Fizjologia (I rok Fizjoterapia)

1. Budowa neuronu, komórki glejowe, włókna nerwowe. Błonowy potencjał spoczynkowy, potencjał czynnościowy, potencjał progowy, hiperpolaryzacyjny potencjał następczy, prawo „wszystko albo nic"

2. Przewodzenie nerwowe, kod nerwowy, przewodzenie ciągłe, przewodzenie skokowe, synapsy chemiczne, torowanie lub hamowanie presynaptyczne, neurotransmitery.

3. Sumowanie przestrzenne i czasowe w neuronie, synapsy elektryczne, przekazywanie impulsu przez synapsy elektryczne, dywergencja i konwergencja sygnałów.

4. Anatomiczna organizacja ośrodkowego układu nerwowego, istota szara, istota biała, receptory i czucie, rodzaje receptorów i potencjałów receptora, transdukcja bodźca, bodźiec adekwatny (specyficzny).

5. Receptory mięśniowe, wrzeciona mięśniowe, kodowanie informacji czuciowej, próg pobudliwości, adaptacja receptora , odruchy rdzeniowe

6. Łuk odruchowy, odruch na rozciąganie. Interneurony la hamujące. Unerwienie wzajemnie zwrotne.

7. Łuk odruchowy. Odruch zginania. Łuki nerwowe osiowe, sterowanie ruchami dowolnymi, korowe ośrodki ruchu i drogi piramidowe, pierwotne i wtór­ne pola ruchowe.

8. Wyższe czynności nerwowe, specjalizacja półkul mózgu, afazje, agnozje.

9. Autonomiczny układ nerwowy. Organizacja i czynność układu współczulnego i przywspółczulnego, odruchy autonomiczne (trzewno-trzewne, trzewno-somatyczne, somatyczno-trzewne).

10. Wpływ układu nerwowego na siłę skurczu mięśnia. Trening układu nerwowego, zmęczenie obwodowe a ośrodkowe, koordynacja czynności mięśni w czasie ruchów.

11. Podział mięśni, ich ultrastruktura oraz mechanizm skurczu mięśniowego. Struktura czynnościowa mięśni poprzecznie prążkowanych. Teoria skurczu. Potencjał czynnościowy włókna mięśniowego.

12. Rodzaje włókien mięśni szkieletowych. Podział i podstawowe cechy jednostek ruchowych.

13. Pobudliwość i kurczliwość. Sterowanie siłą skurczu jednostki ruchowej przez motoneuron. Miary pobudliwości tkanki mięśniowej (reobaza i chronaksja). ZASADA „WSZYSTKO LUB NIC". Mechanizmy regulujące częstotliwość wyładowań motoneuronów. Rodzaje skurczów mięśniowych w zależności od przyjętych kryteriów klasyfikacyjnych.

14. Bioenergetyka aktywności mięśniowej. Źródła energii skurczu mięśniowego, ich moc, pojemność i czas wykorzystania. MECHANIZM DZIAŁANIA ATP.

15. Zmęczenie fizyczne, objawy, rodzaje, przyczyny,wskaźnik zmęczenia. Adaptacja tkanki mięśniowej do obciążenia wysiłkiem fizycznym. Zmienność składu mięśni jako uwarunkowanie aktywności ruchowej

16. Siła mięśniowa i czynniki determinujące jej poziom. Wzmocnienie siły skurczu, siła specyficzna, wpływ długości mięśnia na przebieg skurczu. Mechanizmy umożliwiające regulację siły skurczu mięśnia (Rekrutacja i dekrutacja jednostek ruchowych).

17. WPŁYW WYSIŁKU FIZYCZNEGO NA MIĘŚNIE SZKIELETOWE. Rodzaje treningu. Przystosowanie jednostek ruchowych różnych typów do różnego rodzaju aktywności ruchowej.

