1. Omów pracę z uczniem zdolnym (pojęcie ucznia zdolnego, rozpoznawanie ucznia zdolnego w klasie, opieka pedagogiczna nad uczniem zdolnym).
Uczeń zdolny- Uczeń zdolny w rozumieniu społecznym to uczeń, który ma wzorowe zachowanie i najwyższe oceny z przedmiotów szkolnych. Natomiast w rozumieniu psychologicznym uczeń zdolny to taki, który ma wysoki iloraz inteligencji, duże osiągnięcia oraz wysokie zdolności twórcze na różnych płaszczyznach życia. Uczniowie zdolni są postrzegani jako indywidualiści. Wykazują oni wyraźne cechy inności, które przejawiają się w różnych formach dotyczących zachowania, intelektu i charakteru. Te inne zachowania zwykle nazywane są "nadpobudliwościami".
2.Omów pracę z uczniem trudnym (pojęcie ucznia trudnego, rozpoznawanie ucznia trudnego w klasie, opieka pedagogiczna nad uczniem trudnym).
Uczeń trudny- Takich uczniów cechuje brak umiejętności kierowania własnymi procesami psychicznymi, jak uwaga i pamięć, z trudem zapamiętują daty i reguły, nie wykazują głębszych zainteresowań problemami i przedmiotami, a ich słaba aktywność myślowa staje się przyczyną postawy bierności i rezygnacji. Niepowodzenia uczniów są związane przede wszystkim z ich cechami osobowości i rodzajem stosunków ze środowiskiem.
3.Scharakteryzuj metody kształcenia.
4. Omów przyczyny niepowodzeń szkolnych + 8. Omów rodzaje niepowodzeń szkolnych i ich skutki
Efekty pracy i uzyskane wyniki nie zależą tylko od ucznia, składa się na to kilka czynników, takich jak: płeć, inteligencja, zdolności, zainteresowania, nastawienie, motywacja i osoba nauczyciela. Do zasadniczych przyczyn niepowodzeń szkolnych zaliczyć należy:Przyczyny ekonomiczno- społeczne- to całokształt tych względnie trwały warunków materialnych, społecznych i kulturalnych, które powodują niekorzystną sytuację życiową dziecka w środowisku rodzinnym, szkolnym i pozaszkolnym. Bardzo złe warunki materialne i mieszkaniowe, rozpad struktury rodziny i zakłócenia jej wewnętrznej atmosfery, niski poziom intelektualny i kulturalny rodziców, niewłaściwa postawa rodziców wobec dziecka, poziom świadomości wychowawczej rodziców, współpraca rodziców lub opiekunów dziecka ze szkołą, brak zrozumienia i zaspokojenia potrzeb dziecka oraz brak zainteresowania jego nauką wpływają na niekorzystne wyniki w nauce i na występowanie niepowodzeń szkolnych.Przyczyny dydaktyczne a) nieodpowiednie zewnętrzne warunki pracy dydaktycznej nauczyciela:
- różnorodne braki istniejącego systemu szkolnego, nieprzystosowanie szkoły do wymagań współczesnej nauki i techniki,
- nieprzystosowanie programów nauczania do możliwości intelektualnych oraz społecznie uwarunkowanych zainteresowań oraz potrzeb uczniów,
- nieodpowiedni poziom podręczników pod względem merytorycznym i metodycznym,
- niedostateczne wyposażenie szkół i pracowni przedmiotowych w niezbędny sprzęt i pomoce naukowe,
- trudne warunki organizacyjne pracy szkół, nadmierna liczba uczniów w klasie, nieracjonalna organizacja zajęć szkolnych,
b) działalność dydaktyczna nauczyciela:
- błędy metodyczne i wychowawcze wynikające z niedostatecznej znajomości współczesnej teorii pedagogicznej oraz posługiwania się teoria w praktyce,
- błędy oraz usterki metodyczne i wychowawcze wynikające z niedostatecznej znajomości uczniów,
- niedostateczna opieka nad uczniami opóźnionymi w nauce,
- nieprzygotowywanie się do lekcji, zaniedbywanie samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji,
c) wadliwa praca ucznia:
- brak odpowiednich warunków do odrabiania pracy w domu,
- niechętny stosunek do nauki, niesystematyczność, lekceważenie obowiązków szkolnych, wagary.
