Ćwiczenia 1:
Organizacyjne
Ćwiczenia2:
Źródła pierwotne i wtórne
Prawo pierwotne- hierarchiczny prymat nad wtórnym.
Prawo wtórne wydawane na podstawie prawa pierwotnego.
Art13 Traktaty - delegacja ogólna - rada działając może podjąć
Stopień kontroli Trybunału:
pierwotne - tylko interpretacja
wtórne(pochodne) - interpretacja, badanie legalności (może nawet usunąć niezgody)
prawo pierwotne pochodzi od państw członkowskich (panów traktatu)
prawo pochodne pochodzi od instytucji wspólnotowych
Wpływ na treść:
prawo pierwotne- jednomyślna zgoda państw, nie można zmienić decyzją instytucji
prawo pochodne- instytucje do tego uprawnione w odpowiednim trybie
Prawo pierwotne:
traktaty
ogólne zasady prawa
akty konstytucyjne Rady
jednolite akty instytucji
traktaty:
założycielskie - tworzy nowe organizacje europejskie
traktat paryski - EWWIS
traktaty rzymskie 1957- EWG, EUROATOM
Maastricht - UE
akcesyjne- pozwalające na przystąpienie nowych członków
zwierane, bo państwa wchodzące do UE wchodzą na pewnych warunkach (postanowienia na korzyść i niekorzyść)
Ateny-> Polska przystąpiła (10 państw)
Rumunia i Bułgaria w ostatnim traktacie
Polska ograniczona co do obrotu ziemią.
Dostała korzyści wspólnej polityki rolnej oraz rybołówstwa oraz przedłużenie obowiązywania stawek podatkowych (niższy VAT)
Nie dostała ->otwarcia rynku pracy we wszystkich państwach członkowskich w okresie przejściowym. 2lata (Wlk.Brytania), większość 5 lat, 7lat (Niemcy i Austria). Tego okresu nie wolno przekraczać.
Malta i Cypr mogą odmówić pracownikom ze starej Unii.
Okres przejściowy po nim państwo staje się pełnoprawnym członkiem UE.
Zmieniające- Maastricht, Amsterdamski, Nicejski, traktaty fuzyjne, traktaty budżetowe,
Traktat konstytucyjny - odrzucony
(w książce, co zmieniło się np. po traktacie amsterdamskim)
Ogólne zasady prawa:
Zasady wynikające ze wspólnych tradycji i zasad prawnych państw członkowskich, a także z umów międzynarodowych, które państwa przyjęły i są ich stronami, albo przy przygotowaniu których uczestniczyły.
Np. Europejska Konwencja Ochrony Praw Człowiek
Karta ONZ
Ogólne zasady prawa- wynikają czasami z traktatów.
Prawo pierwotne - zwyczaj praktykowany w wspólnocie
Art203 -
1) przedstawiciele rządów państw członkowskich na szczeblu ministerialnym
Rada Spraw Ogólnych- Ministrowie MSZ
2) uprawniona do zaciągania zobowiązań w imieniu państw (np. podsekretarze)
Rada Europejska:
Szefowie państw i rządów członkowskich, co do zasady premierzy choć we Francji - prezydent.
Zależność od Filara Unii Europejskiej:
I FILAR WSPÓLNOTOWY- obejmuje wspólnoty europejskie
WPZIB
WPISSK (PJCCM)
I FILAR:
EWWIS + EWNG = WE + EUROATOM
Komisja wspólnot europejskich -> obejmuje prawo wspólnotowe
Metoda wspólnotowa- wyłączną inicjatywę ma komisja, głosowanie większością kwalifikacyjną (qMV), prawo podlega kontroli Trybunału Sprawiedliwości
II i III
Metoda międzyrządowa - inicjatywa -> Komisję oraz państwa członkowskie
Głosowanie-> jednomyślność (zawsze w II) (wyjątek większościowe)
II filar podlega kontroli ETS
III filar tylko w ograniczonym stopniu.
Źródła prawa wspólnotowego:
Art. 249 - zamknięty katalog wiążących źródeł prawa
Otwarty katalog niewiążących źródeł
wiążące
Rozporządzenie
zastosowanie ogólne
obowiązujące w całości
stosowane we wszystkich państwach członkowskich (bezpośrednie)
wiąże państwa i jednostki
podstawa podejmowania decyzji przez sądy i instytucje
Dyrektywa
wiążąca państwa co do rezultatu
państwa członkowskie mają wybór form i środków
Akty zobowiązujące adresata
akt zobowiązuje adresata
(akt indywidualno- konkretny)
Umowy międzynarodowe WE wiążą państwa członkowskie
niewiążące
zalecenie - oświadczenie woli instytucji
opinie - oświadczenie między instytucjami
poza traktatowe - zalecenia, ogólniki, komunikaty (brak mocy wiążącej)
skutek bezpośredni - możliwość jednostki do powołania się przed organami i sądami prawo wspólnotowe
prymat prawa wspólnotowego- stosowanie przed prawem krajowym
Ćwiczenia 3 17.11.2008
Van Gend en Loos
Mowa tylko o skutku bezpośrednim.