18. Funkcje krwi w ustroju, jej skład oraz właściwości fizyczne i chemiczne. Homeostazą, Hematokryt, ciśnienie onkotyczne, euhydratio, dehydratio, izotermia, izojonia, izoosmia.

19. Rola osocza oraz poszczególnych elementów morfotycznych. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Hemoglobina i jej zadania. Pojemność tlenowa krwi - czynniki warunkujące jej poziom. Hipoksja..

20. Ilość krwi i jej rozmieszczenie w poszczególnych narządach. Podstawowe grupy krwi.

21. Układy buforowe krwi. (CO₂/HCO₃^-).białka/białczany^-.Fosforanowe.

22. ZMIANY HEMATOLOGICZNE POD WPŁYWEM WYSIŁKU i TRENINGU FIZYCZNEGO. Hemoglobinuria, mioglobinuria i hematuria, hemoliza. Wpływ warunków wysokogórskich na wydolność fizyczn.

23. RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA W CZASIE WYSIŁKU FIZYCZNEGO. Wysiłki długotrwałe i średniodługie, hiperpnoe

24. WPŁYW TRENINGU NA RÓWNOWAGĘ KWASOWO-ZASADOWĄ ORGANIZMU. Różnice pomiędzy skutkami różnych rodzajów treningu (aerobowego i anaerobowego).

25. Duży i mały obieg krwi. Rzut minutowy. Wyliczanie objętości wyrzutowej serca empirycznym wzorem Starra.

26. Właściwości fizjologiczne mięśnia sercowego. Wpływ temperatury na liczbę skurczów serca. Ekstrasystole i przerwa kompensacyjna.

27. Cykl pracy serca. Układ bodźcotwórczy i bodźcoprzewodzący serca. Tony serca. Zmiany elektryczne w sercu (elektrokardiografia). Morfologia zapisu EKG.

28. Nerwowa, humoralna i odruchowa regulacja ciśnienia tętniczego krwi oraz światła naczyń krwionośnych. Układowa regulacja krążenia krwi.Baro receptory. Regulacja miejscowa przepływu krwi - autoregulacja

29. Ogólne warunki krążenia krwi w naczyniach (prawo serca Franka Starlinga). Sposob regulacji ciśnienia krwi. Typy przepływu krwi. Nerwowe ośrodki naczynio- ruchowe.

30. 31. Próby czynnościowe układu krążenia: step-test harwardzki, próba Martinetta, test PWC-170. Pomiar częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego.

31. Mechanizmy fizjologiczne reakcji układu krążenia na wysiłki. Wpływ pracy fizycznej (wysiłki) na zmiany parametrów hemodynamicznych. Objętość wyrzutowa serca . Zmiany dystrybucji przepływu krwi w organizmie. Przepływ krwi przez mięśnie szkieletowe. Przepływ krwi przez tętnice wieńcowe serca. Reakcja układu krążenia na wysiłki statyczne.

32. Mechanizmy fizjologiczne zmian treningowych w czynności układu krążenia. Wpływ treningu wytrzymałościowego, siłowe­go a wysiłków maksymalnych na układ krążenia.

33. Budowa i funkcje układu oddechowego. Jama opłucnowa. Mechanika oddechania.

34. Funkcje układu oddechowego. Etapy oddychania. Fazy cyklu oddechowego. Opory w układzie oddechowym (niesprężysty, sprężysty). Czynnik niedodmowy.

35. Parametry układu oddechowego w spoczynku. Objętość płuc - spirogram. Rodzaje objętości płuc (objętość oddechowa, IRV - zapasowa objętość wdechowa, ERV - zapasowa objętość wydechowa , RV - objętość zalegająca.

36. Parametry układu oddechowego w spoczynku . Rodzaje pojemności płuc- spirogram (IC - pojemność wdechowa, FRC - czynnościowa pojemność zalegająca, VC - pojemność życiowa, TLC - całkowita pojemność pluć).

