Podatek liniowy
Podatek to świadczenie: pieniężne, ogólne, zasadnicze, bezzwrotne, nieodpłatne, jednostronne ustalone i pobierane przez państwo lub inny podmiot prawa publicznego od: określonego podmiotu, z tytułu istnienia określonego przedmiotu podatkowego, na konkretnej podstawie wymiarowej, w wysokości wynikającej z określonej stawki podatkowej i z zachowaniem ściśle określonych warunków płatności.
Opodatkowanie wedle 19-procentowej stawki dotyczy przedsiębiorców, którzy rozliczają się lub rozliczaliby gdyby nie ta innowacja wedle skali podatkowej. To zaś wiąże się z koniecznością prowadzenia księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych.
Wszyscy przedsiębiorcy opodatkowani dziś na zasadach ogólnych będą mieli wybór: płacić podatek od dochodów z działalności gospodarczej wedle jednej liniowej stawki 19-procentowej albo pozostać przy opodatkowaniu wedle dotychczasowych reguł, czyli wedle progresywnej skali podatkowej.
Przejście na nowy system wymaga złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia danego roku pisemnego oświadczenia. Przedsiębiorca , który rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, może złożyć je do dnia uzyskania pierwszego przychodu. Wybór opodatkowania wedle stawki liniowej dotyczy także lat następnych. Dla rezygnacji z niego trzeba będzie złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego stosowne oświadczenie najpóźniej do 20 stycznia danego roku.
Przyszłe regulacje dotyczące liniowej stawki PIT wywołują wątpliwości wśród podatników. Specjaliści Ministerstwa Finansów wyjaśnili, że podatnik, który wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, utraci prawo do opodatkowania w tej formie, jeżeli uzyska z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki nie mającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. W takim przypadku jest on obowiązany do złożenia właściwych deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku i wpłacenia zaliczek obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Eksperci MF wyjaśnili również, czy osiągając przychody z najmu lokalu mieszkalnego będzie można w 2004r. dla tych przychodów wybrać opodatkowanie podatkiem liniowym. Z wyjaśnień wynika, że opodatkowanie podatkiem liniowym będą mogli wybrać wyłącznie podatnicy osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jeżeli za tym źródłem przychodów osiąganych z tytułu umowy najmu będzie pozarolnicza działalność gospodarcza, przychody te będą mogły zostać opodatkowane podatkiem liniowym. W sytuacji w której umowa najmu nie zostanie zawarta w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, przychody z tego tytułu nie będą mogły być opodatkowane podatkiem liniowym.
Specjaliści MF wyjaśnili ponadto, czy osoba, która osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, dla których wybrała opodatkowanie podatkiem liniowym i jednocześnie uzyskuje przychody ze stosunku pracy będzie mogła rozliczyć się z dochodów ze stosunku pracy łącznie z małżonkiem. Otóż jednoznacznie stwierdzono, że nowela do ustawy PIT z 12 listopada 2003 r. wyraźnie wyklucza taką możliwość. Osoba, która osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, dla których wybrała opodatkowanie podatkiem liniowym, i jednocześnie uzyskuje przychody ze stosunku pracy, dochodów ze stosunku pracy, nie będzie mogła rozliczyć się łącznie z małżonkiem (dochodów tych nie będzie mogła opodatkować również w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci ). W takim przypadku będzie zobowiązana do złożenia odrębnego zeznania dla dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej i odrębnego zeznania dla dochodów uzyskanych ze stosunku pracy.
Opodatkowanie podatkiem liniowym 19-procentowym stawki dotyczy wszystkich form prowadzenia działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji zatem, kiedy podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą samodzielnie i równocześnie w formie spółki nie mającej osobowości prawnej, wybierając opodatkowanie podatkiem liniowym, wybiera tę formę opodatkowania zarówno dla przychodów osiąganych z działalności prowadzonej samodzielnie, jak i w formie spółki. Zasada ta obowiązuje również w przypadku, gdy podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, będąc wspólnikiem dwu lub więcej spółek nie mającej osobowości prawnej.
Wybór opodatkowania wedle stawki 19-procentowej oznacza automatyczną rezygnację z wszelkich ulg, w tym mieszkaniowych przysługujących w ramach praw nabytych i możliwości wykorzystania odliczeń mieszkaniowych, do których podatnik nabył prawo , a które nie znalazły pokrycia w podatku należnym za lata poprzedzające 2004 r. Wyłączone są także zezwolenia w związku z inwestycjami w specjalnej strefie ekonomicznej. Przedsiębiorcy takiemu pozostanie prawo do pomniejszenia dochodu o składki na ubezpieczenia społeczne jeśli nie zalicza ich w ciężar kosztów firmy, a podatku o składki na ubezpieczenia zdrowotne.
Dochody objęte liniowym 19 procentowym podatkiem będą dokładnie takie same jak dochody z działalności gospodarczej opodatkowane wedle skali podatkowej na zasadach ogólnych. Oznacza to m.in., że odrębnie ryczałtowo będą opodatkowane dochody przedsiębiorców z remanentu likwidacyjnego czy z odsetek. Przedsiębiorca korzystający z opodatkowania stawką liniową będzie ustalał koszty oraz straty i zachowa prawo do odliczeń strat od dochodu z działalności gospodarczej opodatkowanych tą stawką. Przedsiębiorca nie będzie miał natomiast prawa do żadnych ulg polegających na pomniejszeniu dochodu, poza prawem do odliczenia od niego składek na ubezpieczenie społeczne własne oraz osób współpracujących. To ostatnie będzie mu przysługiwało pod warunkiem, że nie zaliczył ich w ciężar kosztów firmy, nie odliczył od dochodów opodatkowanych wedle skali podatkowej albo od przychodów objętych podatkiem zryczałtowanym. Od tak utworzonej podstawy opodatkowania należy się podatek w wysokości 19 procent.
Przedsiębiorcy, którzy w 2004r. skorzystają z opodatkowania podatkiem liniowym, będą płacić comiesięczne zaliczki w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku wyliczonym wedle stawki 19 procentowej a sumą należnych zaliczek. Podatnicy ci mają prawo do pomniejszenia zaliczek o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, ale do wysokości nie przekraczającej 7,75 procent podstawy jej wymiaru. Ponieważ jest to podatek liniowy, nie ma żadnej kwoty, która by go pomniejszyła.
Przedsiębiorcy opłacający od dochodów z działalności gospodarczej podatek wedle stawki liniowej będą składali odrębne zeznania obejmujące te dochody.