Po rodzinie szkoła i wraz z nią nauczyciele pełnią bardzo ważną rolę w życiu ucznia. Praca nauczyciela w szkole to nie tylko nauczanie, ale i wychowanie.
Przeciętnie zdolny uczeń, pozbawiony w domu podstawowej opieki i jednocześnie nie znajduje zrozumienia w szkole, będzie napotykał na coraz większe trudności w nauce i sprawiał kłopoty wychowawcze. Przyczyny powodujące niepowodzenia szkolne mają charakter sprzężony, stanowią splot różnych uwarunkowań. Ujawniając się najpierw w nauce, przerzucają się najczęściej na zachowanie lub odwrotnie- obejmując zachowanie, przenoszą się na naukę.
Czynniki biopsychiczne - to przyczyny tkwiące w dziecku:
- Zaburzenia rozwoju dziecka, np. słaby rozwój umysłowy, wady słuchu, wzroku, wymowy.
- Zły stan zdrowia - zły stan zdrowia odbija się niekorzystnie na jego układzie nerwowym, a tym samym na jego rozwoju umysłowym. Chore dziecko opuszcza lekcje, nie nadąża za programem, co ma wpływ na wyniki nauczania.
- Nadpobudliwość psychoruchowa - dziecko nie potrafi się skupić.
- Różne zakłócenia w rozwoju uczuciowości, motywacji i postaw, a także związane z nimi zaburzenia funkcjonowania społecznego.
- Zaburzona lateralizacja - przewaga jednej ze stron czynnościowych ciała. Może być wczesna - wcześniej się zaczyna, usprawnia się jedna ze stron, silna - zdecydowanie lepiej wykonywać lewą niż prawą, jednostronna - wszystko po jednej stronie.
- Dysfunkcje analizatora słuchowego, wzrokowego i ruchowego - dzieci z zaburzoną analizą i syntezą słuchową słyszą prawidłowo poszczególne dźwięki, ale nie potrafią ich wyróżnić z potoku słów.
5. Wyjaśnij pojęcia: wychowanie, kształcenie, edukacja.
Kształcenie - całość doświadczeń składających się na proces zdobywania przez jednostkę umiejętności, wiedzy oraz rozumienia otaczającego go świata. Obejmuje zarówno proces nauczania i uczenia się.
Ogniwa:
1. Uświadamianie sobie przez uczniów celów i zadań dydaktycznych.
2. Poznawanie nowych faktów.
3. Nabywanie pojęć.
4. Utrwalanie wiadomości uczniów (systematyzowanie wiedzy).
5. Przechodzneie od teorii do praktyki.
6. Wykonywanie zadań dydaktyczno-wytwórczych.
7. Kontrola i ocena wyników nauczania (sprawdzanie osiągnięć).
Cel operacyjny - opis wyników jaki ma być uzyskany. Opis powinien umożliwić określenie czy cel został osiągnięty, a przynajmniej określić sposób sprawdzenia wyniku.
Taksonomiczne ujęcie celów - zmierza do ścisłego, kompletnego i rozłącznego ujęcia celów, z założeniem, że poszczególne pozycje mogą stać się przedmiotem pomiaru. Pozycje ujmuje się funkcjonalnie bądź ze względu na wyniki końcowe.
Edukacja - ogół wpływów na jednostki i grupy ludzi, aby stali się świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty społecznej oraz by byli zdolni do samorealizacji.
Wychowanie - świadome oddziaływanie przez wychowawcę na wychowanka, mające na celu wytworzenie pewnej zmiany w jego osobowości. Zmiany te powinny obejmować zarówno stronę poznawczą jak i instrumentalną, a sam proces zachodzący między nimi jest uwarunkowany wieloma czynnikami.
6. Wyjaśnij pojęcie „samowychowanie” i opisz jego właściwości.
Samowychowanie - to czynne ustosunkowanie się człowieka do procesu własnego rozwoju, wyrażające się świadomym kierowaniem swojego postępowania.
Samowychowanie - jest zespołem pewnych zabiegów jakie podmiot wychowania podejmuje w stosunku do własnej osoby w celu doskonalenia przynajmniej jednej z płaszczyzn swojej osobowości.
