Hematologia

1.Działanie uboczne cytostatyków:

a-antymetabolity

aplazja szpiku, zapalenie błon śluzowych, zapalenie wątroby,gorączka, wymioty

b-związki alkilujące

aplazja szpiku, krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego, bezpłodność, wymioty, działanie rakotwórcze, zapalenie żył,neuropatia.

c-antybiotyki

aplazja szpiku, kardiomiopatia, wymioty, zapalenie błon śluzowych, wyłysienie, uwrażliwienie na promieniowanie jonizujące, włóknienie płuc, zapalenie skóry.

d-kortykosteroidy :zespół Cushinga, cukrzyca, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, wrzód żołądka, zapalenie trzustki, zmiany nastroju

2.DZIAŁANIE TERATOGENNE CYTOSTATYKÓW:

Najczęstszym wtórnym nowotworem po chemioterapii jest ostra białaczka szpikowa, którą zwykle poprzedza zespół mielodysplastyczny. Stwierdzono również kilkukrotnie większe ryzyko zachorowania na raka płuca, nowotwory przewodu pokarmowego, czerniaka i raka piersi.

3.Pneumotoksyczność polekowa polega na zapaleniu pęcherzyków płucnych, które rozwija się najczęściej już w trakcie chemioterapii i przejawia się gorączką i objawami niewydolności oddechowej. Konsekwencją jest włóknienie płuc (objawy kliniczne to: kaszel, gorączka, zmniejszenie tolerancji wysiłku, a później duszność spoczynkowa; w badaniu gazometrycznym krwi stwierdza się: na początku hipoksemię z hipokapnią, a następnie kwasicę oddechową; na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej widoczne są cechy włóknienia).

Zapobieganie polega przede wszystkim na ograniczeniu stosowania leków o działaniu pneumotoksycznym u chorych z obciążeniami ze strony układu oddechowego oraz na przestrzeganiu sumarycznej dawki bleomycyny na całą kurację, która wynosi 250 mg/m2 powierzchni ciała.

5.Działanie kardiotoksyczne cytostatyków polaega na toksycznym działaniu na mięsień sercowy. Antracykliny powodują uszkodzenie serca ostre i podostre, przewlekłe oraz późne. Pierwsze z nich występują w trakcie bądź tuż po zakończeniu terapii. Przejawiają się zaburzeniami rytmu, objawami zapalenia osierdzia i mięśnia sercowego, niedokrwieniem, ostrą niewydolnością lewokomorową. Przewlekłe i późne uszkodzenia serca przebiegają pod postacią kardiomiopatii oraz zaburzeń rytmu.

Zapobieganie powikłaniom polega na przestrzeganiu wielkości sumarycznej (przez całą kurację) dawki maksymalnej, która dla doksorubicyny wynosi 450-550 mg/m2 (w zależności od tego, czy stosowano napromienianie klatki piersiowej).

6.Z uwagi na towarzyszące chemioterapii zaburzenia krzepliwości krwi należy:

-sprawdzić stan jamy ustnej przed rozpoczęciem leczenia i wyleczyć wszelkie ubytki .-

-używać miękkiej szczoteczki do zębów - by nie ranić dziąseł .Do mycia zębów wskazane jest raczej używanie past fluorowanych, które nie zawierają dodatków ścierających szkliwo.

-golić się maszynką elektryczną, nie żyletką.

-unikać przyjmowania Aspiryny w okresie podawania leków chemicznych (

7. Zasady przygotowywania cytostatyków:

*Przygotowywanie w wydzielonym pomieszczeniu z wyciągiem.

*Niedozwolone jest spożywanie posiłków oraz palenie tytoniu w pomieszczeniach, w których przechowuje się leki cytostatyczne lub odbywa się ich przygotowanie i podawanie.

*Przy wykonywaniu czynności polegających na rozpuszczaniu i podawaniu leków cytostatycznych należy przestrzegać zaleceń producenta leku, w szczególności dotyczących stosowania środków ochrony indywidualnej: rękawiczek, fartuchów, okularów, czepków i masek.

*Sprzęt medyczny używany do podawania leków cytostatycznych, w szczególności strzykawki, zestawy do przetoczeń, pompy infuzyjne, powinien być szczelny, zapewniający niewydostawanie się leku na zewnątrz.

*Sprzęt jednorazowego użytku.

** Odzież ochronna pracowników przygotowujących oraz podających leki cytostatyczne powinna być jednorazowego użytku.

*Niedozwolone jest zatrudnianie przy pracy z lekami cytostatycznymi kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią.

*Osoby pracujące w kontakcie z lekami cytostatycznymi nie mogą wykonywać czynności, podczas których będą narażone na promieniowanie jonizujące.

*Ustala się szczegółowe zasady postępowania przy przygotowywaniu i podawaniu leków cytostatycznych:

1) podczas otwierania ampułki z lekiem oraz nabierania leku do strzykawki należy ampułkę przykryć jałowym gazikiem zwilżonym w spirytusie w celu uniknięcia skaleczenia i skażenia skóry wyciekającym płynem,

2) w razie gdy przed iniekcją zaistnieje potrzeba usunięcia powietrza ze strzykawki, należy na zakończenie igły umocowanej na strzykawce trzymanej pionowo nałożyć w sposób jałowy sterylny gazik w celu zapobieżenia rozpylaniu leku; po usunięciu powietrza, przed wykonaniem iniekcji u pacjenta, igłę należy zmienić,

3) podczas dzielenia leków tabletkowych nie należy dopuszczać do rozprzestrzeniania ich pyłu lub drobin oraz nie wolno dotykać ich gołą ręką,

4) miejsce skażone lekami należy dokładnie zmyć oraz oczyścić gazą lub ligniną zwilżoną wodą, a następnie osuszyć przez wytarcie; przy ewentualnym skażeniu skóry, błon śluzowych i oczu należy spłukać je za pomocą dużej ilości wody.

11.Drabina analgetyczna.

W schemacie wyróżniono trzy stopnie intensywności leczenia w zależności od poziomu odczuwania bólu:

I stopień -analgetyki nieopioidowe (+ ewentualnie lek wspomagający)

II stopień - słaby opioid (+ ewentualnie analgetyki nieopioidowe)(+ ewentualnie lek wspomagający)

III stopień -silny opioid

(+ ewentualnie analgetyki nieopioidowe)(+ ewentualnie lek wspomagający)

12.Działania niepożądane morfiny:

-depresja ośrodka oddechowego,zwolnienie częstości oddechów i objetosci oddechowej, skurcz oskrzeli

-zaburzenie sprawności psychicznej, nadmierne uspokojenie, senność, niepokój, zmiany nastroju.

-bradykardia, hipotensja, hipotonia ortostatyczna, zawroty głowy

-nudności, wymioty, suchość w jamie ustnej, zaparcia

-nadmierne poty, zaczerwienienie twarzy

-trudności w oddawaniu moczu, kolka nerkowa, żółciowa

-zabyrzenia widzenia

-odczyny alergiczne, świąd

-zaleznośc lekowa a przy nagłym odstawieniu zespół abstynencji.

13.Słabe opioidy: kodeina, tramadol.

14.Silne opioidy: morfina, fentanyl, metadon.

15. Dieta w trakcie terapii cytostatykami

W czasie chemioterapii dochodzi często do zaparć. wypijanie płynów w ilości 6-10 szklanek dziennie posiadających wartości kaloryczne np.: kwaśne mleko, soki warzywne i owocowe. Ważne jest włączenie do codziennego jadłospisu środków działających naturalnie przeczyszczająco i pozwalających na łatwiejszą regulację wypróżnień: śliwki suszone, otręby, kapusta kiszona, kasze . Spożywanie produktów osłaniających śluzówkę przewodu pokarmowego np. siemię lniane, kisiel, łyżka oliwy z oliwek. Do diety należy włączyć kefir, zsiadłe mleko, maślankę itp.

Dieta powinna być lekkostrawna zawierająca: czerstwe pieczywo, kasze, ryż, drobne makarony, ser twarogowy chudy, jajko; z mięs: drób, chudy schab, wątroba i inne podroby; z ryb: chude np. leszcz, dorsz, szczupak, sandacz, sardynki, z warzyw: ziemniaki gotowane, marchew, buraki, kalafior, brokuły, szpinak, warzywa z wody - bez zasmażek; na surowo: zielona sałata, ogórki, pomidory bez skórki; z owoców: truskawki, pomarańcze, winogrona, jabłka, brzoskwinie, morele, maliny, porzeczki, czarne jagody; produkty osłaniające wątrobę i czyszczące jelita: miód, kompoty, galaretki, sok z cytryny oraz przyprawy: pieprz i sól kamienna; rośliny zawierające potrzebne mikro i makro pierwiastki: koper, pietruszka w dużych ilościach a także oleje roślinne, oliwa, masło, które pomagają wchłaniać witaminy A, D, E, K.

*(dieta lekkostrawna, bogatobiałkowa, z unikaniem spożywania potraw tłustych, smażonych, o twardej konsystencji i silnym zapachu);

16.Zapobieganie infekcjom w czasie stos. chemioterapii:

-regularne badania krwi

-unikanie przeciągów,przegrzania się

-dbanie o higienę ciała (gł.jamy ustnej)

22. Objawy skazy krwotocznej:

-pojawienie się krwawień samoistnych (z wyjątkiem miesiączki),przedłużających się lub nieadekwatnie na silonych w stosunku do przyczyny wywołującej

-krwiaki,wybroczyny,petoci krwawe na skórze lub błonach śluzowych

-krwawienia z nosa

24.przyczyny niedokrwistości:

-zmniejszenie wytwarzania erytrocytów lub Hb - n. aplastyczne, n. niedoborowe (Fe, wit. B12, kw. foliowego)

-nadmierny lub przyspieszony rozpad erytrocytów (skrócenie czasu przeżycia erytrocytów) - n. hemolityczne

-utrata erytrocytów (utrata krwi, krwotok, przewklekłe krwawienie) - n. krwotoczona

25. Fe: czerwone mięso, głównie wątróba wieprzowa,wołowa. z kurczaka oraz cielęca. buraki,

produkty strączkowe, szczypiorek,nac pietruszki,sałata, kapusta.brokuły. żółtka jaj, uszone owoce.

26.B12: wątroba wołowa, wątroba wieprzowa, nerki wołowe, nerki wieprzowe, śledź, makrela, łosoś, pstrąg, mózg wieprzowy, ozór wołowy, flądra, dorsz, mózg cielęcy, wołowina, baranina, cielęcina, żółtko jaja kurzego oraz sery żółte.

27. kwas foliowy to wątroba wołowa, szpinak, dynia, kapusta, mleko, jaja, wołowina, groszek zielony, marchew, pełnoziarnisty chleb, kasza jęczmienna i drożdże.

28.wit C to: porzeczka czarna, porzeczka czerwona, agrest, grejpfrut, cytryna, pomarańcze, malina, truskawka, rabarbar, bób, kapusta, kalafior, szczypior, pory cebula, groszek zielony, ziemniaki, pomidory, rzepa, kapusta czerwona, kapusta włoska, chrzan, rzodkiewka, brukselka oraz brokuły.

*B6 to drożdże, niełuskane ziarno pszenicy, mięso wołowe, mięso wieprzowe, chleb biały, kapusta, płatki owsiane, mleko, marchew, ziemniaki i ryby.

29.Rodzaje niedokrwistości:

*W różnicowaniu niedokrwistości jest pomocny jest wskaźnik MCV (mean corpuscular volume), czyli średnia objętość krinki czerwonej (jednej przeciętnej).

Norma: 80 - 94 fl (femtolitr) = 80 - 94 µm³ (mikrometr sześcienny)

MCV < 80 fl - niedorkwistości mikrocytowe

- z niedoboru żelaza

- przewlekłe choroby (upośledzone wchłanianie, przewlekła utrata krwi)

- niedokrwistość syderoblastyczna

- talasemie

MCV = 80 - 94 fl  ostre niedokrwistości normocytowe
- ostre niedokrwistości pokrwotoczne
- niedokrwistość aplastyczna
- nabyte aplazje ukł. czerwonokrwinkowego
- osteomielofibroza
- zakażenia
- niedokrwistości objawowe w chorobach nerek, wątroby, nowotworów
- niedokrwistości hemolityczne

MCV > 94 fl  niedokrwistości makrocytowe (megaloblastyczne)
- niedokrwistości megaloblastyczne (niedobór wit. B12, kwasu foliowego, polekowe)
- niedokrwistości niemegaloblastyczne (przewklekłe choroby wątroby, choroby tarczycy)

*Podział oparty na kryteriach etiopatogenetycznych (przyczyny powstawania niedokrwistości):

-zmniejszenie wytwarzania erytrocytów lub Hb - n. aplastyczne, n. niedoborowe (Fe, wit. B12, kw. foliowego)

-nadmierny lub przyspieszony rozpad erytrocytów (skrócenie czasu przeżycia erytrocytów) - n. hemolityczne

-utrata erytrocytów (utrata krwi, krwotok, przewklekłe krwawienie) - n. krwotoczona

30. Objawy niepożądane po doustnym podaniu żelaza

Działanie uboczne przy doustnym leczeniu preparatami żelaza obejmują: ciemne zabarwienie stolca, zaparcia, biegunka,wzdęcia,nudności i nasilenie choroby wrzodowej.

31.Objawy niepożadne po domiesniowym lub dozylnym podaniu żelaza:nudności, wymioty,wzdęcia, zaparcia, biegunka, bardzo silny ból głowy, gorączka, silny ból kl.piersiowej, drgawki, zapaśc, utrata przytomności, drętwienie kończyn, niedowłady

*Podawanie preparatów żelaza:

- doustnie: 30 - 60 min. przed posiłkiem (na czczo lepiej się wchłania), popijać kwaśnym sokiem owocowym z wit. C ponieważ wspomaga wchłanianie.

- domięśniowo: podawane przez igłę o największym świetle, podawanie bardzo powolne. Po podaniu może występować przewlekły ból w miejscu podawania.

- dożylnie: żelazo podaje się gdy: występuje zaburzenie wchłaniania żelaza przez przewód pokarmowy, nietolerancja doustnych preparatów żelaza.

*Wchłanianie żelaza zmniejszają: antybiotyki (tetracykliny), chinolony, wit. E, leki neutralizujące, wyciągi z trzustki, dieta mleczna, bezkwaśność w żołądku.

*Leczenie trwa 2-4 miesiące. Po uzyskaniu prawidłowych wartości morfologii, leczenie kontynuuje się jeszcze przez 6 miesięcy (w celu zgromadzenia zapasów).

39.Do wczesnych powikłań poprzetoczeniowych zalicza się:

-reakcje hemolityczne;

-zakażenia bakteryjne;

-odczyn anafilaktyczny;

-ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc

-duszność poprzetoczeniową;

-niehemolityczne reakcje gorączkowe;

- wysypkę:zaczerwienienia skóry,swędząca wysypka,duszność.

40. Do opóźnionych powikłań poprzetoczeniowych zalicza się:

-reakcje hemolityczne;3-10 dni po przetoczeniu:gorączka, uczucie rozbicia

-poprzetoczeniową skazę małoptytkową;

-poprzetoczeniową chorobę przeszczep przeciw biorcy : powiększenie węzłó chłonnych,sledziony,wątroby,leukopenia,limfopenia.

