Niemcy- Historia: Po II wojnie światowej w 1949 utworzenie NRD i RFN; Podzielona stolica Berlin, 1961- postawienie muru berlińskiego, 1989r. zburzenie muru, traktat jednoczący; Berlin: stolica, symbolem jest Brama Brandenburska, znajdują się tu stare ogrody zoologiczne i botaniczne, a także muzea, 30% miasta to tereny zielone; Środowisko przyrodnicze: dostęp do M. Bałtyckiego i Północnego, Pn. część-rozległa Niż. Niemiecka pokryta wzgórzami morenowymi-są j. polodowcowe, gleby mało żyzne- bielicowe i brunatne; Środkowa część- Średniogórze Niem.- są tu masywy górskie pochodzące z fałdowania hercyńskiego (Schwarzwald, Harz); Pd. część- Wyżyna Bawarska, Przedgórze Alp, Jezioro Bodeńskie; Niemcy odwadniają Odra, Łaba, Wezera, Ren, Dunaj; Klimat umiarkowany morski, na południu górski; Przemysł: jedna z największych potęg gospodarczych świata; doskonale rozwinięty przemysł: maszynowy, elektrotechniczny, elektroniczny, środków transportu, znane firmy: BMW, Siemens, Zeis, Ford; wysoko wydajne rolnictwo zapewnia utrzymanie ludności; najdłuższa sieć autostrad w Europie, doskonale rozbudowana sieć dróg i kolei., żegluga śródlądowa,
Ren- arteria wodna; Duisburg: największy śródlądowy port w Europie, Hamburg: największy morski port Niemiec; Druga pozycja pod względem obrotów w handlu zagranicznym; Bilans jest dodatni ponieważ Niemcy więcej zarabiają na eksporcie niż tracą na imporcie; Inne: Ujemny przyrost naturalny- dużo starców, mało dzieci; Kraj przyjmuje wielu uchodźców; Wysoki wskaźnik degradacji środowiska przyrodniczego, wysoki poziom świadomości ekologicznej: segregacja odpadów, zakaz produkcji samochodów bez katalizatorów; Związki działalności gospodarczej człowieka ze środowiskiem przyrodniczym: wykorzystanie rzek do transportu, wydobycie surowców mineralnych, turystyka, z zagłębia Ruhry jest wiele kanałów żeglownych; Turystyka: Niezwykłe widoki samotnych zamków na skałach można spotkać w Badenii i Turyngii, natomiast w Kolonii - budowane przez wiele stuleci katedry. Niemcy to także Alpy, Jezioro Bodeńskie i małe średniowieczne miasteczka.
Czechy- Aksamitna Rewolucja: Po II wojnie światowej Czechosłowacja znalazła się w strefie wpływów ZSSR i rozwijała gospodarkę socjalistyczną, po otrzymaniu pełnej suwerenności Czechosłowacja podzieliła się w 1993 na Czechy i Słowację. Środowisko przyrodnicze: kraj wyżynny (ok.75%), największą część kraju zajmuje paleozoiczny Masyw Czeski, w jego Centrum leży Kotlina Praska, do której spływają Wełtawa i Łaba, Masyw otaczają Góry Rudawy, Sudety i Karpaty; Śnieżka- 1603, najwyższy szczyt Czech; płynie rzeka Morawa- przez nią kraj ma połączenie z M. Czarnym; rosną lasy mieszane i iglaste(32%), Klimat umiarkowany ciepły; Rolnictwo: uprawia się pszenice, jęczmień, buraki cukrowe, ziemniaki, uprawa chmielu- podstawa produkcji piwa; sadownictwo i warzywnictwo; chów zwierząt; Przemysł: niewielkie złoża surowców mineralnych, węgla kamiennego, brunatnego, rud żelaza; przemysł energetyczny hutnictwo, elektromaszynowy, spożywczy; turystyka- walory przyrodnicze i kulturalne; dobrze rozwinięta infrastruktura wypoczynkowo- turystyczna;
Inne: przeżywanie trudności gospodarczych związanych z transformacją i dostosowaniem gospodarki do reguł wolnego rynku; Różnice (rzeźba terenu, bogactwa mineralne, struktura etniczna, urbanizacja, rozwój przemysłu, sieć transportu, zanieczyszczenie środowiska); Turystyka: Morawy oferują Ci wspaniałe krajobrazy, doskonałe wino i unikalny folklor; Można liczyć na ośnieżone szczyty, kilometry świetnie przygotowanych tras narciarskich. Czesi oferują też trasy dla narciarzy biegowych. Adrspach to najpiękniejsza część Gór Stołowych. Zbudowany z piaskowca płytowego sprawia często monumentalne wrażenie, uroku dodaje tutaj skalny wodospad, oraz piękne dwa skalne jeziorka gdzie atrakcją jest wycieczka łodziami; W Harrachovie główna atrakcja to 9 skoczni narciarskich; Špindlerův Mlýn- Miasto jest wielkim ośrodkiem sportów zimowych w czeskich Karkonoszach z wieloma hotelami i pensjonatami oraz dużą liczbą wyciągów narciarskich i parkiem snowboardowym. Na obszarze państwa płyną unikalne źródła mineralne, które już od XV w. wykorzystywane są do celów leczniczych.; Miłośnicy sportów ekstremalnych mogą skorzystać z bungee jumping.;