Konstytutywne cechy samowychowania
· występowanie podmiotu i przedmiotu wychowania w tej samej osobie. Aktywność samowychowawcza (nie wystarczy świadomość, że zaczynam za siebie odpowiadać, trzeba autentycznej aktywności samowychowawczej) - wyraża się w planowaniu własnego rozwoju w planowaniu i kierowaniu nim - stawianie sobie wymagań, określanie w związku z tym pewnych zadań i na końcu ocenianie;
· potrzeba samodoskonalenia,
· samodyscypliny,
· samokontroli
· i samooceny
7. Omów funkcje środków dydaktycznych.
a) funkcja motywacyjna- (I ogniwo) polega na wywołaniu pozytywnego nastawienia do uczenia się poprzez budzenie zaciekawienia i zainteresowania dla przedmiotu poznania. Środki dydaktyczne, szczególnie audiowizualne oddziaływają na strefę emocjonalna, wyzwalają i wzmacniają motywy ucznia się.
b) funkcja poznawcza-(II ogniwo) polega na tym ,że dzięki środkom uczący się poznaje bezpośrednio określoną rzeczywistość.
c) funkcja kształcąca-(VI ogniwo) sprowadza się do rozwijania zdolności poznawczych (wyobrażani, myślenia, pamięci) oraz kształtowania odp. umiejętności i sprawności.
d) funkcja dydaktyczna- (V ogniwo)środki dydaktyczne są jedynym źródłem wiadomości dla uczniów, ułatwiają ich zrozumienie, utrwalenie i sprawdzenie stopnia opanowania, środki dyd. Służą ilustracji wybranego zagadnienia ,pomagają uczniowi w tworzeniu uogólnień.
e) funkcja wychowawcza- polega na pobudzeniu strefy emocjonalnej, na wywołaniu przeżyć i kształtowaniu postaw uczniów. Uczymy się przez przezywanie teatr, multimedia, muzyka, wycieczka itp. Są to środki i metody.
9. Omów system kształcenia w koncepcji Rudolfa Steinera (szkoła waldorfska).
Szkoły waldorfskie mają własny program nauczania niezależny od programów państwowych. Nie wyróżniają żadnego ze światopoglądów.Klasa jest prowadzona przez tego samego nauczyciela-wychowawcę przez 6 lat (w Europie - 6 lat). W czasie lekcji głównej nauczyciel uczy dzieci w formie 4 - tygodniowych cykli tematycznych, rozwijając zdolności odczuwania, wyostrzając zmysły poprzez uwrażliwienie na barwy, zapachy, nastroje i dźwięki w przyrodzie, unikając abstrakcji. Na jednej lekcji dzieci uczą się pisania i czytania, liczenia, wiedzy o najbliższym otoczeniu, o języku ojczystym, matematyki i geometrii, geografii, historii, biologii, fizyki i chemii. Ma to odpowiednik w obecnie obowiązującym w Polsce państwowym systemie nauczania zintegrowanego. Nauczyciele-specjaliści uczą tylko języków obcych, zajęć praktycznych, muzyki i eurytmii, gimnastyki i religii. W szkole nie stosuje się w ogóle ocen cyfrowych. Od klasy 1 do 6 (8) obowiązuje ocena opisowa. Rodzice decydują o wyborze rodzaju lekcji religii dla dziecka. Na koniec szkoły uczeń pisze pracę dyplomową na wybrany temat.Zajęcia artystyczne są traktowane na równi z zajęciami z matematyki czy języka ojczystego. Odbywają się w 2 godzinnych blokach. Od 1 klasy dzieci uczą się grać na flecie lub lirze, grają w orkiestrach klasowych i szkolnych. Na zajęciach praktycznych robią na drutach, szydełku, haftują i szyją. Na plastyce poznają różne techniki tworzenia: malowanie, rysowanie, grafika, pracę w glinie i drewnie, ucząc się tworzenia obrazowego. Zamiast gotowych już przygotowanych szablonów do wypełniania tworzą własne prace z różnych materiałów wynikające z ich własnego indywidualnego przeżycia. Nie podlegają one ocenie jakościowej.
