Próg rentowności Funkcja przychodu- PS=Cj x q PS-przychody ze sprzedaży Cj-cena jednostkowa q-wielokość wytworzona i sprzedana Kc=Ks + Kz Kc-koszty całkowite, koszty uzyskania przychodów Ks-koszty stałe Kz-koszty zmienne Koszty zmienne-zmieniają się wraz ze zmianą produkcji *proporcjonalne*koszty zmieniaja się w takim samym tępie jak produkcja *degresywne-koszty zmieniają się wolniej niż produkcja *progresywne-koszty rosną szybciej niż produkcja Koszty stałe: *amortyzacja, *wynagrodzenia dla zarządców *koszty wynajmu, dzierżawy, czynsz *koszty ogólnoadministracyjne
Kz = Kzj x q Kz rosną proporcjonalnie do kosztów produkcji Kzj-koszt zmienny na jednostkę, wyznaczony przez ceny czynników produkcji (są const. W krótkim czasie) Warunkiem progu rentowności jest równanie przychodów z kosztami. Ps = Kc -> warunek progu rentowności Cj x q = Ks + kzj x q Cj x q - kzj x q = Ks q(Cj - kzj) = Ks Próg ilościowy rentowności (wyr. w mierniku naturalnym q = Ks // Cj - kzj (zmieniać koszty, zwiększać marżę) Cj-kzj - marża jednostkowa brutto Próg wartościowy: Pri x Cj = (Prw) = Ks// 1 - (Ks//1-kzj//cj) Próg zysku, udział kosztu zmiennego w czasie Próg procentowy (wyr w % ) zaspokaja popyt który jest. Niski próg = niskie ryzyko, wysokie bezpieczeństwo finansowe. potrzebny do 0 wyniku finansowego. Pri // Z x 100 wykorzystujemy do oceny rentowności firm (porównania) Ks//Z(Cj-kzj) x 100 -> PRz Z - max produkcja, potencjał Wyrażona w % wykorzystywanie zdolności produkcyjnej lub stopień zaspokajania zdolności produkcyjnej. Próg rentowności to podstawowa graniczna wielkość ekonomiczna niezwykle ważna w zarządzaniu krótkookresowym przedsiębiorstwem pozwalając na prognozowanie wyników ekonomicznych (w warunkach koniunktury i dekoniunktury).Próg rentowności ocenia ryzyko finansowe a tym samy bezpieczeństwo ekonomiczne przedsiębiorstwa. Próg rentowności to taka wielkość produkcji wytworzonej sprzedanej (zrealizowanej) na rynku, która generuje przychody dokładnie pokrywające operacyjne koszty stałe i zmienne przy tej wielkości produkcji wynik finansowy przedsiębiorstwa jest 0-wy, zerowa jest również rentowność sprzedaży. P.R może być wyrażony w jednostkach: ilościowych, wartościowych, jako procent wykorzystania zdolności produkcyjnej lub stopień zaspokajania efektywnego popytu. Wyznaczanie progu rentowności dokonywane jest metoda algebraiczna i graficzną. 3 rodzaje rentowności -rentowność majątku -rentowność sprzedaży - rentowność kapitału Próg rentowności musi być jak najniższy, minimalizacja granicy.(racjonalizacja kosztów, operować ceną aby wzrosła ale była akceptowana przez klientów. Koszty stałe globalne maleją na jednostkę.