Stanowisko władz holenderskich: ETS nie ma prawa wykładni praw krajowych. Jednostka sama nie może powołać się na prawo europejskie, brak skutku bezpośredniego.
Pkt3 EWG stanowi nowy porządek prawa międzynarodowego, wiąże on także jednostki
ETS stwierdził, że jest skutek.
Prawo do handlowania bez ceł.
Trybunał nie stwierdza, że przepisy holenderskie nie są zgodne z prawem europejskim, ale dopuszcza jednostki.
ETS mówi, że sąd krajowy musi zbadać czy cła, interpretacja orzeczenia ETS.
Costa v. ENEL
Costa- użytkownik prądu, nie płacił rachunku, akcjonariusz znacjonalizowanej spółki, był adwokatem, Włoch.
Włochy i Niemcy dualistyczny system prawa. Włosi powołali się na to, że ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą.
ETS: pierwszeństwo norm traktatowych, wyprowadzony z całości założeń traktatu.
Prymat stosowania prawa, nie obowiązywania. Norma prawa krajowego nadal jest w porządku prawnym, ale jest niestosowana.
Defrenne v. Sabena
Art. 119 dzisiaj 140
Stewardesa zaskarżyła prawodawcę, równouprawnienie jest zbyt ogólnikowe.
Czy jednostka może powołać się na traktat?
Może - skutek horyzontalny.
W przypadku dyrektywy - jednostka tylko przeciwko państwu.
Simmenthal
Prymat stosowania:
Ciola
Miejsce zamieszkania- kryterium neutralne
Ćwiczenia 4 24.11.2008
Rozporządzenia - źródło unifikacji (zjednolicenia) prawa wspólnotowego.
Język każdego państwa prócz Malty jest urzędowy. Prawo UE jest stanowione po polsku jak i po hiszpańsku. Teksty są tłumaczone.
Rozporządzenie ma zastosowanie ogólne, stosuje się bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich.
Czy można rozporządzenie przekształcić w akt prawa państwowego?
Variola
Czy państwa członkowskie mogą zmieniać rozporządzenia?
ETS: nie wolno zmieniać w rozporządzeniu nic, nie wolno zmieniać jego norm.
Implementowane rozporządzenie przez prawo krajowe - stało się częścią prawa krajowego i nie podlegało kontroli ETS.
Podlegał, by ten akt sądownictwu konstytucyjnemu, TK mógłby uchylić ustawę, przestałoby obowiązywać.
Sąd krajowy nie może uchylić prawa wspólnotowego (1 wyjątek- FOTOPROST)
ETS - nie wolno podejmować żadnych środków, które mogłyby ukryć wspólnotową naturę aktu.
Prymat prawa europejskiego nad krajowym.
3 możliwości gdy wykonanie rozporządzenia może odbyć się odbyć środkami krajowymi:
rozporządzenie pozwala państwu na wybór (wybranie jednej z kilku dróg rozwiązania problemu).
Rozporządzenie pozwala na wprowadzenie kilku dodatkowych warunków, jest to rozporządzenie wprowadzające.
rozporządzenie jest niewykonalne
Rozporządzenie wydane, ale brakuje czegoś ważnego (np. komu się należy się uprawnienie, może zabraknąć kwot). Państwo samo wtedy reguluje. Lecz gdy wspólnota zauważy, że jest błąd i go naprawi, to państwo musi uchylić swoje decyzje (regulujące nieprawidłowe rozporządzenie).
Państwo członkowskie ma wykonać rozporządzenie, państwo ma wskazać podmioty odpowiedzialne za wykonanie zadania.
Państwo decyduje, kto wydaje decyzję.
Przed wejściem Polski do UE było 7mln rolników, Polska dołożyła 4mln , a Rumunia 6mln. Wspólnota zakłada, że trzeba mniej kalorii spożywać, ale za to wysoko gatunkowych(droga żywność). Mleko, jabłka - problemy. UE chce ograniczyć nadprodukcję, wprowadza kwoty mleczne oraz akcje typu „pij mleko”.
Leonesio
Ubój krów. Bez krów i bez pieniędzy. Państwo członkowskie nie może przyznać się do uchylenia rozporządzenia.
Brak znaczenia, że państwo członkowskie nie ma pieniędzy w budżecie (musi najwyżej dokonać w nim zmian).
Sądy krajowe mają chronić przed nagannym zachowanie państwa w stosunku do rozporządzenia.
Decyzja wiąże adresata, organy wykonawcze oraz decydenta (organ który wydał decyzję).
Problem czy powołać się na decyzję mogą podmioty poza powyższego stosunku.
Grad
Decyzja nakłada zobowiązanie na podmiot, to podmiot, który nie jest adresatem może powołać się na to jeżeli ma interes prawny.
Państwa mogą udzielić pomocy publicznej same, ale muszą zwrócić się do Komisji czy pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem.
Jeżeli nie jest zgodne ze wspólnym rynkiem, komisja żąda odebrania pomocy wraz z odsetkami.
Ćwiczenia 5 1.12.2008
Pierwotnie dyrektywa nie miała charakteru bezpośredniego, państwa implementowały je.