10. Przedstaw koncepcję pedagogiczną Aleksandra Neila (szkoła Summerhill).
W szkole kierowanej przez A. S. Neilla, o nazwie Summerhill (oznaczającej wzgórze słońca), nikt nie był zmuszany do nauki, gdyż wierzono że brak przymusu uczęszczania do szkoły skłoni wychowanków do samodzielnego wyboru nauki, co zresztą potwierdziło się w praktyce. Prędzej czy później, wychowankowie sami, z własnej i nie przymuszonej woli, zaczynali chodzić na zajęcia. Pełną swobodę posiadali również w podejmowaniu decyzji o wyborze zajęć pozalekcyjnych, zachowania w stosunku do nauczycieli, ubioru itp. W Summerhill brano pod uwagę zainteresowania wychowanków, ich pomysły i zdolności, dzięki czemu (jak również za sprawą świetnych relacji nauczycieli z dziećmi), osiągano wysoki poziom nauczania. A. S. Neill był surowym przełożonym swoich nauczycieli i stawiał im wysokie wymagania, co podyktowane było przekonaniem, iż przyczyny niepowodzeń szkolnych tkwią nie w dzieciach, lecz właśnie w nauczycielach. Kładł on szczególny nacisk na wyjątkowe traktowanie dzieci specjalnej opieki, zepsutych, nieszczęśliwych i zagubionych, gdyż uważał, że pomóc im może jedynie świadomość, iż ktoś stoi po ich stronie.Kolejną ideą wprowadzoną do Summerhill przez Neilla, był postulat samorządności uczniów - w szkole działał szkolny samorząd, który był odpowiedzialny za podejmowanie wszelkich decyzji dotyczących spraw życia na terenie internatu i szkoły (wyjątkiem było odwoływanie i przyjmowanie wychowawców oraz nauczycieli, a także sprawy zaopatrzeniowe). Główne zadanie samorządu polegało na uchwalaniu przepisów (w drodze głosowania), zwłaszcza dotyczących zdrowia oraz bezpieczeństwa, jak również rozwiązywanie powstałych konfliktów wśród dzieci.Wychowywanie w dużej swobodzie, wprowadzone do zakładu Summerhill, bynajmniej nie oznaczało anarchii czy zaspokajania zachcianek wychowanków, gdyż istniały tam jednak pewne granice owej swobody: dzieci miały prawo robić to, na co miały ochotę, pod takim warunkiem, że ich działania czy zachowanie nie ograniczały swobody kolegów czy dorosłych, a więc nie dezorganizowały życia szkoły oraz internatu. Aby utrzymać ten porządek, zostały wprowadzone przepisy (szczególnie dotyczące planu dnia), oraz pewne zakazy, służące zachowaniu bezpieczeństwa wychowankom, jak np. zakaz kąpieli w zbyt głębokiej wodzie pod nieobecność osób dorosłych.Szkoła Neilla stanowi przykład całkowicie nietypowego podejścia do tematu wychowania, i choć wydaje się, że przymus jest nieodłącznym elementem szkoły, praktyka w Summerhill (prowadzona zresztą do dzisiaj) mówi zupełnie coś innego. A zatem, to nie przymus i kary powinny stanowić fundamenty szkoły - czasami wystarczy najzwyczajniej obdarzyć dziecko zaufaniem.
11.Omów pojęcie dojrzałości szkolnej.
Gotowość dziecka (odpowiedni poziom rozwoju fizycznego, procesów psychicznych poznawczych, emocjonalno - motywacyjnych i społecznych ) do tego, by mogło sprostać wymaganiom i być podatne na systematyczne nauczanie i wychowanie zwane jest „ dojrzałością szkolną ”” Dziecko, które jest dojrzałe do szkoły, charakteryzuje się następującymi właściwościami ( są one określane przez psychologów lub pedagogów podczas badań dojrzałości szkolnej ). Dojrzałość szkolna w zakresie rozwoju fizycznego. Dziecko powinno mieć ~ 120 cm. wzrostu, ważyć powyżej 23 kg. ( te parametry idą w parze z twardością kośćca, siłą mięśni, ogólną odpornością na zmęczenie i odpornością organizmu na choroby ; do tych wartości dopasowana jest wielkość ławek).Ewentualne wady powinny być zdiagnozowane i korygowane. Rozwój ruchowy dziecka powinien charakteryzować się koordynacją ruchów, zdolnością utrzymywania równowagi, zwinnością ruchów na tyle, by dziecko bezpiecznie poruszało się wśród innych dzieci na terenie szkoły. Ruchy rąk ( zależne m. innymi od stopnia skostnienia nadgarstka ) po winny być sprawne na tyle, by umożliwić odpowiedni poziom rysowania, pisania drobnych elementów w linijkach ; ruchy powinny być skoordynowane i płynne ( od tego zależy tempo pisania i odporność ręki na zmęczenie ) ; odpowiedni poziom koordynacji wzrokowo - ruchowej umożliwia wykonywanie precyzyjnych czynności. Dojrzałość szkolna w zakresie procesów poznawczych. Dziecko powinno umieć skupiać uwagę przez około 30 minut, powinno w pewnym zakresie samo sterować uwagą ( tzw. uwaga dowolna ), powinno umieć podporządkować uwagę poleceniom nauczyciela. Pamięć dziecka powinna charakteryzować się pewnym stopniem trwałości, dziecko powinno umieć sterować procesem zapamiętywania ( tzw. pamięć dowolna ); zakres pamięci i tempo zapamiętywania powinny być stosunkowo duże.