-przeniesienie zakażeń wirusowych.(WZW typu BCD,AIDS,mononukleoza zakźna, cytomegalia, półpasiec

REUMATOLOGIA

1.Dieta w osteop.i chor.reumatycznych:

- produkty mleczne bogate w wapń o obniżonej zawartości tłuszczu (sery żółte, jogurt, kefir i mleko soję i fasolę,

- Produkty zawierające wit. D: mleko margaryna żółtka jaj wątróbka kurza łosoś sardynki śledzie makrele oleje z halibuta i z wątroby dorsza

- Ograniczyc produkty zaw. Sól i szczawiany : rzodkiewka buraki rabarbar pietruszka szpinak

Wykluczyć z diety: kawa alkohol palenie tytoniu napoje słodkie, zupy w proszku

2.Czynniki ryzyka i ich wpływ:

- wiek powyżej 65 lat

- płeć żeńska - menopauza u kobiet - Niedobór hormonów :estradiol i progesteron zwiększa ryzyko osteoporozy

- wątła budowa ciała- Im bardziej masywna budowa ciała tym mniejsze zagrożenie osteoporoza. Osoby o „drobnych kościach” są bardziej narażone na rozwój osteoporozy niż osoby o masywnej budowie ciała. Przy niskiej masie kości 5% ubytek może oznaczać przekroczenie tzw. progu złamania, natomiast u osoby o masywnych kościach pozostaje jeszcze znaczny margines bezpieczeństwa.

- osteoporoza u matki - skłonność dziedziczymy po matce.

- niska masa kostna

- rasa biała i żółta

- zaburzenia miesiączkowania, hiperprolaktynemia pierwotny lub wtórny brak miesiączki nierodzenie hipogonadyzm

- niska podaż wapnia w diecie - Dieta pozbawiona wapnia doprowadza do obniżania się jego poziomu w surowicy krwi a to kolejno zmusza organizm do uwalniania wapnia z kości poprzez zmniejszanie jej masy.

- obniżona lub nadmierna podaż fosforanów

- niedobór lub nadmiar białka w diecie

- dieta wegetariańska ścisła

- nadmierna podaż sodu

- nadużywanie kawy, alkoholu, napojów typu cola,

- palenie papierosów,

- długotrwałe unieruchomienie

- także liczne ciąże i długotrwałe karmienie piersią

3.Choroby i leki:

- choroby przewodu pokarmowego- nietolerancja laktozy, zespoły złego wchłaniania lub trawienia i poresekcyjne

- choroby nerek - moczówka fosforanowa, niewydolność nerek

- choroby endokrynologiczne - nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, nadczynność nadnerczy, niedoczynność tarczycy, cukrzyca

- choroby wrodzone tkanki łącznej - wrodzona łamliwość kości, zespół Ehlersa-Danlosa, hemocystynuria

- choroby układowe - szpiczak mnogi, białaczka szpikowa, chłoniak, RZS

glikokortykoidy - (Encorton, Prednisolon)

leki przeciwpadaczkowe przeciwnowotworowe przeciwgruźlicze przeciwzakrzepowe

tetracykliny leki alkalizujące sole glinu

4. Związek HTZ z profilaktyką osteoporozy

Hormonalną Terapię Zastępcząj (HRT) stosuje się w celu uzupełnienie niedoboru estrogenów po wygaśnięciu czynności jajników. Kuracja zapobiega utracie masy kostnej we wszystkich miejscach kośćca niezależnie od wieku pacjentki i trwa przez cały okres zastosowanego leczenia..

5.Grupy leków stos.w osteoporozie:

- preparaty wapnia witaminy D

- fluorki, obecnie rzadko stosowane ze względu na możliwość powstania zaburzeń mikroarchitektury kości

- kalcytonina

- hormonalna terapia zastępcza (estrogeny)

- raloksyfen

- preparaty strontu

- PTH (parathormon)

- Tiazydy (leki moczopędne)

- Bifosfoniany

6. Badanie densytometryczne jest pomiarem gęstości minerałów tkanki kostnej, wykonuje się badanie kręgosłupa lędźwiowego, kości udowej w okolicy stawu biodrowego przedramienia w okolicy nadgarstka oraz kości piętowej. przeprowadza się za pomocą różnych technik, wykorzystując zjawisko pochłaniania promieniowania rentgenowskiego przez tkanki (technika zwana absorpcjometrią) lub tłumienia przez nie ultradźwięków.

7. Ćwiczenia

- trożny masaż, masaż podwodny, fango, elektroterapia, ćwiczenia czynne w odciążeniu

- trożne ćwiczenia oporowe, krótkie napięcia, pozycja stabilna, kręgosłup najlepiej w pozycji poziomej,

- spacery
Powikłania: złamania bliższego końca szyjki kości udowej

ENDOKRYNOLOGIA

1.Przełom tarczycowy jest to zagrażające życiu nasilenie objawów nadczynności tarczycy, w którym dochodzi do niewydolności szeregu narządów i układów.

Rozpoznanie przełomu ustala się w oparciu o obraz kliniczny. Szczególnie charakterystyczna jest gorączka (siegająca 40 st.C), zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i nerwowego.objawy:zlewne poty, szybkie tętno, pobudzenie ruchowe, biegunka, splątanie.

2.Rodzaje przełomu tarczycowego.

*Rozwija się w następstwie udziału dodatkowych czynników, do których należą (przyczyny):

-złe tolerowanie przez organizm nadmiernego wytwarzania hormonów gruczołu tarczowego

-zakażenie bakteryjne lub wirusowe, zabieg chirurgiczny, w szczególności zaś operacja tarczycy, podanie dawki leczniczej radiojodu, kontrastu jodowego, nagłe przerwanie leczenia tyreostatykami, kwasica cukrzycowa, hipoglikemia czy uraz.

3.*Objawy nadczynności tarczycy:

-Stałe uczucie gorąca

-Nadmierne pocenie się

-Chudnięcie, pomimo zwiększonego apetytu (osoby starsze mogą przybierać na wadze)

-Przyspieszenie tętna, kołatania serca,zaburzenia rytmu, przerost m.sercowego

-Powiększenie obwodu szyi, czyli tzw. wole

-Trudności w połykaniu, uczucie przeszkody w gardle (przy dużym wolu)

-Pobudzenie ruchowe, niepokój

-Osłabienie mięśniowe, szybkie męczenie się

-Drżenie rąk

-Bezsenność

-Biegunka

-Wypadanie włosów

-Świąd skóry

-Obrzęki kończyn dolnych

-Zaburzenia miesiączkowania, skape miesiączki

*Przyczyny nadczynności tarczycy:

-wole guzowate-pojedynczy guzek, wole wieloguzkowe

-rozsiana autonomia

-choroba Graves-Basedowa

-zapalenia tarczycy:ostre, podostre, przewlekłe w I fazie, poporodowe, „ciche”

-jatrogenne :-przedawkowanie hormonów tarczycy, -wywołane jodem

-wole jajnikowe

-guzy z komórek trofoblastu

4.*Objawy niedoczynności tarczycy:

-Łatwe marznięcie

-Zmniejszone pocenie się

-Zmniejszenie apetytu

-Zaparcia

-Bóle w klatce piersiowej

-Zmatowienie i powolny wzrost włosów

-Zwolnione tętno; u starszych paradoksalnie przyspieszone, kołatania serca

-Przybór masy ciała

-Zmniejszenie aktywności fizycznej i psychicznej

-Nadmierna senność lub bezsenność

-Zaburzenia psychiczne: depresja, psychoza, upośledzenie pamięci

-Obrzęki, szczególnie powiek

-Maskowaty wyraz twarzy, opadanie powiek

-Suchość i szorstkość skóry

-Zmniejszona tolerancja na leki

-Spadek popędu płciowego, niepłodność

-Zaburzenia miesiączkowania

-Niedokrwistość

-Drętwienie i mrowienie dłoni oraz stóp

-Niski, zachrypnięty głos

*przyczyny niedoczynności tarczycy:

-Chirurgiczne usunięcie tarczycy lub jej fragmentu z powodu nadczynności, wola lub raka

-Leczenie jodem radioaktywnym z powodu nadczynności tarczycy

-Niedobór jodu w diecie

-Choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy chorego niszczy gruczoł tarczowy

-Zapalenie tarczycy

-Stosowanie leków, wpływających hamująco na czynność tarczycy, np. związków litu, jodków

-Radioterapia tarczycy lub narządów sąsiadujących

-Niedoczynność przysadki mózgowej (wskutek martwicy, guza, urazu), która w warunkach fizjologicznych wydziela TSH -hormon stymulujący tarczycę

5.Dieta w niedoczynności tarczycy:

-dieta bogata w jod-jeść ryby. Łosoś, flądra, dorsz lub inne owoce morza powinny znaleźć się talerzu co najmniej raz, a najlepiej trzy razy w tygodniu. Pamiętaj jednak, by kupować ryby tylko świeże i w całości. Przetworzone na filety, "paluszki", wędzone, marynowane czy w puszkach w trakcie obróbki tracą znaczną część jodu.

-mleko i jego przetwory, zieloną sałatę i mięso wołowe.

- Zamiast zwykłej soli kuchennej używaj soli jodowanej. Nie sól nią jednak potraw w czasie gotowania, bo cały jod z niej wyparuje.

*inne źródła jodu to: tran.ryby morskie i owoce morza. flądra,dorsz, losoś, płastuga makrela wędzona, śledź

-Źródłem jodu mogą być również niektóre gatunki wód mineralnych.

*produkty wolotwórcze: rzepak, kapusta, brokułach, kalafiorze, orzeszkach ziemnych i roślinach strączkowych (groch, fasola, soja, bób).

6.Objawy charakterystyczne Choroby Gravesa - Basedowa (ChG).

Musi wyst. przynajmniej jedna cecha:

-zespół nadczynnosci tarczycy

-wole

-cecha charakt.: występuje wytrzeszcz gałek ocznych w wyniku stanu zapalnego w oczodole (oftalmopatia), powodujący niekiedy podwójne widzenie oraz ból i pieczenie oczu wskutek niedomykania się powiek i wysychania rogówek.

-dermopatia (obrzęk przedgoleniowy)

7.prawidłowe stężenie hormonu T3 wynosi 2,30-4,20 pg/ml

8. Poprawne wartości dla T4 to: 0,71-1,81

9.Wartości prawidłowe TSH to: 0,32 do 5 mikrolU/ml

10.Choroba Cushinga - jest stanem chorobowym powodującym identyczne objawy chorobowe, spowodowane jest jednak nadmiernym wydzielaniem ACTH przez gruczolaka przysadki mózgowej.

*Objawy choroby Cushinga:

-przyrost masy ciała i w następstwie otyłość; otyłość cushingoidalna - -nagromadzenie tkanki tłuszczowej na karku, w okolicach nadobojczykowych, -twarzy (tzw. twarz księżycowata) i tułowiu

-zaczerwieniona, zaokraglona twarz

-ścieńczenie skóry, szerokie rozstępy na skórze brzucha, ud, pośladków, piersi i niekiedy ramion, o barwie purpurowoczerwonej

-trądzik, hirsutyzm

-zaburzenia miesiączkowania

-zaburzenia emocjonalne (depresja, chwiejność emocjonalna, upośledzenie czynności poznawczych, zaburzenia snu)

-nadciśnienie tętnicze

-osteoporoza, złamania kompresyjne kręgów

-cukrzyca lub nieprawidłowa tolerancja glukozy

-osłabienie siły mięśniowej związane z zanikiem tkanki mięśniowej

-charakterystyczna budowa ciała - otłuszczenie twarzy i tułowia i chude kończyny górne i kończyny dolne

-obrzęki kończyn

-u dzieci - opóźnienie wzrostu kostnego z następową karłowatością

-infekcje grzybicze

11.Przyczyny choroby Cushinga:

-każde długotrwałe stosowanie glikokortykosterydów (lub ACTH) w przebiegu leczenia innych chorób (np. astma oskrzelowa, RZS, kolagenozy)

-hiperkortyzolizm endogenny zależny od ACTH

-guz przysadki wydzielający ACTH (choroba Cushinga)

-ektopowe wydzielanie ACTH przez guzy hormonalnie czynne (

-hiperkortyzolizm niezależny od ACTH

-gruczolak nadnercza

-rak nadnercza

-przerost nadnerczy

**Klasyfikacja wg. WHO:

-cukrzyca typu I (IDDM)-insulinozależna (trzustka nie wydziala insuliny)

-cukrzyca typu II (niddm)-nieinsulinozależna

-inne swoiste typy cukrzycy ( cukrzyca wtórna typ. III)

-cukrzyca ciężarnych-pojawia sie w 3 trymestrze ciąży

• nieprawidłowa tolerancja glukozy lub nieprawdiłowa glikemia na czczo.

**Objawy kliniczne cukrzycy:

wzmozone pragnienie (polydypsja),zwiększone wydalanie moczu (polyuria), zwiększony apetyt (polypgagia), utrata masy ciała pomimo apetytu, ogólne osłabienie, zmęczenie,zamazane lub podwójne widzenie,podatność na infekcje, świąd sromu, zapalenie napletka, owrzodzenie stóp.

12.Czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy typu II:

-wiek powyżej 30 r.ż a najczęściej powyżej 50.

-podatność genetyczna - wyst.cukrzycy w rodzinie

-zgodnośc u bliźniąt

-otyłość

-dieta wysokokaloryczna

-brak aktywności fizycznej

17.Czynniki ryzyka (przyczyny) rozwoju cukrzycy wtórnej (nabyte, typu 3):

-wyst. schorzeń trzustki: resekcja, uraz, przewklekłe zpalenie trzustki (rzadziej ostre), rak, hemochromatoza, mukowiscydoza.

-zaburzenia endokrynne: akromegalia, zespół Cushinga, nadczynność tarczycy

-infekcje: rózyczka wrodzona, cytomegalia.

-leki: kortykosteroidy, tiazydy, leki blokujace receptory B, interferon, hormony tarczycy, cytostatyki, kwas nikotynowy, pentemidyna

-zespoły genetyczne: zespół Downa, Turnera i Klinefeltera. porfiria, dystrofia miotoniczna

***Metody podawania insuliny:

-konwencjonalna (2x24h)

-intensywna (2 sposoby: przez peny i indywidualne pompy insulinowe)

-okresowa

***Zasady insulinoterapii:Zalezy od:

-stylu zycia pacjenta

-potrzeb metabolicznych

-indywidualnych cech cukrzycy

-celu leczenia

-wieku

-stanu zdrowia

-możliwości technicznych ( pen,glukomierz, insulina,strzykawki)

18. Wskazania do intensywnej insulinoterapii:

-cukrzyca t 1

-cukrzyva świeżo rozpoznana

-cukrzyca niewyrównana, ciężarnych

-zespół stopy cukrzycowej

-powikłania cukrzycy

-choroba niedokrwienna serca

19.Wskazania do konwencjonalnej (tradycyjnej) insulinoterapii:

-wiek powyzej 70 lat

-brak motywacji

-odmowa samokontroli

-ograniczenie ekonomiczne

20.Wskazania do okresowej insulinoterapii:

-śpiączka cukrzycowa

-ciężkie zaburzenia, urazy

-ciąża cukrzycowa

-okres okołopooperacyjny

-zawał m.sercowego

-udar mózgowy

-ciężki stres

-ciężkie zakażenia, infekcje

21.Wysiłek fizyczny: powinien być zaplanowany indywidualnie, nie wykonuje się gdy poziom glikemii jest ponizej 80.wysilek fiz. w cukrzycy 3,4 x tyg przez 30-45 min.dlaczego?-: obniża stężenie cukru we krwi, ołatwia zuzywanie glukozy przez organizm, zmniejsza dawki insuliny, poprawia samopoczucie, nastrój, przeciwdziała depresji.

*Zalecane formy akt.fiz:pływanie, spacer, taniec,piesze wycieczki, gra w golfa, praca w ogrodzie, tenis ziemny, jazda na rowerze po płaskim terenie ( wysiłek umiarkowany i systematyczny)

22. przeciwskazane sporty w cukrzycy :boks,nurkowanie,ciężary, przesuwanie mebli, odgarnianie sniegu, wspinaczka wysokościowa.

