Wykład 04 [26.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców


WYKŁAD 4 26.10.2005

TELEOSTAOMI

Łuki skrzelowe okryte z boków przez kości wieczka (opercularia) a od spodu przez promienie pokrywy skrzelowej (gularia => radii branchiostegii)

AKANTODY(Acanthodii)

Płetwy zbudowane z fałdów skórnych wspartych z przodu kolcem, tkwiącym podstawą w mięśniach.

Często 2-6 par dodatkowych kolców bez fałdu skórnego na brzuchu pomiędzy pł. piersiowymi a brzusznymi.

Przeważnie morskie.

KOSTNOSZKIELETOWE(Osteichthyes)

Kostnoszkieletowe (Osteichthyes)

Promieniopłetwe

Miastugokształtne

Jesiotrokształtne (Acipenseriformes)

Jesiotrowate (Acipenseridae)

Wiosłonosy (Polyodontidae)

Nowopłetwe (Neopterygii)

Prawieczkowce (Palaeonisciformes)

Niszczuki (Ginglymodi, Lepisosteiformes)

Halekostomowe (Halecostomi)

Halekomorfy (Halecomorphi)

Mękławki (Amiidae)

Kościste (Teleostei)

Kostnojęzykowe (Osteoglossomorpha)

Elopsomorfy (Elopomorpha)

Elopso (=Tarpono) kształtne (Elopiformes)

Węgorzokształtne (Anguilliformes)

Klupeomorfy (Clupeomorpha)

Śledziokształtne (Clupeiformes)

Ostariofyzy (Ostariophysi)

Karpiokształtne (Cypriniformes)

Sumokształtne (Siluriformes)

Kąsaczokształtne (Characiformes)

Strętwokształtne (Gymnotiformes)

Euteleostei

Szczupakokształtne (Esociformes)

Łososiokształtne (Salmoniformes)

Wężorokształtne (Stomiiformes)

Świetlikokształtne (Myctophiformes)

Acanthomorpha

Wyślizgokształtne (Ophidiiformes)

Dorszokształtne (Gadiformes)

Batrachokształtne (Batrachoidiformes)

Acanthopterygii

Aterynomorfy (Atherinomorpha)

Aterynokształtne (Atheriniformes)

Belonokształtne (Beloniformes)

Karpieńcokształtne (Cyprinodontiformes)

Perkomorfy (Percomorpha)

Ciernikokształtne (Gasterosteiformes)

Skorpenokształtne (Scorpaeniformes)

Okoniokształtne (Percifomes)

Płastugokształtne (Pleuronectifomes)

Najeżkokształtne (Tetraodontiformes)

- Szkielet głównie z kości (czasem wtórnie zastąpiony przez chrząstkę)

- Mózg

- Skostniała czaszka i obręcz barkowa z kośćmi pokrywowymi połączone przez kości skoblowe(cleithra)

- Płetwy usztywnione przez sztywne lapidotrichia

PROMIENIOPŁETWE (Actinopterygii)

- Łuski genoidalne, pierwotnie łuski tworzące pancerz

- Łuski fulklarne (u jesiotra) siedzą na nasadzie ogona

- Lepidotrichia płetw parzystych

- Skrzela operkularne(pozostają tylko listki skrzelowe)

- Brak niektórych k.czaszki

- Otolity - zbudowane z węglany wapnia kamyczki, dobrze wykształcone, znajdują się błędniku błoniastym

- Płetwa ogonowa epicerkalna

Promienioetwe - główne tendencje ewolucyjne

Szczeki chwytne szczęki ssące

(wzrost ruchomości kości szczeki górnej)

Ogon epicerkalny ogon homocerkalny

Worki powietrzne pęcherz pławny

(służyły jako płuca) (funkcja hydrostatyczna)

Redukcja i uporządkowanie liczby lepidotrichiów

Cienienie łusek

Gonoidalne cykloidalne i ktenoidalne

DZIAŁanie ogona epicerkalnego

Nie tylko działa jako sztywna blaszka, działa także jak aktywne membrany.

Dla ryb cięższych od wody jest to bardzo ważne, ponieważ płetwy wytwarzają silę się nośna. Gdy powstaje pęcherz pławny górny fałd płetwy nie jest potrzebny.

- Worki powietrzne

Pierwotnie jest na stronie brzusznej połączony z przewodem pokarmowym, był podzielony.

Później pęcherz się zamyka i przechodzi na stronę grzbietowa.

Otwieranie worka powietrznego zmuszało ryby do „łykania” powietrza, ponieważ u wielu ryb używany był do oddychania

Otwarty pęcherz powietrzny - pompa ustna przez przewód pneumatyczny do przedniej komory.

Zamknięty pęcherz powietrzny - tlen wydzielany do pęcherza przez gruczoł gazowy: zawiera sieć cudowna z wydzielaniem kwasu mlekowego, zakwaszenie krwi zmniejsza powinowactwo hemoglobiny do tlenu wydzielany jest tlen, który uwolniony dyfunduje do arterii.

Owal - wyprowadza gaz z pęcherza pławnego. Nazwa pochodzi od owalnego kształtu tego narządu.