37. Nerwowa i odruchowa regulacja oddychania. Czynność ośrodka oddechowego i chemo receptorów. Odruch Heringa-Breuera (SAR - inflacyjne) i z mechanoreceptorów szybko adaptujących się (RAR -deflacyjne). Pojęcie hipoksji, hiperkapnii i akapnii. Rodzaje hipoksji. Choroba kesonowa (nurków).

38. Spirogram. Wentylacja pluć („przewietrzanie płuc") - MV, Maksymalna wentylacja pluć - MBC, Maksymalna wentylacja dowolna - MW, Natężona pojemność życiowa płuc - FVC, Natężona objętość wydechowa sekundowa - FEV_1,0 .

39. ODDYCHANIE TKANKOWE. Transport gazów (tlenu i dwutlenku węgla przez krew. Pojemność tlenowa. Ciśnie­nie parcjalne (PO₂ ).

40. CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO PODCZAS WYSIŁKU. Wymiana gazowa, wentylacja płuc (V_E). Mechanizmy reakcji układu oddechowego na wysiłek. Wpływ treningu na układ oddechowy. Manewr Valsalvy.

41. Przemiana materii Pojęcie przemiany materii- asymilacja i dysymilacja. METABOLIZM SUBSTRATOW ENERGETYCZNYCH.

42. Specyficzno-dynamiczne działanie pokarmów. Chemia pokarmu:BIAŁKA, LIPIDY , WĘGLOWODANY, REGULACJA STĘŻENIA GLUKOZY WE KRWI. Znaczenie wielkości zasobów węglowodanowych ustroju w kształtowaniu zdolności do wysiłku.

43. Znaczenie witamin, soli mineralnych i wody w pokarmach. Hormonalna regulacja metabolizmu wapnia (Parathormon, Witamina D, Kalcytonina).

44. FIZJOLOGICZNE PODSTAWY REGULACJI TEMPERATURY CIAŁA. Wymiana ciepła między organizmem a otoczeniem. Podstawowe elementy układu termoregulacji. Ośrodek termoregulacji. Zasada działania ośrodkowego mechanizmu termoregulacji. Efektory termoregulacji.

45. BILANS CIEPLNY. Reakcje termoregulacyjne na gorąco i na zimno. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska termicznego. Problemy aklimatyzacji i aklimacji termicznej. ZABURZENIA MECHANIZMÓW TERMOREGULACJI. Hipotermia, Hipertermia, Udar cieplny.

46. REGULACJA TEMPERATURY PODCZAS WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH. Kalorymetria bezpośrednia i pośrednia. Przemiana podstawowa i wysiłkowa. Termoregulacyjne reakcje na wysiłek fizyczny .

47. WPŁYW WYSIŁKU NA METABOLIZM SUBSTRATÓW ENERGETYCZNYCH. Wysiłek lekki (o niewielkim obciążeniu). Wysiłek o umiarkowanej (średniej) intensywności. Wysiłek o bardzo dużym obciążeniu. Wysiłki statyczne. Regulacja wytwarzania glukozy w wątrobie w czasie wysiłku Regulacja wykorzystania glikogenu i glukozy w mięśniach w czasie wysiłku.

48. Wpływ treningu (aerobowy i anaerobowy) na wykorzystanie węglowodanów i tłuszczów(wolne kwasy tłuszczowe, triacyloglicerole, związki ketonowe). Zapotrzebowanie na białko w czasie treningu.

49. Układ wewnętrznego wydzielania. Transport hormonów we krwi. Mechanizmy regulacji wydzielania hormonów. Rytmy wydzielania hormonów. Mechanizmy działania hormonów.

50. Wewnątrzwydzielnicza czynność trzustki. Efekty działania insuliny (węglowodany, tłuszcze, białka). WPŁYW WYSIŁKU na czynność trzustki.