23.Problemy stomatologiczne u chorego z cujrzyca:

-choroby dziąseł:zapalenie dziąseł

-drożdżyca jamy ustnej

- suchość w jamie ustnej która może być przyczyną bolesności, owrzodzeń,zakażeń i ubytków.

-paradontoza

25. Pacjent z cukrzycą może moczyc stopy w ciepłej wodzie maks. 10 min.

26. Pacjent z cukrzyca może myć stopy w temp. 36-39 st C.

27.Obuwie dla pacjenta z cukrzycą powinno być wykonane z tworzyw naturalnych np. skóra ( jak nie to przynajmniej wkładki skórzane).

28.Wymiennik węglowodanowy (1WW)- wartośc umowna, jest to także ilośc pozywienia w której znajduje sie 10 gram cukru lub jego kaloryczna równowartość.

*1800 kcal =18 WW

2000 kcal =20 WW

1500 kcal =15 WW

*18 WW/dobę (3 posiłki)

śniadanie-7WW

obiad - 6WW

kolacja-5WW

*18 WW/dobę (6 posiłków)

sniadanie -5WW

2 sniad-2WW

obiad- 5WW

podwieczorek-2WW

kolacja-3WW

2 kolacja-1WW

*Przykłady WW:

1 jabłko-1WW

1 szklanka mleka -1WW

1 pomarań-1WW

1 szklanka kefiru-1WW

2 kiwi-1WW

2/3 szklanki jogurtu-1WW

3 mandarynki-1WW

pół kromki chleba-1WW

pół bułki-1WW

***dieta u chorego z cukrzycą:

-uzyskanie normogikemii

-uzyskanie prawidłowego RR(dieta niskosodowa)

-ograniczenie cholesterolu ITG (dieta niskotłuszczowa)

-profilaktyka miażdżycy i chorób serca

-5-6 posiłków w ciągu dnia

-Pacjenci cierpiący na nadciśnienie oraz z nefropatią cukrzycową powinni ograniczać spożycie soli kuchennej. Wybieraj sól kamienną, która zawiera wiele mikroelementów. Potrawy najlepiej doprawiać ziołami np.: majerankiem, liśćmi laurowymi, koprem, natką pietruszki, zielem angielskim, sokiem z cytryny, bazylią czy oregano.

-błonnik, który zwalnia tempo trawienia i wchłaniania węglowodanów z przewodu pokarmowego. Ten składnik diety znajduje się w: bulwach łodyg i liściach roślin, łuskach ziaren (ciemna mąka, razowy chleb, otręby, rośliny strączkowe, łupiny).

30.Produkty zalecane dla pacjenta z cukrzycą:

warzywa (wszystkie ich części: korzeń, łodyga, liście, kwiaty) np.: marchew, seler, pomidory, ogórki, kalafior, pietruszka, sałata oraz pieczywo razowe, chleb gruboziarnisty, niełuskany ryż i grube kasze.

*?ŹRÓDŁA BIAŁKA

xBiałko zwierzęce:

-Chude mięso: cielęcina, chuda wołowina, jagnięcina

-Chude ryby: filety z dorsza

-Chudy drób bez skóry: kurczak, kura, białe mięso z indyka

-Chude wędliny: drobiowe, szynka bez tłuszczu, polędwica

-Mleko i przetwory: chudy twaróg, kefir, jogurt.

xbiałko roślinne:

-Suche nasiona soi, grochu i fasoli

-Migdały i orzechy

-Suchy makaron

-Suche kasze i ryż

-Pieczywo

-Warzywa

31.Produkty przeciwskazane (eliminacja):

-eliminacja cukrów prostych: miodu, słodyczy, czekolady, cukierków, konfitury, ciasta, lody, dżemy.

-tłuszcze pochodzenia zwierzęcego:śmietany, ser żółty tłusty, ser biały tłusty, mleko tłuste, salceson, parówki wieprzowe, salami.

-słodkie bułki, pączki, chałwy

-napojów gazowanych, coca cola, pepsi

-eliminacja owoców o wysokiej zawartości cukru: banany, winogron, malin, brzoskwiń, gruszki, sliwki, poziomki, truskawki, anansy

32.Przeciwskazane słodziki z cyklominianem

33.Hipoglikemia-jest to ostre powikłanie cukrzycy polegajace na nagłym obnizeniu sie poziomu cukru poniżej 60mg%.

*Przyczyny hipoglikemii u chorych na cukrzycę:

-przedawkowanie insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych (pochodnych sulfonylomocznika)

-znaczny wysiłek fizyczny

-pominięcie posiłku

-spożycie alkoholu

-leki- bblokery, antyarytmiczne, p/zakrzepowe, diazepam

+ogółem u wszystkich palenie papierosów, picie alkoholu, kawy

34. Rodzaje hipoglikemi ze wzgledu na stopień ciężkości:łągodna, umiarkowana, ciężka

ze wzlędu na odczuwane objawy przez pacjenta: łagodna (wciągu dnia) umiarkowama (nocna)

36.Objawy hipoglikemii:

I lekka: -nagłe uczucie głodu,drżenie mięśni,niepokój, bladość powłok skórnych,szybkie bicie serca,wzmożona potliwość.,mrowienie wokół ust, trudności w kojarzeniu faktów, trudności z koncentracja uwagi.

II umiarkowanie nasilona -bóle głowy i brzucha, nadmierna senność, zaburzenia równowagi i widzenia, osłabienie, trudności w wysławianiu się, przyspieszona czynność serca, przyspieszone tętno, rozszerzenie źrenic, rodraznienie, nietypowy brak chęci współpracy

III ciężka -dezorientacja, utrata przytomności, drgawki, porażenie połowiczne.

**Kwasica ketonowa (DKA) jest to stan ostrego niedoboru insuliny wywołujacy wiele szybko narastajacych zaburzeń biochemicznych.

37.Postępowanie (pierwsza pomoc) z pacjentem nieprzytomnym w stanie śpiączki hipoglikemicznej

Postępowanie wobec osoby nieprzytomnej:

-Osobie nieprzytomnej wskutek ciężkiej hipoglikemii potrzebne jest natychmiastowe wstrzyknięcie glukagonu z apteczki cukrzycowej chorego. (Nieprzytomnym należy wstrzyknąć(1-2 mg) glukagonu. Podjęcie leczenia eliminuje zwykle zagrożenie. ) W tym celu kładziemy chorego na boku, z opuszczoną niżej głową. Następnie podajemy podskórnie lub domięśniowo zastrzyk zawierający hormon ratunkowy - glukagon.

Uwaga!Jeśli po wstrzyknięciu glukagonu chory ciągu 10 minut nie odzyska przytomności, powinno wezwać pogotowie.

Nieprzytomnemu nigdy nie wolno podawać płynów do picia - gdyż płyn może się przedostać do dróg oddechowych - co spowoduje trudność w oddychaniu oraz zagrożenie śmiercią wskutek uduszenia się.

38.Postępowanie (pierwsza pomoc) z pacjentem przytomnym w stanie śpiączki hipoglikemicznej:

Należy natychmiast podjąć przeciwdziałanie silnemu niedocukrzeniu, tj. podanie przytomnym chorym 10 - 20 g glukozy lub jej równoważników - szklanki soku, słodzonej herbaty, czekoladki.kilka łyżeczek (kostek) cukru, a potem - dodatkowy posiłek.

39.Insulina- hormon wytwarzany przez komórki B Largenhensa,zmniejsza poziom cukru we krwi (zmiejsza poziom glikemii), odpowiada za prawidłowe gospodarowanie gospodarką węglowodanową,białkową,tłuszczową.

Komórki niezależne od insuliny: mózg,włókna nerwowe, siatkówka oka, nerki, nadnercza, naczynia krwionośne.

40.Glukagon-produkowany przez trzustkę hormon który podwyzsza poziom glikemii,podajemy kiedy pacjent traci przytomność, działanie w ciagu 10-15 min, okres działania 30-60 min.

Efekty uboczne: nudności, wymioty, bóle głowy->układamy w pozycji bocznej.

Wyczerpanie zapasu glukagenu może nast, z powodu:

-wysiłku fiz.

-ostatniej hipoglikemii

-zmniejszonej ilości jedzenia np. w czasie choroby

41.W jakich sytuacjach podany glukagon we wstrzyknięciu podskórnym nie zadziała?

-w przypadku zatrucia alkoholem

-schorzenia wątrąby (marskość, WZW)

42. Wjakich sytuacjach nalezy podać glikagon pacjentowi z cukrzyca?

-śpiączka hipoglikemiczna

-typ 1 cukrzycy (wyjazdy, intensywna insulinoterapia)

43. Normy glikemii. Zawartość cukru we krwi (glikemię) podaje się w mg na 100 ml krwi (mg%).

*norma 80-100 mg%

*poziom cukru we krwi na czczo80-120mg%

*hemoglobina A1c < 6,1 - 6,5%

44.poziom cukru ok.2h po posiłku do 160 mg%

*przed snem <120 mg%

*Hemoglobina glikozywana dla chorych na cukrzycę:wartość prawidłowa 4,5-6,5 %

45. Prawidłowy poziom cukru w moczu: - brak cukru

46.Przyczyny hiperglikemii:

-nieprzestrzeganie diety

-niesystematyczne przyjmowanie leków, insuliny

-nieprawidłowa technika wstrzykiwania insuliny

-leki np.przeciwpadaczkowe, preparatu gruczołu taczycy, syripy (na kaszel z cukrem), adrenalina, salbutamol, diuretyki tiazydowe i petlowe, korykosterydy

-przeziebienie, infekcje

-przewlekły, długotrwajacy stres

-nadmierny wysiłek fizyczny

-nieprawidłowa dawka insuliny lub brak podania

47. Objawy hiperglikemii:

nadmierne pragnienie,znaczny wielomocz, ketonuria,zmęczenie, zaburzenie widzenia,spadek masy ciała, wzmozone łaknienie,oddawanie moczu po spozyciu posiłku,paradontoza,zapalenie dziąseł , zapalenie języka,grzybica skóry i błon sluzowych,zapalenie dróg moczowych,sromu , prącia.zmiany na skórze: czyraki i ropnie.senność , suchość w jamie ustnej.

48.Późne powikłania cukrzycy:

-mikroangiopatie (nefropatia, retinopatia, zmiany skórne)

-makroangiopatie (choroba niedokrwienna serca, miażdżyca tętnic mózgu i kończyn dolnych)

-dyslipidemia

-neuropatia cukrzycowa

49.Nefropatia cukrzycowa-manifestuje się różnego stopnia białkomoczem i prowadzi do niewydolności nerek.Przyczyną choroby jest uszkodzenie kłębuszków nerkowych w przebiegu wieloletniej cukrzycy.

*wyroznia sie 5 okresów choroby:

-I- wczesna nadczynnośc nerek

-II-rozwój uszkodzeń strukturalnych bez mikroalbuminurii tzw. stadium utajone

-III_początkowa nefropatia cukrzycowa (mikroalbuminuria 30-300mg /dobę)

-IV-jawna nefropatia cukrzycowa (albuminuria powyzej 300mg/dobę)

-V-nefropatia schyłkowa

*Objawy:

-Obrzęki, początkowo dyskretne, mogą dotyczyć tylko okolicy kostek, pojawiają się w ciągu dnia i ustępują po nocy; w ciężkim zespole nerczycowym mogą obejmować całe ciało. Obrzęki są miękkie, podatne na ucisk, skóra nad nimi jest napięta

-Wodobrzusze (płyn zbiera się w jamie otrzewnej)

-Płyn w jamach opłucnowych powoduje duszność

-Osłabienie, uczucie zmęczenia

-Brak łaknienia, rzadziej dołączają się nudności i wymioty

-Bóle głowy (często)

-Pieniący się mocz

50.Retinopatia cukrzycowa-Jest to najczęstsze powikłanie i dotyczy właśnie siatkówki. Uszkodzenie następuje jednak pośrednio: najpierw podlegają mu naczynia włosowate, potem receptory i włókna nerwowe w błonie wewnętrznej.

Istnieją dwa główne rodzaje retinopatii cukrzycowej: nieproliferacyjna i proliferacyjna.

*Ta pierwsza -W jej przebiegu ściana naczynia krwionośnego słabnie i przepuszcza osocze lub pełną krew, co prowadzi do obrzęków i powstawania wysięków.

*druga, później rozwijająca się forma retinopatii - proliferacyjna. W tym typie choroby naczynia krwionośne zamykają się, co pobudza wzrost nowych naczyń włosowatych (tzw. neowaskularyzacja), pojawiających się nad siatkówką i wrastających nawet w ciało szkliste. *

retinopatie:jaskra, slepota, zaćma, odklejenie siatkówki.

*Cz.ryzyka: długi czas trwania cukrzycy, nadcisnienie tętnicze, palenie papierosów

51.Neuropatia obwodowa (somatyczna) w cukrzycy.-Schorzenie i zaburzenie funkcji nerwów obwodowych

Cechy charak:

-najczęściej jest obwodowa i symetryczna

-dotyczy włókien czuciowych, ruchowych i autonomicznych.

-rozwija się bardzo powoli i nie cofa się

-objawy: zmniejszenie czucia bólu, temp,zdretwienie, porestezje

-sprzyja zanikowi miesni i deformacji stóp

-U niektórych chorych moze wyst, bólowa postać neuropatii obwodowej z przeszywajacymi i rwacymi bólami, połączona z depresją i anoreksją.

Zapobieganie i leczenie:

-zaprzestanie palenia tytoniu i spozywania alkoholu

-ograniczenie neurotoksycznych leków

-intensywna insulinoterapia przy pierwszych objawach

-leki przeciwbólowe i antydepresyjne.

52.Neuropatia autonomiczna (wegetatywna) w cukrzycy. - uszkodzenie włókien nerwowych autonomicznego układu nerwowego (wegetatywnego) prowadzące do uszkodzenia narządów wewnętrznych

*Objawy:

-tachykardia spoczynkowa

-hipotonia ortostatyczna

-bezbólowy przebieg choroby niedokrwiennej serca i zawału serca

-skłonność do zaburzeń rytmu serca

-zaburzenia potliwości

-biegunka, atonia pęcherzyka żółciowego

-atonia pęcherza moczowego

-impotencja

-zmiany odruchu źrenic

-utrata odczuwania hipo i hiperglikemii

*leczenie:objawowe

GASTROLOGIA

1.Przyczyny wrzodziejącego zapalenia jelita:

- nieprawidłowe działanie układu odpornościowego;

- skłonności dziedziczne;

- nerwice, przewlekły stres i inne zaburzenia psychologiczne

- zakażenia układu pokarmowego;

- palenie papierosów i picie dużych ilości alkoholu.

-leczenie antybiotykami

2.Główne objawy mogące wskazywać na wrzodziejące zapalenie jelita grubego to:

-bóle brzucha,wzdęcia

-długotrwałe biegunki i/lub zaparcia (czasem występują naprzemiennie)

-biegunki z dużą ilością śluzu i krwi

-osłabienie, utrata wagi

-aftowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej

-stany podgorączkowe

- mdłości, wymioty, utrata apetytu i chudnięcie;

Czasem występują również objawy pozajelitowe, np. oczne, stawowe (zapalenie stawów), skórne (piodermia zgorzelinowa, rumień guzowaty),

3.Powikłania wrzodziejącego zapalenia jelita:

-toksyczne rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum),

-perforacja jelita grubego

-rak jelita grubego

-niewydolność wątroby (która może być także spowodowana długotrwałym przyjmowaniem leków -stosowanych w CU),

-Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych,

-kamica żółciowa,

-osteoporoza.