Z biegiem czasu coraz więcej dyrektyw.
Implementacja dyrektywy to problem dla państwa, nie tylko prawny lecz również materialny (potrzeba wykształcenia organów, wykształcenia ludzi).
Państwa członkowskie opóźniały się z implementacja dyrektyw. Początkowo w skali roku wychodziło ok. 8, później ok. 30.
Ukształtowanie rozporządzenia jest trudne, by pasowało do systemu prawnego wszystkich państw członkowskich.
Dyrektywa daje prawo jednostce, ale państwo nie implementując powoduje problem.
Van Duyn
Dotyczy bezpośredniego stosowania dyrektyw.
Van Duyn chciała w Wlk. Brytanii podjąć pracę sekretarki, ale należała do kościoła scjentologicznego, który w Wlk. Brytanii uznawany był za organizację społecznie szkodliwą.
Art. 48- klauzule derogacyjne ograniczające przepływ ludności ze względu na porządek i ład społeczny.
Państwo członkowskie ocenia czy dany człowiek zagraża bezpieczeństwu i ładowi społecznemu. Opierając się o traktat można
odmówić.
Dyrektywa zawierała uszczegółowienie klauzul derogacyjnych. Tylko indywidualne zachowanie osoby przeciwko, której klauzula ma być zastosowana. Nie wolno stosować prewencji generalnej.
Czy z niezaimplementowanej dyrektywy można uzyskać uprawnienia?
Zastosowanie dyrektywy:
musi nadawać jednostce uprawnienia
musi być jasna- kiedy nie zawiera wyrażeń wieloznacznych.
Zupełna- treść uprawnienia wynika z normy (treść uprawnienia możemy wywieść)
Bezwarunkowa- zastosowanie nie wymaga decyzji państwa czy zastosować czy nie.
Wybór z listy - uprawnienie będzie przysługiwać grupą wybranym przez państwo?
Brak odpowiedzi. Nie może być wybór spoza listy.
Ratti
a) rozporządzenie
1. Wydanie -> vacatio legis
2. Wejście w życie -> skutkuje bezpośrednio jednostki i państwo
b) dyrektywa
1. Wydanie -> vacatio legis - krótki
2. Wejście w życie (okres implementacji) - wprowadzenie dyrektywy od roku do 3lat (może do 10lat)
3. termin implementacji- dyrektywa skutkuje bezpośrednio przeciwko państwu
Dyrektywa nadaje uprawnienia jednostką, gdy upłynął okres implementacji.
Gdy w okresie implementacji państwo podejmuje decyzje sprzeczne z dyrektywą - związanie dyrektywą - nie wolno podejmować działań mogących zaszkodzić implementacji dyrektywy lub zaszkodzić skutkom dyrektywy.
Jeżeli dyrektywa wiąże się z nadaniem swobód to państwu nie wolno nakładać ograniczeń.
Becker
Dyrektywa łagodziła podatki.
Gdy państwo implementuje stopniowo? (np. 40 art. a później kolejne 40)
Może tak robić.
Co się dzieje, gdy implementowanie jest błędne?
ETS: jeżeli państwo członkowskie dokonuje implementacji po części to w porządku, jeżeli państwo że w całości i błędnie to skróciło sobie okres implementacji(???)
Kto jest zobowiązany z normy dyrektywy?
Tylko państwo członkowskie rozumiane szeroko:
Działające jako imperium, władza, władzę (administracja, karne, skarbowe, podatkowe)
W sferze dominium (gdzie nie władcą, a panem) - działanie jako równorzędny podmiot w stosunkach cywilno-prawnych, pracy, itd.
Emanacja państwa - podmiot z pozoru prywatny, jednak ze względu na uprawnienia może być traktowany jako państwo (wynika z orzeczenia w sprawie Foster)
Foster
BG:
państwowe, ale skomercjalizowane i sprzedane udziałowcom. Skarb Państwa nie miał udziałów.
Szczególne uprawnienia - inicjatywa prawodawcza
Szczególna podległość państwu - powoływanie członków zarządu
Można BG zrównać z państwem - zwycięstwo Foster.
Orzeczenie Foster skrytykowane za nie wyznaczenie kryterium uprawnień.
Państwem członkowskim - samorządy samorządu (terytorialnego i zawodowego o ile mogą wydawać decyzje egzekwowane przez państwo np. izby lekarskie)
Faccini Dori
Dyrektywa nie może skutkować przeciwko jednostce.
Kurs angielskiego od akwizytora, chciała zerwać umowę, odstąpiła od niej. Firma się nie zgodziła i wciąż wysyłała kurs.
ETS: forsował 2 nowe podejścia:
koncepcja incydentalnego skutku bezpośredniego dyrektyw
koncepcja skutku trójkątnego dyrektyw
państwo
/ \
Jednostka1 Jednostka2
Uprawnienia jednostki1 kosztem jednostki2. Jednostka1 może żądać od państwa. Osłabienie, że dyrektywa nie działa horyzontalnie.