1.Wskaźnik zysku na 1 akcję: Zysk netto x wartość nominalna 1 akcji//kapitał akcyjny Lub Zysk netto//liczba wyemitowanych akcji
Wskaźnik ten ilustruje skalę potencjalnych korzyści akcjonariusza, przy założeniu, że dywidenda zależy od wielkości wygospodarowanego zysku. Pod wpływem rosnących zysków można też oczekiwać zwyżki cen akcji. Konieczna jest obserwacja tego wskaźnika na układnie dynamicznym(w czasie). Wskaźnik ten nie pozwala jednak na porównywanie zyskowności lokat kapitałowych w różnych firmach. 2.Walory porównywalności posiada wskaźnik relacji ceny rynkowej akcji do zysku przypadającego na 1 akcję. P/E=cena rynkowa 1 akcji//zysk netto na 1 akcję Określa on liczbe lat,w ciągu których nastąpił zwrot nakładu na zakup akcji, przy założeniu, że firma będzie w przyszłości przynosić zyski takie jak dotychczas. 3. Bilansowy kurs akcji-BKA Kapitał akcyjny+rezerwy kapitałowe//kapitał zakładowy(akcyjny) x100 4. Główny kurs akcji GKA=cena giełdowa 1 akcji//wartość nominalna x100 Ciche rezerwy firmy = kapitał akcyjny (GKA-BKA)//100 Wartość giełdową całej firmy można ustalić wg wzoru: Liczba akcji x cena giełdowa 1 akcji Pomiar dochodu akcjonariuszy pochodzącego z otrzymywanych dywidend zapewnia wskaźnik 5. Stopa dywidendy na 1 akcję Dywidenda na 1 akcje//cena giełdowa 1 akcji x 100 Wskaźnik określony jest wydajnością akcji i wyrażony w %. 6. Wskaźnik stopy wypłat dywidendy Dywidenda na 1 akcję//zysk netto na 1 akcję x 100 Wskaźnik obrazuje udział dywidendy w zysku po opodatkowaniu. Niski poziom wskaźnika sygnalizuje przeznaczenie znacznej kwoty zysków na rozwój. 7. Stopa zyskowności Zysk na 1 akcję//cena rynkowa akcji x 100 Obrazuje jaki % zysku przynosi dana akcja w relacji do jej ceny giełdowej. Wskaźnikiem tym interesują się posiadacze akcji potencjalni nabywcy oraz firmy korzystające z kapitału akcyjnego. 8. Rentowność akcji R=(cena sprzedazy akcji - cena zakupu akcji) + suma dywidend // cena zakupu akcji x 100 Celem każdego inwestora giełdowego jest uzyskanie max wartości R. Specjaliści giełdowi uzywają różnych metod programowania przyszłości firm wypuszczających akcje
|
W sytuacji istnienia stałego elementu kosztów w przedsiębiorstwie, jego wynik finansowy zmienia się bardziej niż proporcjonalnie (progresywnie) w stosunku do zmian wielkości sprzedaży. Mamy wówczas do czynienia z efektem dźwigni operacyjnej. Koszty stałe stanowią tzw. Punkt podparcia dźwigni. Im wyższe te koszty w stosunku do Kc , tym większe są wychylenia dźwigni w górę lub w dół. W takiej sytuacji możemy wyodrębnić pozytywne lub negatywne efekty dźwigni. Efekt dźwigni operacyjnej jest pozytywny jeżeli wzrost wielkości sprzedaży spowoduje progresywny przerost zysku. Z kolei efekt dźwigni jest negatywny gdy spadek sprzedaży spowoduje progresywny spadek zysku (lub przyrost straty). Im wyższy jest efekt dźwigni operacyjnej, tym ryzyko operacyjne działalności przedsiębiorstwa jest większe. Wraz ze wzrostem sprzedaży poziom wskaźnika DO maleje co oznacza zmniejszanie się ryzyka. Spada bowiem udział Ks w relacji do przychodów ze sprzedaży. Wskaźnik efektu DO określany hest również jako tzw efekt mnożnikowy spowodowany występowaniem stałych kosztów operacyjnych. Wskaźnik ten mierzy efekt mnożnikowy zmiany zysku operacyjnego pod wpływem zmian wielkości sprzedaży. Im wyższe są Ks w relacji do Kz i wartości sprzedaży, tym silniejsze są efekty mnożnikowe i wyższą wartość wskaźnika DO. Wartość wskaźnika DO - informuje ile % wzrośnie lub spadnie Zo na skutek 1%-owego wzrostu lub spadku sprzedaży. Efekt DO jest konsekwencją racjonalnego wykorzystania wszystkich zasobów firmy i wiąże się z pojęciem ekonomii skali. DO odzwierciedla efekt nakładu Ks na rosnącą sprzedaż. Wskaźnik dźwigni pozwala wyznaczyć najkorzystniejszy zakres działalności przedsiębiorstwa, z tąd jego ścisły związek z analizą progu rentowności. Wskaźnik efektu DO: DO=%EBIT//%S=EBIT/EBIT//S/S EBIT- zysk przed spłatą odsetek i opodatkowania S-sprzedaż netto DO=So-Kzo//EBITo o- wg stanu bazowego
Istota i pomiar płynności finansowej przedsiębiorstwa: Płynność finansowa jest to zdolność firmy do spłacania swoich zobowiązań głównie krótko terminowych. Statyczne metody pomiaru płynności finansowej przedsiębiorstwa 1.Wskaźnik bieżący płynności finansowej a. WBPF=aktywa bieżące/pasywa bieżące b. majątek obrotowy+krótkoterm. Rozl. Międzyokresowe czynne//zobowiązania bieżące + krótkoterm. Rozliczenia międzyokresowe bierne + krótkoterminowe przychody przyszłych okresów. Wskaźnik bieżący powinien mieścić się co najmniej od 1,5 do 2. 2. Wskaźnik płynności przyspieszonej WPS=aktywa bieżące-zapasy-rozliczenia międzyokresowe czynne//pasywa bieżące 3. Wskaźnik środków pieniężnych WG=krótkoterminowe papiery wartościowe+środki pieniężne//pasywa bieżące 4. Wskaźnik pokrycia gotówką zobowiązań natychmiastowych wymagalnych (Treasure ratio) TR=środki pieniężne//płatności natychmiast wymagalne.