4. Wskazania do leczenia operacujnego wrzodziejącego zapal. jelita:

Gdy choroba ma ciężki przebieg i nie udaje się farmakologicznie opanować stanu zapalnego lub występują powikłania jelitowe, usuwa się jelito grube (resekcja jelita grubego).

5.Megalon Toxica- porażenna ,toksyczna niedrozność jelita grubego.Może wyst. na skutek zatrucia niektórymi lekami i substancjami (na przykład zatrucie ołowiem)

6. Czynniki predysponujące do rozwoju choroby wrzodowej żołądka:

-zakażenie helicobacter pylori

-urazy mechaniczno-nerwowo - np. po rozległych oparzeniach

-niesterydowe leki przeciwzapalne

-predyspozycja rodzinna

-palenie tytoniu

-nadużywanie alkoholu

-nieprawidłowe żywienie (np. spożywanie potraw tłustych lub z dużą ilością przypraw)

-niereguralny tryb życia

-stres

-urazy nerwowo-psychiczne

-stany hipoglikemiczne (anoreksja, bulimia)

-miażdżyca naczyń

-krwotok

-nadkwaśność żołądka

-przyjmowanie leków:sterydy,butapirazol, acard

7.Helicobacter pylori jest to esowata pałeczka, rozw. się w temp 37-42 st.C i ph 4-6.

Wywołuje: niżyty zołądka, wrzód 12cy i żołądka, rak żołądka, choroba refluksowa.

8.Drogi szerzenia sie helicobacter pylori: żywność, woda, droga kontaktowa, kropelkowa (bakteria obecna jest w ślinie?)

9.Diadnostyka Helicobacter:

-gastroskopia

-badanie histopatologiczne wycinka błony śluzowej zołądka

-test na helicobacter pylori

-test ureazowy

-ureazowy test oddechowy

-badanie krwi,kału, badanie immunologiczne

10.Objawy alarmujące w chorobie wrzodowej:

-nagły, ostry, przeszywający i utzrymujacy sie ból brzucha

-krwotok lub smoliste (czarne) stolce

-wymioty krwia lub treścia przypominajacą fusy od kawy

*Dodatkowe pojęcia:

*Wrzód zołądka lub 12cy- jest kraterowym ubytkiem w błonie śluzowej, penetrującym w głąb do warstwy podsluzowej lub nawet mięśniowej, rzadko w okolicy wpustu.

*Wrzód 12cy- kilka mm, w okolicy opuszki.

*Choroba wrzodowa - jest to choroba przewlekła, nawracająca wiosna i jesienia.

*Objawy wrzodu 12cy:

-cz. ryzyka:gł. mężczyxni w młodym i srednim wieku

-bóle nocne i głodowe, 2-3 h po posiłku

-bóle zmniejszaja się po wypiciu mleka lub środków alkalizujących

-sezonowe nasilanie sie dolegliwości (bóle i zgaga) wiosna

*Objawy wrzodu żołądka:

-osoby po 40

-bóle maja charakter stały, poł g po posiłku, są ograniczona w nadbrzucszu.

11.Diagnistyka choroby wrzodowej:

-gastroskopia

-gastrofiberoskopia

-test na helicobacter pylori

12.Powikłania choroby wrzodowej:

krwotok,perforacja wrzodu, zapalenie otrzewnej, rak żołądka lub 12cy, wstrząs septyczny, niedokrwistość, zwężenie oźwiernika.

DIETA:

-wykluczenie z diety produkty nasilających dolegliwości, pobudzających zołądek do wydzielania soku: kawa, mocna herbata, alkohol,napoje gazowane, wywary zmięsa np. rosól, zupy ze smietana, ciasta, słodycze, kremy, tłuste mieso, ryby, surowe warzywa i owoce mające duzo błonnika, cebula,pikantne przyprawy.

techniki zalecane we wrzodach: potrawy gotowane, gotowanie zwłaszcza na parze, pieczenie w folii, duszenie bez obsmażania.

techniki przeciwskazane: wedzenie, smażenie ,pieczenie, wywary mięsne

16. Produkty ograniczajace wydzielanie soków zoładkowych - zalecane:

-Pieczywo jasne pszenne, czerstwe

-Mąka pszenna jasna, kasza manna,ryż, sago, płatki owsiane, kasza jęczmienna, drobny delikatny makaron

-Mleko słodkie, zsiadłe nieprzekwaszone, bardzo świeży ser twarogowy, ser śmietankowy

-jaja gotowane na miękko, w koszulkach, sadzone, jajecznica na parze

-Chude mięsa i drób: cielęcina, wołowina, królik, indyk, kurczę, szynka, polędwica;

-Ryby: dorsz, leszcz, sola, płastuga, kergulena, szczupak, sandacz

-Świeże masło, słodka śmietana, olej sojowy, słonecznikowy, oliwa,

-Ziemniaki gotowane, tłuczone, puree

-Gotowane: marchew, buraki, szpinak, kabaczek, dynia, kalafior; fasolka szparagowa i groszek zielony

-Owoce dojrzałe bez pestek, gotowane: jabłka, truskawki, morele, gotowane soki z owoców jagodowych, banany

-Przyprawy: sól, cukier, wanilia, koper zielony,pieprz ziołowy

-zupy mleczne,pulpety, b

-desery: budynie, kisiel, galaretka, lody, herbatniki

-Słaba herbata, słaba kawa, mleko

-Ciastka czerstwe zbożowe, mało słodki biszkopt

17.Ogólne zalecenia dla pacjenta z choroba wrzodową:

-odpowiednia dieta (jak wyżej)

-spożywanie 4-5 małych posiłków o stałych porach

-spokojne . powolne spozywanie posiłók (dokładne przeżuwanie)

-unikanie sytuacji stresowych,bądź umiejętne radzenie sobie ze stresem

-zalecane 1-2 szklanki siemienia lnianego, szklanka mleka przed snem

-temp. spozywanych posiłków powinna być pokojowa

-spozywanie kolacji bezpośrednio przed snem

-unikanie używek:kawy, mocnej herabty, alkoholu, palenia papierosów

18.Czynniki predysponujące do rozwoju kamicy pęcherzyka żółciowego:

- średni i starszy wiek

-płeć żeńska

-nadmierne spozycie alkoholu

- czynniki hormonalne np. przebyte ciąże

- zaburzenia metaboliczne np. otyłość, hipercholesterolemia, cukrzyca

- przewlekłe choroby przewodu pokarmowego np. jelita cienkiego i grubego

- stan po resekcji żołądka i jelita,

- farmakoterapia np. leki antykoncepcyjne.

-dieta bogata w tłuszcze z małą ilościa błonnika

-choroba wieńcowa

-wyst, kamicy żółciowej w rodzinie

-gwałtowna utrata masy ciała

19.Dieta w kamicy pęcherzyka żołciowego:zaleca się posiłki przygotowywane poprzez : gotowanie zwłaszcza na parze, pieczenie w folii, duszenie bez obsmażania.posiłki w mniejszych porcjach 5-6 razy dziennie. kalorie 2500-300 lcal na dobe.

*Dozwolone

-mąka pszenna biała, mąka ziemniaczana, kukurydziana; pieczywo białe czerstwe; sucharki, tdrobne, delikatne lane kluski, drobny makaron .

-delikatne, drobnoziarniste, o minimalnej zawartości błonnika kasze, jak: manna, ryż,

-mleko:chude; świeże, zsiadłe, kefir, jogurt, herbata z mlekiem, kawa zbożowa z mlekiem, budynie, galaretki, kasze na mleku, niekwaśny twarożek z chudego mleka, serek homogenizowany, chudy biały ser, smietana 9%

-oleje (słonecznikowy, sojowy, arachidowy)

-jaja białka gotowane na miękko lecz nie więcej niż 2-3 w tygodniu, jednorazowo po jednym, jajecznica i omlet na parze

-mięso: chude; cielęcina, wołowina, ozorki, chuda szynka, chuda polędwica; mięso gotowane, duszone bez tłuszczu, w galarecie, budynie z mięsa i warzyw, kasz i makaronu, pulpety, potrawki; chude, miękkie mięso pieczone bez tłuszczu w alufolii, opiekane bez tłuszczu w alufolii, opiekane bez tłuszczu na patelni, ruszcie lub rożnie

-ryby: chude (np. dorsz, sandacz, szczupak, karp do 1 kg); gotowane, po czym obrane ze skóry;

-przyprawy: sól, majeranek, anyżek, czarnuszka, cynamon, goździki, wanilia, sok z cytryny

-sałata zielona, marchew, dynia, natka pietruszki, koperek, czarna rzodkiew, rzodkiewka bez skórki, pomidory bez skórki, buraki; do wywaru; korzeń pietruszki, seler i por;

-zupy mleczne, jarzynowe,

-galaretki owocowe, kisiele, budynie, kompoty,

-owoce surowe: dojrzałe jabłka, brzoskwinie i morele bez skórki, winogrona bez pestek i skórek, banany, cytryny, pomarańcze;

*Zabronione:

-mąka żytnia, razowa; pieczywo razowe, kwaśne;

-kasze gruboziarniste o znacznej zawartości błonnika

-sery tłuste, topione, żółte, dojrzewające

-kwaśna, tłusta śmietana

-słonina, smalec, boczek, łój, szpik, margaryna itp.

-mięso: tłuste; baranina, wieprzowina, dziczyzna; p

-ryby:tłuste (np. halibut, karp powyżej 1 kg, śledź, węgorz, makrela); marynowane, so-lone,

-przyptawy:pieprz, musztarda, ocet, papryka, ziele angielskie, liście laurowe, gałka muszkatołowa, imbir, Maggi,

-groch, fasola, soczewica, bób; kapusta i ogórki (świeże, gotowane i kwaszone), kalafiory, fasolka szparagowa, groszek, ostra papryka, brukiew, cebula, czosnek; grzyby

-napoje: gazowane, musujące, zimne; mocna herbata, kakao, kawa ziarnista, napoje alkoholowe

20 Rodzaje kamieni w kamicy żółciowej:

Najczęściej występują złogi mieszane cholesterolowo-barwnikowe. Kamienie jednorodne czyli złożone tylko z jednego składnika np. cholesterolu lub barwników żółciowych występują rzadko.

21.kolka żółciowa-taak kolki występuje nagle, najczęściej w nocy lub nad ranem, kiedy to pojawia się bardzo silny ból w okolicy prawego łuku żebrowego lub powyżej pępka. Ból może promieniować do tyłu lub pod prawą łopatkę. Towarzyszą mu nudności i wymioty nie dające ulgi oraz wzdęcia brzucha. Chory jest cierpiący, niespokojny i stale zmienia swoje ułożenie, ponieważ żadna pozycja nie łagodzi bólu.

22. Przyczyny zapalenia pech,żółciowego:

najczęściej zapalenie ostre spowodowane obecnością kamieni żółciowych (tzw. zapalenie kamicze) w świetle pęcherzyka żółciowego

23. Leczenie zachowawccze w zapaleniu pech,żółciowego:

Unikanie i leczenie stanów z punktu 18.

24.objawy ostrego zapalenia pęchez. żółciowego:

-Nagły, silny ból w prawej górnej części brzucha

-Nawracające bolesne ataki do kilku godzin po posiłkach

-Ból nasilający się wraz z głębokimi oddechami, promieniujący do prawej łopatki

-Duszność wdechowa spowodowana bólem

-Nudności

-Wymioty

-Sztywność mięśni brzucha zwłaszcza po stronie prawej

--Niewielka gorączka

-Dreszcze

-Żółtaczka (żółte zabarwienie skóry i oczu)

-Wzdęcie brzucha

- Podwyższenie temperatury ciała do 38 - 39oC.

25. Badania diagnostyczne wykonywane w różnicowaniu chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych:

-Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej -pozwalające obrazować narządy wewnętrzne z zastosowaniem fal dźwiękowych o dużej częstotliwości

-Scyntygrafia żółciowo-wątrobowa -eychnika obrazowania pozwalająca uwidocznić wątrobę, drogi żółciowe, pęcherzyk żółciowy oraz górną część jelita cienkiego

-Cholangiografia - wstrzyknięcie środka kontrastowego do dróg żółciowych, aby pęcherzyk i drogi żółciowe uwidoczniły się na zdjęciu rentgenowskim

-Tomografia komputerowa -technika obrazowania łącząca zdjęcie rentgenowskie z techniką komputerową pozwalająca uwidocznić narządy wewnętrzne

26.Marskośc wątroby- to stan, w którym prawidłowa tkanka wątroby zostaje zastąpiona tkanką łączną, co prowadzi do stopniowego pogorszenia czynności, a w końcu ? niewydolności tego narządu.

*Czynniki predysponujące do rozwoju marskości wątroby:

-nadmierne spozycie alkoholu

-niedobory zywieniowe (dieta ubogobiałkowa, bogatotłuszczowa,przewlekłe głodzenie, niedobór aminokwasów)

-przebyte WZW t. BC

-przewlekły zastój zylny (wady serca, niewyrównane nadciśnienie płucne, utrudniony odpływ krwi z serca)

-długotrwałe działanie hepatotoksycznych substancji (leki, srodki owadobójcze

-choroby przemiany materii (mukowiscydoza, nietolerancja fruktozy)

-czynniki immunologiczne

-zaburzenia hormonalne

-choroby dróg zółciowych

-czynniki konstytucjonalne ( płeć męska, wystepowanie rodzinne)

-choroby zakaźne (kiła, malaria)

27.óbjawy marskości wątrąby:

ogólne osłabienie, brak apetytu, mdłości, uczucie rozpierania w górnej części brzucha (zwłaszcza po posiłkach) oraz chudnięcie. U kobiet występują zaburzenia miesiączkowania, u mężczyzn utrata potencji i brak zainteresowania życiem płciowym. W bardziej zaawansowanym stadium choroby pojawia się żółtaczka, powiększenie obwodu brzucha wskutek gromadzenia się płynu w jamie otrzewnej oraz obrzęki wokół kostek. Na skórze łatwo powstają siniaki, nawraca krwawienie z dziąseł i nosa. Objawem ciężkiej niewydolności wątroby są zaburzenia świadomości: początkowo niewielkie zaburzenia orientacji, wahania nastroju, senność, a w końcowym stadium śpiączka.

*3 charakterystyczne:

-powiększenie obwodu brzucha co wskazuje na tzw. puchlinę brzuszną

-głowa meduzy- siatka naczyń żylnych na kl. piersiowej i brzuchu.

-zaczerwienienie wewn. powierzchni dłoni i stóp

28.Powikłania ogólnoustrojowe

-krwawienie z przewodu pokarmowego

-niewydolność miąższu wątroby

-wodobrzusze

-skaza krwotoczna i zespół DIC

-kamica żółciowa

-przepuklina

-zespół złego wchłaniania

-zakrzepica żyły wrotnej i żył wątrobowych

-pierwotny rak wątroby

-dodatkowe zakażenia

-powikłania nerkowe

*Diagnostyka:

-scyntygrafia wątroby

-USG

-laparoskopia

-biopsja wątroby

-endoskopia p.pokarmowego

-bad. labolat: morfologia, bilirubina, albuminy

-bad, per rectum

-rektoskopia

29.Zywienie w okresie wyrównanym marskości wątroby:

-2500lcal/dobe lub wiecej

-dieta wysokobiałkowa 1-1,3 g/kg.m.c./dobe

-białko w ½ pochodzenia zwierzęcego

-5-6 posiłków w ciągu dnia

-zalecany miód

-potrawy gotowane lub pieczone

-nie ograniczać płynów jeśli nie ma obrzęków, puchlin

30.Żywienie w okresie niewyrównanym m.w :

-ogrzniczenie białka do 0,8g/kg.m.c/dobe

-kalroczyność jak w okresie wyrównanym

-wspomaganie zywieniem pozajelitowym z powodów nudności

-im cięższy stan pacjenta tym wieksze ograniczenie białka (20-40g/dobe)

-zwiekszenie podaży produktów bogatych w potas

-dieta niskosodowa (ze względu na obrzęki)

-w stanie śpiączki lub krwawienia z p.pok stos. się wyłącznie żywienie pozajelitowe.

