik opłacalności - określa względną opłacalność projektu jako relację zdyskontowanych przychodów i wydatków, czyli ile groszy przyniesie każdy zainwestowany zgodnie z przedsięwzięciem złoty.

DYSKONTOWE METODY Metoda wartości zaktualizowanej netto NPV (Net Present Value), Metoda wewnętrznej stopy zwrotu IRR (Internal Rate of Return), Metoda wskaźnika opłacalności PI, Metoda zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu MIRR (Modified Internal Rate of Return), Metoda wskaźnika wartości zaktualizowanej netto NPVR (Net) PROSTE METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI - nie uwzględniają zmian wartości pieniądza w czasie i są najczęściej wykorzystywane do wstępnej oceny i selekcji przedsięwzięć inwestycyjnych. Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia [SIWZ] jest podstawowym dokumentem podczas postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zawiera przede wszystkim: warunki jakie powinien spełnić wykonawca, wykaz elementów jakie powinny znaleźć się w ofercie oraz podstawowe dane dotyczące zamówienia. Elementy SIWZ: nazwa oraz adres Zamawiającego - tryb udzielania zamówienia (przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem itd.) - opis przedmiotu zamówienia (co Wykonawca będzie musiał wykonać, dostarczyć lub wybudować. Powinien być sporządzony rzetelnie i jednoznacznie) termin wykonania zamówienia warunki udziału oraz sposób dokonywania oceny spełniania tych warunków wykaz oświadczeń i dokumentów jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu. Elementy niezbędne do poprawnej kalkulacji ceny kosztorysowej robót: Poprawny i kompletnie wykonany projekt budowlany Protokół ustalenia danych wyjściowych do kosztorysowania uzgodniony przez wykonawcę i inwestora Projekt organizacji robót i zagospodarowania placu budowy Normatywna baza nakładów zużycia podstawowych czynników produkcji (KNR) Ceny i składniki poszczególnych składników ceny Zasady przedmiarowania robót ziemnych : kategorii gruntów, a w razie występowania różnych gruntów o udziale procentowym gruntów poszczególnych kategorii w robotach ziemnych ogółem; kategorię gruntu ustala się według danych z projektu, badań geologicznych lub — w odniesieniu do mniejszych ilości robot — protokolarnie, na podstawie wykopów próbnych,poziomie wody gruntowej, sposobach jego obniżenia (w miarę potrzeby),intensywności dopływu itp.,sposobach wykonania wykopów i nasypów oraz przemieszczania ziemi:zmechanizowany lub ręczny, wykopy skarpowe albo ze ścianami pionowymi, umocnione. Rusztowania zasady przedmiarowania. W nakładach na rusztowania zewnętrzne uwzględniony jest transport pionowy materiałów i elementów rusztowań na całą wysokość ustawionych rusztowań . Transport pionowy materiałów dla wykonania rusztowań wewnętrznych uwzględniony jest w nakładach tylko przy montażu rusztowań na pierwszej kondygnacji nadziemia (parteru) budynku lub budowli. - Rusztowania zewnętrzne drewniane, rurowe i ramowe oblicza się w metrach kwadratowych ich powierzchni. Długość rusztowań należy przyjmować wg długości ściany z doliczeniem szerokości rusztowania za każdy zarusztowany wypukły narożnik budynku lub budowli. Rusztowania wokół okrągłych zbiorników itp obiektów o ścianach łukowych, oblicza się przyjmując długość mierzoną wzdłuż osi tych rusztowań, tj w połowie szerokości pomostów. Wysokość rusztowań przyjmuje się od poziomu podłoża, na którym są ustawione do wysokości 1,5m ponad najwyższy pomost roboczy, lecz nie wyżej niż do górnej krawędzi ściany, gzymsu wieńczącego lub tynku, okładziny itp. robót, jeżeli roboty na ścianie są wykonywane na niecałej jej wysokości. Do obliczonych powierzchni rusztowań dolicza się występy i uskoki ścian o głębokości w planie większej od 0,5m i wnęki głębsze od 0,5m, jeżeli szerokość wnęki jest większa niż podwójna szerokość rusztowania. Przy mniejszej szerokości wnęki dolicza się tylko jeden bok wnęki; natomiast dolicza się zawsze dwa boki występu ściany. Z obliczonych powierzchni rusztowań nie potrąca się otworów.

ROBOTY BETONOWE: 1) Fundamenty, słupy, belki, ściany: • Ławy fundamentowe - m3 • Stopy fundamentowe - m3 • Słupy żelbetowe - m3, przy czym: 1. Wysokość słupów pod stropy monolityczne oblicza się do wierzchu stropu 2. Wysokość słupów wolnostojących oblicza się do wierzchu słupa 3. Wysokość słupów liczy się od górnej powierzchni fundamentu • Belki i podciągi - m3, objętość obliczamy jako iloczyn długości i pola przekroju belki (od wysokości przekroju odejmuje się grubość płyty) • Ściany - m2, do obliczeń przyjmuje się wymiary ograniczone w świetle słupów, belek lub innych elementów. Odejmuje się otwory o objętości V>0.1 m3 2) Stropy i płyty monolityczne: • Oblicza się w m2 powierzchni (wliczając części oparte na murach) 3) Stropy z elementów drobnowymiarowych: • Oblicza się w m2 powierzchni (z potrąceniem belek monolitycznych) 2) Schody żelbetowe: • Oblicza się w m2 powierzchni rzutu na płaszczyznę poziomą (zgodnie z rysunkiem) ROBOTY MUROWE: 1. Fundamenty oblicza się w metrach sześciennych, przyjmując jako wysokość spód fundamentu do poziomu pierwszej izolacji poziomej ściany. 2. Ściany z kamienia oblicza się w [m2]. 3. Pozostałe ściany oblicza się w [m3] przyjmując wysokość: ‐ od wierzchu fundamentu do wierzchu pierwszego stropu (nad podziemiem lub przyziemiem) ‐ od wierzchu stropu do wierzchu następnego stropu dla ścian kondygnacji wyższych. 4. Wysokość ścianek działowych przyjmuje się od wierzchu fundamentu lub stropu do spodu następnego stropu. CZAS PRACY ROBOTNIKA : obejmuje tę część czasu T, w ciągu której robotnik wykonuje określone działania z zakresu pracy fizycznej lub umysłowej (np. wykonanie muru, tynkowanie, obserwacja pracy urzadzenia, odczytanie wskazań przyrzadów, zapoznanie się z dokumentacją)

---