10. Wprowadzenie do mózgowia. 18.04.2012, I rok, I rok, Anatomia


18.04.2012

Temat: Wprowadzenie do mózgowia.

  1. Opony mózgowia.

  2. Płaty mózgowia.

  3. Krążenie płynu mózgowo rdzeniowego.

  4. Podział kliniczny i ontogenetyczny mózgowia.

  5. Ośrodki mózgowia.

Ad. 1

Mózgowie (encephalon) położone jest w jamie czaszki okrywają je3 opony od zewnątrz do wewnątrz są to:

-opona twarda (dura mater),

-opona pajęcza (arachnoidea),

-opona miękka (pia mater).

Opona twarda stanowi okostną jamy czaszki i zarazem osłonę mózgowia. Pokrywa ona na zewnątrz całą powierzchnię mózgowia, wchodząc jedynie w postaci przegród między półkule mózgowia, mózg i móżdżek. Przegrody opony twardej zbudowane są z tkanki łącznej zbitej i dlatego są sztywne chroniąc mózgowie przed nadmiernym odkształcaniem a kości czaszki przed pęknięciami. Do przegród opony twardej zaliczamy:

-sierp mózgu (falx cerebri), jest to przegroda pośrodkowa, która oddziela od siebie półkule mózgowe. Przebiega ona z przodu ku tyłowi w płaszczyźnie strzałkowej. Na brzegach sierpa leżą 3 zatoki żylne.

-namiot móżdżku, oddziela on mózg od móżdżku. Przegroda ta rozpięta jest z tyłu mózgowia między brzegiem górnym części skalistej kości skroniowej a bruzdą zatoki poprzecznej.

-sierp móżdżku, biegnie w dole tylnym czaszki do otworu wielkiego. Pełni podobną funkcję jak namiot móżdżku, jest tylko przegrodą mniejszą.

-przepona siodła, położona na brzegach siodła tureckiego nad dołem przysadki. Bocznie przechodzi w ścianę zatok jamistych.

Opona pajęcza jest oponą środkową. Jest to przezroczysta błona przylegająca do opony twardej.

Opona miękka pokrywa bezpośrednio powierzchnię mózgowia. Ponieważ zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej ściśle przylega do mózgowia wchodząc w bruzdy i zakręty.

Pomiędzy oponami obecne są szczelinowate przestrzenie. Nad oponą twardą obecna jest przestrzeń nadtwardówkowa. Pomiędzy oponą twardą a pajęczą przestrzeń podtwardówkowa. Między oponą pajęczą a miękką przestrzeń podpajęczynówkowa. W przestrzeni podpajęczynówkowej obecny jest płyn mózgowo-rdzeniowy, który wypełniając tę przestrzeń buduje płaszcz mózgowia chroniący je mechanicznie. Opona pajęcza nie na całej swojej powierzchni jest równomiernie oddalona od opony miękkiej. W związku z czym przestrzeń podpajęczynówkowa ma różną szerokośc. Miejsca w których jest ona większa nazywamy zbiornikami przestrzeni podpajęczynówkowej. Do takich zbiorników zaliczamy:

-zbiornik móżdżkowo-rdzeniowy, leży on między dolną powierzchnią móżdżku a tylna powierzchnią rdzenia przedłużonego. Ma on około 2 cm głębokości.

-zbiornik dołu bocznego, który leży w obrębie szczeliny bocznej mózgowia.

-zbiornik skrzyżowania, leży w obrębie skrzyżowania nerwów wzrokowych.

-zbiornik międzykonarowy, leży do przodu od konarów mózgu.

Mogą one byc miejscami nakłucia w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego (przeważnie z pierwszego).

Ad. 2

Mózgowie zbudowane jest z 2 istot: szarej zewnętrznej i białej wewnętrznej. Największym skupiskiem istoty białej jest ciało modzelowate (corpus callosum), które budują włókna nerwowe tworzące promienistośc ciała modzelowatego. Samo ciało to potężna płyta dróg nerwowych spoidłowych, położona w głębi szczeliny podłużnej mózgowia. Ciało modzelowate uwypukla się ku górze, z przodu zaginając się w kolano ciała modzelowatego (genu) i przechodzi ono w dziób (rostrum). Z tyłu ciało modzelowate kończy się zaokrąglonym płatem (splenium).

Mózgowie, dokładniej kresomózgowie dzielimy na 5 płatów: płat czołowy, ciemieniowy, potyliczny, skroniowy oraz położony w głębi bruzdy bocznej (niewidoczny na zewnątrz) płat wyspowy (wyspa). Kresomózgowie jest silnie pofałdowane, budując bruzdy i zakręty. Do najważniejszych bruzd zaliczamy:

-bruzdę podłużną, nazywana szczeliną. Oddziela ona półkule mózgowe.

-bruzda środkowa, która oddziela płat czołowy od ciemieniowego.

-bruzda boczna, która oddziela płat skroniowy od płata czołowego i ciemieniowego.

