Wykład I
FIZJOTERAPIA KARDIOLOGICZNA W ROZNYCH SYTUACJACH KLINICZNYCH
Rehabilitacja pacjentów po przezskórnych interwencjach wieńcowych PCI
Wpływ przezskórnych interwencji wieńcowych PCI na fizjoterapię zależy od:
Sytuacji klinicznej w której wykonano zabieg
Stanu klinicznego pacjenta po zabiegu
Osiągniętego stopnia rewaskularyzacji
Obecności lub nieobecności powikłań w miejscu wkłucia (krwawienie, krwiak, powikłania zakrzepowe i/lub zapalne, przetoki)
Wystąpienie powikłań zmusza do indywidualizacji postępowania i wydłuża I okres rehabilitacji.
W pozostałych sytuacjach, gdy PCI jest zaplanowanym wcześniej zabiegiem, występują nastepujące odmienności:
Fizjoterapia przed zabiegiem
Skrócenie pierwszego etapu KRK w przypadku braku powikłań
Stan kliniczny pacjenta po PCI w celu realizacji II i III etapu rehabilitacji określa się wg ogólnych zasad KRK.
Rehabilitacja pacjentów po pomostowaniu aortalno - wieńcowym CABG (Coronary Artery Bypass Graft):
Przygotowanie przedoperacyjne
Cel:
Zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo - zakrzepowych
Zmniejszenie powikłań ze strony układu oddechowego
Utrzymanie sprawności mięśni obwodowych w celu szybkiego uruchomienia pacjenta po zabiegu
Minimalizacja stresu pooperacyjnego
Edukacja pacjenta na temat istoty zabiegu i procesu pooperacyjnego
Trening mięśni oddechowych
Nauka oddychania torem brzusznym
Nauka efektywnego kaszlu
Lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do stanu chorego
Przygotowanie psychoterapeutyczne
Okres pooperacyjny etap I:
Do osiągnięcia stanu klinicznego umożliwiającego samodzielne opuszczenie szpitala. Usprawnianie wg modelu:
A2 - przebieg niepowikłany
B - przebieg powikłany
Miejsce rehabilitacji:
Sala intensywnego nadzoru 2 - 3 dni
Oddział kardiochirurgiczny od 3 - 7 dnia
Oddział kardiochirurgiczny, kardiologiczny, chorób wewnętrznych lub rehabilitacji kardiologicznej od 7 dnia
Okres pooperacyjny etap II:
Powinien trwać 6 tygodni, a w przypadkach powikłanych moze byc wydłużony do 8 - 12 tygodni. Powinien rozpocząć się w przypadkach niepowikłanych po 10 dniach od zabiegu.
Rekonwalescencja - około 7 - 10 dni
Pielęgnacja ran
Delikatne ćwiczenia oddechowe (z wyjątkiem ćwiczeń rozciągających mostek i ćwiczeń na brzuchu)
Ćw. Ułożeniowe kończyn dolnych wspomagające poprawę odpływu żylnego (szczególnie z kończyny, z której pobrano kończynę)
Delikatna fizykoterapia zmniejszajaca bolesność klatki piersiowej (zalecane ciepło i lekki masaż)
Ćw ogólnokondycyjne
Program treningowy - minimum 3 tygodnie:
W 3 tyg po zabiegu test wysiłkowy - do 70% tętna maksymalnego lub do osiągnięcia poziomu umiarkowanego zmęczenia - 13 punkt wg skali Borga
Od 3 tyg po zabiegu pacjenci mogą być włączeni do odpowiedniego modelu kinezyterapii zgodnie z tolerancją wysiłku stwierdzoną w teście wysiłkowych i stopniem ryzyka zdarzeń sercowych
U pacjentów u których wykonano sternotomię, ćw górnej połowy ciała powodujące rozciągnięcie mostka należy rozpoczynać nie wcześniej niż 3 miesiące po zabiegu
Na zakończenie II etapu rehabilitacji należy wykonać submaksymalna próbę wysiłkową (do osiągnięcia 85% tętna maksymalnego lub do 15 punktów wg skali Borga) lub test typu „symptom limited” (patrz odpowiedni rozdział) hmmm...
Okres pooperacyjny etap III: zgodnie z ogólnymi zasadami KRK
Fizjoterapia pacjentów ze stymulatorem serca
Prawidłowo działający stymulator praktycznie nie powinien wpływać na zasady definiowania i realizację zadań kinezyterapeutycznych
Zaburzenia stymulacji mogą byc jednak niebezpieczne. Dlatego rozpoczęcie kinezyterapii wymaga naszej pewności co do stymulatora
Z tego powodu koniecznym jest:
Sprawdzenie aktualnych wyników badań stymulacji, wnikliwy wywiad w kierunku objawów mogacych wskazywać na zaburzenia stymulacji (omdlenia, zawroty głowy, napady kołatania serca)
Wykonanie spoczynkowego elektrokardiogramu
Analiza funkcji stymulatora w trakcie wstępnego testu wysiłkowego
Analiza funkcji stymulatora w trakcie wykonanego przed rozpoczeciem treningu badania holterowskiego
Należy ograniczyć ćw angażujące kończynę górną po stronie wszczepionego stymulatora
Częstym problemem jest kwestia zastosowanie elektroterapii w leczeniu schorzeń współistniejacych, szczególnie narządu ruchy. Producenci aparatów do elektrot. Nie zezwalają na zastosowanie ich produktów u tych pacjentów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W związku z tym należy rozważyć mozliwość zastosowania innych alternatywnych do elektroterapii metod leczenia.
Rehabilitacja pacjentów z nadciśnieniem tętniczym
Zalecając trening u chorych z nadciśnieniem należy kierować się ogólnie przyjetymi zasadami
Regularny wysiłek w zależności od wieku pacjenta oraz towarzyszących chorób i powikłań narządowych, powinien mieć małą lub umiarkowaną intensywność. W badaniach u chorych z niepowikłanym nadcisnieniem wykazano, że mały i umiarkowany wysiłek powoduje identyczne lub nawet większe efekty hipotensyjne niż ciężki trening
Regularne wykonywanie ćw fizycznych może powodować konieczność zmniejszania dawek leków hipotensyjnych
W celu obniżenia ryzyka związanego z treningiem fizycznym należy:
Wykluczyć obecność nadmiernie presyjnej reakcji na wysiłek
Unikać nagłego początku ćw fiz
Nie stosować krótkotrwałych wysiłków o duzej intensywności
U osób z ciężkim nadciśnieniem nie stosować wysiłków izometrycznych i treningu siłowego
Ważnym zagadnieniem dot nadcisnienia w rehabilitacji kardiologicznej i prewencji wtórnej, są zmiany nadcisnienia tętniczego po zawale serca, które u pacjentów z nadcisnieniem tętniczym może obniżyć się nawet do wartości prawidłowych. W takich przypadkach terapia hipotensyjna może być na dłuższy okres wstrzymana, o ile ciśnienie z powrotem nie ulegnie podwyzszeniu