51. WPŁYW WYSIŁKU NA UKŁAD WEWNĘTRZNEGO WYDZIELANIA. Hormon wzrostu. Prolaktyna. TSH i gruczoł tarczowy.

52. WPŁYW WYSIŁKU NA UKŁAD WEWNĘTRZNEGO WYDZIELANIA. ACTH i glikokortykosteroidy. Kortyzol. Aldosteron. Przedsionkowy peptyd sodopędny (ANP). Hormon antydiuretyczny (ADH, wazopresyna).

53. WPŁYW WYSIŁKU NA UKŁAD WEWNĘTRZNEGO WYDZIELANIA. Rdzeń nadnerczy i układ nerwowy współczulny. Hormon folikulotropowy (FSH), hormon luteinizujący (LH), gonady, Erytropoetyna. Peptydy opioidowe. Leptyna. Adiponektyna. Interleukina 6 (IL-6).

54. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA CZŁOWIEKA, Pojęcie wydolności fizycznej , WYDOLNOŚĆ W WYSIŁKACH KRÓTKOTRWAŁYCH O MOCY MAKSYMALNEJ, Moc maksymalna mięśni szkieletowych człowieka

55. Energetyka wysiłków krótkotrwałych o mocy maksymalnej. Znaczenie budowy morfologicznej mięśnia w generowaniu mocy maksymalnej. Skład włókien mięśniowych. Wpływ starzenia się na moc maksymalną mięśni szkieletowych człowieka.

56. Wpływ temperatury mięśnia na możliwość generowania mocy maksymalnej. Przyczyny zmęczenia w wysiłkach krótkotrwałych o mocy maksymalnej. (Adenozynotrifosforan -ATP, Fosforan nieorganiczny -Pi). Bolesność mięśni wywołana wysiłkiem fizycznym.

57. Wpływ treningu na maksymalną siłę izometryczną, maksymalną szybkość skracania mięśnia (V_max) oraz na moc maksymalną mięśni szkieletowych człowieka.

58. Metody oceny wydolności w wysiłkach krótkotrwałych o mocy maksymalnej. Proste metody oceny siły, mocy i wytrzymałości siłowej stosowane w praktyce. (Test Margarii-Kalamena, Wingate test). Zaawansowane metody pomiaru maksymalnej siły i mocy mięśni człowieka

59. WYDOLNOŚĆ W WYSIŁKACH DŁUGOTRWAŁYCH. Podział intensywności wysiłków długotrwałych (podprogowe, ponadprogowe). Energetyka wysiłków długotrwałych. Udział energetyki tlenowej w resyntezie ATP w wysiłkach długotrwałych. Maksymalny pobór tlenu. Czynniki warunkujące VO₂max. Trening a wydolność w wysiłkach długotrwałych.

60. Metody pomiaru maksymalnego poboru tlenu (podstawowe założenia). Typowe wielkości VO₂max. Wpływ rodzaju wysiłku na wielkość VO₂max . Znaczenie VO₂max w wysiłkach długotrwałych. Pobór tlenu w wysiłku o stopniowo wzrastającej intensywności. Pobór tlenu w wysiłkach o stałej mocy.

61. Koszt energetyczny wysiłku. Klasyfikacja ciężkości pracy na podstawie wydatku energetycznego (Kozłowski i Nazar,1999). Współczynnik pracy użytecznej. Deficyt tlenowy. Dług tlenowy. Iloraz oddechowy. Próg mleczanowy (LT). Metody wyznaczania LT.

62. ZNACZENIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ W ZAPOBIEGANIU CHOROBOM CYWILIZACYJNYM. ZWIĘKSZENIE WYDOLNOŚCI i SPRAWNOŚCI RUCHOWEJ. Cechy sprawności fizycznej zwązane ze stanem zdrowia.

63. Układ pokarmowy. Funkcje. Wchlanianie w przewodzie pokarmowym.

64. Fiyjologiczna funkcja nerki i gospodarka wodnoeletrolitowa.

4

---