31.Encefalopatia wątrobowa - zespół neurologiczny, polegający na zaburzeniu funkcjonowania centralnego układu nerwowego na skutek działania toksyn, pojawiających się w układzie w związku z uszkodzeniem wątroby przez niektóre leki, substancje toksyczne, ostre zakażenia podczas innych chorób wątoby, krwotoki przewodu pokarmowego, wirusy (wirusowe zapalenie wątroby), alkohol.wyrózniamy 4st. w IV chorzy traca przytomność.

32.*przyczyny encefalo:

-brak czynności detoksykacyjnej wątroby

-narastanie we krwi stężenia substancji neuroaktywnych i neurotoksycznych (amoniak, aminokwasy,fenole, kw.tłuszczowe)

*Czynniki wyzwalające encefal:

-krwawienie do światła przewodu pokramowego,

-nadmierne spożycie białka,

-zakażenia bakteryjne i wirusowe,

-zabiegi operacyjne,

-zaparcia,

-stosowanie diuretyków,

-zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej wywołane wymiotami, biegunkami lub paracentezą,

-stosowanie leków narkotycznych, uspokajających i przeciwbólowych.

-niedokrwistość

-niedotlenienie, spadek RR

33.wskazania do upusty płynu z j.brzusznej w marskości:

-znaczna dusznośc

-ucisk płynu na zyły nerkowe

**Masywny upust płynu puchlinowego może doprowadzic do:

hipowolemii, zapaści, spiączki wątrobowej, zespołu utraty sodu, pogłębienia niedobiałczenia.

34.Objawy żółtaczki:

zażółcenie skóry, błon śluzowych i białkówki oczu wskutek nagromadzenia się bilirubiny w surowicy krwi i tkankach organizmu. Prawidłowy poziom bilirubiny w surowicy człowieka wynosi 3,4-17 ?mol/l.

*Ż.hemolityczna :objawy klinicznie:

-ciemny mocz

-ciemny kał

-często powiększona śledziona (splenomegalia)

*Ż.miąższowa: objawy klinicznie:

-niekiedy poprzedzona występowaniem objawów grypopodobnych

-ciemny mocz

-jasny kał

-bóle mięśni

*Ż. mechaniczna: objawy :

-ciemne zabarwienie moczu

-odbarwienie kału - żółć nie przedostaje się do światła jelita

spowodowana guzem nowotworowym zamykającym drogi żółciowe -

-świąd skóry (widoczne liczne przeczosy), bezbólowa, objaw Courvoisiera

35. Cz.predys do ostrego zapalenia trzustki (OZT):

-zwykle około 40. roku życia,

mężczyźni chorują na nie częściej niż kobiety.

-kamienie żółciowe i inne przeszkody utrudniające przechodzenie soku trzustkowego do jelita cienkiego,

-nadużywania alkoholu, Choroba rozwija się często po wielu latach nałogu.

-infekcja wirusowa (np. świnka),

-niektóre leki (np. niektóre środki moczopędne, przeciwpadaczkowe czy sterydy)

-urazy brzucha.

-Rzadko spotykaną przyczyną może być też nadczynność gruczołów przytarczycznych, czyli przytarczyc (nie wiadomo, dlaczego rozwija się taka postać tej choroby).

-kłonności dziedzicznych.(bardzo żadko)

- przeszczep nerki,

- choroby metaboliczne np.: cukrzyca i hiperlipidemia.

36.Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia PZT:

-Nadużywanie alkoholu

-Otyłość

-Kamica żółciowa

-Niedożywienie

-Przyjmowanie niektórych leków, na przykład cytostatyków, hydrochlorotiazydu czy sterydów

37. Objawy ostrego zapalenia trzustki: (ale maja byc pozatrzustkowe -nie wiem)

-silne bóle zlokalizowane w środkowej i górnej części brzucha

-bolesność uciskowa brzucha

-nudności i wymioty- skąpe, nie przynoszące ulgi

-wzdęcie brzucha, często zatrzymanie gazów i stolca

-gorączka, czasem dreszcze, bóle mięśniowe

38.powikłania ogólnoustrojowe OZT:

- niewydolność krążenia,

-niewydolność oddechowa,

- niewydolność nerek,

- wstrząs,

- zaburzenia krzepnięcia,

-cukrzycę,

- zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego pod postacią encefalopatii metabolicznej

39.powikłania miejscowe OZT:

-zropienie trzustki

-torbiel rzekoma trzustki

40.rodzaje PZT:

-wapniejące -tropikalne -zaporowe

41.przyczyny PZT:

-nadmierne spożywanie alkoholu .

-diety bogatobiałkowej lub diety bogatotłuszczowej .

- palenie tytoniu

-rzadziej:nadczynność przytarczyc, czynnik genetyczny, oraz przewlekłe, ciężkie niedożywienie

- zaporowe postacie tej choroby.

42.Objawy PZT:

-nawracające, uporczywe bóle o zróżnicowanym nasileniu występujące głównie po jedzeniu i zlokalizowane w górnej części brzucha (chorzy opisują je jako piekące, przeszywające, ostre lub ściskające. Ból może trwać kilka dni lub nawet tygodni, rzadko mija po mniej niż 24 godzinach),

-postępująca utrata masy ciała,

-podwyższony poziom cukru we krwi, stopniowo rozwijająca się cukrzyca

-uporczywe biegunki będące wynikiem niepełnego trawienia pokarmów wskutek niedoboru enzymów trzustkowych,

-niewielkiego stopnia żółtaczka,

-świąd skóry -objawy wymagające dokładnej diagnostyki, gdyż mogą świadczyć o rozwoju raka trzustki.

-mdłości, brak łaknienia, wymioty, biegunka, rzadziej zaparcia

43.Leczenie pzt polega na leczeniu dwóch głównych objawów:

bólu i niewydolności trzustki.

-przy każdym zaostrzeniu konieczne jest leżenie,ostra dieta

-leki rokurczowe i antycholinergiczne

-często pomocne są okłady cieplne

44.leczenie zachowawcze w PZT:

odpowiednie postępowanie dietetyczne :

-abstynencja alkoholowa

-Dieta powinna być wysokokaloryczna, by zapobiec chudnięciu chorego.

-Natomiast z powodu zmniejszonych możliwości trawienia i wchłaniania dobowa racja pokarmowa powinna być rozłożona na 5 -6

posiłków z zastrzeżeniem, że tłuszcze nie powinny przekraczać 60 -80 g/dobę

-Leczenie dietetyczne przewlekłego zapalenia trzustki, zwłaszcza, gdy występują wymioty i biegunki:

dieta wysokobiałkowa, ubogotłuszczowa z dużą zawartością witamin.

-suplementacja witamin ADEK

-Warto również sięgać po składniki mineralne

-Uzupełniać należy podaż wapnia, potasu i żelaza - szczególnie przy utrzymującej się biegunce.

44.USG jamy brzusznej

CEL: ocena stanu narządów jamy brzusznej - wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, nerek, trzustki, śledziony, aorty i dużych naczyń, pęcherza i gruczołu krokowego, macicy i przydatków.

45.WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

- Bóle brzucha o ostrym i przewlekłym charakterze.

- Powiększenie obwodu jamy brzusznej.

- Uraz jamy brzusznej.

- Żółtaczka.

- Krwawienia przewodu pokarmowego, układu moczowego i dróg rodnych.

- Utrudnienia w oddawaniu moczu i stolca.

- Wymioty.

- Biegunki.

- Zakażenie układu moczowego.

- Utrata wagi ciała.

- Anemia.

- Zaburzenia miesiączkowania.

- Przedwczesne i opóźnione dojrzewanie płciowe.

- Ciąża 

46.Przygotowanie:

W dniu badania usg jamy brzusznej nie powinno się jeść stałych pokarmów(przez 8h)i 2 godziny przed badaniem wypić 1/2l.niegazowanego płynu najlepiej przez słomkę, tak aby przychodząc na badanie odczuwać parcie na mocz. Zakaz palenia i picia kawy. Nie należy oddawać moczu. Zabrać ze sobą poprzedni wynik USG/

47.GASTROSKOPIA

Cel: - ocena błony śluzowej

- pobranie materiału biopsyjnego,cytolog., bakteriolog.

- Wykonanie zabiegów endoskopowych (usunięcie polipów, hamowanie krwawienia, obliteracja- zamkniecie żylaków)

*Wskazania:- -brak łaknienia -nietypowe bóle brzucha ?-dyspepsja posiłkowa -ssanie i pobolewanie głodowe -zwężenie odwziernik -niedokrwistość o nieznanym pochodzeniu -krwawienie (wymioty fusowate, smoliste stolce) -niewyjaśniona utrata m.ciała- podejrzenie żylaków przełyku- zaburzenia połykania, zgaga, pieczenie za mostkiem, podejrzenie ciał obcych -zapalenie zanikowe żołądka -ocena wyników leczenia owrzodzenia żołądka

*Przygotowanie:

- na czczo przez co najmniej 6 godzin przed badaniem

- poinform. O celu, istociei spos. Zachowania podczas badania

- pisemna zgoda

- oddanie moczu

- usuniecie ruchomej protezy, okularów

- znieczulenie miejscowe gardła (lignocaina 2%)

*W czasie badania: ułożenie na lewym boku, nie wstrzymywać oddechu, nie podnosić głowy, ustnik w jamie ustnej, nie połykać śliny

*Powikłania:

- perforacja ścian p.p. (zapalenie środpiersia)

- zaostrzenie choroby niedokrwiennej serca

- WZW B, HIV

- Chem. Ściany p.p.

48.KOLONOSKOPIA -wziernikowanie całego jelita grubego

*Cel:

- ocena morfologiczna powierzchni błony śluzowej jelita grubego.

- pobrania wycinków śluzówki do badania histopatologicznego

- wykonania zabiegów endoskopowych (polipektomii, tamowania krwotoków i innych).

*WSKAZANIA:

- Niewyjaśnione krwawienie z odbytu w czasie rektoskopii

- Wątpliwości lub podejrzenie tzw. zmian organicznych w badaniu kontrastowym jelita grubego.

- Brak zmian w badaniu radiologicznym jelita grubego, przy utrzymywaniu się takich objawów jak bóle i parcie na stolec oraz biegunka.

- Kontrola po leczeniu operacyjnym jelita grubego, polipektomii kolonoskopowej, ocena wyników leczenia farmakologicznego.

- Stany przednowotworowe

- zabiegu endoskopowego (usunięcia polipa, ciała obcego, tamowania krwawienia).

*P/WSKAZANIA:

- Nasilenie objawów choroby niedokrwiennej serca.

- Nadciśnienie tętnicze.

- Tętniak aorty.

- Duszność w spoczynku.

- Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).

- Ciąża. ( 2,3 trymestr)

- Krwawienie miesiączkowe, jeśli występuje w danej chwili

- Uczulenie na leki.

- Jaskra.

*POWIKŁANIA:

- perforacja

- zapalenie otrzewnej

- krwawienie z jelit

- zaburzenia rytmu serca

- zaostrzenie ChNS

*PRZYGOTOWANIE:

Przez 3 doby przed zabiegiem należy stosować dietę płynną, bezresztkową (herbata z cukrem, soki i galaretki owocowe, buliony kisiel kleik). Wieczorem przed badaniem pacjent powinien wypić 25 ml oleju rycynowego lub płynnej parafiny. Przez 3-4 godziny przed badaniem wykonuje się głęboki wlew czyszczący (lewatywę) z 1 litra letniej wody, najlepiej o temperaturze 25-30° C.

*Po badaniu:

-Nie należy wstrzymywać gazów

-nie prowadzic pojazdów

kilka godz. Leżeć w łożku

49.PH -METRIA - Przez nos wprowadza się pacjentowi elektrodę służącą do pomiaru stężenia jonów wodorowych (pH), której końcówka zostaje ustalona 5 cm powyżej zwieracza przełyku. Zmiany odczynu w przełyku są rejestrowane przez mały, przenośny rejestrator połączony z elektrodą. Zapis ten po skończonym badaniu jest analizowany przez komputer.

50.REKTOSKOPIA: polega na wziernikowaniu kanału odbytu i odbytnicy. Do tego celu służy rektoskop - metalowy, sztywny wziernik długości od 20 - 30 cm i średnicy 2 cm

*WSKAZANIA:

-Krwawienie z odbytu (także tzw. krwawienie utajone)

-Bóle w okolicy odbytu, podbrzusza.

-Zmiana rytmu wypróżnień lub kształtu oddawanego stolca (stolec taśmowaty, ołówkowaty), daremne parcie na stolec bądź bezwiedne oddawanie stolca.

-Guzy w odbycie.

-Sączenie wydzieliny z odbytu.

-Świąd odbytu z niewyjaśnionej przyczyny.

-wziernikowanie mające na celu pobranie wycinków błony śluzowej, w celu potwierdzenia istnienia niektórych procesów chorobowych np. skrobiawicy

*PRZYGOTOWANIE:

- cel istota sposób zachowania

- wywiad: lewatywa- skuteczność, bolesność odbytnicy, kkrwawienie z odbytu

- doodbytniczy wlew przeczyszczajacy z 1l. Ciepłej wody 20-30 st.C lub enema

- niewskazane doustne leki przeczyszczajace

Podczas badania pacjent przyjmuje pozycję kolankowo-łokciową z rozstawionymi kolanami Reszta jak  w kolonoskopii

**Sigmoidoskopia - wziernikowanie końcowego odcinka jelita grubego z esicą włącznie,

Kolonoskopia - wziernikowanie całego jelita grubego.

51.BIOPSJA WĄTROBY

Badanie polega na pobraniu wycinka wątroby poprzez nakłucie powłok ciała pacjenta specjalną igłą w określonym miejscu. Rozróżnia się biopsję niecelowaną, tzw. ślepą, w której wycinek uzyskuje się najczęściej przez wkłucie w prawej, środkowej linii pachowej na wysokości 9 lub 10 międzyżebrza (Ryc.2-10) oraz biopsję celowaną - wykonywaną w czasie badania laparoskopowego, badania ultrasonograficznego lub badania tomokomputerowego.

WSKAZANIA:

- podejrzenie ostrego WZW

- podejrzenie i różnicowanie przewlekłych i katywnych zmian w wątrobie

- kontrola aktywności watroby

- zatrucia

PRZYGOTOWANIE:

- cel istota sposób zach ( zatrzymanie oddechu, zgłąszanie dolegliwości)

- bad diagnostyczne: morfologia, ukl.krzepnieca, czynnik RH

- usg watroby

- znieczulenie miejscowe

- wywiad: alergia, uczulenie na leki, gorączka, zmoliste stolce, fusowate wymioty

POWIKŁANIA:

- przy. Nakłucie innych narządów( pęcherzyk zołciowy)

- krwawienie

- zółciowe zapalenie atroby

- czkawka

- przebicie płata watrby

- podrażnienei okostnej żeber lub nerwów miedzyżebr.

- Podrażnienei otrzewnej

- Krwotok wew.

- Odma środpiersia

PO BADANIU:

Chory powinien leżeć na prawym boku do 3 godzin, mając podłożony wałek z koca w okolicy wykonanej biopsji. Potem przez dobę pacjent powinien leżeć na wznak. Wieczorem pacjent może zjeść kleik. Następne posiłki mogą być już normalne. Obserwacja w kiernku krwawienia zakażenia bolesności wzdęc, objawów krwotoku wew.