Słowacja: 1 stycznia 1993- niepodległe państwo; Środowisko przyrodnicze: śródlądowy, górzysty kraj, Karpaty- powstały podczas fałdowania alpejskiego, najwyższe pasmo- Tatry, najwyższy szczyt- Gerlach, kraina krasu Słowackiego- słynie z jaskiń; Klimat umiarkowany, kontynentalny- mroźne zimy, ciepłe lata; Poprzez Dunaj Słowacja ma połączenie z M. Czarnym, gleby nie są żyzne: bielicowe i brunatne; 39% zajmują lasy; Przemysł: brak bogatego zaplecza surowcowego, złoża antymonu, magnezytu; huta w Koszycach; dobrze rozwinięty przemysł elektromaszynowy, chemiczny, drzewny, papierniczy, obuwniczy; energia elektryczna wytwarzana przez dwie elektrownie atomowe oraz elektrownie wodne i cieplne; Rolnictwo: niekorzystne warunki, niziny- uprawa przemienia, jęczmienia, kukurydzy; wyżyny- chów bydła i owiec; Turystyka: piękno naturalnych krajobrazów, możliwość uprawiania turystyki wysokogórskiej i sportów zimowych; Tatrzański Park Narodowy; Podobieństwa: położenie geopolityczne (Europa Środkowa, brak dostępu do morza); walory turystyczne (Czechy- Praga, zabytkowe miasta, zamki warowne, uzdrowiska, Słowacja- jaskinie, góry, możliwość uprawiania sportów zimowych);
Turystyka: Tatry oraz Beskidy stwarzają doskonałe warunki do wypoczynku. Jeżeli dodamy do tego urzekające widoki gór, malownicze jeziora, tajemniczy świat jaskiń, a także możliwość kąpieli w basenach z wodą termalną; Słowacki Raj - Park Narodowy położony w Karpatach Zachodnich. Atrakcją Słowackiego Parku jest szlak wzdłuż przełomu Hornadu z Cingova do Podlesoka wiszące oraz szlaki poprowadzone wąwozami potoków "rokliny"; Pieniny są wyjątkowe pod względem niewzykle bogatej fauny, gdyż występuje tu aż 13-15 tys. gatunków zwierząt. Na terenie tego wyjątkowego pasma górskiego utworzono dwa Parki Narodow; Najpiękniejsze zabytki Bratysławy to: bratysławski zamek z XIV-XV wieku, XVII-wieczna barokowa Brama Michała, klasycystyczny pałac prymasowski z 1781; Aquapark Tatralandia- doskonały relaks i zabawa w termalnych basenach;
Ukraina: W jej skład wchodzi Autonomiczna Republika Krymu. Historia: W IX w. na terenie Ukrainy powstała Ruś Kijowska. Uległą potem rozbiciu na wiele księstw. Ukraina w XIII została podbita przez Tatarów, później należała do Wielkiego Księstwa Litewskiego, RP i Rosji; W sierpniu 1991r. odzyskała niepodległość. Środowisko przyrodnicze: przeważają wyżyny; w Pd- wsch. części kraju leżą Karpaty, z najwyższym szczytem- Howerla 2085m; Dniepr i Prypeć- najdłuższe rzeki; Jeziora polodowcowe, Klimat umiarkowany, kontynentalny; step i lasostep, klimat i malejącej w kierunku Pd- wsch. rocznej sumie opadów jest przyczyną wykształcenia się stepu i lasostepu; Rolnictwo: żyzne gleby- czarnoziemy stepowe- zajmują ok. 60% kraju; uprawia się pszenice, kukurydzę, żyto, owies, słonecznik; wokół miast rozwinęło się sadownictwo, warzywnictwo; na rozległych stepach rozwinął się chów bydła i owiec; na Płw. Krymskim- podzwrotnikowy klimat, uprawia się morele, brzoskwinie, figi, winną latorośl; Przemysł: złoża surowców mineralnych; węgla kamiennego, rud żelaza, mangany; Odessa- największy port czarnomorski, pięć elektrowni atomowych; Inne: W 1986r. w Czarnobylu miała miejsce awaria reaktora elektrowni atomowej, w wyniku, której nastąpiła emisja radioaktywnego promieniowania do atmosfery; Po odzyskaniu niepodległości w 1991r. Ukraina rozpoczęła proces wprowadzania reform gospodarczych i gospodarki rynkowej.