12. Scharakteryzuj edukacyjny wpływ współczesnych technologii informatycznych i mediów.
Na to pytanie chyba każdy sam jest w stanie coś napisać :).
13. Wyjaśnij znaczenie następujących pojęć: wychowanie, socjalizacja, edukacja. Ukaż ich podobieństwa i różnice.
Wychowanie jest sui generis (w samej rzeczy) bytem społecznym, będącym wytworem przynajmniej dwóch osób, którego właściwością jest zachodząca między nimi relacja, w ramach której podmiot wychowujący (działający) kierując się powszechnie uznanym dobrem umożliwia podmiotowi wychowywanemu (doznającemu współ-) osiągać kolejne etapy dojrzałości wyrażające się dochodzeniem do własnej tożsamości.wychowanie odwołuje się do określonych wartości (prawda, dobro moralne, piękno - treść procesów pedagogicznych)
Socjalizacja (łac. socialis = społeczny) - proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła czy Kościół).
Edukacja (łac. educatio - wychowanie) - pojęcie związane z rozwojem umysłowym i wiedzą człowieka, stosowane w następujących znaczeniach:
proces zdobywania wiedzy, polega na zdobywaniu wiedzy w szkole lub poza nią. W Polsce edukacja formalna podlega dwóm ministerstwom: Ministerstwu Edukacji Narodowej (MEN) i Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW).
pojęcie używane dla określenia stanu wiedzy danej osoby, społeczeństwa, narodu. W tym kontekście mówi się o dobrej lub złej edukacji, wystarczającej lub niewystarczającej.
wychowanie (głównie pod względem umysłowym), wykształcenie, nauka
kształcenie, ogół czynności i procesów mających na celu przekazywanie wiedzy, kształtowanie określonych cech i umiejętności
Edukacja ma swoje znaczenie już od wieków. Szczególnie znaczenie miała w starożytności. Zwłaszcza w polis greckich. W XV wieku dzięki wynalazkowi druku przez Jana Gutenberga nastąpił rozwój oświaty, do edukacji używano już wtedy książek drukowanych.
W procesie uczenia się można wyróżnić cztery formy edukacji:
Edukację formalną albo (szkolną), która ma miejsce na etapie edukacji szkolnej, w trakcie studiów oraz w ramach różnego typu szkoleń. Zazwyczaj jest to proces prowadzący do uzyskania dyplomów, certyfikatów czy zaświadczeń, oparty na określonej strukturze i organizacji nauki i jej metodologii i metodyki.
Edukację nieoficjalną, która zazwyczaj ma miejsce obok oficjalnego procesu nauczania bądź szkolenia, ale zazwyczaj nie prowadzi do uzyskania w sposób sformalizowany certyfikatów i dyplomów. Tego typu uczenie się obecne jest w miejscu pracy albo w ramach aktywności organizacji społeczeństwa obywatelskiego (np. organizacji pozarządowych, młodzieżowych, związków zawodowych, klubów sportowych). Tego typu aktywności edukacyjne mogą kreować także same osoby uczące.
Edukację nieformalną, którą można ogólnie opisać jako trwający przez całe życie proces kształtowania się postaw, wartości, umiejętności i wiedzy na podstawie różnych doświadczeń oraz wpływu edukacyjnego otoczenia (rodziny, znajomych, środowiska pracy, zabaw, rynku) oraz oddziaływania mass mediów. Przykładem mogą tu być m.in. różnego rodzaju edukacyjne konkursy, projekty, filmy, słuchowiska, gry multimedialne i symulacyjne, a także edukacja rozrywkowa, w które angażuje się konkretna osoba.