W bezpośrednim sąsiedztwie wyżej wymienionych bruzd obecne są zakręty kresomózgowia do których zaliczamy:

-zakręt przedśrodkowy (gerus precentralis),

-zakręt zaśrodkowy (gerus postcentralis),

-zakręt skroniowy górny (poniżej środkowy i dolny),

-zakręt czołowy górny, środkowy i dolny z przodu kresomózgowia.

Ad. 3

Płyn mózgowo-rdzeniowy to ciecz wodojasna, zawierająca elektrolity, glukozę i w niewielkim stopniu białka. Przy czym 60% płynu stanowią elektrolity i glukoza. Ciężar właściwy płynu to 1,006 do 1,008. Skład płynu nie jest stały i podlega zmianą. Jego dobowa produkcja to około 600ml. Przy czym w przestrzeniach mózgowia ilośc tego płynu to od 100 do 200ml. To oznacza że cała reszta musi byc resorbowana. Za resorpcję płynu odpowiadają głównie kosmki i ziarnistości opony pajęczej. Za produkcję płynu odpowiadają sploty naczyniówkowe komór mózgowia i naczynia krwionośne opony miękkiej. Skład płynu mózgowo-rdzeniowego jest różny od składu surowicy krwi, dzięki czemu obecna jest bariera biologiczna między tymi dwoma cieczami, która nazywamy barierą krew-mózg.

Płyn mózgowo rdzeniowy krąży w przestrzeniach mózgowia do których zaliczamy:

-przestrzeń podpajęczynówkową mózgowia i rdzenia kręgowego,

-układ komorowy mózgowia.

Do układu komorowego mózgowia zaliczamy 4 komory mózgowia i wodociąg mózgu. Z 4 komór 2 pierwsze, czyli komora I i II to inaczej komory boczne, prawa i lewa. Każda leży w odpowiednich sobie półkulach mózgowych. W budowie komory bocznej wyróżnia się: część środkową i trzy rogi (przedni, tylny, dolny). Każdy z rogów leży w innym płacie kresomózgowia. Róg przedni to płat czołowy, tylny w płacie potylicznym i dolny w płacie skroniowym. Częśc środkowa komory bocznej to szczelina położona strzałkowo nad wzgórzami. W jej budowie wyróżnia się strop (do którego zaliczamy część ciemieniowa promienistości ciała modzelowatego, trzon jądra ogoniastego, prążek krańcowy, blaszkę przytwierdzoną i odnogę sklepienia) i dno. Komory boczne prowadzą przez otwory międzykomorowe (otwór Monroi) leżące ku tyłowi od słupów sklepienia do komory III. Komory boczne leżą w kresomózgowiu.

Komora III to strzałkowo położona szczelina między wzgórzami a podwzgórzami, czyli leży ona w międzymózgowiu. W jej budowie wyróżniamy 6 ścian:

-górna, (budują ją tkanka naczyniówkowa i splot komory trzeciej),

-dolna (podwzgórze),

-boczna prawa i lewa (dzieli ją bruzda podwzgórzowa na częśc górna wzgórzową i dolna podwzgórzową),

-przednia (blaszka krańcowa, spoidło przednie, słupy sklepienia),

-ściana tylna (nadwzgórze) na ścianie tej leży wejście do wodociągu mózgu.

Wodociąg mózgu leży w śródmózgowiu. Łączy komorę III z komorą IV.

Komora IV to przestrzeń kształtu piramidy leżąca w tyłomózgowiu. W budowie komory IV wyróżniamy dno (w którym jest dół równoległoboczny) i strop który buduje namiot komory IV na który składają się: konary górne móżdżku, zasłona rdzeniowa górna i dolna, brudka robaka móżdżku i tkanka naczyniówkowa i splot komory IV. W komorze IV obecny jest otwór pośrodkowy (Magendi) i otwór boczny (Luschki), które prowadzą do przestrzeni podpajęczynówkowej.

Ad. 4

Podział kliniczny mózgowia dzieli mózgowie na mózg i pień mózgu. Do mózgu zaliczamy struktury kresomózgowia i między mózgowia. Do pnia mózgu zaliczamy struktury śródmózgowia, tyłomózgowia wtórnego i rdzeniomózgowia.

Charakterystyka ogólna pnia mózgu. Filogenetycznie część stara (1,5 miliarda lat). Ma podobną budowę i funkcję u wszystkich kręgowców. Stanowi formę wyjściową dla mózgowia wszystkich kręgowców. Odpowiada za funkcje wegetatywne ustroju. W stosunku do mózgu wykazuje odrębnośc anatomo-fizyczną i anatomiczną. Jest swoistym zasilaczem dla mózgu i rdzenia kręgowego. Ma własne unaczynienie poprzez układ tętnic kręgowo-podstawnych.

Charakterystyka ogólna mózgu. Obejmuje kresomózgowie i międzymózgowie. Filogenetycznie młoda część (0,5 miliarda lat). Stanowi nadbudowę dla pnia mózgu u wszystkich kręgowców. Mózg ma odmienna budowę i funkcje u poszczególnych kręgowców. Odpowiada za funkcje wyższe. Ma własne unaczynienie przez rozgałęzienia tętnicy szyjnej wewnętrznej. (koło tętnicze mózgowia, Willisa)-gałązeczki.