Następstwem tego było obniżenie poziomu wydobycia surowców mineralnych, spadek produkcji przemysłowej, rolnej, a także inflacja i bezrobocie. Roczny PKB na jednego mieszkańca spadł do najniższych na świecie, a przyrost naturalny aż do poziomu ujemnego; Brak funduszy na ochronę środowiska przyrodniczego- Wskutek procesów erozji i deflacji gleb zmniejsza się powierzchnia ziem uprawnych; Wzrasta zanieczyszczenie środowiska odpadami przemysłowymi i komunalnymi; Ukraina ze względu na historię dzieli się na: Zachodnią (mieszkańcy mają większe poczucie tożsamości narodowej; największy ośrodek- Lwów) Wschodnią (zamieszkują w znacznej części Rosjanie, słabe poczucie tożsamości narodowej- Kijów); Na Ukrainie mieszka ok.100 tys. Polaków, we Lwowie Równem i Żytomierzu; Obecnie ożywiają się kontakty Polonii z Macierzą; Turystyka: Można zwiedzić mnóstwo zabytków, kąpać się i opalać na plażach Morza Czarnego, chodzić po Górach Krymskich i zachwycać się cudami natury. Największą atrakcją Chocimia jest zamek. Dzisiaj Odessa jest popularnym kurortem i czołowym ośrodkiem przemysłowo- handlowym- Schody Potiomkinowskie zbudowane w latach 20-tych XIX w. są symbolem Odessy.; Kijów- Złota Brama - dawny wjazd do miasta, o którym kroniki wspominają już w 1037 r. Dziś w jej wnętrzu znajduje się muzeum, Lwów- Dzielnica Ormiańska - jeden z najciekawszych i najbardziej tajemniczych zakątków miasta. Rynek - serce miasta powstałe w średniowieczu;
Białoruś: Historia: w przeszłości należała do Rusi Kijowskiej, Wielkiego Księstwa Litewskiego, od 1569 do RP, a po rewolucji październikowej do ZSSR; Od 21 sierpnia 1991 Białoruś stała się suwerennym państwem; Straty po II wojnie światowej: 2,5 mln obywateli ( w wyniku eksterminacji ludności pochodzenia żydowskiego) 75% zabudowy kraju; Środowisko przyrodnicze: brak dostępu do morza, nizinno-polodowcowy krajobraz; środkowa część- Wyżyna Białoruska; południowa- płaskie, zabagnione Polesie, główne rzeki: Dniepr, Prypeć, Niemen; ok.11 tys. Jezior; Klimat kontynentalny; 32% lasy mieszane; Kontakty Polski z Białorusią: Na Białorusi żyje 460 tys. Polaków. Kiedyś ludność na Białorusi żyła w całkowitej izolacji od Polski. Teraz się to zmieniło. Główną rolę odgrywa: Polskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe im. Adama Mickiewicza.
