KULTURA SPOŻYWANIA POSIŁKÓW - opracowała mgr
Renata Kudłaty
O zdrowiu dziecka i prawidłowym jego rozwoju decyduje wiele czynników, wśród których na pierwsze miejsce należy wysunąć prawidłowe żywienie. W związku z tym, jednym z zasadniczych problemów, które powinno spełniać przedszkole, jest dostarczenie dziecku odpowiednich składników pokarmowych, koniecznych dla jego rozwoju. Nie ulega wątpliwości, że racjonalne odżywianie wywiera wielki wpływ na aktywność psychiczną dziecka, samopoczucie, na stosunek do zabawy, nauki i otaczającego świata zewnętrznego.
W zakresie żywienia zadaniem przedszkola jest nie tylko racjonalne i regularne żywienie, lecz również wdrożenie dzieci do właściwego, kulturalnego spożywania posiłków. Zagadnienie to jest bardzo złożone, a o jego efektach decydować będzie wiele czynników, jak: stopień opanowania techniki jedzenia, łaknienie, a przede wszystkim systematyczna i konsekwentna praca wychowawcza na co dzień.
Nawyki kulturalne dotyczące jedzenia trzeba dziecku przyswajać od najmłodszych lat. Nie wolno na te sprawy żałować czasu, wysiłku i cierpliwości. Jest to ważne tak ze względu na zdrowie dziecka, jak również na jego wychowanie. Należy unikać pośpiechu - zarówno w czasie przygotowania posiłku, jak i w czasie spożywania go. Dzieci nie powinny zbyt głośno ze sobą rozmawiać ani trzymać przy sobie drobnych przedmiotów lub zabawek. Przed posiłkiem należy uporządkować salę, a ważnym elementem jest estetyczny wygląd stołów. Przed samym posiłkiem obowiązuje nie tylko dokładne umycie rąk, ale również doprowadzenie do porządku ubrania i przeczesanie włosów.
Dzieci winny usiąść do estetycznie przygotowanych i czystych stołów. Również wygląd naczyń nie jest bez znaczenia. Wszelkie ozdoby interesują dzieci i zachęcają do jedzenia. Ważnym czynnikiem wpływającym na apetyt jest zastosowanie zaleconych przez lekarzy przerw między posiłkami oraz zapewnienie dzieciom odpowiednio długiego pobytu na świeżym powietrzu.
W toku pracy nad kulturą i higieną spożywania posiłków należy pamiętać i mieć na uwadze, że w znacznej mierze są one uzależnione od umiejętności, jakie posiadają dzieci w zakresie posługiwania się łyżką, nożem, widelcem. Dlatego umiejętności te należy rozwijać i w czasie całego pobytu dziecka w przedszkolu doskonalić. Stopień samodzielności dzieci młodszych przy jedzeniu jest bardzo różny. W zasadzie wszystkie dzieci promują jeść łyżką, ale dzieci 3 - letnie często potrzebują pomocy dorosłych. Oczywiście wszystkich czynności nie nauczymy dzieci od razu. Ważne jednak jest, aby dzieci próbowały jeść samodzielnie, wtedy nauczycielka zwraca uwagę na popełniane przez nie błędy i poprawia je.
Ważnym zadaniem przedszkola jest nauczenie dzieci estetycznego spożywania posiłków, ładnego siedzenia przy stole, przestrzegania na stole porządku i czystości, poprawnego trzymania sztućców. Aby uzyskać dobre rezultaty przy uczeniu dziecka prawidłowego jedzenia, trzeba orientować się, jakie ma ono do tego warunki w domu. Należy pamiętać, że posługiwanie się nożem i widelce wymaga zachowania warunków bezpieczeństwa. Dzieci muszą rozumieć, że niewłaściwe korzystanie ze sztućców zagraża ich zdrowiu lub zdrowiu kolegów.
Mówiąc o kulturze spożywania posiłków nie można pominąć zachowania się dzieci przy stole. W tym celu należy przećwiczyć sposób spokojnego, cichego siadania i wstawania. Trzeba również zwracać dzieciom uwagę i często przypominać, że w czasie jedzenia nie wolno kłaść się na stole, rozpychać, podpierać łokciami, przeszkadzać kolegom, wstawać i prowadzić głośnych rozmów. Nie należy w żadnym wypadku trzymać dzieci, które już zjadły, przy stole do momentu, aż wszystkie skończą zjeść. Jest to niewłaściwe ze względu, że męczy dzieci, wywołuje nudę, a także powoduje przedłużanie posiłku, gdyż te, które zjadły często przeszkadzają innym dzieciom. Każde dziecko wstaje od stołu, gdy tylko skończy posiłek.
W opracowaniu referatu skorzystałam z następującej literatury:
I. Dudzińska, S. Lipina, K. Wlaźnik - "Metodyka wychowania w przedszkolu"
Z. Bartkowiak - "Higiena zabaw, zajęć i żywienia w przedszkolu"