Kolejna sprawa:
Nie są zatrudniani obywatele holenderscy czarnoskórzy, a tylko biali. Abstrakcyjna kontrola dyskryminacji w Holandii- urząd pracy poddaje kontroli.
UP stwierdził, że mało kolorowych pracowników. Pracodawca mówi, że klienci nie chcą czarnoskórych.
Ogólny zakaz dyskryminacji: zasada prawa pierwotnego-> skutek horyzontalny.
Ćwiczenia 6 8.12.2008
Przychylna interpretacja:
prawa wspólnotowego -> przy skutku bezpośrednim
prawa krajowego -> przy skutku pośrednim
Von Colon
Dyrektywa wprowadzała obowiązek wyboru sankcji dla dyskryminacji (zniechęcający, odszkodowawczy, efektywny)
Niemcy - sankcja odszkodowawcza, mały koszt, niepełny koszt- tylko ujemny interes umowny - niewystarczająco dotkliwa.
ETS nakazał interpretację prawa krajowego w celu zasad i ducha celu dyrektywy. Sankcja proporcjonalna, efektywna, zniechęcająca.
Interpretacja prowspólnotowa (przychylna).
Granice skutku pośredniego: ETS wyznaczył granicę skutku
Pfeiffer
Umowa o pracę - zmianowania i z nadania - pracodawca z pracownikiem
Układ zbiorowy pracy- szczególnego rodzaju umowa, związki pracowników z pracodawcą. Ma moc modyfikowania stosunku pracy. Reprezentacja zawiera umowy z pracodawcą. Modyfikuje wszystkie stosunki pracy.
Pracodawca niemiecki, zbiorowa zgoda, zastępował indywidualną umowę pracowników. Problem nie krajowy, ale wspólnotowy.
ETS: obowiązek interpretacji obowiązuje całe stanowcze prawo krajowe. Musi być interpretowane w świetle prawa wspólnotowego.
Adeneler
Możliwość kolejnych umów na czas określony. Celem wspólnoty stałe, stabilne zatrudnienie. Ograniczanie umów na czas określony przez prawo wspólnotowe.
Państwom zostawiono furtkę dotyczącą umów na czas określony(wyjątki).
Porozumienie państw członkowski- wyjątek wtedy, gdy szczególne potrzeby uzasadnione pozytywnie. Gdy uzasadniają te szczególne potrzeby pracodawcy.
Umowa na czas określony, gdy pracownicy chcieli na czas nieokreślony.
Samo prawo wspólnotowe daje państwom możliwości szczegółowe rozwiązania. Nie można dokonać wyboru sprzecznego z zasadami prawa wspólnotowego.
Swoboda dana przez UE jest ograniczona.
Kolpinghuis
Termin implementacji minął.
Granicą skutku pośredniego jest odpowiedzialność karną jednostki. Odpowiedzialność karna może wynikać tylko z przepisów karnych. Może on potencjalnie wynikać z rozporządzenia. Z dyrektywy nie może!!!
Luciano Arcaro
Ochrona środowiska - obowiązek dla państw ograniczenia emisji kadmu do atmosfery (do środowiska - kompetencja państw i wspólnoty i do wód (tylko kompetencje wspólnoty)
Kryteria będą wiązać nowe przedsiębiorstwa. Dyrektywa pozwalała na odstępstwa. Notyfikacja komisji i uzyskanie zgody.
Włosi uzyskali negatywną opinię komisji. Wciąż niezgodne limity emisyjne.
Arcaro - zatruwał na dużą skalę,
- stanowisko: prawo krajowe sprzeczne z dyrektywą (mimo, że to dla niego gorsze)
- to sąd chciał się oprzeć na dyrektywie ( Arcaro nie chciał, bo nie wolno mieć odpowiedzialności karnej dla jednostki)
Nawet, gdy implementacja błędna, jednostka chroniona przed niekorzystnym działaniem dyrektywy.
W PRAWIE CYWILNYM
Marleasing -> prawo spółek
Wierzyciel 3 spółek. Spółki chcą dokonać specjalnego przekształcenia, by spółkę przekształcić w nową spółkę, bez dziedziczenia. Rozwiązanie 3 spółek i założenie LC.
Marleasing: dłużnicy się rozwiązali, Hiszpański kodeks cywilny przewidywał powództwo o unieważnienie umowy spółki jeżeli pokrzywdzony zostaje wierzyciel. Na gruncie prawa krajowego prosta sprawa.
Prawo wspólnotowa - problem, ograniczenie powodów merytorycznych rozwiązania umów.
Gdy implementowana dyrektywa nie było by problemu według LC.
Sąd krajowy nie wiedział, co zrobić (nieimplementowana oraz termin minął)
Jeżeli zamknięty katalog dyrektywy:
To powodów mało. To z kodeksu cywilnego, których nie ma w dyrektywie. To sąd krajowy ma przepisy z kodeksu cywilnego.
Można powoływać się na działanie pokrzywdzenia wierzycieli jeżeli w umowie zapisane są takie cele. Nie przyznało się LC do tego.
Interpretacja wspólnotowa ujemna dla jednostek, brak ochrony.
