Koszt Ex post - odzwierciedlenie wielkości i struktury zużycia czynników produkcji poniesiony na realizacje określonych wyrobów i stanowi podstawę ustalenia ceny tych wyrobów.
Koszt Ex ante - przyszłe planowane koszty mogą być różne w zależności od podjętych decyzji co do kierunków działania przedsiębiorstwa.
Wg. Ustawy o rachunkowości - koszty to uprawdopodobnienie zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, których wartość można wiarygodnie określić.
Kryteria wyborów ekonomicznych
-gospodarka planowana ~ kryteria makroekonomiczne
-gospodarka rynkowa ~ kryteria mikroekonomiczne (rynkowe)
=planowana
=kryteria ilościowe
=rynkowe
=kryteria wartościowe
+planowana
+kryteria sutecznościowe
+rynkowa
+kryteria efektywnościowe
Rachunkowość służy trzem potrzebom przedsiębiorstwa
1_ ewidencja operacji gospodarczych
2_wykorzystanie danych do analizy i oceny przedsiębiorstwa
3_ potrzeby zarządzania
Podział rachunkowości
_rachunkowość finansowa + dział zadanie (sformalizowane), bieżąca ewidencja działalności przy zachowaniu zasad zapisanych aw ustawie 29 wrz. 1994 dz.u.rn. 121 poz. 591
_rachunkowość zarządcza(menadżerów)
Cel rachunkowości finansowej- gromadzenie i przetwarzanie
_bilans
_rachunek zysków i strat
_rachunki przepływów pieniężnych
Rachunek finansowy służy celom zewnętrznym, zawarte w sprawozdaniu finansowym dane liczbowe informują podmioty zewnętrzne o:
-rozmiarach majątku przedsiębiorstwa
-źródłach majątku przedsiębiorstwa
-wielkości przychodów
-kosztów
Odbiorcy tych informacji to:
-właściciele, banki, kontrahenci, agendy rządowe, (GUS), związki zawodowe, pracownicy.
Bilans - zestawienie
Pasywa -źródła finansowania
Aktywa-trwałe, obrotowe
Pasywa-kapitał własny, kapitał obcy
Ustawa z 1994 /Bilans atr. 45—54
Wartość firmy-stanowi różnice miedzy ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowana jej części a niższą od niej wartością godziwa przyjętych aktywów netto.
Aktywa netto-majątek minus zobowiązania
Aktywa obrotowe-zapasy
Kapitały/fundusze-zależy do nazwy przedsiębiorstwa
RZiS
Ewidencja kosztów- rodzajowy, kalkulacyjny
_przychody netto ze sprzedaży: koszty osiągnięcia przychodów ze sprzedaży
_wynik na sprzedaż: pozostałe przychody operacyjne; pozostałe koszty operacyjne
_wyniki na działalności operacyjnej (EBT): przychody finansowe; koszty finansowe
_wyniki na działalności gospodarczej: zyski nadzwyczajne; straty nadzwyczajne
_wyniki brutto: podatek dochodowy 19%
_wyniki netto
Kalkulacyjny podział kosztów
Bezpośrednie: materiałowy, robocizny, pozostałe
Pośrednie: wydziałowe, zarządu, sprzedaży
TKW = K. bezpośrednie + K. wydziałowe
Rachunkowość zarządcza - dostarczenie metod, danych dla odbiorców wewnętrznych aby usprawnić proces zarządzania przedsiębiorstwem.
Rachunek kosztów - badanie i transformowanie, według przyjętego modelu, informacji o kosztach, działalność podmiotu służy użytkownikom do oceny sytuacji podejmowania decyzji gospodarczych i kontroli ich urzeczywistnienia.
