Socjologia wychowania jest jedną z dziedzin socjologii, która zajmuje się wychowaniem jako procesem społecznym. Bada przede wszystkim środowiskowe uwarunkowania szkoły, rodziny, grup rówieśniczych, funkcjonowanie różnych środowisk wychowawczych, zmiany celów i treści wychowania społecznego.
Prekursorem socjologi wychowania w Polsce był Florian Znaniecki (1882-1958).
To jemu zawdzięczamy ustanowienie socjologii jako dyscypliny akademickiej w Polsce.
Napisał on: „Wstęp do socjologi” (1922); „Chłop polski w Europie i Ameryce” (z W.I.Thomasem, (1918-1920), a także „Socjologia wychowania” (1928-1930.
Czym interesuje się socjologia wychowania?
Socjologia wychowania interesuje się
Zjawiska, zbiorowości i instytucje wychowawcze decydujące o przebiegu wychowania, jego cechach, treści, formach, organizacji, zmianach w nich zachodzących.
Procesy wewnętrzne warunkujące funkcjonowanie instytucji wychowawczych, decydujące o zawartości grup celowych, wyznaczające kierunek zmian i przekształceń w nich zachodzących.
Szersze układy, systemy, zjawiska, procesy społeczne oraz te aspekty innych (a więc nie stawiających sobie za cel wychowania), grup i instytucji, które jednak wywierają wpływ na wychowanie, jego treści i społeczne skutki.
W socjologi wychowania zawiera się socjologia edukacji.
Zbigniew Kwieciński rozumiał edukację jako ogół procesów rozwojowych, wpływów obejmujących wychowanie, jak i inne oddziaływania społeczne, które kształtują osobowość członków społeczeństwa.
Istota socjologii wychowania
Funkcje
Problemy
Olga Tokarczyk (Stawiarska)
IP- stacjonarne
Grupa C8
Przedmiotem badań socjologi wychowania są:
- zbiorowości społeczne, zjawiska, procesy socjalizacyjne i wychowawcze decydujące o kształtowaniu się poszczególnych jednostek, grup, klas, warstw, kategorii zbiorowości etnicznych i terytorialnych.
- instytucje wychowawcze regulujące przebieg procesów resocjalizacyjnych, wychowawczych wpływające na strukturę, treści i formy, organizację czynności wychowawczych i społeczno kulturowych warunków wychowania oraz działalność edukacyjną pośrednią lub bezpośrednią innych instytucji.
- społeczno-kulturowy przebieg procesów wychowania i zachowań, organizacji i dezorganizacji sprzyjającej bądź nie realizacji celów oraz zadań wychowania i edukacji, zmiany i przekształcenia zachodzące pod wpływem edukacji i działalności społeczno-zawodowej.
-poziomy efektywności i jakości funkcjonowania procesów wychowawczych i kulturowych w ramach mikro, mezo i makro systemów wychowania w zakresie form wychowania naturalnego, bezpośredniego, pośredniego,
formalnego i nieformalnego.
Funkcje jakie spełnia socjologia wychowania:
Funkcja poznawcza i teoretyczna - polega na przekazaniu społeczeństwu wiedzy, służy poznawaniu życia społecznego ludzi, umożliwaia poznawanie mechanizmów, procesów i praw strukturalnych, rozwojowych, wyjaśnianie opisywanych zjawisk i zależności.
Funkcja humanistyczna - wyraża się głównie we wprowadzaniu w system norm i wartości, określania norm i zachowań grup i jednostek w rozwijamiu osobowości i kształtowaiu postaw i przekonań, a także stereotypów.
Funkcja wychowawcza - przejawia się w kształtowaniu wzorów i modeli zachowań społecznych, umożliwia świadome i celowe wykonywanie celów i zadań wychowania.
Funkcja diagnostyczna i prognostyczna - przejawia się w rozpoznawaniu określonego stanu rzeczy. Na podstawie diagnozy formułujemy optymalne rozwiązania.
Funkcja społeczno - pedagogiczna zajmuje się wyjaśnianiem sytuacji społeczno wychowawczych jak również wskazywaniem skutecznych metod i technik oddzialywania wychowawczego, funkcja socjotechniczna to organizowanie i kierownie procesami wychowawczymi w szkole, klasie, grupie koleżeńskiej, środowisku społecznym.
Funkcja apologetyczna i demaskatorska - funkcje te są realizowane w zależności od tego jakie orientacje, interesy, cele i zadania światopogłądowe i moralno-etyczne propaguje i realizuje. Funkcja apologetyczna i demaskatorska może dotyczyć zarówno czegość jak i kogoś.
Apologetyka to obrona i ukazywanie czyichś interesów.
Demaskatorska to wyszukiwanie pewnych mankamentów, uchybień, to co szkodliwe dla rozwoju człowieka.
Socjologia wychowania zawiera w sobie elementy teoretyczne jak i praktyczne; teoria jest wiedzą wyjaśniającą określoną dziedzinę zjawisk, pozostaje w związku z praktyką, bo na jej podstawach jest formuowana; praktyka to świadoma działalność ludzi, wykorzystująca umiejętności i nawyki zdobyte w działaniach.
Problemy socjologi wychowania i edukacji:
Wychowanie jako zjawisko społeczne
Wychowanie a społeczeńśtwo
Wychowanie a problemy ludnościowe
Struktura społeczna szkoły
Ekologia wychowania
Stratyfikacja (różnicowanie) społeczna a szkoła
Wychowanie, a procesy społeczne (współzawodnictwo, konflikty, asymilacja)
Uspołecznianie jako proces wychowania
Dewiacyjne zachownia w szkole
Dynamika grup w wychowaniu
Warynki kształtujące programy nauczania
Społeczność lokalna, a szkoła
Wychowanie w zakresie odpowiedzialności społecznej
Aktualne kontrowersje o wychowaniu
Wychowanie zdrowotne
Edukacja, a demokracja i polityka
Wychowanie do zmian i rozwojowu
Wychowanie do przyszłości
1 Magda Karkowska, Socjologia wychowania wybrane elementy, wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódz 2007.
2 Florian Znaniecki, Socjologia wychowania, PWN, Warszawa 2001.
Wyszukiwarka