|
Obliczanie progu rentowności pozwala rozdzielić produkcje całkowitą przedsiębiorstwa na 2 części: *produkcje nie efektywną - powodującą straty *produkcje efektywną-generującą zyski Próg rentowności dostarcza menagerom ważnych informacji dla podejmowania decyzji o wielkości i strukturze sprzedaży. Jednocześnie dostarcza on danych dla prognozowania wyników ekonomicznych i podejmowania decyzji inwestycyjnych, tak więc pozwala na wyznaczanie minimalnej skali produkcji i sprzedaży, która gwarantuje pokrycie całkowitych nakładów inwestycyjnych. Dokonując wyznaczenia progu rentowności przyjmuje się następujące założenia upraszczające: 1.Wielkość prod. Wytworzonej jest równa wielkości sprzedaży 2. Koszty stałe przeds. Są jednakowe przy każdej wielkości produkcji niezależnie od jej poziomu. 3. Koszty zmienne przeds. (całkowite) ulegają zmianą proporcjonalnie do zmian w wielkości produkcji. 4. Ceny sprzedaży wyrobów nie ulegają zmienom przy każdym poziomie tej sprzedaży, tak więc wartość przychodów przedsiębiorstwa jest funkcja ceny jednostkowej i liczby sprzedanych wyrobów. 5.Przyjmuje się, że nie występują żadne inne czynniki kształtujące wynik finansowy przeds. Poza tymi, które uwzględniono w modelu progu. Rent tzn: - wielkość produkcji q - cena wyrobu cj - koszty stale Ks - koszty zmienne jedn. Kzj - koszty zmienne całkowite Kz Niski próg to wysokie bezpieczeństwo, wysoki próg to niskie bezpieczeństwo ryzyka. Zysk operacyjny: Zo=(Cj x z) - (Ks + kzj x z) Z- max wytworzona produkcja Próg rentowności czyli wielkość produkcji przy której przychody zrównają się z kosztami pozwala na ocene bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa: *wysoki próg rentowności oznacza, że odpowiednio wysokie rozmiary produkcji są potrzebne aby osiągnąć zrównanie przychodów z kosztami czyli 0 wynik finansowy. Jednocześnie oznacza to, że występuje niewielka różnica pomiędzy faktycznie zrealizowaną produkcją a wielkością progow. Konsekwencją tego jest fakt, że nawet niewielkie pogorszenie może spowodować stratę finansową. *odwrotna sytuacja występuje w przypadku niskiego progu rentowności co oznacza, że wystarczy relatywnie nie duży poziom sprzedaży aby osiągnąć 0 wynik finansowy Łatwiejsze jest wówczas znaczne przekroczenie wielkości progowej i osiąganie progresywnie rosnących zysków. Niski próg rentowności zwiększa Bezpieczeństwo finansowe przedsiębiorstwa i dopiero wysoki spadek sprzedaży może spowodować powstanie straty finansowej Obliczanie progu rentowności pozwala uzyskać niezwykle istotną informację dla potrzeb zarządzania operatywnego. Informacją tą jest tzw.margines bezpieczeństwa - można go określić jako max skalę zmniejszenia produkcji i sprzedaży przy której przedsiębiorstwo nie poniesie straty finanse. MBi=Q-PRi MBi-ilościowy margines bezpieczeństwa Q-planowana produkcja w wyr. ilościowym PRi-próg ilościowy MBw=S - PRw Wartościowy prób bezpieczeństwa S-planowana sprzedaż MBz=Q-PRi//Q x 100 % Procentowy margines bezpieczeństwa Lub jeśli planowana produkcja = z