Podział ontogenetyczny mózgowia. Mózgowie wykształca się najpierw jako 3 pęcherzyki pierwotne. Pierwszy pęcherzyk to przodomózgowie, drugi to śródmózgowie, trzeci to tyłomózgowie. Pęcherzyki pierwotne I i III dzielą się wtórnie na 2 w wyniku czego powstaje 5 pęcherzyków wtórnych: kresomózgowie (telencephalon), międzymózgowie (diencephalon), śródmózgowie (mesencephalon), tyłomózgowie wtórne (metencephalon), rdzeniomózgowie (myelencephalon).

Mózg jest rozwojowo wrażliwy na czynniki teratogenne. Pień mózgu jest częścią mózgowia odporną na czynniki teratogenne.

Ad. 5

Ośrodek to wyspecjalizowane pod względem czynnościowym skupiska istoty szarej pnia mózgu. Pod względem czynnościowym jest to skupisko ciał komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym. W pniu mózgu występują ośrodki wegetatywne tworu siatkowatego i jądra nerwów czaszkowych. Te ośrodki tworu siatkowatego są istotne z punktu widzenia być albo nie być organizmu (oddychanie). Jądra nerwów czaszkowych odpowiadają za funkcje ruchowe, czuciowe i wegetatywne. Ośrodki wegetatywne pnia mózgu:

-w śródmózgowiu-przekazywania odruchów wzrokowych i słuchowych,

-most-skojarzonego spojrzenia w bok

-rdzeń przedłużony-krążenia presyjne i depresyjne, oddychania, motoryki żołądkowo-jelitowej

-w moście i rdzeniu przedłużonym jednocześnie: ssania, połykania, kaszlu, wymiotów, wydzielania gruczołów przewodu pokarmowego, regulacji napięcia pęcherza moczowego.

-we wszystkich trzech jednocześnie-modulujące sen i czuwanie, torujące i hamujące czynność ruchową mięśni.

Ośrodki mózgu to między innymi ośrodki korowe: płata czołowego, ciemieniowego, skroniowego i potylicznego.

-Płat czołowy - ośrodki ruchowe (4), ośrodek ruchowy mowy Broca (44, 45) tylko w półkuli dominującej

-Płat ciemieniowy - ośrodki czuciowe (3, 2, 1), ośrodek czuciowy mowy Wernickiego (22) tylko w półkuli dominującej, ośrodek smakowy (43)

-Płat skroniowy - ośrodki słuchowe (41, 42), węchowe (34)

-Płat potyliczny - ośrodki wzrokowe (17)

W ośrodkach ruchowych i czuciowych neurony leżą somatotopowo, czyli określonemu ruchowi lub bodźcowi czuciowemu z danej części ciała odpowiada ściśle określony obszar kory w zakręcie przedśrodkowym i zaśrodkowym. I tak np. w zakręcie przedśrodkowym w części dolnej jest reprezentacja języka, krtani, głowy. W części środkowej zakrętu jest reprezentacja ośrodków dla ręki. W pobliżu krawędzi półkuli dla tułowia. A na powierzchni przyśrodkowej zakrętu dla nogi. Największą reprezentację w korze mają te części ciała, które w sensie biologicznym związane są z dużą precyzją ruchów, czy ważności czucia. Stąd w komunculusie - człowieczku ruchowym i czuciowym największą zajmującą ponad połowę całej reprezentacji mają ręce, twarz z ustami.

Ośrodki międzymózgowia:

-we wzgórzomózgowiu - ośrodki czucia powierzchownego, głębokiego oraz podporowy ośrodek wzroku i słuchu, ośrodki ruchowe pozapiramidowe, ośrodki limbiczne.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10 Wprowadzenie do mózgowia  04 2012
10 Wprowadzenie do mózgowia  04 2012
11. Ośrodki mózgowia. 25.04.2012, I rok, I rok, Anatomia
10 Wprowadzenie do Oracle 2012
Z aproszenie do składania ofert, Przegrane 2012, Rok 2012, mail 04.09 Połaniec
10 wprowadzenie do robotyki nowy
wprowadzenie do Biblii hebrajskiej, religioznawstwo, II rok, judaizm
Io 10 Wprowadzenie do testowania
Wykład 8 - 04.04.2012, I rok, I rok, Histologia i cytofizjologia, Histologia, histologia
Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego, Przegrane 2012, Rok 2012, poczta 13.07 Jelenia Gora tablice
10 wprowadzenie do robotyki nowy
12.pytania ze zdjęć nr 10 przpisane do txt przez Ize, Sesja, Rok 3 lato, Emotywacje, Pytania
18 04 2012
8. Narz-d wzroku. 04.04.2012, I rok, I rok, Anatomia
PROJEKT PKM 18.04.2012 Wał czynny
wprowadzenie do filozofii - ROZKŁAD MATERIAŁU, KN, rok I, Filozofia
WPROWADZENIE DO SOCJOLOGII w 18.11.2014

więcej podobnych podstron