Wykład 1

Komunikowanie polityczne jest celowym komunikowaniem o polityce.

Komunikowanie a dziedziny pokrewne

Komunikowanie polityczne

(proces dwukierunkowy)

Propaganda Public relations Reklama

forma komunikowania forma komunikowania forma komunikowania

masowego masowego masowego

proces jednokierunkowy proces dwukierunkowy proces jednokierunkowy

techniki komunikacji techniki komunikacji

marketingowej marketingowej

Marketing

zespół technik i metod

wspierających efektywność

procesu komunikowania

Podejścia badawcze w studiach nad komunikowaniem politycznym

Behawioralne

Strukturalno - funkcjonalne

Interpretacyjne

Dialogowe

Rynkowe (marketingowe)

Podejście behawioralne

Komunikowanie polityczne jako działanie instytucji politycznych obciążonych zadaniem rozpowszechniania informacji, idei oraz kształtowania postaw odpowiadających interesom tej instytucji.

Zasadnicze kwestie to:

Propaganda

Analizy wyborcze

Efekty komunikowania masowego tj. zmiany wywołane w postawach i zachowaniach odbiorców

Stosunki między mediami, opinią publiczną i władzą publiczną

Podejście strukturalno-funkcjonalne

„Rządzenie jest przede wszystkim kwestia komunikowania”. J. Gerstle

Komunikowanie jako dynamiczny element systemu politycznego, od którego zależą inne procesy, takie jak socjalizacja, rekrutacja czy partycypacja.

Komunikowanie polityczne to wymiana informacji (proces interakcji) między systemem i jego otoczeniem. Żądania, które przedostają się z otoczenia do systemu politycznego, są następnie przekształcane w decyzje i powracają do środowiska w postaci sprzężenia zwrotnego.

Podejście interakcyjne

Komunikowanie polityczne jako działanie strategiczne w którym dochodzi do konfrontacji poszczególnych aktorów sceny politycznej, publiczności etc.

Dwie zasadnicze techniki manipulowania kolektywnymi emocjami:

Kontrola informacji poprzez jej zatrzymywanie lub intensyfikację przepływu informacji, utrzymywanie ich w tajemnicy, regulowanie charakteru i rytmu przepływu komunikacji.

Stosowanie wzmocnień symbolicznych w publicznym procesie perswazji. (Aktorzy, biorący udział w przedstawieniu, wykorzystują całą gamę symboli werbalnych i niewerbalnych, wzmacniających lub podtrzymujących rolę)

Podejście dialogowe

Wywodzi się od Arystotelesa: „W dyskusji, opartej na argumentach, można ustalić wspólny punkt widzenia”.

Konsensus jest możliwy do osiągnięcia jedynie w sytuacji idealnego komunikowania tj. takiego, gdzie mamy do czynienia z symetrycznym dialogiem, w którym uczestnicy są partnerami i mają w pełni możliwość odegrania swoich ról.

Podejście marketingowe (rynkowe)

Aktorzy polityczni jako produkty, które należy jak najtańszym kosztem wyprodukować (wykreować) i sprzedać. Sprzedającym jest podmiot rywalizacji wyborczej (partia polityczna, kandydat) a kupującym wyborca.

Najważniejsze kwestie to:

Komunikaty wyborcze (program, wystąpienia publiczne, przekazy medialne)

Komunikowanie oferty politycznej

Percepcja przekazów wyborczych przez obywateli

Wpływ komunikowania wyborczego na wyniki głosowania

Zarządzanie i organizacja kampanii politycznych i public relations

Narzędzia kampanii wyborczych

Rola politycznych konsultantów i doradców oraz konsekwencje ich udziału w procesach politycznych

Systemowa definicja komunikowania politycznego

Komunikowanie polityczne to proces, który:

Stanowi wycinek olbrzymiego pola naturalnego komunikowania międzyludzkiego

Zachodzi w określonej przestrzeni komunikacyjnej

Obejmuje konkretną zbiorowość ludzką

Odbywa się na mikropoziomie (jednostki), mezopoziomie (instytucje) oraz makropoziomie (społeczeństwo)

Wykorzystuje wszelkie dostępne kanały komunikacyjne (masowe i interpersonalne)

Jest komunikowaniem formalnym

Ma na celu publiczne przekazywanie i wymianę komunikacji o polityce między aktorami politycznymi, tworzącymi politykę i obywatelami, przy włączeniu mediów masowych, odpowiedzialnych za przedstawianie tej polityki.