52.BIOPSJA TRZUSTKI:

Cel: diagnostyczny: ocena histopatolog.

Lecznicy: opróżnianie torbieli trzustki z płynu zapalnego lub ropy

POD KONTROLĄ USG, CT

WSKAZANIA: podejrzenie guza trzustki w USG, CT

P/WSKAZANIA:

- zaburzenia krzepniecia (protrombina <60%)

- stany ropne w okolicy trzustki

- ciąża

- brak współpracy

PRZYGOTOWANIE i w czasie badania : jak do b. Watroby

POWIKŁANIA:

- nudności, wymioty

- przejściowy ból w czasie zabiegu

- ostre zapalenie trzustki i krwawienie

PO BADANIU:

- 1h leżeć

- wynik cienkoigłowej po min 3 dniach

- dieta lekkostrawna ( bez tłuszczy ciężkostrawnych

- obserw w kierunku krwawienia

53.BIOPSJA SSACA JELITA CIENKIEGO:polega na wprowadzeniu przez usta pacjenta specjalnie skonstruowanej kapsułki Crosby'ego - i pobraniu przy jej użyciu wycinka tkanki ze ściany jelita cienkiego. Kapsułka jest połączona długim (ponad 1,5 m długości) i cienkim (około 3 mm szerokości) zgłębnikiem, którego jeden koniec pozostaje na zewnątrz ciała pacjenta, podczas gdy drugi (z kapsułką) spoczywa w przewodzie pokarmowym. Gdy kapsułka znajdzie się w jelicie cienkim, wówczas za pomocą strzykawki podłączonej do wolnego końca zgłębnika wytwarza się w niej podciśnienie. W ten sposób przez otwór w kapsułce do jej wnętrza przedostaje się śluzówka jelita i zostaje uruchomiony mechanizm tnący.

WSKAZANIA:

- Zespoły złego wchłaniania.

- Podejrzenie chłoniaka górnego odcinka przewodu pokarmowego

- Kontrola leczenia choroby trzewnej

- Choroba Leśniowskiego ? Crohna

PRZYGOTOWANIE:

Przed badaniem pacjent pozostaje na czczo.Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym w przypadku użycia fiberoskopu. Wskazane jest również podanie środka uspokajającego

POWIKŁANIA:

- krwawienie

- perforacja jelit

- zapalenie otrzewnej

55.SIGMOIDOSKOPIA: wprowadzenie sigmoidoskopu do jelita grubego (ostatnie 60-80 cm, czyli odbytnicę, esicę oraz część zstępnicy), przez odbyt, urządzenie w celu rozciągnięcia jelit

WSKAZANIA:

- Przedłużająca się biegunka (powyżej 3 tygodni) o nieznanej przyczynie

- Obecność krwi w stolcu

- naprzemienna biegunka i zaparcie

- Stolce ?ołówkowate?

-Uczucie niepełnego wypróżniania

-Mimowolne oddawanie stolca

- Ból w trakcie wypróżniania

-Nieprawidłowości w obrębie dalszego odcinka jelita grubego (esicy lub odbytnicy) stwierdzone w kontrastowym badaniu radiologicznym jelita grubego (wlewie doodbytniczym)

-Ocena aktywności wrzodziejącego zapalenia jelita grubego

P/WSKAZANIA:

-Ostre stany zapalne jelita grubego (ciężkie wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna, zapalenie uchyłka)

- Toksyczne rozszerzenie okrężnicy

-Objawy zapalenia otrzewnej

-Niestabilna choroba wieńcowa

-Niewydolność oddechowa

-Niewydolność krążenia

-Ciąża (II i III trymestr)

- Zaburzenia krzepnięcia krwi (przy biopsji i polipektomii)

CEL:

- ocena kształtu i czynności ruchowej

- wycinek do badnia histopatolog.

- Usunięcie polipa

PRZYGOTOWANIE:

- Wymagana jest pisemna zgoda pacjenta na badanie.

- W przeddzień badania od obiadu pacjent pozostaje na diecie bezresztkowej, czyli może spożywać tylko pokarmy płynne.

- Wieczorem, a następnie rano w dniu badania wykonuje wlewkę doodbytniczą

- U pacjentów ze sztucznymi zastawkami serca, po przebytym zapaleniu wsierdzia, z protezą naczyniową lub ze znacznie obniżonym stężeniem krwinek białych bezpośrednio przed badaniem podaje się antybiotyk dożylnie.

- WYPICIE FOTRTANSU 4 l. ( 2 w przeddzien 2 w dniu)

- Wywiad z anestezjologiem

PODCZAS BAD:

- leży na lewym boku z podkurczonymi nogami do kl. Piersiowej

- nieprzyjemne rozpieranie w jamie brzusznej

POWIKŁANIA:

- krwawienie

- perforacja jelita (rzadko)

57.USG TRANSKAWITALNE:

USG śródprzełykowe śródżołądkowe, śródrektalne

58.ECPW: ENDOSKOPOWA CHOLANGIOPANKREATOGRAFIA WSTECZNA

Badanie ma na celu przedstawienie obrazu radiologicznego zewnątrz- i wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych oraz przewodu trzustkowego.- z zastosowaniem kontrastu

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

- Żółtaczka o nieustalonej przyczynie.

- Bóle o nieustalonej etiologii w nadbrzuszu (szczególnie u pacjentów po usunięciu pęcherzyka żółciowego lub operacji na drogach żółciowych)

- Podejrzenie kamicy lub raka przewodów żółciowych

- Podejrzenie przewlekłej choroby trzustki.

- Przeszkody w odpływie żółci

PRZYGOTOWANIE:

- leży jeść i pić co najmniej przez 6 godzin przed badaniem.

- Przed badaniem potrzebne jest założenie dojścia do żyły

POWIKŁANIA:

- Ostre zapalenie trzustki

- zapalenie dróg żółciowych

- zakażenie pseudotorbieli trzustki.

59.Przyczyny krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego:

- wrzód żołądka lub dwunastnicy

- żylaki przełyku

- nadżerki w przełyku, żołądku lub dwunastnicy

- polipy

- guzy nowotworowe

- naczyniaki

- uszkodzenie ściany przez ciało obce (np. połkniętą ostrą kość)

- ostre zapalenie krwotoczne żołądka

- zespół Mallorego-Weissa (linijne, podłużne pęknięcia śluzówki przełyku, np. po silnych wymiotach)

60.Przyczyny krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego

-żylaki odbytu,

-malformacje naczyniowe,

-infekcyjne zapalenia jelit,

-polipy,

-uchyłki okrężnicy,

-zmiany niedokrwienne,

-rak jelita grubego.

64POWIKŁANIA ŻYWIENIA DOJELITOWEGO

-niewłaściwy dobór diety, zarówno jakościowy, jak i ilościowy

-nieprawidłowy sposób podaży (najczęściej zbyt szybki)

-powikłania mechaniczne związane z wprowadzeniem zgłębnika, metaboliczne (przewodnienie, zaburzenia elektrolitowe, witaminowe, glikemii), infekcyjne (zakażenie diety, zachłystowe zapalenie płuc)

REFLUKS PRZELYKOWY- zarzucanie kwaśnej treści z żołądka do przełyku w skutek zaburzeń czynności dolnego zwieracza przełyku perystaltyki przelyku, opróżnienia żołądka, zalegająca treśc powoduje stan zapalny błony sluzowej przelyku i inne dolegliwosci

Przyczyny:

- przepuklina rozworu przelykowego, przepony

- zakazenie H.P

- nieregularne odzywianie

-leki: morfina pochodne teofiliny,peptydyna

Objawy przelykowe:

- zgaga

- mdlosci wymioty bole brzucha

- uczucie cofania sie tresci do przelyku

- utrudnione polykanie

- brak apetytu

Pozaprzelykowe

- przewlekly suchy kaszel

- astma, zap. pluc

- nadzerki w szkliwie zeba

Diagnostyka

-wywiad

- test JPP

- endoskopia z pobraniem wycinka do bad. histopatologicz

- pH-metria

- USG j.brzusznej, RTG przelyku

NEFROLOGIA

1.Czynniki predysponujace do rozwoju kamicy nerkowej

-M po 50r.ż

-długotrwałe leżenie

-pacjenci z urazami

-zastój moczu (ciąża, otyłość)

-zasadowy charakter moczu

-zagęszczony mocz

-wady budowy moczowodu, p.moczowego

-przewężenia w moczowodzie

-częste infekcje dróg moczowych

-przerost gruczołu krokowego

-dieta z dużą zawartością wapnia.

-nadmiar w moczu: wapnia, kw.moczowego,cystyn, ksantyn.

-choroby przebiegające z hiperlaciurią np. nadczynność przytarczyc, samoistna hiperlaciuria.

2.Dieta w kamicy fosforanowej.

-w diecie poleca się pokarmy zakwaszające mocz: mięso, drób, ryby, kasze, makarony, sok z zurawin,cytrusy, kapusta, jaja,śliwki, borówki, rodzynki.. Należy zachować ostrożność w spożyciu wędlin i pieczywa, gdyż produkty te często zawierają dodaną przy produkcji domieszkę fosforanów. Oczywiście, jak w każdej kamicy, należy również zwiększyć ilość wypijanych płynów (wody mineralne, soki owocowe, przegotowana i ostudzona woda).(4-5 l/dobe)

3.Dieta w kamicy szczawianowej:

-wykluczyć: szczaw, rabarbar, rośliny strączkowe, szpinak, pieprz, rzepę, czekoladę, kakao, mocną herbatę.

-Ogranicza się spożywanie: marchwi, buraków, ziemniaków, grochu.

-zaleca się zmniejszenie zużycia cukru i słodyczy, zwiększa się natomiast ilość podanych płynów.

-Wskazane jest także zwiększenie w jadłospisie pokarmów zakwaszających mocz (patrz punkt 2).

-zalecane Zioła: ziele nawłoci, ziele rdestu ptasiego i ziele skrzypu (łyżkę stołową ziół zalać szklanką wrzącej wody, gotować 3 minuty pod przykryciem, pić 3 x dziennie pół godziny po jedzeniu)

4.Dieta w kamicy wapniowej polega na dodatkowym ograniczeniu produktów zawierających w swym składzie wapń. Ograniczenie takie można uzyskać tylko przez zmniejszenie podaży mleka i przetworów mlecznych.

-W leczeniu kamicy wapniowej stwierdzono również dobry wpływ ograniczenia podaży produktów spożywczych zawierających szczawiany.

-Chorym z tego typu kamicą nie należy więc podawać borówek, winogron, roślin strączkowych, szpinaku, rabarbaru, agrestu, rodzynek, śliwek, goździków, kakao oraz szczawiu .

-Ponadto należy ograniczyć spożywanie fasoli, pomidorów, brukselki, pomarańczy, ananasa, truskawek.

5.Przyczyny kolki nerkowej:

-zablokowaniem naturalnej drogi odpływu moczu z nerek, które najczęściej jest spowodowane przez kamienie nerkowe, a rzadziej przez zakrzep albo zniszczone, oderwane martwicze brodawki nerkowe lub przez ucisk zewnętrzny.

6.Objawy kolki nerkowej:

-nagły nasilający się kurczowy, jednostronny ból, wychodzący z okolicy lędźwiowej, promieniujący najczęściej do podbrzusza, a przy przedpęcherzowym położeniu kamienia promieniujący do pachwiny wzdłuż moczowodu aż do narządów płciowych i wewnętrznej strony uda

-ból powoli nasila się i powoli opada, czasami ma charakter ciągły

-nudności, wymioty, wzdęcie brzucha, czasami zaburzenia czynności ruchowej jelita

-niepokój ruchowy

-makroskopowy krwiomocz

*postępowanie: powinniśmy:

-ułożyć na wznak ze zgiętymi nogami w stawach kolanowych i rozluźnionymi powłokami brzusznymi

-uspokoić

-podać leki rozkurczowe (np. No-Spa ), leki przeciwbólowe (np. Pyralgina, Aspiryna), czasmi efekt przynosi nitrogliceryna -l tabl. podjęzykowo

nie należy podawać leków pochodnych morfiny ze względu na ich obkurczające działanie na mięsniówkę gładką

-przy nawracającej kolce i przypadkach wątpliwych (m.in. u dzieci i osób starszych) przewieźć do szpitala

-współistnienie kolki moczowodowej i gorączki wskazuje, że przewiezienie do szpitala jest niezbędne ze względu na zagrażającą posocznicę moczopochodną)

9.Cz.predysponuace do IDM:

-przerywane cewnikowanie

-pozostawienie cewników wewnatrz pęcherza moczowego

-kobiety w ciąży

-osoby z zaburzeniami odpływu moczu

-brak badź nieodpowiednia higiena

-osóby, u których współistnieją inne choroby układu moczowego upośledzające odpływ moczu, np. kamica nerkowa, zwężenie dróg moczowych, przerost gruczołu krokowego.

-wady wrodzonych układu moczowego

-intensywne pocenie się powodujące zmniejszenie ilości oddawanego moczu, co ułatwia mnożenie się bakterii.

10. Bakterie, które wywołują ZUM możemy podzielić na patogenny:

*-pierwotne (escherichia coli, staphylococcus saprophyticus)

*-wtórne (enterobacter spp, klebsiella spp, proteus spp, pseudomonas aeruginosa, enterococcus spp, staphylococcus aureus, corynebacterium urealiticum, candida spp.)

*-wątpliwe (streptococcus agalactiae, acinetobacter spp, stenotrophomonas spp.)

Można również podzielić na bakterie produkujące ureaze (proteus spp, morganella morgani, klebsiella spp, enterobacter spp, Stach.aureus, staph.saprophiticus, corynebacterium urealiticum) lub jej nie produkujące.

11. Wady ukł.moczowego predysponujace ZUM:

Czynn predysponujące do ZUM- zab urologiczne, cewnikowanie, immunosupresja, przeszczep nerki, utrudniony odpływ moczu, mała diureza, cukrzyca, chor metabol, ciąża, -nieczynna lub słabo funkcjonująca nerka lub jej część

Patogeny ZUM: E. Coli, proteusz, Klebsiella, gram dodtanie-paciorkowce, gronkowiec biały, chlamydia, rzęsistek pochwowy, grzyby;

Wady ukł moczowego predysponujące do ZUM: refluks pęcherzowo-moczowodowo-nerkowy, wady wrodzone, uchyłki, przetoki, pęcherz neurogenny, zwężenie dróg moczowych

12.Pobranie moczu na posiew

*Mocz przeznaczony do badania mikrobiologicznego to mocz poranny, pobrany ze środkowego strumienia.

• Przed oddaniem moczu do badania należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem i osuszyć, po odciągnięciu napletka i umyciu okolic ujścia cewki u mężczyzn, a u kobiet po dokładnym umyciu okolic krocza,

* Początkowy strumień moczu oddawany jest do toalety, następnie, tzw. środkowy strumień oddaje się do specjalnego, jałowego pojemnika (kilkadziesiąt ml) i pozostały znowu do toalety.

*Tak pobrany mocz dostarczyć do Laboratorium w przeciągu 1 - 2 godzin od momentu pobrania.

13.Wynik ujemny posiewu moczu świadczy o wyleczeniu ZUM - chyba tak.

14.Angiografia nerkowa- jest to obrazowa metoda badania unaczynienia nerek oraz otaczających je narządów z użyciem promieni rentgenowskich. Obraz naczyń i unerwionych przez nie narządów uzyskuje się poprzez podanie przez specjalny cewnik środka cieniującego (pochłaniającego silnie promieniowanie rentgenowskie) do aorty brzusznej w okolicę odejścia tętnic nerkowych lub w sposób bezpośredni do jednej z tętnic nerkowych (angiografia celowana)

*Cel:

-umożliwia ocenę stanu unaczynienia nerek.