ETS: obowiązek prowspólnotowej interpretacji już w momencie wejścia w życie to jednostki mogą się bardzo potknąć.
ETS: próbował załagodzić w późniejszych orzeczeniach, gdy gwarancje procedury są zachowane.
PROBLEM GRANIC
Teodore Wagner-Miret
Dyrektywa o ochronie pracowników przy niewypłacalności pracodawcy. Zobowiązywał o stworzenie funduszów, funduszy rachunkowe wypłacane pracownikom upadających przedsiębiorstw; 3 miesiące wstecz wypłacane.
Hiszpania implementowała dyrektywę po swojemu. Wyłączyła spod zakresu - pracowników ze stanowisk kierowniczych.
Wagner-Miret: źle zainwestował w zboże, przedsiębiorstwo upadło, Wagner nie mógł uzyskać zaległego wynagrodzenia.
Czy należy mu się z funduszu?
Organ administracyjny odmówił mu, że to stanowisko kierownicze i nie ma prawo do uzyskania wynagrodzenia.
Dyrektywa tego nie przewidywała. Sądy oddalają powództwo, Sąd Najwyższy pytanie do ETS.
Czy można w drodze implementacji wyrzucić coś z prawa krajowego?
ETS: Nie, granice interpretacji prawa krajowego, nie wolno przez zakaz ustawodawcy.
Tylko roszczenie przeciwko państwu, nie można orzeczeń zawartych w prawie.
Polski TK: podkreśla, że obowiązkiem sądu jest stosowanie pośrednie prawa krajowego. O ile to możliwe sądy krajowe nie powinny odsuwać prawa krajowego i stosować prawa wspólnotowego, ale powinny stosować prawo krajowe zgodnie z duchem prawa wspólnotowego.
Sąd powinien dostosować prawo krajowe do prawa europejskiego. Sądy krajowe nie mogą interpretować prawa wspólnotowego, może to tylko ETS.
Odpowiedź na pytanie prejudycjalne od 2 do 2,5 roku, pilne do 6miesięcy.
Gdy sąd może nagiąć prawo krajowe to powinien to zrobić.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA
Francovich i Bonifaci
Wynagrodzenia pracowników z funduszy, a nie z budżetu. Pozew odszkodowawczy przeciwko państwu włoskiemu, szkoda z powodu braku implementacji, w wysokości 3 wynagrodzeń.
Realna szkoda, bo nie wypłacono pieniędzy.
Państwo włoskie nie przewidywało odszkodowania za to, że nie wydała przepisu.
Państwa członkowskie - brak odszkodowawczej odpowiedzialności państwa członkowskiego wobec jednostek (brak uregulowań traktatowych)
Sąd włoski daje do zrozumienia, że jednostki bez ochrony prawnej. Nie można zastosować dyrektywy pośrednio, ani bezpośrednio oraz na przepis krajowy, bo brak takiej regulacji w prawie włoskim.
ETS: Prawo krajowe tego nie przewiduje, to ochrona prawna jednostki powinien istnieć, a w sposób nierozłączny związana z traktatem i nie może bronić się, że wspólnota odpowiada za swoje działania to tak samo państwo musi w stosunku do jednostki.
Sukces Trybunału. Wywodzi ochronę prawną jednostki z traktatu.
ETS próbuje zachować jednolitość prawa wspólnotowy, co jakiś czas daje daleko idące orzeczenia, ale też niekiedy wydaje zachowawcze dla uspokojenia praw członkowskich.
Warunki odpowiedzialności odszkodowawczej przez naruszenie normy:
Państwo członkowskie odpowiada wtedy kiedy naruszyło prawo wspólnotowe, naruszona norma przynosiła prawa jednostkom, jednostka poniosła szkodę , a pomiędzy naruszeniem a szkodą zachodzi adekwatny związek przyczynowy.
ETS: później - naruszenie musi być wystarczająco poważne
Czyli takie, którym państwo przekracza granice przyznanej mu swobody, nieimplementacja dyrektywy jest wystarczająco poważna
Przy ocenie powagi naruszenia bierzemy pod uwagę:
sugestie instytucji wspólnotowych
stopień jasności i precyzyjności przepisów wspólnotowych
trwałość naruszenia ( co innego tydzień niż 10 lat)
Albakarat
Sprawa III filarowa - głęboka ingerencja wspólnoty w prawa państw członkowskich
Nie można uchylić decyzji rady zamrażając fundusze.
Ćwiczenia 7 15.12.2008
Odpowiedzialność odszkodowawcza- naruszenie prawa wspólnotowego, działanie władz publicznych bądź zaniechanie.
Odpowiedzialność za działanie prawodawcy:
Wydanie przepisów dotyczących łowisk brytyjskich. Tylko rybacy z rejestru (brytyjscy i nie-brytyjscy)
Wpis do rejestru mała opłata, by łowić na łowiskach.
Nadal mógł łowić tylko zarejestrowany, zmieniono sam rejestr i procedurę wpisu. Mieli być wpisani tylko Brytyjczycy, bądź osoby prawne z przeważającą częścią kapitału brytyjskiego. Poprzez ustawę wykreślono, a nowa ustawa odmawiała prawa wpisu.