Rodzaje komunikacji politycznej

Komunikacja elitarna: gdy rządzący komunikują się głównie między sobą, w obrębie elit władzy

Komunikacja hegemoniczna: gdy rządzący kierują komunikaty ku rządzonym

Komunikacja petycyjna: gdy rządzeni kierują wypowiedzi ku rządzącym

Komunikacja asocjacyjna (stowarzyszeniowa): gdy rządzeni komunikują się pomiędzy sobą

Uczestnicy procesu komunikowania politycznego

Funkcje mediów masowych w komunikowaniu politycznym (w systemach demokratycznych)

Informacyjna

Edukacyjna

Platformy debaty publicznej

Kontrolna (tzw. watchdoga)

Promocyjna

Orędownika/adwokata

Typy wyborców

Wg R. Putnama

Elity partyjne i decyzyjne - grupa występująca w podwójnej roli, kandydatów i decydentów politycznych oraz wyborców

Wyborcy zdecydowani - obywatele zaangażowani, aktywiści i działacze, wyborcy o specyficznych poglądach a także jednostki o wysokiej pozycji społecznej, które są autorytetami w swoim środowisku

Wyborcy niestabilni (niezdecydowani) - obywatele o umiarkowanych poglądach, bez określonych preferencji, zdarza im się głosować na różne partie w zależności od sympatii do ich aktualnego lidera. Grupa wrażliwa na wyniki sondaży opinii publicznej, idąca za przykładem innych. Jest obiektem szczególnego zainteresowania partii politycznych i specjalistów od marketingu

Wyborcy bierni - jednostki zniechęcone do polityki, z niewielką wiedzą na jej temat. Z reguły posiadają niski status społeczny i niski poziom wykształcenia. Łatwy obiekt manipulacji.

Wyborcy nieuczestniczący - ludzie, którzy z zasady (lub lenistwa) nie uczestniczą w wyborach.

Typy wyborców wg Z.J. Pietrasia

Wyborcy pozytywni - osoby emocjonalne, decyzje podejmują na podstawie wizerunku kandydata i sympatii do niego.

Wyborcy negatywni - jednostki kierujące się negatywnymi emocjami, głosują przeciwko a nie za. Często wybierają na zasadzie „mniejszego zła”.

Wyborcy programowi - jednostki racjonalne, opierające swoje decyzje na wiedzy o polityce i państwie, na programach politycznych kandydatów i partii.

Wyborcy aksjologiczni - dokonują wyboru za względu na posiadany system wartości, poglądy polityczne, ideologię i wyznawaną religię. Dzielą się na elektorat prawicowy, centroprawicowy, centrolewicowy, lewicowy, skrajnie prawicowy i lewicowy, liberalny i konserwatywny, chadecki, socjaldemokratyczny, ateistyczny etc. Z reguły wyznawane wartości są stałe a zatem elektorat ten jest stabilny i przewidywalny.

Wyborcy partyjni - najbardziej lojalny elektorat, członkowie i sympatycy partii.

Wyborcy grupowi - jednostki identyfikujące się z pewną grupa społeczną i pod jej wpływem podejmujące decyzje. Np. grupa narodowa, religijna, zawodowa.

Wyborcy niezależni - Niestabilni, niezdecydowani, często postępujący na przekór.

Wyborcy wyalienowani - Nie uczestniczą w wyborach.

Aktorzy polityczni

Media masowe

Obywatele

---