CEL:
_dostarczenie informacji ich użytkownikom
_sporządzanie rachunku kosztów są koszty działalności
_przedmiotem rachunki kosztów jest przedsiębiorstwo
Rachunkowość zarządcza:
_orientacja na rynek
_ustalanie kosztów, aby podjąć decyzje
_powiązanie kosztów z decyzjami
Rachunek kosztów:
_orientacja na produkcje
_ustalenie kosztów jako cel obliczeń „koszty na wyjściu”
_oderwanie kosztów od decyzji
Koszty- definicja:
K= b + ( C + V )
C - nakłady pracy uprzedmiotowionej (środki i przedmioty pracy)
V - nakłady pracy ludzkiej
b - ceny nakładów
Kiedy powstają koszty:
-chęć uzyskania przychodów (płace)
-amortyzacja (zużycie stopniowe)
-niekorzystne zdarzenia
Koszty bezpośrednie:
Koszt ze zmiana produkcji:
-K. zmienne (zależność od wielkości produkcji)
-K. proporcjonalne
-K. progresywne
-K. degresywne
Koszty stałe:
-K. bezpośrednie
-K. składowe
Metody podziału kosztów na stałe i zmienne
-Księgowa (subiektywna ocena)
-Statystyczna
+metoda dwóch punktów
+metoda wizualna
+metoda regresji liniowej
Metody wyodrębniania kosztów stałych i zmiennych
Księgowe - decyduje księgowy
Statystyczne - statystyka
Metody statystyczne - wyodrębnienie kosztów przy użyciu metod statystycznych opiera się na założeniach iż koszty całkowite są w sposób liniowy zależne od wielkości produkcji.
KC = Kzj *q = KS
q - wielkość produkcji
Kzj - koszt zmienny jednostkowy
KS - koszty stałe
Metoda analizy regresji liniowej (dokładna)
- polega na znalezieniu równana linii prostej aby suma kwadratów pionowych odległości między tą linia a danymi rzeczywistymi był w jak najmniejsza. Metoda która spełnia to kryterium jest to metoda najmniejszych kwadratów.
Kalkulacja jest to czynność obliczeniowa zmierzających do ustalenia kwoty kosztów przypadających na przedmiot kalkulacji.
Przedmiotem kalkulacji są jednostki kalkulacyjne.
Jednostki kalkulacyjne musza być określone pod względem:
-Rodzaju (ściśle określony rodzaj wyrobu, usługi lub grupy zbliżonych wyrobów)
-Wielkości (1 tona, 1 sztuka)
Jednostka kalkulacji musi być wyrażona za pomocą odpowiedniej mary materialnej (sztuk) lub umownej (1 dzień).
Zadania kalkulacji w przedsiębiorstwie:
1.Ustala struktury w przedsiębiorstwie
2.Umożliwia właściwą wycenę produkcji niezakończonej, wyrobów gotowych, materiałów itp. Oraz ustalenie prawidłowej wysokości wyników na sprzedaży.
3.Kontrola wysokości ponoszonych kosztów i dostarczenie informacji do ewentualnej obniżki kosztów.
4.Tworzenie podstaw ustalania cen
Rodzaje kalkulacji
I - z punktu widzenia znaczenia procesów ewidencji i procesów zarządzania.
Kalkulacja ewidencyjna dokonywana na potrzeby ewidencji a opiera się na przepisach Ustawy o rachunkowości a jej podstawa jest koszt wytworzenia (TKW)
Kalkulacja decyzyjna dokonywana na potrzeby decyzyjne (zarządzania) jej podstawa jest obliczenie pełnego kosztu jednostkowego w celu weryfikacji polityki cenowej. Można wiec do jk. Wytworzenia (TKW) doliczyć koszty zarządu i sprzedaży wg. przyjętego klucza.
II - ze względu na sposób ustalania kosztu jednostkowego (rodzaj przedsiębiorstwa, rodzaj wyrobu).
Kalkulacja podziałowa - prosta, współczynnikowa, procesowa.
Doliczeniowa - zleceniowa, asortymentowa
Kalkulacja podziałowa, jest stosowana w przedsiębiorstwach które wytwarzają jeden produkt (cukier, elektrownia) lub różne lecz pokrewne produkty wytwarzane masowo ze zbliżonych surowców za pomocą takich samych urządzeń i procesów (cegielnie, piekarnie). Kzj = KC/q
Podziałowa prosta jest stosowana w przedsiębiorstwach w których występuje produkcja masowa jednego asortymentu