Naruszenie prawa wspólnotowego - art12 traktatu - nie dyskryminowanie ze względu na narodowość.
Brasserie
Piwo tylko z 4 składników, nie było smakowych dodatków. Piwo z tego browaru nie były według tego prawa piwem. Naruszenie zasady swobodnego przepływu dóbr.
Działanie prawodawcy- czy można karać?
Szkoda z działania prawodawcy. Legislator w Niemczech i Anglii najwyższą władzą ustawodawczą.
Brak przepisów umożliwiających omijanie ustaw w Wlk. Brytanii. W Niemczech była możliwość sprawdzenia ustawy.
Czy odpowiedzialność to odpowiedzialność, którą można rozszerzyć na prawodawcę?
ETS: Państwo członkowskie jest jedności np. Polska odpowiada jako RP Polski (działanie rządu lub prezydenta. Tak samo naruszenie praw wspólnotowych.
Prawo wspólnotowe w przypadku prawodawcy krajowego, gdy jest oczywiste i rażące (kiedy państwo w sposób oczywisty i rażący przekracza granicę swojej swobody.
Prawodawca krajowy łatwiej uwolni się od odpowiedzialności. Naruszenie takiej wagi by było oczywiste i rażące.
Gerhard Kobler
Austriacki nauczyciel akademicki, który pracował głównie w Niemczech i we Włoszech. Chciał uzyskać dodatek, ale obejmował on staż tylko na Uniwersytetach austriackich. Dyskryminacja ze względu na narodowość oraz swobodę usług.
By zaliczyć do stażu także staż w Niemczech i we Włoszech. Sąd oddala powództwo, przepisy są jasne, brak zastosowania prawa wspólnotowego.
Pytanie prejudycjalne, odpowiedź ETS:
Sprawa grecka- robotnika portowego, któremu nie zaliczono okresu pracy we Włoszech. Orzeczenie na korzyść robotnika.
ETS proponuje wycofanie pytania. Sąd wycofuje pytanie i oddala powództwo. Problem grecki inny niż austriacki w przypadku nauczyciela akademickiego.
Sąd uznaje, że pozwany (uniwersytet) ma rację.
Kobler: wystąpił z powództwem, że sąd NSA go skrzywdził.
Naruszenie prawa przez sąd najwyższej instancji, czy jest to możliwe by odpowiadać za sąd?
ETS: skoro państwo członkowskie to jedność, to dlaczego sądy nie mają być instytucją mogącą naruszyć prawo wspólnotowe.
Odpowiedzialność za wyroki sądu ma charakter wyjątkowy. Tylko wtedy, gdy sąd naruszy prawo wspólnotowe w sposób i rażący.
ETS podaje przykłady takiej odpowiedzialności:
gdy sąd krajowy odp. za zadane pytanie prejudycjalne, ale go nie zadał
sąd krajowy zadał pytanie, ale nie posłuchał odpowiedzi
sąd krajowy w sposób rażący przeciwstawia się linii orzecznictwa ETS
Sąd austriacki nie przyznał dodatku stażowego.
Czy państwo może odpowiadać za naruszenie prawa wspólnotowego przez jednostkę:
Courage GTS
ETS: możliwa odpowiedzialność państwa członkowskiego wobec jednostki za naruszenie prawa pozwalając na naruszenie tego prawa.
Taka możliwość dopuszczona, ale nie wyjaśniona.
J2 narusza J1, to wtedy roszczenie J1 wobec państwa gdy to nie powstrzymało, a był taki obowiązek wynikający z prawa wspólnotowego.
Puby w związku z umową (nalepki, szyldy, itd.) zmuszane do sprzedawania piwa browaru po cenie wyższej niż inne, które nie miały umowy z browarem.
Pub wygrał, ale browar pozwał państwo.
Czy możliwe naruszenie prawa wspólnotowego przez organy państwa działające w ramach II filaru? Brak odpowiedzi, nieustalone.
Przesłanki proceduralne odpowiedzialności:
Zawsze będzie orzekać sąd państwa przeciwko któremu roszczenie jest skierowane.
Czy odpowiedzialność cywilna, administracyjna wybiera państwo, nie może orzekać o tym sąd.
Autonomia instytucjonalna - wybieranie sądu przez państwo.
Gdy sąd krajowy to procedura krajowa państwa pozwanego.
Autonomia proceduralna państwa nie jest całkowita, ograniczona między zasadą efektywności i ekwiwalencji.
Efektywności- zabrania nadmiernie utrudniać procedurę, chodzi tutaj o uniemożliwienie przedłużenia dochodzenia dokumentów itd.
Ekwiwalencji - zabrania dyskryminowania roszczeń prawa wspólnotowego względem analogicznych roszczeń, ale opartych na prawie krajowym.
Obrona państwa:
nie może bronić się brakiem odpowiedzialności.
Odpowiedzialność jest oparta na winie.
Dowód braku winy nie zwolni z odpowiedzialności
państwo członkowskie nie może bronić się własnymi okolicznościami egzoracjonalnymi (wyłączającymi odpowiedzialności) opartymi tylko na procedurze krajowej.