Edukację akcydentalną (ad hoc), wynikającą z codziennych sytuacji, które wydarzyły się niespodziewanie i nie były zaplanowane, ale były źródłem cennej wiedzy lub doświadczenia.
14. Opisz na czym polega krzywdzenie dziecka i jakie ma ono konsekwencje pedagogiczne.
Krzywdzenie dzieci (child abuse) to każde działanie lub bezczynność jednostki, instytucji lub społeczeństwa jako całości i każdy rezultat takiego działania lub bezczynności, który deprawuje równe prawa i swobody dzieci i/lub zakłóca ich optymalny rozwój. Wyróżnia się cztery wymiary krzywdzenia dzieci. Są to: Przemoc fizyczna -Wszelkiego rodzaju działania wobec dziecka powodujące nieprzypadkowe urazy/stłuczenia złamania, zasinienia itp.
Wykorzystywanie seksualne - Każde zachowanie osoby dorosłej, silniejszej i/lub starszej, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka. W tym rozumieniu nadużycia seksualne obejmują zachowania ekshibicjonistyczne, uwodzenie, świadome czynienie z dziecka świadka aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się czy oglądania pornografii.
Przemoc emocjonalna - Rozmyślne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej, zachowania dorosłych wobec dzieci, które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka, w tym zaburzenia osobowości, niskie poczucie własnej wartości, stany nerwicowe i lękowe. Do kategorii tego typu zachowań zaliczyć można m.in. wyzwiska, groźby, szantaż, straszenie, jak też emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania, nieadekwatne do wieku i możliwości psychofizycznych dziecka.
Zaniedbywanie - Niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka zarówno fizycznych (właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja, itp.) jak i psychicznych (poczucie bezpieczeństwa, miłość rodzicielska, troska, itp.)
15. Opisz rolę, zadania, funkcje oraz społeczne oczekiwania wobec współczesnego nauczyciela wychowania fizycznego
Nauczyciel wychowania fizycznego jest wpierw nauczycielem i wychowawcą w ogóle, a dopiero w dalszej kolejności specjalistą w swojej dziedzinie. W wychowaniu fizycznym wychowanie i kształcenie splecione są wyjątkowo silnie. Szkolne wychowanie fizyczne to nie tylko formalny przedmiot nauczania, ale przede wszystkim - jak od starożytności bywało - jeden z kluczowych, obok wychowania intelektualnego, moralnego i estetycznego, dział wychowania człowieka. Wyjątkowo też silnie rozchodzą się tu ze sobą ugruntowane społecznie stereotypy ze współczesnymi zadaniami nauczyciela wychowania fizycznego. M.Demel (1973) dostrzega nauczyciela jako światłego doradcę i przyjaciela młodzieży, który uczy teoretycznie i praktycznie, jak żyć zgodnie z normami higieny, jak dzielić czas między pracę i wypoczynek, jak kształtować ciało, doskonalić zdrowie, pielęgnować urodę.Nauczyciel wychowania fizycznego musi w zakresie jego funkcji szkolnych i pozaszkolnych w swej działalności uwzględnić nie tylko poziom współczesnej kultury fizycznej, ale i aktualny poziom całego społeczeństwa, bowiem w swej konkretnej działalności antycypuje jego rozwój. W związku z tym, na czoło wysuwa się jego znamienna funkcja integracyjna, która dotyczy integracji wpływów różnych środowisk, które mają wpływ na samego ucznia. Wszystkie oczekiwania, które wynikają ze związku między społeczeństwem a czynną osobowością nauczyciela, znajdują swój wyraz w wymaganiach odnośnie profilu nauczyciela wychowania fizycznego w procesie jego kształcenia (Hodan i Żukowska 1996).Zawód nauczyciela wychowania fizycznego zespala różne role społeczne. Wszystkie istniejące funkcje integracyjne, które są wyrazem optymalizacji istniejących związków, nakładają na wykształcenie nauczyciela, na jego całkowite przygotowanie do wykonywania zawodu wielorakie zadania. Jakość osobowości nauczyciela wychowania fizycznego jest wyrazem poziomu wszystkich społeczno-pedagogicznych, pedagogiczno-psychologicznych i motorycznych uwarunkowań tego zawodu, a mierzona perfekcją w wykonywaniu tej profesji, wyraźną orientacją na specjalizację zawodową, nacelowaną na dzieci i młodzież, preferującą określony system wartości (Hodan i Żukowska 1996).Absolwent