-pozwala ocenić poziom oraz stopień przewężenia światła naczynia lub naczyń. -można także wykryć obecność unaczynionych tworów wewnątrz nerki lub też w jej bezpośrednim sąsiedztwie (np. guzów), bądź obszarów pozbawionych unaczynienia (np. zawał nerki).

*Wskazania:

-Nadciśnienie tętnicze.

-Zwężenie tętnicy nerkowej.

-Anomalie naczyniowe dotyczące układu moczowego (naczyniaki i naczynia dodatkowe).

-Guzy nerki i nadnerczy.

-Gruźlica nerki.

-Zator tętnicy nerkowej.

-Urazy nerek.

-Ocena unaczynienia nerki przeszczepionej.

-Inne (np. krwiomocz nieznanego pochodzenia).

*Opieka po:

-Nie należy wstawać, bądź zdejmować opatrunku uciskowego bez porozumienia z lekarzem prowadzącym.

15.CUM

Radiologiczne badanie pęcherza moczowego polegające na podaniu przez cewnik do pęcherza roztworu wodnego kontrastu w ilości powodującej odruchowe oddanie moczu. W trakcie tego badania ciśnienie moczu w pęcherzu wzrasta kilkukrotnie, co pozwala ocenić szczelność zastawki w ujściach moczowodowo-pęcherzowych oraz wykryć nieprawidłowości samego pęcherza lub cewki.

*Cel:

-diagnostyka dolnego odcinka dróg moczowych.

-wykrycie odpływów pęcherzowo-moczowodowych

-zmian w pęcherzu poczowym i cewce moczowej

17. USG nerek

Za pomocą tego badania można określić dokładnie wielkość, kształt i położenie nerek i ocenić prawidłowość układu kielichowo-miedniczkowego. Badanie jest pomocne w ustaleniu istnienia kamienia lub kamieni w układzie kielichowo-miedniczkowym bądź w drogach wyprowadzających mocz. Za pomocą USG nerek można również stwierdzić istnienie torbieli lub guzów nerek.

*Wskazania:

-Kłębuszkowe choroby nerek.

-Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek.

-Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek.

-Torbiele i guzy nerek.

-Kamica moczowa.

-Nadciśnienie tętnicze.

-Choroba zakrzepowo-zatorowa nerek.

-Choroby (przerost, zapalenie, guz) gruczołu krokowego.

-Choroby pęcherza moczowego.

-Urazy nerek.

-Ocena nerki przeszczepionej.

-Przygotowanie do biopsji nerki.

*Przygotowanie

Nie ma bezwzględnej konieczności wykonywania wcześniej innych badań. Celem uzyskania lepszej jakości obrazu pacjent powinien być na czczo (co najmniej 3 godziny przed badaniem). Na 2 - 3 godziny przed terminem badania należy wypić 2 - 3 szklanki nie słodzonej herbaty lub niegazowanego płynu by w momencie badania mieć uczucie parcia na mocz. Jeśli konieczne jest wykonanie badania sondą odbytniczą to powinno się je wykonać po dokładnym wypróżnieniu - wskazana jest lewatywa przed badaniem.

18. Urografia- jest to obrazowa metoda badania nerek oraz dróg wyprowadzających mocz za pomocą wprowadzonych do organizmu środków cieniujących, które silniej niż otaczające tkanki pochłaniają promieniowanie rentgenowskie. Przed podaniem kontrastu wykonuje się tzw. puste zdjęcie przeglądowe, a po zaaplikowaniu środka kontrastowego wykonuje się kolejne zdjęcia, najczęściej w 5, 10, 25, i 60 minucie badania.

*cel:

-Za pomocą tego badania można określić dokładnie wielkość, kształt i położenie nerek i ocenić prawidłowość układu kielichowo-miedniczkowego.

-Badanie jest również pomocne w ustaleniu istnienia kamienia lub kamieni w układzie kielichowo-miedniczkowym lub w drogach wyprowadzających mocz. -Badaniem tym można również ocenić skutki obecności kamienia lub kamieni w układzie moczowym.

-stwierdzić istnienie torbieli lub guzów nerek.

-Na jej podstawie dokonuje się także oceny stopnia zalegania moczu w pęcherzu moczowym (np. w przypadku znacznego przerostu gruczołu krokowego).

*Wskazania:

-Kamica nerkowa.

-Torbiele i guzy nerek.

-Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek.

-Gruźlica nerek.

-Choroby gruczołu krokowego.

-Choroby pęcherza moczowego.

-Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek.

-Urazy nerek.

-Nadciśnienie tętnicze.

-Przygotowanie do biopsji nerki.

*Przeciwskazania:

-szpiczak mnogi

-p/wskazania do badań radiologicznych

19. Cystoskopia-Badanie to polega na bezpośrednim oglądaniu wnętrza pęcherza moczowego za pomocą wziernika zwanego cystoskopem, wprowadzonego przez cewkę moczową. Cystoskop jest sztywną metalową rurą z układem optycznym, w którym pole widzenia jest oświetlone dzięki wiązce świadłowodów (tzw. zimne oświetlenie). Wziernik ten, wyposażony jest w urządzenia umożliwiające np. przepłukiwanie wybranych miejsc, a także odsysanie płynnej treści. Cystoskopia może być połączona z pobraniem fragmentu tkanki (wycinka) do badania histopatologicznego.

*Cel:

-umożliwia unaocznienie zmian zachodzących w pęcherzu moczowym i ujściach moczowodów.

-rozpoznawaniu i różnicowaniu stanów zapalnych oraz guzów pęcherza moczowego.

-w przypadku podejrzenia guza pęcherza - jest pobranie wycinka do badania mikroskopowego.

-Przy pomocy cystoskopii ocenia się także stopień zalegania moczu w pęcherzu (np. w przypadku przerostu gruczołu krokowego).

*Wskazania:

Guzy pęcherza moczowego.

Gruźlica układu moczowego.

Wady rozwojowe cewki i pęcherza moczowego.

Kamica moczowa.

Zapalenie pęcherza moczowego.

Krwiomocz nieznanego pochodzenia.

Ocena zespolenia moczowodowo-pęcherzowego nerki przeszczepionej.

PULMONOLOGIA

2.Wskazaniami do drenażu opłucnowego są:

- odma opłucnowa,

- ropniak opłucnej,

- krwiak opłucnej,

- chylothorax,

- operacje torakochirurgiczne,

- niektóre operacje kardiochirurgiczne.

- procesy chorobowe w ukł. oddechowym powodujące utrudnienia w ewakuacji wydzieliny

- procesy zapalne w obrębie płuc

- przygotowanie pacjenta do bronchografii

- przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego w obrębie klatki piersiowej

3. *Przeciwwskazania do stosowania drenażu ułożeniowego:

- podeszły wiek

- nadisnienie tetnicze krwi

- wzmożone cisnienie śródczaszkowe,

- objawy niewydolnosci krązenia lub niewydolności oddechowej

- przebyty udar mózgu

-ostry okres zawału mięśnia sercowego

*Wskazania do drenażu limfatycznego:

- przypadki patologiczne, w których towarzyszą obrzęki, wysięki oraz zmiany skórne spowodowane zaburzeniami krążenia limfy,

- przypadki po przebytych chorobach zakaźnych,

- po amputacjach kończyn,

- podostre stany zapalne przebiegające z obrzękami,

- obrzęki powstałe pod wpływem zaburzeń pracy serca i nerek,

- stwardnienie rozsiane( SM),

- po usunięciu gruczołu sutkowego u kobiet (mastektomia),

- po zabiegach kosmetycznych: liftingach, liposukcji (odsysanie tkanki tłuszczowej)

Przeciwskazania do drenażu limfatycznego:

- choroby nowotworowe układu chłonnego

- nowotwory oraz ich przerzuty

- choroby zakaźne

- obrzęki i wysięki w przebiegu ostrych stanów zapalnych

5. Objawy zwiastujące atak astmy i zachowanie się pacjenta w napadzie astmy

Objawy

- nagle pojawia się uczucie duszności, które chorzy na astmę odczuwają jako "granie w piersiach",

- astmatyk oddycha z coraz większym trudem, a przepływ powietrza przez zwężone i wypełnione śluzem oskrzela powoduje, że wydaje z siebie charakterystyczne odgłosy: świsty, furczenia, rzężenia; może do tego dołączyć suchy kaszel,

- chorego ogarnia lęk, a że podenerwowanie wzmaga zapotrzebowanie na tlen, więc atak astmy się nasila,

- astmatyk ma trudności z mówieniem( mowi pojedynczymi słowami), jego tętno jest przyspieszone, zwiększona jest liczba oddechów

- by ułatwić sobie oddychanie, chory odruchowo przyjmuje pewne charakterystyczne pozycje, np. podpiera się rękami o stół lub parapet,

- przy ciężkim ataku, skóra astmatyka staje się blada, oblewa się on potem, sinieją mu wargi.

- świadomość początkowo pobudzenie później utrata

- przy bardzo nasilonym zwężeniu oskrzeli może wystąpić cisza nad płucami

Co robić

- zapewnić choremu wygodną pozycję, najlepiej siedzącą,

-otworzyć okno, by zapewnić dostęp świeżego powietrza,

- rozpiąć ubranie i zdjąć ozdoby uciskające szyję (np. poluzować krawat, zdjąć apaszkę),

- podać środek natychmiast rozszerzający oskrzela, wkładając końcówkę inhalatora do ust i psikając; na początku wystarczy raz; jeśli po kilku minutach duszności nie zaczną ustępować, trzeba zabieg powtórzyć,

-gdy atak astmy był spowodowany alergią (np. na sierść kota), trzeba jak najszybciej usunąć czynnik alergizujący z otoczenia astmatyka,

-uspokoić chorego; nie wpadać w panikę, mieć opanowane ruchy,

- obserwować chorego; jeśli jego stan się nie poprawia, wezwać lekarza.

4. Badanie plwociny

Cel: diagnostyczny (bad bakter, cycol, biochem na obecność prątków gruźlicy)  zadania: poinformowac i sposobie celu i istocie bad, przed odkrztuszeniem pacjent musi umyć zęby i przepłukać wodą, wyjąć protezy, przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki, używa do pobrania pojemnika jednoraz użytku, musi dostarczyć materiał nie później niż w ciągu 2 godz.

wskazania do wykonania badania

-Ustalenie rozpoznania mikroskopowego (cytologicznego) zmian w płucach.

-Wczesne rozpoznanie i wykrycie raka płuca.

-Infekcje dróg oddechowych i płuc.

-Podejrzenie gruźlicy płuc.

6. Przygotowanie pacjenta do bronchofiberoskopii

Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym w zależności od lekarza, który dostosowuje indywidualnie rodzaj znieczulenia do każdego chorego w zależności od jego stanu ogólnego. Przed badniem pacjent pozostaje na czczo aby uniknąć niebezpieczeństwo zachłyśnięcia się do którego może dojść w czasie wykonywania badania oraz na 24 h przed badaniem nie powinien palić papierosów. Pacjent przed badaniem pacjentowi otrzymuje środek uspokajający oraz leki hamujące nadmierne wydzielanie śluzu z drzewa oskrzelowego.

7. Wskazania, cel p/wskazania do bronchoskopii

wskazania diagnostyczne: - około 95% wykonywanych bronchoskopii[1]

- krwioplucie

- nawracające zapalenie płuc lub dolnych dróg oddechowych zlokalizowane w tym samym miejscu - w celu wykluczenia procesu nowotworowego

- duszność nieznanej przyczyny

- duża ilość produktywnej wydzieliny śluzowo-ropnej lub odksztuszanie mas serowatych

- przedłużający się kaszel o niejasnej przyczynie

- zespół żyły głównej górnej

- podejrzenie uszkodzenia tchawicy lub oskrzela w wyniku urazu

- aspiracja treści żołądkowej lub substancji żrących

- oparzenie dolnych dróg oddechowych

- zmiany w obrazie radiologicznym płuc:

- niedodma

- cień okrągły

- rozsiane zmiany w płucach

- powiększenie węzłów chłonnych wnęk płuc oraz śródpiersia

- przewlekłe zapalenie opłucnej z obecnością płynu w jamie opłucnowej

- objawy porażenia nerwu przeponowego

wskazania terapeutyczne:

- odessanie gromadzącej się wydzieliny z drzewa oskrzelowego

- usunięcie ciała obcego

- udrożnienie zwężonego oskrzela

- wypłukiwanie gromadzącego się materiału w pęcherzykach płucnych u chorych na proteinozę

- przezoskrzelowa aplikacja leków

- trudna do wykonania intubacja

Powyższe wskazania dotyczą zastosowania miękkiego brochofiberoskopu, natomiast wskazaniami do wykonania bronchoskopii przy użyciu sztywnego bronchoskopu są:

- usunięcie ciała obcego z dróg oddechowych

- zatamowanie krwawienia

- udrożnienie tchawicy i dużych oskrzeli

Przeciwwskazania

- brak zgody chorego na wykonanie badania

- brak współpracy z chorym

- ciężka niewydolność oddechowa z PaO2<50 mmHg - tylko w przypadku bronchoskopii diagnostycznej

- niewydolność serca - IV w skali NYHA

- zawał mięśnia sercowego (do 2 tygodni przed zabiegiem) lub niestabilna choroba wieńcowa

- ciężkie zaburzenia rytmu serca, głównie o typie komorowym

- w przypadku bronchoskopii sztywnej - zmiany zwyrodnieniowe w szyjnym odcinku kręgosłupa

- zaawansowany wiek pacjenta

- ciężkie zaburzenia krzepliwości krwi

- niedokrwistość dużego stopnia

CEL

-  Diagnostyczny: obejrzenie dróg oddechowych pacjenta, przede wszystkim tchawicy i oskrzeli,  pobranie materiału do badania histopatologicznego i cytologicznego

- Leczniczy: np. usunięcie ciała obcego,

8. Spirometria- na czym polega, cel wskazania

Spirometria to badanie diagnostyczne układu oddechowego umożliwiające ocenę jego czynności. Badanie polega na oddychaniu przez czujnik połączony z aparatem pomiarowym. Czujnik mierzy objętość i prędkości przepływu powietrza podczas wdechu i wydechu pacjenta. Za pomocą spirometrii można ocenić między innymi pojemność płuc i objętość oddechową czyli ilość powietrza nabieraną podczas spokojnego oddychania. Objętości powietrza zmniejszają się w wielu chorobach układu oddechowego, na przykład w rozedmie płuc, zwłóknieniu płuc oraz po zabiegach usunięcia całego płuca lub jego fragmentu. Zmniejszenie objętości płuc nazywamy restrykcją.

wskazania do wykonania badania

- Choroby układu oddechowego.

- Operacje na miąższu płucnym.

- Monitorowanie leczenia chorób płuc.

- astmy

- zapalenia oskrzeli

- wyjaśnienia przyczyny duszności lub przewlekłego kaszlu

- oceny zawodowego ryzyka powikłań spowodowanych narażeniem na działanie zanieczyszczeń

- oceny układu oddechowego u palaczy tytoniu oraz osób z objawami choroby układu oddechowego

- oceny stanu zdrowia, głównie w celach orzeczniczych

9. Ćwiczenia oddechowe- cel i zadania

- utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc lub jej poprawienie

- zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony,

- zwiększenie siły mięśni oddechowych oddechowych

- pobudzenie efektywnego kaszlu

- zapobieganie powikłaniom

10. Wysiłek fiz. wskazany i przeciwwskazany w astmie oskrzelowej

Wskazany:

Sport jest bardzo istotny dla ogólnej sprawności chorego na astmę, a szczególnie chorych dzieci. Przed intensywnym wysiłkiem należy jednak zażyć 1-2 wdechy betamimetyku i zrobić rozgrzewkę. Zalecane dla astmatyków są te dyscypliny sportu, które wiążą się z wysiłkiem rozłożonym w dłuższym czasie, jak np. pływanie, jogging, jazda na rowerze, gimnastyka, koszykówka, wioślarstwo i kajakarstwo.