1 Ramieniopłetwe(Brachiopterygii)

- Z wód słodkich Afryki

- Relikty filogenetyczne

- Parzysty otwarty worek powietrzny

2 Jesiotrokształtne(Acipenseridae)

- 5 rzędów szpiczastych tarczek kostnych

- Morskie i słodkowodne

Np. Acipenser sturio - jesiotr zachodni

- Maja tryskawkę

- Są bentożercami

- Otwór gębowy po spodniej stronie ciała

a)jesiotry

b)łopatonosy

3 Wiosłonosy(Polyodantidae)

- Tylko łyski fulkralne, dziób usiany elektroreceptorami,

- Planktonożerne, drapieżne

4 Nowopłetwe

- Płetwa homocerkalna

- Brak tryskawki

a)Halekostomowe(Halecostami) - od Triasu

U nich rozpoczyna się ewolucja ssącego aparatu gębowego

Powstaje ruchomość k. szczękowej, która może się wysuwać

Mękławki (Amiidae)

Cała reszta =>teleostei

Teleostei 1. Kostnojezykowe

2. Elopsomorfy

3. Klupeomorfy

4. Ostariofyzy

5. Euteleostei

AD1 KostnojĘzykowe

- Słodkowodne, zróżnicowana grupa

- Móżdżek pokrywa całą resztę mózgowia

- Skomplikowane zachowania w tym zabawa

Np. Motylowiec - bardzo silnie rozwinięte płetwy piersiowe, worek powietrzny otwarty służy do oddychania.

AD 2 Elopsomorfy (elopsomorpha)

- Szczególne larwy, liściaste, spłaszczone tzw. larwy LEPTOCEFALUS

  1. Węgorzokształtne - zanikły pł, brzuszne, morskie i słodkowodne. Jeśli słodkowodne to katadramiczne - rozród w morzu, niektóre wytwarzają wysokie napięcie

Np. Węgorz Elektryczny

AD 3 Klupeomorfy(Clupeomorpha) - powiedzmy śledziokształtne

- Pęcherz pławny z uchyłkami wnikającymi do błędnika(narząd słuchu i równowagi) przez k. bocznopotyliczne, przeduszne i skrzydłouszne.

Pęcherz pławny - wzmacnia drgania i przekazuje do błędnika błoniastego

AD 4 Ostariofyzy(Ostariophysi)

- Kość łusek bez komórek,(ale w szkielecie są osteocyty)

- Liczne receptory smakowe na ciele stad wielkie płaty twarzowej błędne(od nazw nerwów VII i XII na rdzeniu przedłużonym)

- Narząd Webera, przekazujący drgania z pęcherza do błędnika błoniastego (koopcja pęcherza do nowej funkcji)

Pęcherz ==>tripus ==>inne kostki ==>sinus imper==>endolimfa==>sacculus

- Głównie roślinożerne

- Brak zębów brzeżnych natomiast są gardłowe

  1. Karpiowate

  2. Sumokształtne

Liczne czułki, dodatkowe narządy oddechowe pod wieczkiem

Bez łusek, często pokryte płytami kostnymi, płetwa piersiowa ma kolcowaty promień do obrony, który może zostać zablokowany w postaci rozszerzonej uniemożliwiając połkniecie przez drapieżnika.

AD 5 EUTELEOSTEI

- Bezkomórkowa kość, zarówno w łuskach jak i szkielecie(z wyjątkiem tuńczyków i łososiokształtnych: osteoblasty niewłączone albo zmineralizowane po włączeniu(tzn. wypełnione jamki))

1)Szczupakokształtne - kość szczękowa bezzębna

2)Łososiokształtne - w większości drapieżne, słodkowodne lub morskie, liczne morskie anadromiczna. Płetwa tłuszczowa. Tetraploidalne. Kość komórkowa.

3)Węzoroksztaltne

Np. Żmijowiec (Chauliodus sloani)

4)Świetlikokształtne

5) Acanthomorpha

ACANTHOMORPHA

- Płetwy opatrzone w kolce

- Płetwy brzuszne przesunięte do przodu

- Nepęd głównie oscylacyjny

a)Wyślizgokształtne (Ophidiiformes)

Najgłębiej żyjące ryby

żyją jak komensale w wielu zwierzętach morskich, a w strzykwach jako pasożyty

b)Dorszokształtne (Gadiformes)

Np. Gadus Morhua - Dorsz (morski)

Np. Miętus Lota Lota (słodkowodny) wydłużona płetwa grzbietowa

c)Batrachokształtne (Batrachoidiformes)

Mistrzowie mimikry, wytwarzają wyrostki podobne do podłoża

Np. Antennarius sp

Potrafią bardzo szybko przyśpieszać by złapać długo wyczekiwana w ofiarę

d)Acanthopterygii

Dwie płetwy grzbietowe, przednia posiada kolec, tylna promienie miękkie. Pęcherz pławny zamknięty

Pełne wykształcanie ssącego aparatu szczękowego: ruchoma kość przedszczękowa, kość szczękowa służy jako dzwignia do manipulowania przedszczęki

- Aterynokształtne (Atheriniformes)

- Belonokształtne (Beloniformes), m.in. ptaszorowate

Ryby latające NP. Ptaszor

- Karpieńcokształtne (Cyprinodontiformes),

m.in. piękniczkowate np. Gupik

- Ciernikokształtne (Gasterosteiformes)

m. in. koniki morskie i iglicznie

- Skorpenokształtne (Scorpaeniformes)

m. in. Skrzydlice , stosuja mimikrę

- Okoniokształtne (Percifomes)

Np. Okoń

Np.Podskoczek - przystosowany do wychodzenia z wody, pł. Piersiowych używają do chodzenia - Płastugokształtne (Pleuronectifomes)

Np. gładzica - leżą na prawym boku ciała a na lewym boku maja oczy, istnieją osobniki mające oczy na prawej stronie ciała.

- Najeżkokształtne (Tetraodontiformes)


Wykład 4

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 03 [19.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 02 [12.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 01 [05.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 06 [09.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 12 [21.12.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 11 [14.12.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 09 [30.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 07 [16.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 08 [23.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 10 [07.12.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 05 [02.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 14 [11.01.06], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 13 [04.01.06], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 5, Biologia UWr, II rok, Biologia Komórki Roślinnej
Spr gosp kom, Biologia UWr, II rok, Fizjologia Roślin

więcej podobnych podstron