studiów wychowania fizycznego otrzymuje wykształcenie pedagogiczne, a zatem podstawy jego zawodu są wspólne wszystkim pozostałym nauczycielom. Ale niezależnie od tego cechują go pewne odrębne właściwości umożliwiające mu wykonywanie tej właśnie specjalności zawodowej tj. osobista ponadprzeciętna sprawność fizyczna, umiejętność nauczania czynności ruchowych, specyficzna technika prowadzenia zajęć ruchowych, stosowanie specyficznej komunikacji dydaktycznej poprzez pokaz i objaśnienie zadań ruchowych etc. Sylwetka zawodowa wychowawcy fizycznego kształtowała się przez wiele lat w trakcie wykonywania tego zawodu oraz była kształtowana przez liczne opisy i badania. W historii i teraźniejszości teorii wychowania fizycznego pojawiały i pojawiają się pytania jakim ma być nauczyciel wychowania fizycznego, jakie cechy powinny go wyróżniać? (Lachowicz 1995)Sposób postrzegania przydatności do pracy w zawodzie nauczyciela wychowania fizycznego jest zawsze pochodną szerszego światopoglądu na całą doktrynę wychowania fizycznego. Już wiele lat temu W.Osmolski (1927) pisał, że ideałem wychowawcy fizycznego byłby co prawda „inteligentny gimnastyk”, ale z powodu trudności w znalezieniu stosownej liczby takowych - można dawać pierwszeństwo „typowi sprawnościowemu”. Nie mógł się na to zgodzić, usilnie w tym samym czasie walczący o uniwersytecki status wychowania fizycznego E.Piasecki (1927), który stwierdza, że kto ma zdolności i zamiłowania sportowe, ale nie ma równocześnie koniecznych dla danej gałęzi zdolności i zamiłowań intelektualnych i społecznych, ten nie powinien oddawać się zawodowo wychowaniu fizycznemu.Od lat trwają dyskusje nad znaczeniem różnych cech osobowości w pracy nauczyciela wychowania fizycznego, nad rolą jego indywidualnego poziomu sprawności i wcześniejszych doświadczeń sportowych. Żadna z cech z osobna, ani osobista atrakcyjność, ani empatia, ani też dyspozycje intelektualne czy wysoka sprawność, a tym bardziej przeszła kariera sportowa nie stanowią gwarancji sukcesu w jakiejkolwiek pracy pedagogicznej. H.Grabowski (1997) pisał nawet, że istnieje pewna wewnętrzna sprzeczność między osobowością zorientowaną na perfekcyjne doskonalenie samego siebie (dominująca wśród sportowców) a osobowością nastawioną na doskonalenie innych (pożądana wśród nauczycieli).
16.Wymień i omów podstawowe funkcje rodziny i wskaż źródła i przyczyny jej dysfunkcjonalności.
Funkcja prokreacyjna - wydawanie na świat potomstwa; pozwala na biologiczne przetrwanie społeczeństwa oraz zaspokaja emocjonalno-rodzicielskie potrzeby współmałżonków Funkcja socjalizacyjna - polega na przygotowaniu dzieci do samodzielnego życia i pełnienia ról społecznych; jest to szeroko rozumiane wychowanie dzieci, najlepiej dokonuje się przy współudziale obojga rodziców. W proces ten zaangażowane są także inne osoby, np. dziadkowie. Funkcja ekonomiczna - pozwala na zaspokajanie materialnych potrzeb rodziny; w skład każdej rodziny wchodzą osoby, które zdobywają środki na jej utrzymanie; dzięki ich aktywności rodzina może funkcjonować jako pewna całość; członkowie rodziny tworzą wspólnie gospodarstwo domowe.Funkcja opiekuńczo-zabezpieczająca - polega na zapewnieniu środków niezbędnych do życia oraz sprawowaniu opieki nad niepełnosprawnymi, chorymi lub starszymi członkami rodziny, którzy ze względu ma wiek i stan zdrowie nie mogą same zaspokoić własnych potrzeb .Funkcja rekreacyjna - zaspokajanie potrzeby odpoczynku, relaksu, rozrywki (wspólne wyjście do kina, na mecz; oglądanie telewizji) .Funkcja seksualna - rodzina jest społecznie akceptowaną formą współżycia płciowego .Funkcja stratyfikacyjna - polega na nadawaniu przez rodzinę pozycji społecznej swoim członkom - dzieci dziedziczą po swoich rodzicach pozycję społeczną (widać to szczególnie w kastowych społeczeństwach - np. Indie. Na gruncie Polskim dobrym przykładem są np. „kasty adwokackie” - kancelarię dziedziczy się z dziada pradziada i ciężko ludziom spoza tego wąskiego kręgu wybić się na rynku).Funkcja kulturowa - przekazywanie dzieciom dziedzictwa kulturowego przez zapoznawanie ich z dziełami sztuki, literatury, zabytkami itp.