Przeciwwskazany:

- unoszenie ciężarów

- długotrwały wysiłek wytrzymałościowy

13. Przyczyny niewydolności oddechowej

- Zachłyśnięcie kwaśną treścią pokarmową,

- Ciężka infekcja płuc (Pseudomonas aeruginosa, E. coli, Salmonella typhimurium, Pneumocystis carnii)

- Posocznica pochodzenia pozapłucnego

- Tonięcie (prawie utopienie)

- Wdychanie toksycznych gazów lub par

- Uraz (stłuczenie) płuca

- Wstrząs pourazowy

- Nadmierne przetoczenie krwi (> 10 jednostek w ciągu 24h)

- Przedawkowanie leków uspokajających lub nasennych

- Zespół Pickwicka

- Hipowentylacja spowodowana przez zasadowicę metaboliczną

- Otyłość

- Obrzęk płuc

14. Objawy niewydolności oddechowej

- znaczna duszność,

- sinica

- zlewne poty

- trzeszczenia i rzężenia

- niepokój

- zachowanie agresywne,

- hipoksemia z zasadowicą oddechową

- hiperkapnia

- splątanie

15. Zasady tlenoterapii

Wskazania:

- niedotlenienie

- niewydolność wentylacyjna płuc

- utrudnienie dyfuzji tlenu z pęcherzyków płucnych

- zmniejszona ilość hemoglobiny

Sposoby podawania tlenu:

- cewnik wprowadzony do jamy nosowej

- Podawanie tlenu przez maskę twarzową bez regulacji stężenia

- Podawanie tlenu przez maskę twarzową z regulacją stężenia

- Podawanie tlenu przez maskę twarzową z workiem oddechowym i zastawką

- Podawanie tlenu przez budkę głowową

- Podawanie tlenu przez układy anestezjologiczne

- Podawanie tlenu do worka samorozprężalnego

Powikłania:

- wysuszenie dróg oddechowych

- zmiany w płucach spowodowane przez hiperokscję

- zakażenia (są wynikiem podawania skażonej mieszaniny oddechowej: brudne cylindry, przewody lub - najczęściej - skażony nawilżacz)

Rodzaje

o Dla ułatwienia rozumienia i leczenia zapalenie płuc może być dzielone w zależności od:

o czynnika etiologicznego:

o bakteryjne - wywołane przez:

-bakterie tlenowe Gram dodatnie

- bakterie tlenowe Gram ujemne

-bakterie beztlenowe

o wirusowe

? Grypy, Paragrypy, Adeno, Varicella, RS i CMV

o atypowe

-Mycoplasma pneumoniae

- Chlamydia pneumoniae

-Legionella pneumophila

-rzadko: Francisella tularensis, Toxoplasma gondii

- bardzo rzadko: Chlamydia psittaci, Coxiella burnetti

o grzybicze

- Candida albicans

-Cryptococcus neoformans

-Aspergillus fumigatus

-zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci - pneumocystoza

o alergiczne

o chemiczne

kliniki (podział kliniczny):

o pozaszpitalne

-Streptococcus pneumoniae

- Haemophilus influenzae

- Staphylococcus aureus

-Moraxella catarrhalis

- rzadko Enterobacteriaceae, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa

o szpitalne

-dominują bakterie Gram ujemne: Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Enterobacter spp., Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter spp., Serratia marcescens

-Staphylococcus aureus

-Streptococcus pneumoniae

- beztlenowce z grup: Bacteroides, Fusobacterium, Actinomyces

- anatomiczny

oogniskowe (płacikowe)

o segmentalne

o płatowe

KARDIOLOGIA

Magnez- kofaktor reakcji enzym niezbędnych do przemian energ, syntezy kw nukleinowych i białek, zmniejsza cholesterol, profilaktyka zawałów, rozszerza naczynia, hamuje napływ wapnia Potas- wpływa na równowagę kwas-zasad i wodno-elektrol, utrzymuje prawidłową kurczliwość serca, rola w przewodnictwie mięśniowym, udział w regulacji ciśń osmotycz, usuwa nadmiar wody i soli min, obniża cieśn. Tętnicze krwi,

źródła: warzywa, owoce, orzechy, jaja, banany, pomidor, ziemniak, owoce cytrusowe, pestki słonecznika, warzywa liściaste,

Dieta w nadciś tętn- ograniczyć spoż soli kuchennej do 6g, zwiększyć spożycie potasu i magnezu, ograniczyć do minimum spożycie tłusz zwierz, wprowadzenie ryb, warzyw, owoców co obniża ciśn, kawe herbata mocna, alkoh wykluczyć, prod bogate w sód: ryby wędzone, konserwy, marynaty, pasztety, konserwy mięsne, boczek wędzony, sery topino, sos kechup, zupy, rosół, barsz biały, kiszka, salceson,

zaleca się: sól potas i przyprawy: czosnek, majeranek, bazylię, pietruszkę, zalecane jest gotowanie, duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii, warzywa i owoce bogate w potas: banany, brzoskwinie, czarne porzeczki, orzechy włoski, brukselki, pomidory, ziemniaki, groch fasola,

Dieta p/miażdż: regularnie spoż posiłki, ograniczyć tłuszcze nasycone: masło, pełne mleko, śmietana, tłuste sery, kiełbasa, wieprzowina, cholesterol i podroby: nerki, wątroba, jaja, ogr cukry proste, zwiększyć bogatobiał prod (ryby, cielęcina, drób), węglow złoż i błonnik: chleb razowy, warzywa i owoce, grube kasze, oliwa z oliwek, olej rybny, słonecznikowy, sojowy, 1 lampka wina w ciągu doby, ogran sól kuchenną, Wit C obniża wewnątrzust synteze cholesterolu,

Czynn ryzyka chorób ukł krążenia- styl życia (wys tendencja konsumpcyjna, nieregularne posiłki, duża kalorycznośc pożywienia, mała aktywność fiz, nieregularny wysiłek, stres, pal papierochów, alkoh, śr antykonc, dieta bogatosodowa czynn patofizjo: nadciś tętnicze, dyslipidemia, cukrzyca, otyłość, wady tętnic wieńcowych, nagłe zamknięcie światła tęt przez zakrzep cechy osobnicze: wiek, płeć, uwar gent,

rehabilitacja kardiolo-

szpitalna -ćw odd, izometryczne, ćw czynne, kształtowanie nawyku codziennej gimnastyki, przygotowanie do warunków samoobsługi

-ambulatoryjna- wczesna pozaszpitalna przez 2-4 mies np. sanatorium

-późna- pod nadzorem medycznym, trwa do 6 mies, realizowana w ośrod przyszpital, w domu, ćw kondycyjne, zabawy rekreacyjne, edukacja redukcji m.c., modyfikacja profilu lipidów,

Leczenie spoczynkowe chorób układu krąż- powikłania pow zakrzep-zator, nadciś ortostaty, większa podatność na infekcje, ogranicz ruchów kl i mniejsza wentylacja płuc, dłuższe zaleganie w płucach, osłabienie siły mięś, zwolniony pasaż jelit, podwyższ ryzyko infekcji dr mocz, ryzyko odleżyn i odparzeń, zaburz emocjonalne,

Zaostrzenie chor niedokrwiennej serca- wzmożony wysiłek fiz, stres, silne emocje, zimno-szybka zmian mikroklimatu, obfity posiłek, infekcje odwodnienie, zatrucie pokarmowe, dym tyt, niesystematyczne przyjmowanie leków, zakrzep w tęt wień,

Powikłania zawału-

wczesne- zaburz rytmu serca, zaburzenia przewodzenia, blok 1 i 2 stopnia, zatrzymanie krążenia-migotanie komór, asystolia, wstrząs kardiogenny, obrzęk płuc, pęknięcie wolnej ściany LK,

późne- gorączka, szmer tarcia opłucnej, osierdzia po lewej, zespół ramię-reka, tętniak pozawałowy, przewlekła niewydolność krążenia, powikł zakrzep-zator

Tlenoterapia w zawale m. sercowego- saturacja tlenu poniżej 92, niewydolność odd, obrzęk płuc, cel: rozszerza nacz wień, zmniejsza obszar niedokrwienia, i deficyt tlenowy

Farmakologia zawału- kwas acetylosalicylowy (hamuje zlepianie płytek), Bblokery, zmniejszają akcje serca i zapotrzebowanie na tlen, nitrogliceryna w przypadku bólu, tlen, heparyna, inhibitory rec glikoproteiny, lecz trombolityczne, statyny

Przewlekła niewydolność krążenia-

przyczyny- wiek powyżej 60 l, kardiomiopatie, chemioterapia, nadużywanie alkoholou, ChNS, nadciś tęt, wady serca, arytmie,

objawy- duszność wysiłkowa, napadowa duszność nocna, mniejsza tolerancja wysiłku, obrzęki kończyn dolnych, powiększenie obwodu brzucha, spadek m.c, poszerzenie żył szyjnych, powiększenie sylwetki serca w rtg, rzężenia, powiększenie wątroby, wodobrzusze, tachykardia, kaszel nocny, 3 ton serca, płyn w opłucnej

powikłania- obrzęk płuc, wstrząs kardiogenny, zaburz rytmu serca,

Owrzodzenia podudzi- pielęgn- ochrona przed infekcją, stosowanie opatrunków wilgotnych które stwarzają fizjol warunki gojenia się ran m.in. piankowe, alginiany, hydrowłókna, hydrokoloidy, hydrożele, ran niewolno wysuszać i stosować pudrów zasypek i opatrunków z gazy, zapobieganie nawrotom: ochrona przed skaleczeniami, unikać gorących kąpieli, sauny, dokładnie oglądać kończyny, częste spacery,

Dieta w przewlekłej niewydol krąż- ograniczenie spożycia sodu i używek, wędzonych potraw, serów, konserw, słonych paluszków, orzeszków, więcej witC, potasu,

Ból wieńcowy- pojawia się w momencie wąstąpienia głodu tlenowego czyli niedoboru tlenu w stosunku do chwilowego zapotrzebowania. Zaczyna się nagle najczęściej w czasie wysiłku chłodu, podniecenia psych, emochjon, papierochów, charakter: zlokalizowany za mostkiem, dławiący lub pierzący, promieniujący do barku, lewej ręki, żuchwy, ma gwałtowny początek, wyróżniamy ból wysiłkowy, dławiący, spoczynkowy, trwa od 2 do 10 min

Ból zawałowy- nie ustępuje po odpoczynku, zamostkowy, trwa dłużej nić 30 min, promieniuje do lewej kończyny, szyi, żuchwy, często na całą ścianę klatki, nieustępuje po nitroglicerynie,

Postacie zawałów: bólowa obrzękowa (występują objawy obrzęku płuca) wstrząsowa (objawy wstrząsu kardiogennego) arytmiczna (zaburzenia rytmu lub przewodnictwa) brzuszna (gastryczna, gdy dotyczy ściany tylnej) neurologiczna (objawy niedowładu, dezorientacja i zaburzenia świadomości) bezbólowa bezobjawowa

Nitrogliceryna- 0,5 w razie napadu, dział uboczne- ból głowy, zaczerwienienie twarzy, spadki BP, przyspieszona akcja serca, ortostatyczne zawroty głowy wskazania; ból dławicowy, przed możliwym atakiem bólu dławicowego, ostry zawał serca, ostra niewydolność lewokomorowa Postępowanie z zespole MAS- nadzór nad chorym, monitorowanie czyn serca dla wykrycia przyczyn utraty przytomności zawroty głowy ochrona przed obrażeniami czaszki, zakaz poruszania się, w przypadku omdlenia- ocena czynn życiowych

Nadciśnienie tętnicze

przyczyny: stres, silne emocje, otyłość, nadwaga, nadużywanie alkoholu, palnenioe tyt, dieta bogatosodowa, leki sterydowe, czyn genet, zespół i chor Cushinga, choroby nerek, ciąża, guzy, urazy mózgu, guz nadnerczy, środk antykonc,

Objawy: początkowo brak, bóle głowy, nudności wymioty, zaburz widzenia, zmiany w dnie oka, powikłania- przerost LK, zmiany w nacz obwod, dna oka, przys rozwój miażdżycy, niedowład połowiczy, udar mózgu, niewydolność nerek, białkomocz, obrzęki, tętniak aorty, zaburz pamięci, niedokrwistość

Przełom nadciśnieniowy: nagły wzrost BP wymagający natychmiastowego leczenia ze wzg naa zagrożenie życia, 200/130 lub przy stopniowym tolerowanym powyż 300/150 objawy bóle i zawroty głowy ból w klacie, zaburz widzenia, szum w uszach, zaburz rytmu serca, kołatanie, duszność, nudności wymioty

ZALECANA AKTYWNOŚĆ fizyczna:pływanie, taniec, spacery, gra w tenida, gra w siatkówke.

NIEWSKAZANE:nurkowanie, wysiłek statyczny,wspinaczka wysokościowa, przesuwanie meli

Kardiowersja elektryczna - przywrócenie rytmu zatokowego serca za pomocą energii elektrycznej. Polega na wyzwoleniu impulsu elektrycznego zsynchronizowanego z wewnętrzną aktywnością serca, dzięki zarejestrowaniu załamka R w EKG.

Defibrylacja jest zabiegiem, którego celem jest przerwanie migotania komór. Mechanizm działania defibrylacji polega na jednoczesnej dnoczesnej depolaryzacji całego mięśnia sercowego w wyniku zadziałania prądem o odpowiednio dużej mocy-co powoduje uporządkowanie ładunków elektrycznych w sercu i powrót prawidłowego przewodzenia w układzie bodźcoprzewodzącym.

Cewnikowanie serca Badanie to polega na przezskórnym nakłuciu żyły lub tętnicy i wprowadzeniu cewnika, który następnie jest przesuwany w świetle naczynia do jam serca i dużych naczyń, rejestrując w nich ciśnienie oraz wysycenie krwi tlenem.

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

Wskazane jest wygolenie obu pachwin. Wskazane jest również podanie środka uspokajającego. U dzieci badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym

Pacjent jest proszony o nie jedzenie i nie picie przez co najmniej 8 godzin przed badaniem. Niektóre leki, szczególnie przeciwkrzepliwe albo rozrzedzające krew, będą czasowo wycofane przed testem. Lekarz zażąda badań krwi, prześwietlenia klatki piersiowej, EKG

PO BADANIU:

przez co najmniej kilkanaście godzin powinien pozostawać w pozycji leżącej bez wykonywania większych ruchów ciałem. Zwykle dopiero następnego dnia po badaniu rano można wstać. zalecane jest przyjmowanie płynów z równoczesnym ograniczeniem przyjmowania posiłków. pomiar parametrów zywiowych opika zwiazana z podaniem znieczulenia obserwacja pacjenta

POWIKŁANIA: drobny krwiak w miejscu wprowadzenia cewnika do naczynia. Możliwe jest wystąpienie odczynu alergicznego na środek cieniujący pod postacią zmian skórnych (wysypka, rumień, pokrzywka), czasami nudności i wymiotów, bólu głowy, dreszczy i spadku ciśnienia. Wszystkie te objawy są najczęściej przemijające i szybko ustępują po podaniu leków.

---