Streszczenie ad. Szuman - Geneza przedmiotu.
Spostrzeganie przedmiotów występuje u dziecka dopiero po upływie kilku miesięcy po urodzeniu na podstawie polisensorycznego nastawienia (nastawienia sukcesywnego kilku narządów zmysłowych na to samo źródło wrażeń).
Podniety oddziałują zwykle najpierw na telereceptory, a dopiero wtórnie na receptory kontaktowe
Podrażnienie jednego z narządów zmysłowych wywołuje u małego dziecka:
Niepokój ruchowy
Nastawienie innych narządów zmysłowych w kierunku pierwszej podniety
Ruch zbliżenia się do źródła podniety (zbliżenie ręki, czyli chwyt) lub lokomocyjne zbliżenie się (wyjątkiem są podniety nieprzyjemne, w zakresie narządów nociceptywnych)
Następstwem zbliżenia się jest ujęcie dotykowe, przez kontakt. Ujęcie dotykowe, rzeczy spostrzeganej wpierw tylko wzrokowo, ma decydujące znaczenie dla powstania notacji przedmiotu u dziecka.
Skojarzenia polisensoryczne przy spostrzeganiu przedmiotów nie następują zatem pasywnie, lecz aktywnie. Towarzyszy im przeżycie dążenia ku przedmiotowi spostrzegania. Zmysł dotyku gra rolę najważniejszą wśród finalizujących zmysłów.
Przedmiot uchwycony staje się obiektem czynności manipulacyjnych dziecka, staje się rzeczą, na którą można oddziaływać. Na tej fazie rozwoju przedmiot jest zatem:
Kompleksem różnego rodzaju wrażeń
Czymś uchwytnym, namacalnym
Czymś, na co można oddziaływać
Podczas manipulacji przedmiot zostaje jeden i ten sam, a równocześnie równocześnie trakcie oddziaływania nań dostarcza dziecku różnorodnych, zmiennych wrażeń. (Aspekty wzrokowe, różne powierzchnie dotykowe, różne sposoby posługiwania się nim).
Przedmioty, z którymi się dziecko w pierwszych trzech kwartałach życia w sposób opisany powyżej zapoznaje, powstają w jego spostrzeżeniu, zatem przez integrację i kojarzenie.
Zmysły (Sherrington):
Sfera ekstroceptywna zmysły odbierające podniety z zewnątrz, położone na powierzchni zewnętrznej organizmu
Zmysły odbierające podniety wprost, przez kontakt: smak, dotyk
Zmysły pobudzane zjawiskami oddziałującymi z odległości: wzrok, słuch, węch
Narządy tych zmysłów telereceptory, są umieszczone na przednim biegunie organizmu, to znaczy na głowie
Wzrokowe spostrzeżenie zjawiska następuje przed dotykowym zapoznaniem się z nim
Sfera prioprioceptywna odbiór podniet z wewnątrz samego organizmu od narządów zmysłowych tam położonych
Sfera introceptywna organy zmysłowe znajdujące się na powierzchni przewodu pokarmowego.