17. Wyjaśnij następujące pojęcia: „dojrzałość szkolna”, „uczeń zdolny” i „uczeń trudny”. Patrz 1 oraz 11.
18.Omów podstawowe filary (zasady) współczesnej edukacji europejskiej odwołując się do poglądów Jacques'a Delorsa przedstawionych w raporcie „Edukacja - jest w niej ukryty skarb”.
uczyć się, aby żyć wspólnie - należy poszerzać wiedzę o innych społeczeństwach, historii, tradycji, duchowości, tolerancji oraz uczyć się współdziałania i rozwiązywania konfliktów,uczyć się, aby wiedzieć - należy poznać narzędzia służące do zdobywania wiedzy, pamiętając, że uczenie zdobywania wiedzy wymaga umiejętności koncentracji, wykorzystywania już posiadanej wiedzy i myślenia, celem uczenia jest osiągnięcie radości z rozumienia, odkrywania i posiadania wiedzy,uczyć się, aby działać - należy posiadać umiejętność wykorzystania wiedzy w praktyce, nauczyć współdziałania oraz komunikacji po to, aby człowiek umiał radzić sobie w nieprzewidzianych sytuacjach, pracować w zespołach i twórczo kształtować przyszłość,uczyć się aby być - głównym celem jest wszechstronny rozwój jednostki, edukacja powinna troszczyć się o rozwój niezależnego myślenia, zdolności krytycznego osądu, uczuć i fantazji, bez tego światu grozi odhumanizowanie.
Raport pokazuje, że edukacja ustawiczna powinna sięgać daleko poza dotychczasową praktykę, występującą w krajach europejskich. Kształcenie to ma służyć uzupełnianiu, aktualizowaniu wiedzy, przekwalifikowaniu oraz ułatwieniu awansu zawodowego dorosłym.Raport ukazuje, że edukacja ustawiczna powinna objąć wszelkie działania, które umożliwią człowiekowi poznanie dynamiki świata, innych ludzi oraz samego siebie. Podkreśla również znaczenie jakościowych zmian kształcenia w okresie dynamicznych przemian społeczno - gospodarczych.
19. Korczakowskie „prawo dziecka do błądzenia i radosnego dążenia do poprawy” a problem krzywdzenia dziecka
http://www.przedszkolelubawka.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,152
20.Opisz przemoc i jej strukturę jako przejaw krzywdzenia dziecka.
Przemoc - wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku przyzwolenia tej osoby na taki wpływ, przy czym wyróżnia się dwa zjawiska: przemoc fizyczną i przemoc psychiczną.Przemoc fizyczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku jej przyzwolenia przy użyciu siły fizycznej.Przemoc fizyczną stosuje się np. przy zgwałceniu, eksmisji z mieszkania, tymczasowym aresztowaniu, kneblowanie, zastosowaniu kary pozbawienia wolności.
21. Wyjaśnij pojęcie samokształcenia.
Samokształcenie - samodzielne zdobywanie wiadomości, umiejętności i sprawności praktycznych z określonej dziedziny wiedzy. W szerszym ujęciu - kształtowanie własnej osobowości według własnego wzoru ideału.Nazywane również "samouctwem". Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces ten rzadko występuje w czystej postaci, często bywa powiązany z tradycyjną nauką w szkole bądź kształceniem korespondencyjnym.