MBz = 100 - PRZ Bezpieczeństwo finansowe przedsiębiorstwa i dopiero wysoki spadek sprzedaży może spowodować powstanie straty finansowej Obliczanie progu rentowności pozwala uzyskać niezwykle istotną informację dla potrzeb zarządzania operatywnego. Informacją tą jest tzw.margines bezpieczeństwa - można go określić jako max skalę zmniejszenia produkcji i sprzedaży przy której przedsiębiorstwo nie poniesie straty finanse. MBi=Q-PRi MBi-ilościowy margines bezpieczeństwa Q-planowana produkcja w wyr. ilościowym PRi-próg ilościowy MBw=S - PRw Wartościowy próg bezpieczeństwa
|
S-planowana sprzedaż MBz=Q-PRi//Q x 100 % Procentowy margines bezpieczeństwa Lub jeśli planowana produkcja = z
MBz = 100 - PRZ Próg rentowności pozwala przedsiębiorstwu na podejmowanie racjonalnych decyzji. Analizę decyzyjną na odstawie opisanego modelu progu rentowności można przeprowadzić w trzech zakresach: 1.Wybór optymalnej struktury asortymentowej. 2.Probabilstyczna korekta poziomu czynników, której wyznaczają próg rentowności. 3.Analiza wrażliwości progu rentowności na zmianę czynników, którego wyznaczają (ceny, kosztu jednostkowego, kosztu stałego)
Ad2. W podejmowaniu decyzji w przedsiębiorstwie niezwykle pomocne jest podejście probabilistyczne. Oszacowanie rozkładu prawdopodobieństwa parametru modelu (k. stałe, zmienne, cena) a więc wariantowe wyrażenie opinii o szansach ukształtowania się w przyszłości poziomu cen sprzedaży, jednostkowych kosztów zmiennych oraz globalnych kosztów stałych nie wątpliwie precyzuje podstawy procesu decyzyjnego.Dane skorygowane w podejściu probabilistycznym mogą być w dalszej kolejności poddane analizie wrażliwości.
Ad3 Analiza wrażliwości progu rentowności polega na zbadaniu jak silny wpływ na jego poziom na zmienność czynników którego wyznaczają. Analiza ta może przybrać 3 odmiany: 1.Zmiana kolejno każdego czynnika o tę sama wielkość (const.) przy stałej wielkości pozostałych czynników. Zmiana może mieć charakter stymulacji optymistycznej lub pesymistycznej. 3. Wskazanie P.R gdy jednocześnie wszystkie czynniki, które go wyznaczają odchylają się od wartości bazowej (kompleksowa analiza wrażliwości. 2.Ustalanie granicznych wielkości czynników wpływających na poziom P.R., Cj minimum, Kzj, Ks- maksimum. Badanie to pozwali przedsiębiorstwu określić cząstkowe marginesy bezpieczeństwa finansowego dotyczące cen sprzedaży, jednostkowych Kz, globalnego Ks.
1.Graniczny poziom cen
2.Margines bezpieczeństwa ze względu na cene.
3.Garniczny poziom kosztów zmiennych jednostkowych
4.Margines bezpieczeństwa ze względu na jednostke kosztów zmiennych
5.Graniczny poziom kosztów stałych
6. Margines bezpieczeństwa
Dźwignia operacyjna-zjawisko ekonomiczne określające progresywną zależność pomiędzy zmianami zysku operacyjnego i zmianami sprzedaży. DO=%zmiana zysku operacyjnego//%zmiana sprzedaży
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej skorygowany WBPFS=skorygowane aktywa bieżące//skorygowane pasywa bieżące
|
|||
|
|
|
|
|||
$