Przemysł: Surowce mineralne: złoża węgla brunatnego, ropy naftowej, fosforytów, soli kamiennej, rud metali, wapieni; Przemysł: maszynowy, włókienniczy, drzewny, spożywczy; Zacofany technologicznie: energio-, wodno-, pracochłonny; Przez teren Białorusi przebiega tranzytem rurociąg naftowy oraz rurociąg gazowy; Rolnictwo: 30% kraju stanowią użytki rolne, gospodarka mało wydajna, niezbędna rozbudowa infrastruktury rolniczej, chów bydła, trzody, drobiu; Rolnictwo dotkliwe straty poniosło na skutek awarii atomowej w Czarnobylu; Poprzez wiatry skażone zostało 20% powierzchni kraju, która nie może być teraz wykorzystywana do rolnictwa;
Litwa: Historia: Litwa w 1385r. została połączona unią personalną z Polską, w średniowieczu jedno z najpotężniejszych miast w Europie wschodniej. W XVIII w. dostało się pod panowanie rosyjskie. W 1940r. została republiką ZSSR. 11 marca 1990r. odzyskało niepodległość; Środowisko przyrodnicze: dostęp do Bałtyka- wybrzeże niskie, położenie w dorzeczach Niemna i Dźwiny, krajobraz polodowcowy- liczne jeziora, wzgórza morenowe porośnięte lasami; Klimat umiarkowany morski; dominują żyzne gleby- czarne ziemie bagienne, mady; Przemysł: elektrotechniczny, chemiczny, drzewny, materiałów budowlanych, energię elektryczną dostarcza w 76% elektrownia atomowa Ignalin; rozbudowana sieć dróg kolejowych i kołowych; Rolnictwo: użytki rolne: 38%kraju, uprawa zbóż, lnu, buraków cukrowych, chów bydła mlecznego i trzody chlewnej, rybactwo, rybołówstwo,
import ropy naftowej, gazu ziemnego, stali, eksport wyrobu przemysłu chemicznego, elektromaszynowego, lekkiego, produktów rolnych; Litwa przeżywa trudności gospodarcze wynikające z potrzeb transformacji gospodarki oraz wprowadzenia reguł gospodarki rynkowej; Wilno: Stare Miasto z katedrą, uniwersytetem, kościołem św. Anny, Ostrą Bramą, Baszta Giedymina, cmentarz na Rossie; Troki - słynny gotycki zamek na wyspie; Auksztocki Park Narodowy - nieprzebyte lasy, wiele rzadkich zwierząt i 126 jezior; Druskienniki - uzdrowisko na wysokim brzegu Niemna; Kowno - zamek, katedra, słynna kamieniczka Dom Perkuna i liczne muzea
Rosja: Środowisko przyrodnicze: duże znaczenie dla żeglugi ma Morze Barentsa, które dzięki wpływowi ciepłego Prądu Norweskiego nie zamarza przez cały rok. Dostępny port morski- Murmańsk; Poprzez obwód Kaliningradzki Rosja ma dostęp do Bałtyku; Nizina Wschodnioeuropejska- krajobraz polodowcowy, najwyższe wzniesienia: wzgórza Władaj- tu są źródła Wołgi, najdłuższej rzeki Europy; Na Pd nizina sięga po góry Kaukaz- to wznosi się najwyższy szczyt Rosji- Elbrus, na wschodzie granice stanowią góry Ural; Nizina Zachodniosyberyjska: należy do Azji, płyną najdłuższe z rzek świata: Ob I Jenisej; Wyżyna Środkowosyberyjska- urozmaicona pasmami górskimi, nizinami, najdłuższą rzeką jest Lena, na Pd od wyżyny ciągną się pasma górskie Ałtaju, oraz góry otaczające Bajkał (najgłębsze jezioro świata);
Znajduje się tu od Pn: tundra i roślinność wysokogórska, tajga, niewielkie obszary stepów i obszarów rolniczych; Na wschód od Wyżyny Śr. znajdują się Góry Wierchojańskie, Czerskiego, Kołymskie i Płw. Kamczatka; Najdalej wysunięty na Pn-wschód jest Płw. Czukocki; Głównymi czynnikami wpływającymi na klimat Rosji są: 1) rozciągłość południkowa 2) odległość od Oceanu Atlantyckiego 3)Kontynentalne położenie azjatyckiej części kraju; Klimat Rosji cechuje kontynentalizm, zwiększający się od zachodu ku wschodowi. Wraz ze zmniejszaniem się wpływu Oceanu Atlantyckiego maleje ilość opadów atmosferycznych i rośnie roczna amplituda temp. Nad M. Czarnym jest klimat podzwrotnikowy, a w pasie wybrzeży Dalekiego Wschodu- klimat monsunowy; W strefie tajgi występuje wieczna zmarzlina; Rosję zamieszkuje ponad 100 narodowości: m.in. Tatarzy, Baszkirzy (islam), Buriaci, Kałmukowi (buddyzm), ludy Północy;