Sprawy włoskie oparte na zwrocie bezprawnych opłat. W tych opłatach celach było sięganie do portfeli importerów. Państwo włoskie broniło się przepisem, importer powinien mieć dowód, że on sam poniósł szkodę i nie obciążył tym innych osób(konsumentów) m.in. przez podniesienie cen, brak zniżek.
ETS nie wolno uznawać takich okoliczności egzoracjonalnych.
W portach duńskich opłaty portowe, ale wcześniej badanie co jest na statku. Im towar droższy, tym opłata wyższa. Armatorzy mówią, że to cło. Duńczycy mówią, że to nie zło. Powołują się także na wybaczalny błąd, zabezpieczenie interesów państwa.
ETS: żadnego wybaczalnego błędu, bo nie ma takiej okoliczności egzoracjonalnej.
Dwie okoliczności do ochrony państwa (okoliczności egzoracjonale)(poza niespełnieniem przesłanek):
1) przedawnienie
W Polsce procesowe trzeba zgłosić. W krajach anglosaskich powołanie się na stanowi problem.
Wlk. Brytania, jeżeli można dochodzić to uprawnienie, a jak nie można to po co. Brak ogólnych przedawnienia. Ustawy są kazuistyczne.
Okres przedawnienia musi być rozsądny. Nie może upłynąć, zanim ustawa przedawniana wejdzie w życie.
Siła wyższa- zdarzenie:
Musi być nagłe, nieprzewidywalne
Państwo nie może podjąć działania
Można powoływać się przez krótki okres, gdy okoliczności wystąpiły.
Komisja vs Republika włoska
Włosi nie implementowali przepisów o powołaniu biur do podliczania (posterunki badające transport) i wyniki miały być przesyłane do centrum analizującego.
Włosi nie postawili takiego centrum. Powołując się na siłę wyższą, zamach bombowy w Parlamencie.
Komisja: to było parę lat wcześniej i nie wolno się na to powołać.
Dodatkowe przesłanki:
Gdy odpowiedzialność za działanie legislatora
Ćwiczenia 8 22.12.2008
SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARÓW:
jedna z 4 podstawowych
przysługuje towarom nie osobom (pozostałe przysługują osobom)
traktat art23 i następne oraz art90 i następne
Opiera się na 3 elementach:
unia celna
zakaz stosowania ograniczeń ilościowych i środków o skutku podobnym
zakaz dyskryminacyjnego opodatkowania
AD1
Zakaz stosowania ceł.
Zakaz stosowania środków podobnych do ceł
Wprowadzenie wspólnej taryfy celnej
AD2
cło - opłata nakładana na towar w związku z przekroczeniem granicy, zależy od rodzaju i wartości towaru na podstawie taryfikatora
zakazane cła przywozowe oraz wywozowe
Nie ma odstępstw od tego - art23- unia celna, która obejmuje całą wymianę
zakaz stosowania opłat o skutku podobnym do ceł
wszelkie inne opłaty o charakterze fiskalnym, które są nakładane na towar w związku z przekraczaniem granic (pieniądze dla Skarbu Państwa, przysporzenie dochodu budżetowi)
Państwa próbowały pobierać opłaty sanitarne, które też są zakazane (tłumaczyły, że są one związane ze zdrowiem)
Szwedzi, przedsiębiorstwo sprowadzało akcesoria erotyczne, wprowadzili obowiązek atestów. Brak badań, tylko chodziło o pieniądze. Brak ochrony konsumentek.
AD3
Wspólna taryfa celna w stosunkach handlowych z państwami trzecimi
TARIC - wspólna klasyfikacja wspólnotowa, ponad 100tys pozycji
Państwa członkowskie nie mogą modyfikować ani In plus, ani In minus. Nie mogą pobierać ani mniej, ani więcej.
Wyjątek: mniej można pobierać wtedy, gdy potrzebny towar.
Państwo żąda obniżenia cła, ale wspólnota nie chętna ku temu.
Polska zwróciła się o obniżenie cła na zboże i wołowinę (wywóz polskiej lepszej i tańszej przez kraje unijne). Wspólnota nie wyraziła zgody.
Taryfę celną ustala Rada większością kwalifikowaną na wniosek komisji.
Towar- przedmiot materialny (rzecz) nadający się do obrotu.
Czy towarem są zwierzęta?
Stosujemy do nich odpowiednio przepisy dotyczące towarów.
Odpady są towarem, w tym radioaktywne.
Człowiek nie jest towarem, nie wolno w przewozie stosować przepisów dot. Przepływu towarów.
Czy części ciała są towarami?
Części ludzkie, co do zasady są traktowane jak towar
np. osocze, włosy - swobodny obrót (tylko towary wspólnotowe - wyprodukowany w którymś z państw lub wyprodukowany przez państwo trzecie, ale może znaleźć się w obrocie gdy wszystkie formalności przewozowe zostaną załatwione.
Gdy wspólnota żąda, a nie daje pieniędzy to państwo członkowskie może pobrać opłatę od przewozu (np. opłata za badania nacisku na osi). Nie wolno na tym zarabiać tylko wyrównać.
Zakaz ograniczeń ilościowych - ograniczenie miarą jest zakazane. Np. nie wolno więcej sprowadzić samochodów niż 100 na miesiąc.
Problem art29- nie tylko zakaz ograniczeń ilościowych, ale środków które mają podobny skutek.
Pierwotnie tą kwestię interpretowano wąsko do sprawy.
Dassonville
Przewóz whiskey z Wlk. Brytanii do Belgii.
bezpośrednio z Wlk. Brytanii
za pośrednictwem importerów francuskich (bardziej rozpowszechniony)
Belgowie przepisy, które zobowiązywały do posiadania dokumentów od producentów. Brak jest przestępstwem prawa karnego.
By sprzedawać potrzebne świadectwo pochodzenia. Przepisy brytyjskie poświadczenie tylko jednocześnie ze sprzedażą.
Przepisy francuskie nie wymagały takich świadectw. Hurtownicy francuscy tak to robili (bez świadectw). Belgowie, którzy kupują w Wlk. Brytanii dostaną świadectwo, a kupując we Francji tylko wtedy gdy francuski importer się postara.
Dassonville: skutek podobny do ograniczeń ilościowych. Łatwiej sprowadzić przez granicę zewnętrzną wspólnoty niż przez wewnętrzną.
ETS: formuła Dassonville - Każdy środek, który bezpośrednio lub pośrednio rzeczywiście lub potencjalnie ogranicza handel wewnątrz wspólnoty będzie środkiem podobnym do ograniczenia ilościowego.
Świadectwo pochodzenia uznano za taki środek.
Państwa członkowskie protestowały. ETS: polityka gospodarcza państw wolą ograniczenia.
Keck
ETS: uregulowanie formuły Dassonville
Tylko do ograniczeń dot. Towarów, a nie sposobów ich sprzedaży.
Państwa członkowskie mogą utrzymywać- ograniczenia sprzedaży towarów, jeżeli nie mają charakteru dyskryminacyjnego.
Keck i M. dwóch kierowników.
Sprzedaż dumpingowa- obniżenie cen, wykoszenie konkurencji, podniesienie cen.
Keck i M. nie wolno zakazywać sprzedaży dumpingowej, bo ogranicza się handel wewnętrzny wspólnotowy. Towary mają tylko zbyt dla tego, że są dużo tańsze.
ETS: formuła Dassonville do samego towaru, a nie do rodzaju jego sprzedaży.
Państwa członkowskie mogą:
wprowadzać przepisy o cenach minimalnych
ograniczać krąg odbiorców (wiek, zezwolenia)
ograniczyć czas pracy placówek, gdzie sprzedaje się towar (Szwecja-alkohol)
ograniczać czas sprzedaży wszystkich towarów (np. wolne niedziele)
ustalać wyższe ceny w sklepach, które są otwarte dłużej (np. całodobowe w Belgii)
Powody ograniczenia art30 (klauzule derogacyjne)
Stwierdza, że można ustanowić ograniczenia ze względu na:
bezpieczeństwo publiczne
zdrowie pub.
porządek pub
moralność pub.
Ochronę zwierząt
Ochronę roślin
Ochronę majątku narodowego posiadającą wartość artystyczną, historyczną i archeologiczną
Ochronę własności przemysłowej
Ograniczenia wprowadzone muszą być w interesie publicznym i nie mogą być dyskryminacyjne. Ciężar wykonania celowości klauzuli musi udowodnić państwo.
Conegate
Import do Szkocji dmuchanych lalek (z Francji). Brytyjczycy uznali, że to niemoralny towar. Zakaz sprowadzania.
Conegate zaskarżyło decyzję ministra gospodarki, że zakazano zaopatrywać się w przedsiębiorstwach zagranicznych, a w Wlk. Brytanii nie.
Wymogi imperatywne- dodatkowe powody dla których można ograniczyć zasadę wzajemnego uznania standardów.
Chassis de Dijon
Likier porzeczkowy.
Napój alkoholowy co najmniej 25%. Likier nie spełniał wymogów.
Zasada wzajemnego uznania standardów:
Likier porzeczkowy wyprodukowany zgodnie z zasadami w kraju pochodzenia, musi być dopuszczony w innym kraju (nawet gdy nie spełnia wymogów)
Ograniczenia od zasady -> wymogi imperatywne:
ochrona zdrowia konsumenta
ochrona skuteczności nadzoru podatkowego
ochrona rzetelności obrotu gospodarczego
ochrona dobrej wiary w obrocie
Niemcy podnoszą, że likier podważa ochronę konsumenta.
ETS: nakazać, by zawartość alkoholu była zawarta na opakowaniu
Niemcy: zagraża zdrowiu, blokowanie rozwoju młodzieży niemieckiej
ETS: zbijał wszystkie argumenty niemieckie
Kiszone ogórki, kapusta, bigos-> nieświeża żywność, nie dopuszczone w innych krajach członkowskich.
Nie wolno powoływać się na klauzule derogacyjne jako ochronę rynku.